02.Rozdziaę 02a.pdf

Rozdział 2

Szybki start

Nietrudno zrozumieć niecierpliwość Czytelników, którzy nie mają ochoty przed

zbudowaniem pierwszej aplikacji brnąć przez kilka wstępnych rozdziałów.

Dlatego niniejszy rozdział zawiera wiadomości, które pozwolą jak najszybciej

rozpocząć pracę z Delphi. Niemal od razu zajmiemy się tworzeniem prostych

formularzy i podłączaniem do baz danych. Jest to zatem rozdział dla osób

z niecierpliwością oczekujących pierwszego kontaktu z Delphi.

Zagadnienia poruszane w tym rozdziale obejmują:

tworzenie formularza bazy danych przy pomocy kreatora (Database Form

Wizard);

najważniejsze właściwości komponentów TTable, TDataSource

i TDBEdit;

tworzenie formularzy baz danych metodami standardowymi, bez pomocy

kreatora;

aliasy BDE - pełnione funkcje i sposób definiowania;

tworzenie modułów danych i dodawanie ich do składnicy obiektów ( Object

Repository );

tworzenie formularzy typu nadrzędny-podrzędny (ang. master-detail ).

Terminologia

W dalszej części niniejszego rozdziału używamy wielu terminów, opisujących

elementy architektury baz danych w środowisku Delphi. Zamieszczona poniżej

tabela 2.1 zawiera zestawienie najważniejszych terminów, dotyczących baz danych

w środowisku Delphi. Zestawienie to pozwoli uniknąć nieporozumień i ułatwi

odbiór tekstu. Należy zwrócić uwagę, że niektóre z terminów, zebranych w tabeli,

dotyczą bezpośrednio środowiska Delphi, inne zaś obsługi baz danych.

Część I

Tabela 2.1. Najważniejsze terminy, dotyczące dostępu do baz danych

w środowisku Delphi.

Termin Wyjaśnienie

Tabela Zbiór wierszy (lub rekordów) w bazie danych.

Można sobie np. wyobrazić tabelę FAKTURA,

w której każdy wiersz odpowiadałby zawartości

jednej faktury.

Wiersz Rekord (jednostka) w tabeli. Na przykład każdy

wiersz tabeli KLIENT zawiera dane o jednym

kliencie.

Kolumna Pole (atrybut), występujące we wszystkich

wierszach tabeli. Na przykład tabela FAKTURA

może zawierać kolumnę (pole) NumerKlienta. Pole

NumerKlienta występuje wówczas we wszystkich

wierszach tej tabeli.

Borland Database Engine Zestaw bibliotek DLL i innych plików pomoc-

niczych, umożliwiających Delphi (i innym

programom firmy Borland) dostęp do baz danych.

Borland Database Engine (BDE) oferuje interfejs

programowy API dostępu do baz danych, operujący

na stosunkowo wysokim poziomie abstrakcji

i jednakowy dla wszystkich obsługiwanych platform

systemów baz danych. Pozwala to na znaczne

ograniczenie nakładu pracy, niezbędnego do

przygotowywania pełnowartościowych aplikacji,

obsługujących bazy danych.

IDAPI

Independent Database Application Programming

Interface firmy Borland. Jest to interfejs, za którego

pośrednictwem aplikacje (w tym aplikacje Delphi)

komunikują się z BDE. Programista, korzystający

z Delphi, stosunkowo rzadko zmuszony będzie do

używania w programie bezpośrednich wywołań

IDAPI. Większość niezbędnych wywołań jest

bowiem realizowana przez komponenty Delphi,

odpowiedzialne za obsługę baz danych. Programista

wykorzystuje metody, właściwości i zdarzenia,

związane z komponentami, które z kolei realizują

odpowiednie wywołania IDAPI.

Szybki start

Termin

Wyjaśnienie

Program obsługiBDE

Biblioteka DLL (lub pakiet takich bibliotek)

umożliwiająca komunikację BDE zkonkretną

platformą systemu zarządzania bazą danych. Pakiet

Delphi w wersji Client/Server zawiera programy

obsługi ( drivers ), umożliwiające korzystanie z baz

Sybase, Microsoft, Oracle, InterBase, Informix,

DB2, Paradox, dBASE i dowolnych źródeł danych,

dostępnych za pośrednictwem 32-bitowego

mechanizmu ODBC. Programy, napisane w Delphi,

nie komunikują się wprost z programami obsługi

BDE, korzystają natomiast z tzw. aliasów BDE,

funkcjonujących w oparciu o nie.

Alias BDE

Zestaw parametrów konfiguracyjnych BDE,

definiujących sposób podłączenia się do konkretnej

bazy danych. Aliasy oparte są na programach

obsługi baz danych BDE. Tworzy się je przy

pomocy programu BDE Administrator albo

Database Explorer (zawartego w pakiecie Delphi).

Aliasy przypisane są zazwyczaj do konkretnych baz

danych. Na przykład jeden alias może być

skojarzony z bazą danych Northwind, dostarczaną

razem z pakietem Microsoft Access, drugi natomiast

z inną bazą MS Access - Orders. Oba aliasy oparte

będą na tym samym programie obsługi SQL Links

dla platformy Access, gdyż oba skojarzone są

z bazami danych Access. W przeciwieństwie do

programów obsługi BDE, które związane są

z poszczególnymi platformami zarządzania bazami

danych, aliasy BDE skojarzone są z konkretnymi,

pojedynczymi bazami danych na danej platformie.

Programy obsługi SQL

Links (łącza SQL)

Wydajne sterowniki, zapewniające dostęp do baz

danych, używane przez BDE do łączenia z systema-

mi zarządzania bazami danych typu klient-serwer.

Pakiet Delphi wwersji Client/Server zawiera

programy obsługi SQL Links dla platform: Sybase,

Microsoft, Oracle, InterBase, Informix iDB2.

Programy obsługi SQL Links eliminują konieczność

korzystania zalternatywnych metod dostępu do

powyższych platform, np. z mechanizmu ODBC.

Programiście pozostawiono jednak wybór dowolnej

Część I

Termin Wyjaśnienie

metody dostępu.

Programy obsługi ODBC Programy obsługi, zapewniające dostęp do baz

danych, zgodne ze specyfikacją Open Database

Connectivity firmy Microsoft. Delphi może łączyć

się z systemami obsługi baz danych back-end za

pośrednictwem 32-bitowych driverów ODBC. Do

tworzenia i zarządzania źródłami danych typu

ODBC (które porównać można do aliasów BDE)

służy mini-aplikacja ODBC Administrator z Panelu

Sterowania Windows.

Kontrolka dostępu do

danych

Komponent (niewidoczny w trakcie wykonywania

programu), zapewniający aplikacji dostęp do bazy

danych. Kontrolki dostępu do danych zgrupowane

są na stronie Data Access palety komponentów

Delphi. Do kontrolek tego typu należą komponenty

TDatabase, TTable i TDataSource .

TDataset

Klasa obiektów Delphi; zapewnia dostęp do tabel

(baz danych) i zbiorów danych, będących wynikami

zapytań. Komponenty TTable , TQuery

i TStored Proc pochodzą od klasy TDataset .

Z tego względu w dalszej części książki komponenty

powyższe nazywane są często „komponentami typu

TDataset ”.

TTable

Komponent Delphi, zapewniający dostęp do tabel

(baz danych). Skojarzenie komponentu TTable

z rzeczywistą tabelą odbywa się za pośrednictwem

własności TTableName (nazwa tabeli).

TQuery

Komponent Delphi, umożliwiający konstruowanie,

wykonywanie i przetwarzanie zapytań SQL.

TStoredProc

Komponent Delphi, umożliwiający uruchamianie

skompilowanych procedur SQL, przechowywanych

na serwerze bazy danych (znanych również jako

procedury osadzone, ang. stored procedures ).

Kontrolka

powiązana

Komponent graficzny (widoczny w trakcie

wykonywania programu), który - korzystając

z mechanizmów oferowanych przez odpowiednie

kontrolki dostępu do danych - umożliwia

użytkownikowi przeglądanie i modyfikowanie

z danymi

Szybki start

Termin

Wyjaśnienie

zawartości bazy. Kontrolki powiązane z danymi

zgrupowane są na stronie Data Controls palety

komponentów Delphi. W większości przypadków

można uznać je za specjalne wersje standardowych

kontrolek, wyświetlające i/lub dopuszczające edycję

danych zgromadzonych w bazie. Do kontrolek

powiązanych z danymi należą komponenty

TDBGrid, TDBNavigator i TDBEdit.

TDataSource

Komponent Delphi, stanowiący łącze pomiędzy

zbiorami danych (komponentami typu TDataset ),

a kontrolkami powiązanymi z danymi. Komponenty

powiązane z danymi zawierają odwołania do

komponentów TDataSource (źródeł danych), a te

z kolei - do kontrolek typu TDataset (zbiorów

danych).

TField

Klasa obiektów Delphi; zapewnia bazie danych

dostęp do pól w tabeli. Podczas dodawania do

formularza komponentów, reprezentujących pola

(przy pomocy edytora pól - modułu Fields Editor),

Delphi tworzy komponenty potomne w stosunku do

TField, takie jak TStringField czy

TIntegerField. Komponenty klasy TField ,

dodane do formularza, w hierarchii własności należą

do tego właśnie formularza, a nie do skojarzonego

z nimi zbioru danych TDataset .

Przegląd architektury

Przyjrzyjmy się teraz ogólnej architekturze środowiska obsługi baz danych

w Delphi. Aplikacje napisane w Delphi komunikują się z lokalnymi i odległymi

bazami danych za pośrednictwem modułu Borland Database Engine. W przypadku

formatów lokalnych, na przykład tabel Paradoxa i dBASE, moduł BDE

wykorzystuje własne programy obsługi lokalnych baz danych. Z kolei

w przypadku formatów baz danych, przechowywanych na odległych serwerach,

takich jak Oracle czy Sybase, BDE nawiązuje łączność z serwerami baz danych

typu back-end , korzystając przy tym z programów obsługi SQL Links i ODBC.

Programy te odwołują się często do dedykowanych bibliotek, dostarczanych przez

producentów odpowiednich systemów zarządzania bazami danych. Opisane

zależności ilustruje rysunek 2.1.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: