05.pdf

(454 KB) Pobierz
5
5. Strona bierna – passive voice
Zdania, które do tej pory układaliśmy, te z czasownikami modalnymi i te ze zwykłymi
czasownikami w różnych czasach , były zwykle zdaniami w stronie czynnej .
Na początku zdań w stronie czynnej umieszczamy podmiot , który jest wykonawcą
czynności wyrażonej przez orzeczenie, jak w zdaniu:
People often ask him that question. Ludzie często zadają mu to pytanie .
Podmiot tego zdania, rzeczownik people – ludzie, wykonuje czynność wyrażoną
orzeczeniem: ask questions - zadają pytania.
Umieszczenie jakiegoś wyrazu na początku zdania daje mu pozycję uprzywilejowaną . W
naturalny sposób akcentujemy jego znaczenie .
Układając zdanie w stronie czynnej podkreślamy znaczenie podmiotu , jako wykonawcy
czynności .
Nie zawsze jednak wykonawca czynności jest najważniejszy . Czasem ważniejsze są
efekty lub odbiorca czynności . Jej wykonawca odgrywa rolę drugoplanową .
Zacznijmy od następujących zdań w stronie czynnej :
1. Telewizja informuje nas o ważnych wydarzeniach . ( telewizja – podmiot,
informuje – orzeczenie)
2. Chcemy, aby telewizja informowała nas o ważnych wydarzeniach .
(podmiotem zdania podrzędnego jest też rzeczownik telewizja , jego orzeczenie to
informowała )
3. Ktoś właśnie naprawia zerwane przez burzę przewody elektryczne . ( ktoś –
podmiot, naprawia – orzeczenie)
4. Właśnie złapali tego złodzieja obrazów . ( oni – podmiot, złapali – orzeczenie)
5. Wczoraj w nocy uratowali tego zagubionego w górach turystę . ( oni –
podmiot, uratowali – orzeczenie)
Moglibyśmy te zdania ułożyć po angielsku w stronie czynnej. Ich podmiotami, a zarazem
wykonawcami czynności, byłyby wówczas następujące rzeczowniki: w zdaniach 1 i 2
television , w zdaniu 3 someone , w zdaniach 4 i 5 they .
Zamiast jednak podkreślać, kto jest wykonawcą czynności , podkreślmy efekty i odbiorców
czynności , o których mówią nasze zdania.
Ułóżmy zdania w stronie biernej .
W pierwszym zdaniu zaakcentujmy fakt, że to my jesteśmy przez telewizję informowani
o ważnych wydarzeniach.
W drugim podkreślmy , że chcemy być przez telewizję informowani .
W trzecim podkreślmy fakt, że przewody są właśnie naprawiane .
W czwartym, że złodziej został złapany .
W piątym wyeksponujmy znaczenie faktu, że turysta został uratowany .
Aby ułożyć zdanie w stronie biernej używamy :
be i trzecią formę czasownika
1
Forma czasownika be zależy od czasu , w jakim układamy nasze zdanie i od podmiotu
tego zdania .
Trzecimi formami czasowników , które użyjemy w naszych zdaniach będą:
- w pierwszym i drugim zdaniu: informed (trzecia forma czasownika inform - informować)
- w trzecim: repaired (trzecia forma czasownika repair - naprawiać)
- w czwartym: caught (trzecia forma czasownika catch - łapać)
- w piątym: rescued (trzecia forma czasownika rescue - ratować)
1. We are informed about important events by television. Jesteśmy informowani
o ważnych wydarzeniach przez telewizję .
W tym zdaniu czasownik be ma postać are , ułożyliśmy bowiem zdanie w czasie Present
Simple , a jego podmiotem jest we .
2. We want to be informed about important events by television. Chcemy być
informowani o ważnych wydarzeniach przez telewizję.
W tym zdaniu czasownik be ma postać bezokolicznika z to - to be , ponieważ użyliśmy
go po ‘want’ .
3. Electrical cables snapped by the storm are being repaired . Przewody
elektryczne zerwane przez burzę są teraz naprawiane .
W tym zdaniu czasownik be ma postać are being , ponieważ ułożyliśmy zdanie w czasie
Present Continuous , a jego podmiotem jest electrical cables .
4. The thief that stole the paintings has been caught . Złodziej, który ukradł
obrazy, został złapany .
W tym zdaniu czasownik be ma postać has been , ułożyliśmy bowiem zdanie w czasie
Present Perfect , a jego podmiotem jest the thief .
5. The tourist who got lost in the mountains was rescued last night. Turysta,
który zaginął w górach, został uratowany ubiegłej nocy.
W tym zdaniu czasownik be ma postać was , ponieważ ułożyliśmy zdanie w czasie Past
Simple , a jego podmiotem jest the tourist .
Zdania możemy zatem układać w stronie czynnej lub w stronie biernej i to my
decydujemy , którą z tych form wybrać .
Możemy zmieniać formy naszych zdań. Zdanie w stronie czynnej możemy zamienić na
zdanie w stronie biernej , a zdanie w stronie biernej możemy zamienić na zdanie w stronie
czynnej.
Wróćmy do naszego pierwszego, obojętnie brzmiącego zdania w stronie czynnej :
People often ask him that question . Ludzie często zadają mu to pytanie .
W tym zdaniu użyliśmy dwóch dopełnień: użyliśmy dopełnienia dalszego him (mówiącego o
osobie , której czynność dotyczy), i dopełnienia bliższego that question (odpowiadającego na
pytanie co ?).
Ułóżmy teraz zdanie, które zaakcentuje fakt, że to jemu zadają pytanie. Ponieważ mówimy
o nim , podmiotem naszego zdania w stronie biernej będzie he ( him – jemu, zamienimy na
pierwszy przypadek he – on ) :
He is often asked that question. Często zadają mu to pytanie.
Ułóżmy teraz zdanie, które podkreśla fakt, że to właśnie to pytanie jest mu zadawane.
Ponieważ mówimy teraz o pytaniu , podmiotem zdania w stronie biernej będzie that
question (dopełnienie bliższe):
That question is often asked to him. To pytanie jest mu często zadawane .
W tym zdaniu użyliśmy również him (dopełnienia dalszego), a poprzedziliśmy je
przyimkiem to - to him .
2
W zdaniach w stronie biernej przed dopełnieniem dalszym (mówiącym na przykład o
osobie ) umieszczamy przyimek to :
The instructions were read to the staff. Instrukcje zostały przeczytane
personelowi .
The revelations have been reported to the commander. Sensacyjne wiadomości
zostały przekazane komendantowi .
Do naszego zdania z dopełnieniem bliższym i dalszym : ‘ People often ask him that question,’
ułożyliśmy dwa zdania w stronie biernej .
Podmiotem zdania w stronie biernej może być zarówno dopełnienie dalsze (w naszym
przykładzie he ), jak bliższe (w naszym przykładzie that question ).
A oto przykłady innych zdań w stronie czynnej (w lewej kolumnie tabelki 83 ), do których
ułożyliśmy po dwa zdania w stronie biernej (w prawej kolumnie tabelki 83 ):
zdania w stronie czynnej z dwoma dopełnieniami
zdania w stronie biernej
The curator of the museum showed us
some precious exhibits . Kurator muzeum
pokazał nam kilka cennych eksponatów .
We were shown some precious exhibits.
Pokazano nam kilka cennych eksponatów .
Some precious exhibits were shown to
us . Kilka cennych eksponatów zostało nam
pokazanych . (to dosłowne tłumaczenie nie brzmi dobrze
po polsku)
I have been given that parrot by my
boyfriend. Dostałam tę papugę od mojego
chłopaka. (takiego zdania nie ułożymy po polsku w
stronie biernej)
That parrot has been given to me by my
boyfriend. Ta papuga została mi
podarowana przez mojego chłopaka .
tab 83
My boyfriend has given me that parrot .
Mój chłopak dał mi tę papugę.
Sprawdźmy, czy zawsze możemy ułożyć zdanie w stronie biernej.
The sun rose at 5 a.m. Słońce wzeszło o piątej .
The cat was lying in the sun. Kot leżał w słońcu.
W tych zdaniach w stronie czynnej nie ma dopełnienia . Czasowniki: rise – podnosić się i lie
– leżeć, są czasownikami nieprzechodnimi , czyli takimi, po których nie używamy
dopełnienia . Tych zdań nie przekształcimy na zdania w stronie biernej .
Zdania z czasownikami nieprzechodnimi są zdaniami w stronie czynnej .
3
267089260.001.png 267089260.002.png
5.1 Zdania w stronie biernej a wykonawca czynności
W zdaniach w stronie biernej nie zawsze wspominamy o wykonawcy czynności :
The windows will be replaced. Okna zostaną wymienione.
W tym zdaniu nie powiedzieliśmy , kto wymieni okna. Być może uznaliśmy tę informację za
nieistotną , być może za oczywistą (jeśli na przykład nasz rozmówca wie, że okna zostaną
wymienione przez odpowiednich fachowców).
A oto zdania , w których wymieniamy wykonawcę czynności :
The goods will be delivered by our firm. Towary będą dostarczone przez naszą
firmę .
He has been questioned by five officers. Był przesłuchiwany przez pięciu oficerów .
We will not be manipulated by anyone. Nie będziemy przez nikogo manipulowani.
The shop wasn’t fitted out by us . Sklep nie został przez nas wyposażony.
Who were you threatened by ? Kto ci groził?
Were you attacked by hooligans? Czy byłeś zaatakowany przez chuliganów?
Jeśli informację o wykonawcy czynności uznajemy za istotną , umieszczamy ją w
końcowej części zdania i poprzedzamy przyimkiem by – przez ( kogo lub co czynność
została wykonana ).
4
5.2 Układanie zdań
w stronie biernej w różnych czasach
Czasownik be , który jest elementem zdania w stronie biernej , może mieć różne formy. Ta
forma zależy od czasu , w jakim układamy nasze zdanie i od podmiotu tego zdania. W
zdaniach, które do tej pory ułożyliśmy, użyliśmy następujących form czasownika be : are , to
be , are being , has been , was , is , were , have been .
Czynność , o której mówi zdanie w stronie biernej jest wyrażona trzecią formą
czasownika .
Przypomnijmy, że aby utworzyć trzecią formę , do czasowników regularnych dodajemy
końcówkę – ed lub samo – d (jeśli czasownik kończy się na – e) . W przypadku czasowników
nieregularnych używamy ich trzecich form (past participle) – lista czasowników
nieregularnych, ich form w czasie Past Simple i ich trzecich form znajduje się w dodatku B
w tabelce 127 na końcu książki.
Uporządkujmy teraz naszą wiedzę o budowaniu zdań w stronie biernej , a dokładniej o tym,
jaką formę ma czasownik be w zdaniach w różnych czasach w stronie biernej .
Tabelki: 84, 85 i 87 pokazują, jak układamy zdania oznajmujące , pytające i przeczące w
stronie biernej w różnych czasach .
Patrząc na zdania pytające w tabelkach, pamiętajmy, że są to pytania bezpośrednie , które
tak jak poniższe pytania, są pytaniami o inną niż podmiot część zdania :
What am I taught ? Czego mnie uczą? ( Present Simple )
Why weren’t you chosen ? Dlaczego nie zostałeś wybrany ? ( Past Simple )
Has the house been already sold ? Czy ten dom został już sprzedany? ( Present
Perfect )
Czasami nasze pytania są pytaniami o podmiot lub pytaniami pośrednimi . Takie pytania
układamy tak, jak zdania oznajmujące lub przeczące .
W rozdziale 5.9 ułożymy pytania o podmiot i pytania pośrednie , które są zdaniami w
stronie biernej .
Patrząc na zdania przeczące w tabelkach, pamiętajmy, że oprócz zdań, w których
zaprzeczamy czasownik , możemy układać zdania, w których zaprzeczamy jakiś inny
wyraz , jak na przykład:
It hasn’t been done yet. To nie zostało jeszcze robione . ( Present Perfect )
Nothing has been done yet. Nic nie zostało jeszcze zrobione . ( Present Perfect )
Więcej przykładów zdań przeczących w stronie biernej ułożymy w rozdziale 5.10 .
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin