Cuberbiller, Ograniczenia metody (2008) naukowej.pdf

NAUKA A BIBLIA

MARTA CUBERBILLER

PRZEGLĄD PRASY KREACJONISTYCZNEJ

OGRANICZENIA METODY NAUKOWEJ *

specyfikacji, Ŝe dopasowywanie się ich na chybił

trafił nie jest w stanie zrealizować tego celu. Dlatego

właśnie w profesjonalnych czasopismach z genetyki

nie ma artykułów, które by dokładnie pokazały, Ŝe

jest to moŜliwe.

Zaskakujące moŜe się okazać dla czytelników

to, Ŝe dobór naturalny wbrew temu, w co się po

wszechnie wierzy nie prowadzi do powolnego,

niedostrzegalnego ulepszania genetycznego organi

zmów. Dobór naturalny bowiem jest "ślepy" na więk

szość mutacji. śeby dobór "dostrzegł" mutację (czy

to korzystną, czy niekorzystną) i ją rozpowszechnił

lub usunął z populacji, musi ona wywoływać dosta

tecznie duŜy wpływ, pozytywny lub negatywny, na

dopasowanie organizmu w jego środowisku. Ponie

waŜ większość mutacji znajduje się poniŜej progu

wykrywania przez dobór naturalny, większość szko

dliwych mutacji gromadzi się bez przeszkód, przy

czyniając się do stopniowego z pokolenia na pokole

nie pogarszania się jakości materiału genetycznego.

Oczywiście, w ten sam sposób mogą się gromadzić

teŜ i niewielkie korzystne mutacje, ale niekorzystne

znacznie przewyŜszają je liczbowo.

Trudności te znane są od ponad 30 lat, ale

dyskutowano nad nimi tylko w gronie specjalistów,

laikom pozostawiając wiarę w to, Ŝe wszystko jest w

porządku. Zmylono takŜe większość zawodowych

biologów, którzy sądzą, Ŝe teoretyczne fundamenty

syntezy neodarwinowskiej są dobrze osadzone. W

rzeczywistości moŜna łatwo pokazać, Ŝe mechani

zmy neodarwinowskie prowadzą do przeciwnych

konsekwencji niŜ te, których wymaga ewolucjonizm.

Przyczyną takiego stanu rzeczy jest zgoda uczo

nych, aby ich osobiste przekonania wpływały na to,

co robią, i w rezultacie pominięcie tak waŜnego

etapu metody naukowej jak testowanie hipotez.

Nie tylko w biologii

Podobna sytuacja istnieje na przykład w geolo

gii, której przedstawiciele interpretują warstwy geolo

giczne zawierające skamieniałości jako wynik proce

sów gradualistycznych raczej niŜ katastroficznych,

chociaŜ istnieje wiele argumentów empirycznych,

przemawiających za tym drugim ujęciem.

TakŜe w kosmologii izotropia przesunięcia ku

czerwieni w widmach galaktyk oraz kosmicznego

mikrofalowego promieniowania tła wskazuje na to, Ŝe

Ziemia znajduje się blisko centrum Wszechświata.

Aby jednak tego wniosku uniknąć, kosmologowie

przyjęli wysoce spekulatywną i trudną do stestowa

nia hipotezę tzw. zasadę kopernikańską, według

której w kaŜdym miejscu kosmosu wygląda on tak,

jak go obserwujemy z Ziemi (oczywiście, przy odpo

wiednio duŜej skali). Wszystkie modele Big Bangu

zaleŜą od tej hipotezy. PoniewaŜ zasada kopernikań

ska nie została jak dotąd stestowana, kosmologii Big

Bangu nie moŜna uwaŜać za naukę z prawdziwego

zdarzenia.

WNIOSKI

Nauka jest przedsięwzięciem społecznym.

Uczeni są ludźmi i mają takie same słabości jak

zwykli ludzie. Metoda naukowa nie zawsze daje

dokładny obraz świata, ale nie wskutek wadliwości

tej metody, tylko dlatego, Ŝe stosują ją ludzie. Meto

da ta zawodzi, gdy uczeni pozwalają, by ich osobiste

przekonania i preferencje prowadziły do pominięcia

istotnego składnika metody naukowej, jakim jest

testowanie hipotez.

(* John Baumgardner, Exploring the Limita

tions of the Scientific Method, "Acts & Facts" March

2008, vol. 37, no. 3, s. 45.)

D r John Baumgardner jest emerytowa

nym geofizykiem ze znanej firmy Los

Alamos National Laboratory. Jednocze

śnie zawsze był i jest kreacjonistą młodej Ziemi.

NaleŜy do tych nielicznych kreacjonistów, którzy

zyskali uznanie w tzw. nauce głównego nurtu. Zapro

jektował program komputerowy o nazwie Terra,

modelujący konwekcję geofizyczną w płaszczu Zie

mi, czyli ruchy ciepła w płaszczu Ziemi oraz ruchy

materii związane z róŜnicami temperatur w płaszczu

Ziemi. Konwekcja ta odpowiada za działalność wul

kaniczną, ruch płyt kontynentalnych oraz trzęsienia

ziemi, jakie temu ruchowi towarzyszą. Baumgardner

wierzy nie tylko w niedawne stworzenie, ale i w potop

Noego. Program Terra zaprojektował właśnie po to,

by móc, rozwaŜając róŜne parametry, odtworzyć

wydarzenia w trakcie i po potopie. Ten sam program

jednak moŜe słuŜyć i słuŜy takŜe tradycyjnej geologii

historycznej. Wystarczy zmienić dane na wejściu,

aby otrzymać standardowy obraz ewolucji po

wierzchni Ziemi, w którym płyty kontynentalne prze

suwają się względem siebie przez miliony lat z pręd

kością porównywalną z tempem wzrostu paznokci.

Ale gdy do tego programu wprowadzimy dane zgod

ne z informacjami zachowanymi w Biblii, otrzymamy

obraz na początku względnie szybkiego pod wpły

wem wód potopu ruchu płyt kontynentalnych, które

wyhamowując po kilku tysiącach lat, mają prędkość

obecnie obserwowaną. Ten początkowy ruch konty

nentów nie musiał być bardzo szybki. Jego prędkość

moŜna porównać z prędkością poruszania się samo

chodu w ruchu miejskim.

O Baumgardnerze, jego poglądach i pracy

naukowej pisano w 1997 roku w amerykańskim

tygodniku "U.S. News & World Report", a jego publi

kacje bądź omówienia wyników badań ukazywały się

w czołowych czasopismach naukowych.

W marcowym numerze kreacjonistycznego

miesięcznika "Acts & Facts" Baumgardner stara się

wyjaśnić, dlaczego większość uczonych moŜe się

mylić w takich sprawach jak stworzenie. Jest to

zagadkowa sprawa, gdyŜ dla nikogo nie ulega wątpli

wości, Ŝe nauka doprowadziła do oszałamiających

sukcesów technicznych cieszy się więc w rezultacie

ogromnym autorytetem. Dlaczego tak solidne źródło

wiedzy myli się w sprawach stworzenia? Wyjaśnienie

tego faktu Autor upatruje w cechach metody nauko

wej.

dr John Baumgardner

obserwatorów. Jeśli eksperymenty i obserwacje

potwierdzają hipotezę, moŜna ją tymczasowo akcep

tować (jako prawo lub teorię). Jeśli jej zaprzeczają,

naleŜy ją odrzucić lub zmodyfikować. Teoria bowiem

musi być zgodna z wynikami obserwacji i ekspery

mentów.

Hipotezy naukowe muszą być testowalne, tzn.

o ich prawdziwości lub fałszywości muszą rozstrzy

gać obserwacje i eksperymenty. Jeśli hipoteza nie

jest testowalna, jest spekulacją, być moŜe prawdzi

wą, ale nienaukową.

Niepowodzenia metody naukowej

Wspomniane wyŜej procedury mają na celu

zobiektywizowanie reprezentacji świata, usunięcie

wpływu osobistych upodobań, przekonań pozana

ukowych i innych deformujących kształt nauki wpły

wów. Ale procedury te nie gwarantują stuprocento

wej skuteczności. MoŜe się tak zdarzyć, Ŝe fałszywe

hipotezy, powstałe pod wpływem osobistych lub

kulturowych nastawień, stronniczości i tendencyjno

ści, mogą przetrwać testowanie i być uznane za

poprawne ujęcie świata. Zdarzało się to nieraz w

przeszłości, zdarza się i obecnie. I tak właśnie jest z

teorią ewolucji.

Istnieją obiektywne przyczyny tego, Ŝe ta

fałszywa teoria zyskała tak szeroką akceptację. Po

pierwsze, dotyczy ona zdarzeń z przeszłości, często

z zamierzchłej przeszłości, a tę jest szczególnie

trudno obecnie testować, bo trzeba uciec się do

świadectw pośrednich. Po drugie, sprawy pochodze

nia Ŝycia i człowieka są niezwykle mocno obciąŜone

światopoglądowo. Ich rozstrzyganie angaŜuje kaŜde

go myślącego człowieka, ma teŜ dalekosięŜne kon

sekwencje, dotyczące Ŝycia ludzi.

Przyjrzyjmy się bliŜej znanej hipotezie, Ŝe

mutacje i dobór naturalny prowadzą do stałego gene

tycznego ulepszenia populacji roślin lub zwierząt. W

ciągu ostatnich 90 lat genetycy populacyjni stworzyli

wyrafinowane modele matematyczne, opisujące i

badające ten proces. Prace R.A. Fishera, J.B.S.

Haldane'a i Sewalla Wrighta przeprowadzone mię

dzy 1918 a 1932 rokiem połoŜyły podwaliny dla

genetyki populacyjnej. Ta z kolei w latach 19361947

doprowadziła do sformułowania tzw. syntezy neodar

winowskiej. W jej ramach dokonało się połączenie

koncepcji doboru naturalnego z genetyką mendlow

ską, tworząc zunifikowaną teorię ewolucji, akcepto

waną dzisiaj przez większość zawodowych biologów.

Ale czy twierdzenia tej sformułowanej ponad

60 lat temu teorii ewolucji dają się utrzymać w świe

tle tego, co obecnie wiemy na temat funkcjonowania

na molekularnym poziomie układów Ŝywych? Białka,

z których zbudowane są układy oŜywione, wymagają

do swego funkcjonowania tak precyzyjnego poziomu

O metodzie naukowej

Metoda naukowa to proces konstruowania

przez uczonych dokładnej reprezentacji świata,

dokładnego modelu świata. Trzeba jednak pamiętać,

Ŝe uczeni są ludźmi i na ich postrzeŜenia i interpreta

cje wpływ mają zarówno osobiste, jak i kulturowe

przekonania. Dlatego uczeni uŜywają standardowych

procedur i kryteriów, by zminimalizować te wpływy,

gdy budują teorię naukową. Podobnie przy testowa

niu hipotez i teorii uczeni starają się zmniejszyć, na

ile się da, wpływ upodobań i przesądów.

Oto te standardowe procedury:

1.Obserwacja i opis zjawisk.

2. Formułowanie hipotez wyjaśniających.

3. Wyprowadzanie z tych hipotez przewidywań

nowych zjawisk lub ich nieznanych dotąd własności

(np. ilościowych).

4. Testowanie empiryczne tych przewidywań

przez kilku niezaleŜnych eksperymentatorów lub

POD PR ĄD” nr 10/51/październik 2008

„ „„ „ i d ź POD PR ĄD”

POD PR ĄD”

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: