03(1).pdf

3 . Teraźniejszość , przeszłość , przyszłość

zastosowania czasów

Jeśli popatrzymy na rysunek ilustrujący upływający czas , wszystko wydaje się proste .

P A S T present F U T U R E

time

rys 5

Teraźniejszość to present , a więc mówiąc o teraźniejszości powinniśmy użyć któregoś z

czasów Present , przeszłość to past , a więc mówiąc o przeszłości użyjemy czasu Past ,

przyszłość to future , mówiąc o przyszłości trzeba wybrać któryś z czasów Future .

Sprawdźmy , czy zawsze tak jest .

Ułóżmy najpierw kilka zdań, które przetłumaczymy na angielski używając czasów

teraźniejszych ( Present ):

1. Codziennie rano piję kawę.

2 . Właśnie piję moją poranną kawę.

3 . Piję moją kawę już od pół godziny.

4 . Wypiłam już dzisiaj trzy kawy .

W trzech pierwszych zdaniach użyliśmy tej samej formy teraźniejszej czasownika pić - piję ,

chociaż każde z tych zdań mówi o innej sytuacji. Pierwsze zdanie mówi o czynności

powtarzanej regularnie , drugie o czynności właśnie trwającej , a trzecie o czynności

trwającej od jakiegoś czasu . W czwartym zdaniu użyliśmy formy przeszłej czasownika pić

– wypiłam , a więc uznaliśmy tę czynność za przeszłą, chociaż mówimy o dzisiejszym dniu, a

dzisiaj to przecież nie przeszłość tylko teraźniejszość .

Takie właśnie różnice w znaczeniach zdań musimy uwzględnić , gdy układamy zdania po

angielsku , czyli gdy wybieramy dla nich właściwy czas .

Tłumacząc pierwsze zdanie użyjemy czasu Present Simple . Zdania w czasie Present Simple

mówią o czynnościach powtarzanych regularnie :

1. Every morning I drink coffee. Codziennie rano piję kawę .

Tłumacząc drugie zdanie użyjemy czasu Present Continuous . Zdania w czasie Present

Continuous mówią o czynnościach, które trwają w tej chwili :

2. I’ m just drinking my morning coffee. Właśnie piję moją poranną kawę .

Tłumacząc trzecie zdanie użyjemy czasu Present Perfect lub Present Perfect Continuous .

Zdania w tych czasach mówią o czynnościach, które wprawdzie zaczęły się w przeszłości , ale

których nie możemy traktować jako przeszłe , ponieważ trwają one nadal :

3a. I’ ve drunk my coffee for half an hour. Piję moją kawę od pół godziny . (Present

Perfect)

3b. I’ ve been drinking my coffee for half an hour. Piję moją kawę od pół godziny .

(Present Perfect Continuous)

Jeśli mówiąc o piciu kawy przez ostatnie pół godziny wybierzemy czas Present Perfect

Continuous , a nie Present Perfect , to może to oznaczać, że nie zakończyliśmy jeszcze picia

naszej kawy (mamy ją jeszcze w filiżance), albo chcemy podkreślić, jak długo ta czynność

trwa (jestem tak zajęta, że nie mam nawet czasu na wypicie mojej kawy).

Czwarte zdanie przetłumaczymy używając czasu Present Perfect . W tym zdaniu mówimy o

czynności już dokonanej i mówimy o teraźniejszości – mówimy o dzisiejszym dniu , w

którym być może wypiję jeszcze jedną kawę:

4. I’ ve already drunk three cups of coffee today. Wypiłam już dzisiaj trzy filiżanki

kawy . (takie zdanie możemy na przykład ułożyć, gdy ktoś częstuje nas kawą, a my nie

chcemy już pić kolejnej tego dnia lub gdy po prostu stwierdzamy, ile kaw już dzisiaj

wypiliśmy)

Ułóżmy teraz kilka zdań o przeszłości . Oto ktoś, kto dba o kondycję fizyczną informuje nas

o następujących faktach:

1. W tym tygodniu przebiegłem już 60 kilometrów.

2. Wczoraj przebiegłem 10 kilometrów.

3. Wczoraj rano biegałem od 5 do 9.

4. Dopiero gdy przebiegłem 7 kilometrów, zatrzymałem się na krótki

odpoczynek.

5. Była ósma rano, a ja biegałem już od trzech godzin.

6. Kiedy biegłem wzdłuż mojej ulicy widziałem ludzi wychodzących ze swoich

domów i wsiadających do samochodów, żeby pojechać do pracy.

7. Pomyślałem wtedy, że za pół godziny zrobię to samo.

W naszych zdaniach biegłem i biegałem to formy niedokonane, podkreślają one sam fakt

trwania czynności, a przebiegłem to forma dokonana podkreślająca fakt zakończenia

czynności. W polskich zdaniach użyliśmy trzech różnych form czasownika biegać :

przebiegłem, biegałem, biegłem . Przetłumaczmy teraz te zdania na angielski.

Pierwsze zdanie mówi o czynności dokonanej w teraźniejszości ( w tym tygodniu ),

wybierzemy czas Present Perfect :

1. I’ ve already run 60 kilometres this week. W tym tygodniu przebiegłem już

60 kilometrów .

Drugie zdanie mówi o czynności dokonanej w określonym czasie w przeszłości ( wczoraj ),

ułożymy je w czasie Past Simple :

2. Yesterday I ran 10 kilometres. Wczoraj przebiegłem 10 kilometrów.

Trzecie zdanie mówi o czynności trwającej przez jakiś czas w przeszłości ( biegałem ).

Podkreśla ono fakt trwania czynności , a nie fakt jej dokonania, to zdanie ułożymy w czasie

Past Continuous :

3. Yesterday morning I was runn ing between 5 and 9 a.m. Wczoraj rano biegałem

od 5 do 9.

Czwarte zdanie mówi o dwóch czynnościach w przeszłości ( przebiegłem, zatrzymałem się ).

Wynika z niego jednoznacznie, że najpierw zakończyła się pierwsza czynność

( przebiegłem ...), a dopiero wtedy nastąpiła druga ( zatrzymałem się ). Te dwa zdarzenia z

przeszłości są ze sobą powiązane. To powiązanie to nie tylko kolejność w czasie , to również

powiązanie przyczynowo -skutkowe (zmęczenie bieganiem spowodowało zatrzymanie się na

odpoczynek).

Ponieważ mówimy o powiązanych ze sobą czynnościach przeszłych , użyjemy dwóch

czasów przeszłych: Past Perfect , aby wyrazić czynność wcześniejszą i Past Simple, aby

wyrazić czynność późniejszą :

4. Only after I had run 7 kilometres, I stopp ed to have a short rest . Dopiero po tym,

jak przebiegłem 7 kilometrów, zatrzymałem się na krótki odpoczynek .

Piąte zdanie składa się z dwóch części. Pierwsza określa czas ( była ósma rano ), a druga

mówi o tym jak długo , do momentu wskazanego przez pierwszą część zdania ( ósma rano ),

trwała czynność biegania. Pierwszą część zdania wyrazimy czasem Past Simple (bo

określamy czas zdarzenia ), a drugą wyrazimy czasem Past Perfect Continuous (bo

mówimy jak długo ta czynność trwała do momentu wyznaczonego przez pierwsze

zdanie ):

5. It was eight o’clock and I had already been runn ing for 3 hours. Była ósma, a ja

już biegałem od 3 godzin.

Szóste zdanie opisuje dwie czynności odbywające się w przeszłości ( biegłem, widziałem ). To

zdanie różni się od dwóch poprzednich.

W zdaniach 4 i 5 czynności następowały po sobie (najpierw przebiegłem 7 kilometrów,

później odpoczywałem; najpierw biegałam przez 3 godziny, później wybiła 8).

W tym zdaniu, podczas trwania jednej czynności ( biegłem ) wydarzyła się druga

( widziałem ludzi ). To zdanie przetłumaczymy używając czasu Past Countinuous dla

czynności trwającej ( biegłem ) i czasu Past Simple dla czynności, która wydarzyła się w

trakcie jej trwania ( widziałem ):

6. When I was runn ing along my street I saw people leaving their homes and getting

into their cars to go to work. Kiedy biegłem wzdłuż mojej ulicy widziałem, jak

ludzie wychodzą ze swoich domów i wsiadają do samochodów, żeby się udać do

pracy .

W siódmym zdaniu pierwszą czynnością jest pomyślałem , a drugą zrobię . W tym zdaniu

mówimy o przeszłości i o przyszłości , użyjemy czasu Past Simple (żeby powiedzieć

pomyślałem ) i would (żeby powiedzieć zrobię ) ( Future in the Past ):

7. Then I thought that in half an hour I would do the same. Pomyślałem wtedy, że

za pół godziny zrobię to samo.

Ułóżmy teraz kilka zdań mówiących o przyszłości :

1. Jutro rano spotykam się z Piotrem w jego biurze.

2. Jutro o tej porze będziemy rozmawiać o naszym nowym projekcie.

3. Mam zamiar spotkać się z Piotrem również pojutrze.

4. Będziemy musieli podjąć decyzję.

5. Do piątku na pewno podejm iemy decyzję.

6. W niedzielę minie rok, jak współpracuję z Piotrem.

7. Kiedy spotkam się z Piotrem powiem mu o naszych planach.

W pierwszym zdaniu użyliśmy czasu teraźniejszego ( spotykam się ), bo jestem już z Piotrem

umówiona na spotkanie i jestem pewna , że odbędzie się ono zgodnie z planem. To zdanie

ułożymy w czasie teraźniejszym – Present Continuous . Używamy go, gdy mówimy o

zaplanowanej przyszłości :

1. Tomorrow morning I am meet ing Peter in his office. Jutro rano spotykam się z

Piotrem w jego biurze.

Drugie zdanie mówi o czynności, która będzie trwała ( będziemy rozmawiać ) w określonym

momencie w przyszłości ( jutro o tej porze ). W tym zdaniu użyjemy czasu Future

Continuous :

2. At this time tomorrow I’ ll be talk ing to Peter. Jutro o tej porze będę

rozmawiać z Piotrem.

Trzecie zdanie mówi o zamiarach dotyczących przyszłości , a zamiary możemy wyrażać

formą be going to :

3. I’ m also going to meet with Peter the day after tomorrow. Mam zamiar spotkać

się z Piotrem również pojutrze .

Czwarte zdanie mówi o konieczności zrobienia czegoś w przyszłości , użyjemy w nim

czasownika have to w czasie Future Simple :

4. We’ ll have to make a decision. Będziemy musieli podjąć decyzję.

W piątym zdaniu wyznaczyliśmy termin (piątek), do którego czynność (podjęcie decyzji)

się zakończy . Takie zdania układamy w czasie Future Perfect :

5. I’m sure that by Friday we’ ll have made the decision. Jestem pewna, że do piątku

podejmiemy decyzję.

Szóste zdanie mówi o tym, jak długo będzie trwała czynność ( współpraca z Piotrem ), gdy

nastąpi określony moment w przyszłości (niedziela). W takich sytuacjach używamy czasu

Future Perfect lub Future Perfect Continuous :

6a. On Sunday I’ ll have co-operat ed with Peter for a year. W niedzielę minie rok,

jak współpracuję z Piotrem. (Future Perfect)

6b. On Sunday I’ ll have been co-operat ing with Peter for a year . (Future Perfect

Continuous)

Jeśli wybieramy Future Perfect Continuous , to podkreślamy na przykład znaczenie samej

czynności (ta współpraca jest dla nas ważna) lub to, jak długo będzie ona trwać .

Siódme zdanie mówi o dwóch czynnościach , które wydarzą się w przyszłości ( kiedy

spotkam ... powiem ...). Takie zdanie to tak zwane zdanie czasowe . Tłumaczymy je na

angielski używając dwóch czasów : Present Simple ( po when – kiedy) i Future Simple

(druga czynność):

7. When I meet with Peter, I’ ll tell him about our plans. Kiedy spotkam się

z Piotrem, powiem mu o naszych planach.

Ułożyliśmy właśnie zdania we wszystkich dwunastu czasach . Ułożyliśmy też zdanie z

formą be going to (mieć zamiar) i zdanie w czasie Future in the Past ( zdanie z would ).

W dalszych częściach rozdziału trzeciego powiemy dokładniej o zastosowaniach

poszczególnych czasów i ułożymy więcej przykładowych zdań.

Zaczniemy od omówienia czasów teraźniejszych : Present Simple (rozdział 3.1 ) i Present

Continuous (rozdział 3.2 ). Powiemy o tym, że mogą one mówić nie tylko o teraźniejszości ,

ale i o przyszłości .

Powiemy o tym, że czasy Present Perfect (rozdział 3.3 ) i Present Perfect Continuous

(rozdział 3.4 ) mówią zarówno o teraźniejszości , jak i o przeszłości .

Następnie omówimy czasy przeszłe : Past Simple (rozdział 3.5 ) i Past Continuous (rozdział

3.6 ). Powiemy, że używamy ich nie tylko wtedy, gdy mówimy o przeszłości , ale czasami

również wtedy, gdy mówimy o teraźniejszości .

O ‘najbardziej przeszłych’ z przeszłych czasów - czasach Past Perfect i Past Perfect

Continuous mówimy w rozdziałach 3.7 i 3.8 .

W rozdziałach od 3.9 do 3.13 powiemy o różnych sposobach wyrażania przyszłości (forma

be going to i czasy Future ), a w rozdziale 3.14 podsumujemy naszą wiedzę o różnych

( be going to , czasy Future , Present Continuous i Present Simple ) sposobach

mówienia o przyszłości.

W rozdziale 3.15 powiemy o zdaniach czasowych . Te zdania mówią o dwóch

czynnościach , które odbędą się w przyszłości i które pozostają względem siebie w

określonej relacji czasowej – jedna czynność jest wcześniejsza, a druga jest późniejsza.

Rozdział 3.16 to podsumowanie całego rozdziału trzeciego. W tabelce 70 umieściliśmy

zwięzłe komentarze dotyczące zastosowań poszczególnych czasów.

W rozdziale 3 nie mówimy o formie used to , która wyraża ‘szczególną’ przeszłość ,

ponieważ omówiliśmy ją w rozdziale 2.10 .

Nie mówimy też o wyrażanie przeszłości i ‘ przyszłości w przeszłości’ , czyli Future in the

Past przy pomocy would , ponieważ mówiliśmy już o tym w rozdziale 2.6.4 .

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: