ZAKRZEPOWO – ZAROSTOWE STWARDNIENIE TĘTNIC
ARTERIOSCLEROSIS OBLITERANS EXTREMITATIS INFERIORIS
Jest to przewlekła choroba, polegająca na starzeniu się tętnic.
Dochodzi do pogrubienia ściany tętnicy na skutek odkładania się złogów lipidowych, co powoduje zmniejszenie jej światła.
Czynnikami sprzyjającymi miażdżycy tętnic są:
- zaburzenia w gospodarce tłuszczowej
- nadciśnienie tętnicze
- cukrzyca
- palenie tytoniu
- predyspozycje genetyczne
- płeć męska
Objawy nasilają się w miarę postępu choroby:
- chromanie przestankowe
- bóle spoczynkowe nocne, potem ciągłe
- ochłodzenie kończyny
- zblednięcie lub sinoczerwone zabarwienie skóry stóp
- przeczulica skóry
- zanik tętna na kończynie niedokrwionej
- owrzodzenia lub martwica skóry
Leczenie zachowawcze przewlekłego niedokrwienia kończyn:
1. Poprawa higieny ciała
2. Zmniejszenie masy ciała do należnej
3. Unikanie zimna i wilgoci, noszenie odzieży ochronnej
4. Praca w środowisku ciepłym i suchym
5. Unikanie termoforów i gorących kąpieli
6. Stosowanie diety przeciwmiażdżycowej
7. Zaprzestanie palenia tytoniu i unikanie przebywania w atmosferze dymu tytoniowego
8. Pielęgnacja stóp:
- unikanie skaleczeń i urazów
- leczenie zakażeń grzybiczych
- unikanie usuwania odcisków
- noszenie wygodnego i przewiewnego obuwia
- dokładne mycie i osuszanie stóp
- zapobieganie odparzeniom stóp
9. Prowadzenie umiarkowanych ćwiczeń fizycznych
10. Leczenie stanów ropnych skóry i usuwanie zmian martwiczych
11. Podawanie leków przeciwbólowych:
- Paracetamol
- Tramal
- Dolargan
- Mieszanka lityczna
12. Stosowanie leków poprawiających krążenie obwodowe:
- Sadamin – tabl., amp.
(2 amp. + 500 ml 0,9% NaCl)
- Polfilin, Agapurin – tabl.
- Trental – amp.
(300 mg + 500 ml 0,9% NaCl)
- Kroplówka Lignocainowa
(25 ml 2% Lignocainy + 2 amp. Papaweryny + 500 ml 0,9 % NaCl)
- Prostavasin – amp. (podawany w kroplówce lub przez pompę infuzyjną
- Dekstran 70000
Przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego:
1. Wykonanie badań rutynowych i specjalistycznych
2. Wykonanie badań układu krzepnięcia krwi
3. Wykonanie badań próby krzyżowej i zapotrzebowanie krwi
4. Przygotowanie przewodu pokarmowego – rutynowe
5. Przygotowanie pola operacyjnego:
- kąpiel całego ciała w roztworze środka antyseptycznego np. Manusan
- okolenie całej kończyny i powłok brzusznych
- przebranie w czystą bieliznę
6. Pozostałe elementy przygotowania do zabiegu – rutynowe
7. Ewentualnie założenie cewnika – ZOP
Opieka pielęgniarska nad chorym po zabiegu na naczyniach tętniczych:
1. Obserwacja stanu ogólnego i podstawowych parametrów
2. Obserwacja stanu ukrwienia kończyn dolnych:
- zabarwienie skóry
- ucieplenie skóry
- tętno
- dolegliwości bólowe
3. Obserwacja opatrunków i ssania Redona
4. Podawanie leków przeciwbólowych, czasami przez cewnik ZOP
5. Podawanie leków poprawiających przepływ włośniczkowy np. Dekstran, Trental
6. Podawanie leków zmniejszających krzepliwość krwi np. Heparyna, Fraksiparine
7. Pozostałe elementy opieki pooperacyjnej są rutynowe
Pielęgnowanie chorego po amputacji kończyny dolnej:
1. Bezpośrednio po zabiegu – chorego układamy płasko, a kikut na 24 godziny układamy na okrytej gumowym podkładem poduszce (zmniejszenie krwawienia i obrzęku)
2. W pierwszej dobie po zabiegu – wyjmujemy poduszkę spod kikuta i układamy na płasko, w osi długiej ciała (zapobieganie przykurczom zgięciowym w stawach)
3. Obserwacja opatrunku i drenażu Redona
4. Obserwacja gojenia się rany w trakcie zmiany opatrunków
5. Obserwacja stanu ogólnego i parametrów
6. Zwracanie uwagi na skargi chorego, szczególnie bóle fantomowe
7. Prowadzenie ćwiczeń ogólnokondycyjnych i przygotowujących kikut do zaprotezowania
8. Nauka chodzenia o kulach oraz posługiwania się wózkiem inwalidzkim
Koval8