jak_napisac_statut_stow.pdf

JAK NAPISAĆ STATUT

STOWARZYSZENIA?

Przedruki lub przenoszenie całości lub części tej publikacji na inne nośniki możliwe wyłącznie za zgodą

właścicieli praw autorskich.

JAK NAPISAĆ STATUT

STOWARZYSZENIA?

Autorka:

Monika Chrzczonowicz (Informatorium)

Serdecznie dziękuję za konsultacje i pomoc w redagowaniu tekstu: Anecie Krawczyk, Lenie Kosowskiej,

Uli Krasnodębskiej, Ani Sterczyńskiej, a szczególne Renacie Niecikowskiej za cierpliwość i wnikliwość.

Niniejsza publikacja powstała z zachowaniem wszelkiej staranności o rzetelność, jednak wydawca

nie ponosi odpowiedzialności za skutki zastosowania się do porad zamieszczonych w broszurze lub

posłużenia się wzorami udostępnionych dokumentów.

Autorka: Monika Chrzczonowicz (Informatorium)

3w* 005, stan prawny 1.09.2008

Seria powstala w ramach Programu Towarzystwa Wzajemnej Informacji

Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

I. WSTĘP

II. INFORMACJE OGÓLNE

1. Co to jest statut i jaką rolę pełni w organizacji?

2. Jak powstaje statut? Kiedy, na jakim etapie tworzenia stowarzyszenia,

trzeba go mieć?

ISBN 978-83-60337-77-6

3. Od kiedy obowiązuje statut stowarzyszenia?

Warszawa 2008

III. CO MUSI ZAWIERAĆ STATUT STOWARZYSZENIA

1. Nazwa, siedziba i teren działania

2. Cele i sposoby ich realizacji

3. Informacje o członkach stowarzyszenia

4. Informacje o władzach stowarzyszenia

5. Sposób podejmowania decyzji – warunki ważności uchwał

6. Źródła majątku, czyli informacje o tym,

skąd stowarzyszenie będzie miało pieniądze na działalność

7. Sposób reprezentowania stowarzyszenia

oraz zaciągania zobowiązań majątkowych 26

8. Zasady dokonywania zmian statutu 26

9. Sposób rozwiązania się stowarzyszenia 27

IV. CO MOŻE ZAWIERAĆ STATUT STOWARZYSZENIA 28

1. Informacje o jednostkach terenowych – oddziały, koła 28

2. Działalność gospodarcza i statut 30

3. Inne postanowienia statutu 32

V. CO MUSI ZAWIERAĆ STATUT ORGANIZACJI POŻYTKU PUBLICZNEGO 33

VI. CO JESZCZE WARTO WIEDZIEĆ O STATUCIE

1. Co to jest działalność statutowa organizacji?

Co to jest działalność odpłatna i nieodpłatna? 34

2. Co to jest kopia statutu potwierdzona za zgodność z oryginałem? 34

3. Czy każda zmiana statutu wymaga zgłoszenia do KRS?

VII. PRZYKŁAD STATUTU

3w*: JAK NAPISAĆ STATUT STOWARZYSZENIA?

3w*, stan prawny 1.09.2008

PODSTAWA PRAWNA:

I. WSTĘP

• Ustawa z dn. 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r.,

Nr 79, poz. 855 z późn. zm.)

Stowarzyszenie to grupa ludzi skupionych wokół wspólnego celu, wspólnej idei.

Z ustawy Prawo o stowarzyszeniach wynika, że do założenia stowarzyszenia po-

trzebnych jest przynajmniej 15 osób, które zatwierdzają statut i wybierają spo-

śród siebie komitet założycielski. Uchwalenie statutu jest zatem jednym z pod-

stawowych kroków w utworzeniu stowarzyszenia. Ale co to jest statut i jak go

napisać?

W tej publikacji przybliżamy zagadnienia związane ze statutem stowarzyszenia.

Mamy nadzieję, że przykłady, opisy oraz propozycje praktycznych rozwiązań, po-

mogą w samodzielnym napisaniu oryginalnego, praktycznego i prawidłowego

statutu Państwa organizacji.

• Ustawa z dn. 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wo-

lontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.)

• Ustawa z dn. 24 kwietnia 2003 r. Przepisy wprowadzające ustawę o działal-

ności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 874 z późn. zm.)

Więcej informacji o tym, kto może założyć stowarzyszenie i jak to zrobić znaj-

duje się w broszurze z serii „Warto Wiedzieć Więcej” (3w*): „Jak założyć stowa-

rzyszenie?”.

3w*: JAK NAPISAĆ STATUT STOWARZYSZENIA?

3w*, stan prawny 1.09.2008

II. INFORMACJE OGÓLNE

2. Jak powstaje statut? Kiedy, na jakim etapie tworzenia

stowarzyszenia, trzeba go mieć?

1. Co to jest statut i jaką rolę pełni w organizacji?

Najpierw trzeba napisać statut, a potem go uchwalić, czyli postanowić jakie za-

pisy będzie zawierał. Należy to zrobić przed złożeniem wniosku o rejestrację or-

ganizacji w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), ponieważ jest on jednym z naj-

ważniejszych dokumentów – załączników do wniosku.

* Statut to najważniejszy wewnętrzny dokument –

„konstytucja” organizacji – to pisemnie potwierdzona

informacja o zasadach działania stowarzyszenia. Wraz

z ustawa Prawo o stowarzyszeniach jest to podstawa

działania – wyznacza granice, jest bazą, na której

stowarzyszenie opiera swoją aktywność.

* Napisanie statutu można zlecić prawnikowi, ale wbrew

obiegowym opiniom statutu nie musi pisać prawnik.

Lepiej jest napisać tą bardzo ważną „konstytucję”

stowarzyszenia, samodzielnie, w gronie członków

organizacji. Dzięki temu statut będzie dokładnej

odzwierciedlał nasze potrzeby, a my będziemy dokładnie

rozumieli jego postanowienia.

Wszelkie działania, prowadzone przez stowarzyszenie, muszą być zgodne ze sta-

tutem (muszą z niego wynikać) i nie mogą mu zaprzeczać. Stowarzyszenia mogą

dość dowolnie kształtować swój statut, choć nie może być on sprzeczny z pra-

wem. Musi też być napisany w miarę prosto, logicznie, bez zbędnych szczegó-

łów, ale też bez braków, utrudniających działania.

Oprócz zapisów ustawy Prawo o stowarzyszeniach, informacje umieszczone w sta-

tucie są dla nas najważniejsze. Często w statutach umieszcza się zapis: „Stowa-

rzyszenie działa w oparciu o zapisy ustawy Prawo o stowarzyszeniach i posta-

nowienia niniejszego statutu”.

Wstępny projekt statutu dobrze jest przygotować przed zwołaniem zebrania

założycielskiego i dostarczyć do wglądu (np. przesłać mailem, przekazać oso-

biście) wszystkim członkom przyszłego stowarzyszenia, tak, by mogli go prze-

czytać i zastanowić się, czy ze wszystkim się zgadzają, czy są potrzebne zmiany,

choćby tylko stylistyczne.

W praktyce wygląda to tak, że grupa najbardziej zaangażowanych osób pisze pro-

jekt statutu opierając się na wzorach i statutach innych organizacji. Reszta człon-

ków założycieli dostaje projekt statutu do wglądu na kilka dni przed zebraniem

założycielskim. Członkowie założyciele mają możliwość, po zapoznaniu się z pro-

jektem zgłosić uwagi, poprawki czy wątpliwości dotyczące jego treści w trakcie

dyskusji nad statutem na zebraniu założycielskim. Jeśli podczas dyskusji pojawią

się propozycje poprawek należy je poddać pod głosowanie. Po zamknięciu dys-

kusji nad statutem (przyjęciu lub odrzuceniu poprawek) członkowie założyciele

podejmują uchwałę o przyjęciu statutu.

Te właśnie „postanowienia” statutu to klucz do sprawnego działania or-

ganizacji. W statucie szuka się odpowiedzi m.in. na takie pytania jak:

• Na rzecz kogo, czego działa stowarzyszenie?

• Jakie konkretne działania może podejmować?

• Kto może podejmować decyzje o zatrudnieniu pracowników?

• Czy można być wybranym kilka razy z rzędu na prezesa zarządu?

Statut to również źródło informacji dla innych, np. dla potencjalnych grantodaw-

ców, sponsorów. Z tego dokumentu dowiedzą się, czym zajmuje się organizacja, co

może robić i jaka jest jej struktura wewnętrzna, m.in. czy prowadzi działalność go-

spodarczą i jakiego rodzaju, kto może podpisywać umowy w imieniu organizacji.

3. Od kiedy obowiązuje statut stowarzyszenia?

Statut stowarzyszenia uchwalają członkowie założyciele na zebraniu założyciel-

skim i dołączają go do wniosku o zarejestrowanie organizacji w KRS. Sąd spraw-

dza, czy wszystkie zapisane w statucie postanowienia są zgodne z prawem. Jeśli

tak, rejestruje organizację, rejestrując także jej statut.

Warto pamiętać, że zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach,

sąd przekazuje wniosek o rejestrację stowarzyszenia do organu nadzoru. Orga-

nem nadzoru jest starosta albo wojewoda w przypadku stowarzyszeń jedno-

* Pamiętajmy! Nie ma dwóch takich samych

statutów, tak jak nie ma dwóch takich samych

stowarzyszeń.

3w*: JAK NAPISAĆ STATUT STOWARZYSZENIA?

3w*, stan prawny 1.09.2008

stek samorządu terytorialnego na terenie, którego mieści się siedziba stowarzy-

szenia. Starosta (lub wojewoda) mają prawo zgłosić swoje uwagi i brać udział

w postępowaniu rejestrowym. Dlatego czasem noworejestrujące się stowarzy-

szenia otrzymują zwrot wniosku z KRS z dołączonym do niego pismem z uwa-

gami np. starosty. Sąd, o ile uzna, że są one słuszne, wzywa rejestrującą się or-

ganizację do wprowadzenia poprawek, pod rygorem zwrotu wniosku. Oznacza

to, że jeśli organizacja nie wprowadzi poprawek i nie złoży ich do KRS, to nie zo-

stanie zarejestrowana. Sąd może również wezwać jedynie do ustosunkowania

się do uwag przedstawionych przez organ nadzoru (co oznacza, że jeśli zdaniem

organizacji proponowane poprawki do statutu, czy inne uwagi do wniosku, są

niesłuszne to nie musi ich wprowadzać tylko wówczas trzeba podać w piśmie

do sądu uzasadnienie dlaczego).

III. CO MUSI ZAWIERAĆ STATUT

STOWARZYSZENIA

W dobrym statucie muszą znaleźć się takie zapisy, które pozwolą na sprawne dzia-

łanie stowarzyszenia. Statut musi być także zgodny z obowiązującym prawem. Jeśli

będzie źle napisany, mogą pojawić się problemy w codziennej pracy organizacji.

PRZYKŁAD : Zarząd ogólnopolskiego stowarzyszenia z Wrocławia zajmującego się

promocją zdrowia, to 3 osoby, mieszkające w różnych miastach Polski (2 z Wrocła-

wia i 1 ze Szczecina). Zgodnie ze statutem umowy zawierane przez stowarzysze-

nie muszą być podpisywane przez wszystkich członków zarządu. Oznacza to, że je-

śli będzie podpisywana jakakolwiek umowa, członek zarządu ze Szczecina będzie

musiał przyjechać do Wrocławia, by ją podpisać. Albo, że trzeba będzie ją przesy-

łać kurierem do Szczecina. Taki zapis statutowy jest w tym przypadku niepraktycz-

ny i lepiej byłoby określić, że np. umowy i inne zobowiązania może podpisywać

dwóch członków zarządu działających łącznie, a dopiero w przypadku umów po-

wyżej kwoty 50 000 zł – cały zarząd.

* Statut jest prawomocny, czyli obowiązuje, od momentu

Są pewne części, rozdziały czy wręcz sformułowania, które muszą znaleźć się

w statucie organizacji. Ogólnie wytyczne, co powinien zawierać statut stowarzy-

szenia, zawarte są w art. 10 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach.

W statucie muszą się znaleźć następujące, podstawowe informacje

o stowarzyszeniu :

1. Nazwa, siedziba i teren działania.

2. Cele i sposoby ich realizacji.

3. Informacje o członkach stowarzyszenia (m.in. sposób nabycia, przy-

czyny utraty członkostwa, prawa i obowiązki członka).

4. Informacje o władzach (m.in. rodzaje, sposób ich wyboru, kompe-

tencje, tryb pracy)

5. Sposób podejmowania decyzji, czyli warunki ważności uchwał

6. Źródła majątku, czyli informacje o tym, skąd stowarzyszenie będzie

miało pieniądze na działalność (sposób uzyskiwania środków i płace-

nia składek członkowskich).

7. Sposób reprezentowania stowarzyszenia oraz zaciągania zobowią-

zań majątkowych.

8. Zasady wprowadzania zmian w statucie.

9. Sposób rozwiązania się stowarzyszenia.

Inne ważne dla stowarzyszenia kwestie, np. informacje o członkach honorowych,

czy o tym, co się stanie z majątkiem po likwidacji stowarzyszenia, mogą być dość

dowolnie uregulowanie w statucie. Te informacje opisujemy w rozdziale IV: „Co

może zawierać statut stowarzyszenia”.

zatwierdzenia go przez sąd, a nie w momencie podjęcia

uchwały o przyjęciu (bądź zmianie) statutu przez

członków stowarzyszenia.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: