Somoza Jose Carlos - Jaskinia filozofów.pdf - Somoza Jose Carlos - ssaaggaa

José Carlos Somoza

Jaskinia filozofów

La caverna de las ideas

PrzełoŜyła: Agnieszka Rurarz

Wydanie oryginalne: 2000

Wydanie polskie: 2003

Istnieje bowiem rozumowanie oparte na prawdziwych przesłankach

zwalczające kaŜdego, kto by się waŜył poruszać w piśmie choćby

najdrobniejsze zagadnienie z zakresu tych spraw. Rozumowanie to juŜ i

poprzednio niejednokrotnie przeze mnie było wyłoŜone, niemniej jednak trzeba,

jak się zdaje, przedłoŜyć je teraz na nowo.

KaŜdy poszczególny przedmiot posiada trzy przedstawienia, na których

wiedza o nim bezwarunkowo opierać się musi; czwartym jest właśnie ona – owa

wiedza o przedmiocie. Jako coś piątego naleŜy przyjąć to, co jest samym

przedmiotem poznania i rzeczywistą oczywistością. Pierwszym więc jest nazwa,

drugim określenie, trzecim obraz...

Platon, List siódmy

(Platon Listy, przełoŜyła Maria Maykowska)

Rozdział I*

* Brak pierwszych pięciu linijek. Montalo w swoim wydaniu tekstu

oryginalnego stwierdza, Ŝe papirus był w tym miejscu urwany. Zaczynam

mój przekład Jaskini filozofów od pierwszego zdania z tekstu Montala,

który to tekst jest jedynym, jakim dysponujemy. (Przypis Tłumacza).

Ciało połoŜono na kruchych brzozowych noszach. Klatka piersiowa i brzuch były

jedną miazgą, pobrudzone piachem rany i głębokie zadrapania ziały zakrzepłą krwią;

głowa i ramiona wyglądały nieco lepiej. Jeden z Ŝołnierzy zdjął okrywającą ciało

płachtę, Ŝeby Aschylos mógł dokonać oględzin, a wtedy gapie zaczęli podchodzić

bliŜej, najpierw nieśmiało, potem tłocząc się, by z bliska obejrzeć makabryczne

szczątki. Chłód jeŜył granatową skórę nocy, boreasz rozwiewał złote czupryny

pochodni, ciemne fałdy chlamid i gęste kity na hełmach Ŝołnierzy. Cisza miała oczy

szeroko otwarte: spojrzenia skupiły się na straszliwej obdukcji; przy świetle lampy,

którą niewolnik trzymał w bliskiej odległości, osłaniając ją przed porywistym

wiatrem, Aschylos ruchami akuszerki rozdzielał brzegi ran bądź zagłębiał palce w

potwornych jamach z taką samą uwagą, z jaką czytelnik przesuwa palcem

wskazującym po znakach na papirusie. Jedynie Chandalos Starszy coś ciągle mówił;

wcześniej, gdy Ŝołnierze zjawili się z ciałem, obchodził ulice, budząc wszystkich

sąsiadów; jeszcze nie przebrzmiało w nim echo własnego krzyku. Chłód zdawał się

mu nie dokuczać, mimo Ŝe był prawie nagi; kuśtykając, obchodził krąg męŜczyzn,

ciągnąc za sobą bezwładną lewą stopę, zakończoną jednym, poczerniałym

paznokciem satyra, wyciągał chude jak szczapy ramiona i wspierając się na sąsiadach,

wołał:

– To bóg... Spójrzcie tylko na niego! Tak schodzą z Olimpu bogowie... Nie

waŜcie się go tknąć! CzyŜ wam nie mówiłem? To bóg... Przysięgnij, Kalimachu!

Przysięgnij, Euforbosie!

PotęŜną białą czuprynę starca, spływającą w nieładzie z kanciastej głowy niczym

przedłuŜenie jego szaleństwa, rozwiewał wiatr, zasłaniając mu w połowie twarz. Nikt

jednak nie zwracał na niego zbytniej uwagi; ludzie woleli patrzeć na nieboszczyka niŜ

na szaleńca.

Kapitan straŜy granicznej, który wyszedł z najbliŜszego domostwa w

towarzystwie dwóch Ŝołnierzy, kilkakrotnie poprawił sobie hełm z długą kitą, uwaŜał

bowiem, Ŝe gawiedzi naleŜy demonstrować wojskowe insygnia. Spod ciemnej

przyłbicy przyjrzał się wszystkim obecnym, po czym, ledwo rzuciwszy okiem na

Chandalosa, wskazał nań z obojętnością równą tej, z jaką przeganiałby muchę.

– KaŜcie mu zamilknąć, na Zeusa! – powiedział, nie zwracając się właściwie do

Ŝadnego z dwóch Ŝołnierzy.

Jeden z nich podszedł do starca, uniósł dzidę, po czym jednym poziomym ruchem

uderzył w pomarszczony papirus podbrzusza. Chandalos zachłysnął się w pół słowa i

zgiął się, nie wydawszy głosu, niczym kłos na wietrze. LeŜał skulony na ziemi,

pojękując. Ludzie przyjęli z ulgą nastałą nagle ciszę.

– Twoja opinia, medyku?

Medyk Aschylos zwlekał z odpowiedzią, nie podniósł nawet wzroku na kapitana.

Nie znosił, gdy zwracano się do niego tak właśnie: „medyku”, a juŜ tym bardziej tym

tonem, w którym kryła się pogarda dla wszystkich oprócz samego siebie. Aschylos nie

był wojskowym, wywodził się jednak z dawnego arystokratycznego rodu i otrzymał

staranne wykształcenie: znał doskonale Aforyzmy, stosował w pełnym zakresie

Przysięgę i poświęcił wiele czasu studiom na wyspie Kos, ucząc się świętej sztuki

Asklepiadów oraz uczniów i spadkobierców Hipokratesa. Nie był zatem kimś, kogo

kapitan straŜy granicznej mógł łatwo upokorzyć. Poza tym czuł się uraŜony: Ŝołnierze

przebudzili go wszak o świcie, o nie wiadomo której dokładnie godzinie, aŜeby w

ciemnościach, na środku ulicy, obejrzał zwłoki tego młodzieńca zniesionego na

noszach ze wzgórza Likawitu zapewne tylko po to, Ŝeby mogli sporządzić stosowny

raport. Tylko Ŝe on, Aschylos, jak wszyscy doskonale wiedzą, nie jest lekarzem

zmarłych, lecz Ŝywych, zatem w jego opinii to niegodne zadanie dyskredytuje jego

zawód. Oderwał ręce od poszarpanych boków nieboszczyka, pociągając grzywę

krwawej cieczy; słuŜący spiesznie wytarł je płótnem zwilŜonym świeŜą źródlaną

wodą. Dwukrotnie przepłukał gardło, zanim odezwał się w te słowa:

– Wilki. Prawdopodobnie zaatakowało go głodne stado. Ślady zębów i pazurów...

Nie ma serca. Wyszarpały je. Została po nim pusta, jeszcze ciepła jama.

Zmierzwiony grozą pomruk przebiegł przez wargi zebranych.

– Sam słyszałeś, Hemodorze – szepnął ktoś. – Wilki.

– NaleŜałoby coś zrobić – odparł zagadnięty. – Omówimy sprawę w

Zgromadzeniu.

– Matkę juŜ poinformowano – oznajmił kapitan, zdecydowanym tonem ucinając

komentarze. – Nie chciałem podawać jej szczegółów, wie jedynie, Ŝe syn zginął. I nie

zobaczy jego ciała, póki nie przybędzie Daminos z Chalkobionu: to obecnie jedyny

Somoza Jose Carlos - Jaskinia filozofów.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: