Zaborski Sylwin - Czego zada czerwona piwonia.pdf - Zaborski Sylwin - ssaaggaa

SYLWIN ZABORSKI

CZEGO śĄDA CZERWONA PIWONIA?

Tower Press 2000

Dzidce

i wszystkim wyznawcom strachu

Ostatni autobus

Pewnego lipcowego dnia 19… roku Sylwin Radzikowski, zwany „Dzikiem”, wbiegł

budynku dworca autobusowego i nie bez irytacji spojrzał w kierunku zegara. DuŜa

wskazówka

przeskoczyła właśnie kolejną minutę. Było jedenaście po szesnastej. Schyłek

upalnego

dnia nie przyniósł ochłodzenia. Przeciwnie, rozgrzane słońcem mury nie dopuszczały

wnętrza miasta nadmorskich powiewów. Szczególnie dotyczyło to gdańskiego

dworca, którego

nowoczesne budynki miały tę dziwną właściwość, Ŝe ogrzewały latem, natomiast

chłodziły

zimą.

W kilku długich kolejkach stali ludzie nie zraŜeni dusznym klimatem hali. Ich

spocone

twarze wyraŜały zdeterminowane pragnienie nabycia tego skrawka papieru, przepustki

poza

mury miasta. Sylwin nie zatrzymał się przy Ŝadnej z kas. Poprzestawszy na kilku

niezbyt pochlebnych

myślach dotyczących zastanej sytuacji popędził dalej, czemu nie naleŜy się dziwić.

Autobus, na który spieszył, odchodził zwykle o szesnastej dziesięć. Jednak pomiędzy

teorią

rozkładu jazdy a praktyką istniały rozbieŜności, o których ten i ów na tej trasie

podróŜny wie-

dział. Wbiegł po schodkach prowadzących na peron i zgodnie z przewidywaniami

ujrzał

pstrokaty tłumek ludzi stłoczonych w oczekiwaniu na właśnie zbliŜający się do

krawęŜnika

pojazd. Był to stary Jelcz nie przypominający na pierwszy rzut oka autobusu. Jego

silnik ki-

chał co chwila, jak gdyby mało jeszcze rozgrzany. W skwarnym powietrzu unosiły się

kłęby

czarnego dymu. Bez wątpienia był to „szesnastowy”, jak mawiano o tym autobusie

kładąc

akcent na trzecią sylabę od końca. Sylwin zajął dogodną pozycję, bowiem,

„szesnastowy”

wkroczył właśnie do akcji.

– Miesięczne! – powiedział kierowca otwierając przednie drzwi. Był krępym

męŜczyzną o

wyglądzie budzącym zaufanie. Miał na sobie spodnie ze śladami zaprasowanych

kantów i

rozpiętą koszulę z krótkimi rękawami. Jego władcza sylwetka widoczna nad

falującym tłu-

mem przywodziła na myśl „wilka morskiego”. Na owłosionej piersi i równie

zarośniętych

rękach szukało się mimo woli tatuaŜu. Niedbałym ruchem strząsnął ze stopni

autobusu pierwszych

śmiałków próbujących dostać się do środka poza ustaloną hierarchią, a następnie,

wrzuciwszy w tłum swą maczugowatą rękę, utworzył przejście, którym pospieszyli

posiadacze

biletów miesięcznych. Za nimi szli szczęśliwi właściciele biletów „w ogóle”, a na

końcu

czaili się kandydaci do podróŜy, którzy nie nabyli jeszcze do niej uprawnień. Wśród

tych

ostatnich większość stanowiły wiejskie kobiety z niezliczoną ilością pakunków.

Umiały one

zabiegać o swoje prawa i Sylwin nie mógł pozbyć się niepokoju o losy dalszej

podróŜy.

„Szesnastowy” zgodnie z rozkładem jazdy przeznaczony był dla podróŜnych z

biletami mie-

sięcznymi, niemniej nikt się tym faktem specjalnie nie przejmował. Kasy sprzedawały

bilety

kaŜdemu, kto chciał, a starzy bywalcy przychodzili wprost na przystanek. Sylwin nie

był juŜ

„starym bywalcem” od dawna.

Teraz, popychany przez jakąś energiczną staruszkę kobiałką uplecioną z korzenia

sosny,

znajdował się juŜ w pobliŜu drzwi.

– Full – stwierdził pogromca rozdygotanego pojazdu. Tym obcym słowem znanym

najbardziej

z etykietki od piwa dawał do zrozumienia, Ŝe autobus jest pełen. Szmer dezaprobaty

przetoczył się po oczekujących. Kierowca dokonał niewielkiego manewru swym

zwalistym

ciałem, przez co drzwi utraciły właściwą im na ogół przelotowość. Wpuszczeni juŜ do

środka

szczęśliwcy w pełni popierali to postępowanie. Z niesmakiem spoglądali na Ŝądną

podróŜo-

wania tłuszczę, która zagraŜała komfortowi ich jazdy.

– Z gumy nie jest – perswadował kierowca. Pukając wielkim paluchem w blachę

karoserii

pokazywał zebranym, niczym jakąś kabalistyczną cyfrę, to miejsce, w którym

wymalowano

czarną farbą maksymalną liczbę pasaŜerów mogących podróŜować jego pojazdem.

Wykazy-

wał niestosowność dalszych nalegań oraz nędzę moralną płaszczących się przed nim

podróŜ-

nych, rysował pesymistyczną wizję przyszłości przez przypomnienie, Ŝe jest to ostatni

w tym

dniu autobus jadący do Wdzydz, aby pod koniec umiejętnie podkreślić własną

dobroczynność

i cechy ludzkie. – Paru jeszcze mogę wziąć – powiedział wreszcie.

Stojący poczęli jeden przez drugiego podsuwać i uzasadniać swoje kandydatury, ale

umilkli

wkrótce pod surowym spojrzeniem rozkazodawcy. Ten popatrzył badawczo,

patriarchalnym

gestem wyciągnął dłoń i w milczeniu wskazał kolejno pięć osób. Z niewiadomych dla

niego samego przyczyn Sylwin okazał się czwartą z nich. Następnie drzwi zawarły się

z trzaskiem

pociągnięte ramieniem Temidy w męskim przebraniu, a piątka wybrańców

zaopatrzona

została w bilety. Pyrkający cały ten czas silnik zacharczał znów pełną siłą i autobus

miał ru-

szyć, gdy nagle jego władca odwrócił się i ku zdumieniu publiczności wygłosił

następującą

mowę:

– Panowie! śeby mi nie było pustych butelek i plucia na podłogę. Grać w karty

moŜeta, ale

czysto, bo sprzątaczka na urlopie.

– Tak jest – odpowiedziano potulnie z kąta, gdzie kilku męŜczyzn zabierało się

istotnie do

partii „baśki”. Mieli wszyscy około czterdziestki i roztaczali łagodną woń piwa. Ich

twarze,

nie noszące juŜ śladów rannego golenia, wyraŜały dziecięce zakłopotanie, gdyŜ

niespodziewanie

stali się obiektem zainteresowania całego autobusu. Pochrząkiwali trącając się łokcia-

mi, gestami dawali do zrozumienia, Ŝe zachowają się porządnie. Wreszcie

usatysfakcjonowany

kierowca potoczył wzrokiem po głowach swych podopiecznych i odwróciwszy się

przy-

stąpił do jazdy.

Ostatni raz przemierzał Sylwin tę trasę kilkanaście lat temu, gdy zniechęcony

wiadomością

o budowie motelu we Wdzydzach postanowił szukać miejsc ustronniejszych i równie

odpowiednich

do letnich eskapad. Odtąd tęsknił do tych okolic wielokrotnie. Tajemnicze wezwanie

Waldemara było stosownym pretekstem do przerwania cichego Ŝalu, jaki Ŝywił do

wdzydzkiej strony za jej flirt z nowoczesnością. Na tyle stosownym, Ŝe aŜ dotąd nie

zastana-

wiał się nawet, co mogło przyjacielowi podsunąć stylistykę tak przeciwną jego

naturze: „Zaklinam

– stop – przyjeŜdŜaj – stop – Czarliński oŜył”. Tej treści telegram obracał Sylwin w

palcach na próŜno usiłując dojść do ładu ze swoją pamięcią i odszukać w niej owego

Czarliń-

skiego. Tłok i gwar nie ułatwiały zadania. Koszula przylepiła mu się z upału do

pleców, do

koszuli zaś przywarła baba z kobiałką, gorąca jak stary piec, w którym diabeł pali.

Machinalnie

wsadził telegram do kieszeni podręcznej torby i zapadł w letargiczną zadumę. Jego

umysł

pracował na jałowych obrotach. W takich chwilach wydawało się, Ŝe w mózgu iskrzą

poszczególne

neurony. Jedyną, powracającą za to w róŜnych wariantach myślą była właśnie ta,

o odmienności stylu telegramu i usposobienia Waldemara Boruty. Przyjaciel Sylwina

pomimo

satanicznego nazwiska odznaczał się wielką łagodnością charakteru i oszczędnością

emocjo-

nalną. Jego legendarna pracowitość szła w wyścigi z milkliwością, która w istocie

była tylko

sztuką powstrzymywania słów niepotrzebnych. Jeszcze w szkole, do której przez

pewien czas

chodzili razem, mówiono z przekąsem o Waldemarze, Ŝe idąc przez las z dwiema

walizkami

ksiąŜek, jeszcze chrustu na całą zimę przyniesie, a na pytanie, czy się nie zmęczył,

pokręci

tylko głową. Jeśli ten człowiek zaklinał, to znaczy Ŝe było co zaklinać. Taka była

jedyna konkluzja,

na jaką Sylwin w danym momencie się zdobył.

Tymczasem autobus zdąŜył zatrzymać się na kilku przystankach, przez co jego ludzka

za-

wartość uległa znacznemu zmniejszeniu. Wysiadło sporo osób z podmiejskich okolic

Gdań-

ska, wracających „szesnastowym” z pracy. Autobus stawał się coraz bardziej

regionalny.

Swojskość nacierała na Sylwina ze wszystkich kątów pojazdu. PodróŜ zrobiła się

nagle przyjemna.

Strzępy rozmów dolatujące do niego z róŜnych stron wskrzeszały wspomnienia sprzed

lat. Były niczym fragmenty mozaiki, która po złoŜeniu ukazuje niespodziewanie obraz

takŜe

po swojej przeciwnej stronie. Wśród tych kaszubskich słów widział Sylwin tamte

Wdzydze i

siebie nastoletniego w upalne noce bez snu. Inwazja letniej, rozbuchanej przyrody i

narastają-

cej młodzieńczości nadawała Ŝyciu niesłychaną intensywność, do której juŜ nigdy nie

wrócił.

Po uciszonej wodzie płynęły wtedy słowa takie jak te. Teraz poczuł nagle tamtą

świeŜość i

niepowstrzymany głód Ŝycia.

Pod Kościerzyną rozluźniło się na tyle, Ŝe wśród podróŜnych mógł Sylwin rozpoznać

kilku

mieszkańców Wdzydz. Byli to młodzi męŜczyźni wracający z pracy. Kilkanaście lat

temu,

jako mali chłopcy, asystowali w jego wędkarskich poczynaniach, zauroczeni egzotyką

sprzętu

uŜywanego przez miastowych do „wandzenia”. Teraz nie poznawali go. W

rutynowanej, pozbawionej

wyobraźni rozmowie, jaką teraz prowadzili, trudno było odnaleźć ciągłość z tamtym

rozgorączkowanym dzieciństwem. Nie przypominali swoich wielkomiejskich

rówieśni-

ków, którzy pracując czy słuŜąc w wojsku długo jeszcze są chłopcami bawiącymi się

w pracę

i wojsko. Nie bawił się w wojsko przecieŜ ów „zlew” spod okna – Sławek od

sołtysów, przebrany

w mundur bosmański. Czy umiał jeszcze beztrosko łapać karaski w „kaszorek” albo

gołymi rękami wyławiać spod kamieni miętusy? – pytał retorycznie Sylwin. I zaraz

rozłado-

wał tę nową falę nostalgii wizją Sławka – zawodowego marynarza, łapiącego ryby z

pokładu

kutra torpedowego. Rozumiał, Ŝe jego utopijna wizja wdzydzkiej strony nie

wytrzymuje konfrontacji

z rzeczywistością. Wdzydzkie piaski, tyle piękne co mało płodne, dawały często

mniej ziarna, niŜ się zasiało. Bosonogim chłopcom pozwalały kochać się

bezinteresownie, ale

cóŜ miały do zaoferowania męŜczyznom? Wdzydze to piękna i zimna kobieta –

pomyślał

Sylwin. Mali boją się ją kochać, bo wysysa nie dając nic w zamian. Tych paru, którzy

się na

to odwaŜyli, pochodziło z zewnątrz. Mieli siłę wędrowców z niczym na stałe

niezwiązanych.

Nie dali się zwieść jak stolem Sorka, który w pogoni za ułudną Wdzydzaną wykopał

wspa-

niałe, lecz zimne jezioro. Nie byli teŜ podobni tym kochającym, choć pozbawionym

pasji; ci

gospodarując wytrwale po jego brzegach, niezdolni byli do rozmachu i fantazji, jak

gdyby

zniewoleni zimnym pięknem, zastygłym w dumnej kaszubszczyźnie. Byli zupełnie

inni. W

jakiś sposób naleŜał do nich takŜe Waldemar Boruta, właściciel sporego gospodarstwa

największej z wdzydzkich wysp. Jakim cudem ten stateczny młodzieniec, z woli ojca

inŜynier

budowy maszyn, objawił nagle wolę gospodarowania ziemią, tego nikt nie wiedział.

Tym

bardziej nie było wiadomo, skąd świeŜo upieczony ziemianin zdobył dokumenty

potwierdza-

jące jego rolnicze kwalifikacje, którymi musiał się wylegitymować kupując ziemię od

poprzedniego

właściciela Ostrowia. Ten ostatni z radością odstąpił większą część swojego po-

kaźnego gospodarstwa, obrabianego z dawien dawna przez rodzinę Ginterów. Pan

Franciszek,

„gbur” jak się patrzy, pomimo niezwykle cichego i łagodnego usposobienia

gospodarzył z

rozmachem. Jego pola na tle nieurodzajnej okolicy prezentowały się okazale i były

przedmiotem

podziwu sąsiadów za wodą. Weronika Ginter, Ŝona gospodarza, potrafiła potulnego i

pracowitego męŜa oraz swych rosłych synów natchnąć energią, o którą trudno ich

było podej-

rzewać. śelazna dama wyspy stanowiła mózg gospodarstwa, a „tatko” wraz z „trzema

królami”,

jak nazywała najmłodszych synów pozostałych jeszcze na Ostrowiu, jego moc

napędo-

wą. Z czasem jednak siły obojga sędziwych juŜ gospodarzy zmalały. Synowie myśleli

tylko o

wyniesieniu się za wodę. Co roku nowy skrawek wyspy zdawano pod zalesienie

państwu.

Zaborski Sylwin - Czego zada czerwona piwonia.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: