Koordynacja ruchowa --- info.pdf

KOORDYNACJARUCHOWA

I.DEFINICJAKOORDYNACJIRUCHOWEJ

Koordynacja ruchowa określa zdolność do wykonywania złoŜonych

przestrzennieiczasoworuchów,przestawianiasięzjednychzadańruchowychna

inne, jak równieŜ rozwiązywania nowych, nieoczekiwanie pojawiających się

sytuacjiruchowych.

II.KLASYFIKACJAKOORDYNACJIRUCHOWEJ

ZewzględunaróŜnorodnośćformruchowychkoordynacjędzielimyna

ogólnąispecjalną.

1. Koordynacja ogólna – umoŜliwia racjonalne wykonanie róŜnych działań

motorycznych, niezaleŜnie od specjalizacji sportowej. KaŜdy zawodnik

dąŜącydowszechstronnegorozwojupowinienpracowaćnadkoordynacją.Ze

względunato,Ŝeówrozwójmusiwyprzedzaćspecjalizacjęsportową,ogólna

koordynacjamusiteŜbyćwypracowanawcześniej.

2. Koordynacjaspecjalna –jestzdolnością,któraumoŜliwiawykonanieróŜnych

złoŜonych ruchów w wybranej dyscyplinie szybko, płynnie i precyzyjnie.

Stąd koordynacja ta jest blisko powiązana ze specyficznymi uzdolnieniami

motorycznymi, dając zawodnikowi moŜliwość podniesienia efektywności

treningu. Koordynacja specjalna jest osiągana przez wykonanie wielu

powtórzeńokreślonychruchówielementówtechnicznych.

III.WIADOMOŚCIOGÓLNENATEMATKOORDYNACJIRUCHOWEJ

Koordynacjaruchowajestpojęciemniejednorodnym,wieloznacznym.

Zpraktycznegopunktuwidzeniaujmujesięjąjakofunkcjęzwinności

(ruchycałegociała)izręczności(ruchmanualne,wktórychgłowniechodzi

o koordynację narządu wzroku z kończynami). Zdolności ruchowe zaleŜą od

wieluczynników,takichjakuzdolnieniaruchowe,doświadczenie,dotychczasowe

umiejętności,wyobraŜenia,pamięćruchowaitp.

PoniewaŜ kaŜde nowe ćwiczenie formowane jest niejako z elementów juŜ

uprzedniopoznanych,imwiększyichzasobemzawodnikdysponuje,tymmniej

ma trudności przy opanowaniu nowych zadań. Tak, więc zasadniczą metodą

doskonaleniakoordynacjijestciągłepoznawanienowych,róŜnorodnychćwiczeń,

atakŜewykonywaniejuŜznanychwróŜnorodnychwarunkach.

ZałoŜenia te znalazły praktyczne zastosowanie w tzw. metodzie

zmienności ćwiczeń. Obejmuje ona dwa kryteria róŜnicowania stosowanych w

kształtowaniu koordynacji środków: zmienności wykonania ćwiczenia oraz

zmiennościwarunkówjegorealizacji:

zmienne sposoby wykonania ćwiczenia obejmują: tempo i kierunek ruchu,

wymagania wstosunku do wielkościuŜytej siły, udział mięśni, objętość ruchu,

łączenieróŜnychstrukturalnieformruchu,odtwarzaniezmiennychrytmów

i akcentowanie faz ruchu, ćwiczenia symetryczne i asymetryczne, warianty

rozpoczęciaizakończeniaruchu,samodzielnerozwiązywaniezadańruchowych.

zmiennewarunkiwykonaniaćwiczeńto :róŜnewarunkiprzestrzenneruchu

(otwarte i zamknięte), uŜycie róŜnych przyborów, ograniczenia kontroli

wzrokowej,róŜnanawierzchniazajęć(podłoga,materac,trawnik,nierówności,

podwyŜszeniaitp.),róŜneobciąŜeniazewnętrzne(worki,pasyitp.),ćwiczenia

zróŜnymipartnerami,przeciwnikami,ograniczonyczasiograniczonaprzestrzeń

pracy.

W rozwijaniu zdolności koordynacyjnych waŜne jest przestrzeganie

określonychreguł,którezostałyzawartewnastępującychhasłach:

wprowadzajnowe,nieznanećwiczenia

dobierajróŜnewarunkiwykonywaniaćwiczeń

wykorzystujćwiczenia,,lustrzane”

łączzadaniawróŜnorakiełańcuchyruchowe

zmieniajtechnikiwykonywaniazadań

wprowadzaj okresowo dodatkowe utrudnienia (np. bieg przez płotki z

pałeczkąsztafetową)lubzakłóceniaakustyczne,świetlneczymechaniczne

zmieniajprzestrzennewarunkiwykonaniaruchu(np.wyŜszepłotki)

wprowadzajczasamidodatkoweobciąŜeniazewnętrzne

zmieniajśrodowiskoćwiczeń(np.las,hala,boisko,plaŜa)

Generalnie w treningu koordynacji ruchowej naleŜy wykorzystywać

wielenowychśrodków,natomiaststare,znanećwiczeniastosowaćwzmiennych

warunkach.ZaleŜnieodrodzajuitrudnościćwiczeńwykonujemypojedynczolub

w seriach metodą powtórzeniową. Zmęczenie nigdy nie powinno osiągać

maksymalnego pułapu z uwagi na konieczność pełnej gotowości układu

nerwowegoimięśniowego.Treningkoordynacjipowinienbyćprowadzony

wsposóbsystematyczny,gdyŜwprzypadkudłuŜszychokresów,podczasktórych

nie wprowadza się nowych ćwiczeń, obniŜa się zdolność ich przyswajania.

NaleŜysystematyczniezmieniaćprogramćwiczeń,wprowadzająccoraztoinne

zadania. By spełniały one swój cel w ćwiczeniach juŜ opanowanych zawsze

dąŜymy do maksymalnej szybkości wykonywania oraz wiązania z zadaniami

technicznymi.

Program rozwoju koordynacji w cyklu rocznym powinien być

następujący:

wpodokresachprzygotowaniawszechstronnego–nauczanieróŜnychnowych

ćwiczeń,takŜeodległychodspecjalizacji

wpodokresachprzygotowaniaspecjalnego–stosowanieobszernegozestawu

ćwiczeńspecjalnych

wpierwszejpołowieokresustartowego–treningróŜnychwariantówtechniki

wdrugiejpołowieokresówstartowych–doskonaleniewybranychwariantów

technikiwzmiennychwarunkach.

IV.KOORDYNACJARUCHOWAWPIŁCENOśNEJ

Poziom koordynacji ruchowej bardzo silnie rzutuje na tempo i jakość

opanowywania przez piłkarzy techniki. Koordynacja ruchowa stanowi morfo

funkcjonalne(biologiczne)podłoŜekształtowaniatechnikisportowej,decydujeo

efektywności i tempie zdobywania nawyków ruchowych. Warunkuje równieŜ

zakres plastyczności tych nawyków, co w piłce noŜnej, grze przebiegającej w

bardzo zmiennych i trudnych do przewidzenia warunkach, ma ogromne

znaczenie.

Rozpatrując zdolności koordynacyjne zawodników w aspekcie

zajmowanych przez nich pozycji na boisku naleŜy stwierdzić, Ŝe w zasadzie

wymogidlatzw.graczyzpolasąprawiejednakowe,wodróŜnieniuodwyraznej

specyfikigrybramkarza.DoskonalićmoŜliwościkoordynacyjnepowinnosięna

wszystkichetapachszkolenia,wykorzystującwtymcelućwiczeniazpiłkąibez

piłki.

Formy praktycznegoprzejawiania koordynacjisą częstoutoŜsamiane z

pojęciami zwinności i zdolności. Jest to rozumowanie słuszne, lecz nie

wyczerpującewpełnizagadnienia.BoprzecieŜzręcznośćtojedynieprecyzyjnie

zestrojoneruchyrąkipalców,azwinnośćtopłynneiwywaŜoneruchy,wktórych

zaangaŜowane jest całe nasze ciało. Dlatego teŜ na cały obraz zdolności

koordynacyjnychpiłkarzyskładająsięjeszczenastępująceelementy(zdolności):

1. ZdolnośćróŜnicowania

Zdolność ta warunkuje wysoką precyzję i ekonomię wykonywania

ruchu.PodstawązdolnościróŜnicowaniajestprecyzyjnepostrzeganiesiły,czasui

przestrzenipodczaswykonywaniaczynnościruchowychpodkątemoptymalnego

rozwiązaniazadaniaruchowego.WzdolnościróŜnicowaniaduŜeznaczeniemają

całościowe procesy sterującoregulacyjne. Zdolność ta przejawia się w formie

dobrego ,,czucia piłki” i zmieniających się warunków gry. Pomaga to w

precyzyjnym i ekonomicznym zagospodarowaniu czasu i przestrzeni podczas

wykonywania ruchu. Tak będzie np. przy dryblingu, przy dokładnych długich

podaniachistrzałachnabramkę,utrzymanieodpowiedniegotempairytmubiegu,

,,ułoŜenie ciała” do wykonywania zwodu, precyzja i ekonomia w rozegraniu

pojedynku1x1,2x1itp.Zwiększającasięskutecznośćnp.przyjęćpiłkizwiązana

jest z pełniejszym odczytywaniem większej liczby sygnałów, wynikających z

wraŜeńkinestetycznych.

2.ZdolnośćsprzęŜenia

UmoŜliwia skuteczną organizację ruchów części ciała w stosunku do

całegociała,prowadzącdointegracjiprzestrzennych,czasowychidynamicznych

parametrów ruchu, co doprowadza do celowego wykonania danego zadania

ruchowego przez całe ciało. W koordynacyjnie złoŜonych elementach techniki

piłkarskiej zdolność ta odgrywa dominującą rolę, gdzie organizacja częściowa

ruchówmusidodatkowouwzględniaćwspółudziałprzyboru,jakimjestpiłka

a takŜe zachowanie przeciwnika i współpartnerów gry. Podstawową rolę

odgrywajątutajinformacjeoptyczneikinestetyczne.Jednązformkształtowania

tejzdolnościjestłączeniepojedynczychelementówwruchkompleksowy.

3. Zdolnośćorientacjiprzestrzennej

Pozwalanaszybkiewykonaniedziałaniaruchowegonadanysygnałza

pośrednictwem całego lub części ciała. Ma ona fundamentalne znaczenie w

kierowaniu ruchami i motorycznym uczeniu. Zdolność orientacji przestrzennej

wyraŜasięwpiłcenoŜnejwwidzeniuperyferyjnymiw mniejszymstopniuna

sygnałachakustycznych.Maonawpływnasamodzielneustawieniesiępiłkarza

napolugrywstosunkudopartnerów,zawodnikówdruŜyny przeciwnej,piłkii

bramek.Wytworzoneudobrychpiłkarzywidzenieperyferyjnepomagarozeznać

sytuację, w trafnym podjęciu decyzji kolejnego skutecznego zagrania (czy

wykonaniadryblingu,podania,przerzutupiłki).Zdolnośćorientacjiprzestrzennej

jest podstawą do sensownego taktycznego postępowania. Fakt, Ŝe liczba

kontaktówzpiłkąnamniejszychboiskachiprzymniejszejliczbiezawodników

pozwalanaczęstszykontaktzpiłkąijestpodstawowymwarunkiemwszkoleniu

dzieci.

4. Zdolnośćszybkiegoreagowania

Pozwala ona na szybkie rozpoczęciei wykonanie działania ruchowego

nadanysygnałzapośrednictwemcałegolubczęściciała(np.zwód,drybling,

gra1x1).Zdolnośćtauwidaczniasięwszybkichreakcjachnaciągłezmianyw

sytuacji gry. Moment wcześniejszej reakcji niŜ przeciwnik, często moŜe być

decydującym momentem dla zdobycia bramki, lub w przypadku obrońców

uniknięcia utraty bramki. Cecha ta bezwzględnie jest poŜądana u bramkarzy.

Elementy walki sportowej w piłce noŜnej wymagają szybkich i skutecznych

reakcji,wktórychdominującarolaprzypadaprzetwarzaniuinformacjipłynących

zróŜnychsygnałów(przedewszystkimoptycznych).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: