Program ElektroSym jest narzędziem służącym do symulacji obwodów elektrycznych i energoelektronicznych. Jego interfejs graficzny umożliwia szybkie utworzenie schematu obwodu. Użytkownik ma do dyspozycji dwadzieścia siedem rodzajów obiektów, z których może składać się schemat. Obejmują one dwadzieścia pięć elementów jak np. rezystancja, indukcyjność, źródło napięcia czy dioda, oraz dwa obiekty pomocnicze: przewód elektryczny i węzeł. Każdy element posiada ponadto swój zestaw parametrów, które mogą być dowolnie modyfikowane. W procesie symulacji program automatycznie tworzy listę połączeń elementów (topologię obwodu), oraz przeprowadza obliczenia za pomocą metody potencjałów węzłowych. Po przeprowadzeniu symulacji użytkownik może oglądać przebiegi czasowe dowolnych napięć, prądów, mocy a także prędkości (jeżeli obwód zawiera silnik). Wersja 2.0 umożliwia ponadto otrzymywanie wykresów częstotliwościowych transmitancji napięciowej obwodów, a także symulowanie wskazań mierników.
Program umożliwia zapisywanie schematów w formacie ElektroSym (pliki *.els) oraz drukowanie schematów i wykresów przebiegów/transmitancji.
INTERFEJS GRAFICZNY
Większą część głównego okienka programu (rys.1) zajmuje obszar roboczy. Menu główne zawiera wszystkie funkcje programu, zgrupowane w ośmiu pozycjach. Najważniejsze funkcje reprezentowane są przez przyciski palety narzędzi, która znajduje się w górnej części okienka. Po lewej stronie znajduje się paleta obiektów. W dolnej części okienka znajduje się pasek stanu.
Dalsze części instrukcji zawierają dokładny opis interfejsu graficznego oraz opis przeprowadzania symulacji.
____________________________________________________________________________
Rysunek 1 Główne okienko programu ElektroSym 2.0
Menu główne zawiera polecenia wszystkich funkcji programu, które zgrupowane są w ośmiu pozycjach. Poniżej zamieszczony jest opis wszystkich poleceń; obok niektórych z nich znajduje się skrót klawiszy < ... > wykonujący dane polecenie.
[ Nowy... ]
Wywołuje pole dialogowe, które umożliwia otwarcie nowego pustego obszaru roboczego przeznaczonego do symulacji czasowej lub do badania transmitancji; jeżeli aktualny schemat jest zmodyfikowany, pojawia się okienko z zapytaniem o zapisanie schematu.
[ Otwórz... ] <Ctrl+O>
Wywołuje pole dialogowe 'Otwórz' umożliwiające wybranie pliku (schematu), który chcemy otworzyć; możliwe jest tylko otwarcie plików ElektroSym (*.els), i tylko te pliki są wyświetlane w okienku pola dialogowego; jeżeli aktualny schemat jest zmodyfikowany, pojawia się okienko z zapytaniem o zapisanie schematu.
[ Otwórz ponownie > ]
Umożliwia otwarcie jednego z czterech ostatnio używanych plików.
[ Zapisz ] <Ctrl+S>
Zapisuje aktywny plik z aktualną nazwą; jeżeli aktywny plik nie posiada nazwy, wywołuje pole dialogowe 'Zapisz jako'.
[ Zapisz jako... ]
Wywołuje pole dialogowe 'Zapisz jako' umożliwiające określenie nazwy pliku i zapisanie go; program zapisuje pliki w formacie ElektroSym, więc do nazwy pliku zostanie automatycznie dołączone rozszerzenie [.els].
[ Drukuj schemat... ] <Ctrl+D>
Wywołuje pole dialogowe 'Drukuj', które umożliwia wydrukowanie bieżącego schematu; aby wydrukować wykres, należy użyć przycisku 'Drukuj' z okienka 'Wykresy', co umożliwi wydruk zarówno schematu jak i wykresu.
W przypadku niezainstalowania drukarki polecenie jest nieaktywne.
[ Cofnij Usuń ] <Ctrl+Z>
Cofa ostatnią operację usuwania. Warunkiem odzyskania usuniętych obiektów jest aktualnie wolne miejsce, które obiekty zajmowały przed usunięciem. W pamięci znajduje się maksymalnie dziesięć ostatnich usunięć.
[ Usuń ] <Del>
Usuwa zaznaczone obiekty.
[ Wytnij ] <Ctrl+X>
Usuwa zaznaczone obiekty i umieszcza je w schowku programu ElektroSym.
[ Kopiuj ] <Ctrl+C>
Kopiuje zaznaczone obiekty do schowka programu ElektroSym.
[ Wklej ] <Ctrl+V>
Wstawia do obszaru roboczego zawartość schowka programu ElektroSym.
[ Zaznacz wszystko ]
Zaznacza wszystkie obiekty obszaru roboczego.
[ Zaznacz elementy ]
Zaznacza wszystkie elementy obszaru roboczego.
[ Zaznacz przewody ]
Zaznacza wszystkie przewody obszaru roboczego.
[ Zaznacz węzły ]
Zaznacza wszystkie węzły obszaru roboczego.
[ Obróć w lewo ] <Tab>
Obraca zaznaczone elementy o 90° w lewo.
[ Obróć w prawo ] <Shift+Tab>
Obraca zaznaczone elementy o 90° w prawo.
[ Odwróć ]
Odwraca zaznaczony element, zamieniając miejscami jego dwie końcówki (dotyczy elementów: "Tranzystor bipolarny", "Cewki sprzężone" i "Watomierz").
[ Parametry... ] <F7>
Wywołuje pole dialogowe 'Parametry' umożliwiające modyfikację parametrów zaznaczonego elementu.
[ Pokaż/ukryj nazwę ]
Wyświetla obok zaznaczonych elementów ich nazwy lub je ukrywa.
[ Pokaż/ukryj napięcie ]
Wyświetla obok zaznaczonych elementów strzałkę napięcia lub ją ukrywa.
[ Pokaż/ukryj prąd ]
Wyświetla na zaznaczonych elementach strzałkę prądu lub ją ukrywa.
[ Zmień kierunek napięcia ]
Zmienia zwrot strzałki napięcia zaznaczonych elementów; jeżeli strzałka jest ukryta, zmienia jej zwrot i automatycznie ją wyświetla.
[ Zmień kierunek prądu ]
Zmienia zwrot strzałki prądu zaznaczonych elementów; jeżeli strzałka jest ukryta, zmienia jej zwrot i automatycznie ją wyświetla.
Menu grupuje wszystkie obiekty, które mogą być wstawione do obszaru roboczego; jego zawartość reprezentowana jest przez przyciski palety obiektów (szczegółowy opis elementów i ich parametrów w punkcie 5. Parametry Elementów).
[ Symulacja... ] / [ Transmitancja... ] <F9>
Jeżeli znajdujemy się w trybie <Symulacja czasowa>, wywołuje pole dialogowe 'Symulacja' umożliwiające przeprowadzenie symulacji czasowej.
Jeżeli znajdujemy się w trybie <Transmitancja>, wywołuje pole dialogowe 'Transmitancja' umożliwiające przeprowadzenie symulacji częstotliwościowej, której wynikiem są wykresy transmitancji.
[ Przebiegi... ] <F11>
Wywołuje pole dialogowe 'Przebiegi' umożliwiające wybór przebiegów, które chcemy oglądać, a także ewentualne ustalenie skali układu współrzędnych oraz rodzaju wykresu.
Jest nieaktywne, jeżeli symulacja aktualnego schematu nie została przeprowadzona.
[ Wykresy... ] <F12>
Wywołuje okienko 'Wykresy' wyświetlające wyniki symulacji (przebiegi czasowe lub wykresy częstotliwościowe).
[ Topologia... ] <Ctrl+T>
Wyświetla okienko 'Topologia' zawierające tekstową reprezentację aktualnego schematu, tzw. topologię obwodu lub listę połączeń.
[ Symulacja+Wykresy ] / [ Transmitancja+Wykresy ] <Ctrl+F9>
Wykonuje symulację/transmitancję przy aktualnych ustawieniach (bez wywoływania pola dialogowego symulacji/transmitancji) i automatycznie wyświetla wybrane przebiegi.
[ Otwórz panel pomiarowy ] / [ Zamknij panel pomiarowy ]
Otwiera/zamyka panel pomiarowy, umożliwiający przeprowadzenie pomiaru wielkości elektrycznych bieżącego obwodu.
[ Dodaj woltomierz ] <Ctrl+U>
Dodaje do panelu pomiarowego wyświetlacz wskazujący napięcie na zaznaczonym elemencie.
[ Dodaj amperomierz ] <Ctrl+I>
Dodaje do panelu pomiarowego wyświetlacz wskazujący prąd zaznaczonego elementu.
[ Dodaj watomierz ] <Ctrl+P>
Dodaje do panelu pomiarowego wyświetlacz wskazujący moc elektryczną zaznaczonego elementu.
[ Pomiar (Real-Time)... ] <F8>
Wywołuje pole dialogowe 'Pomiar (Real-Time)', umożliwiające ustalenie parametrów pomiaru i jego rozpoczęcie.
[ Powtórz pomiar ] <Ctrl+F8>
Przeprowadza pomiar przy aktualnych ustawieniach, nie wywołując pola dialogowego pomiaru.
[ Kontynuuj ] <F10>
Kontynuuje pomiar przy aktualnych ustawieniach.
[ Kolor tła... ] <F4>
Wywołuje pole dialogowe wyboru koloru tła obszaru roboczego.
[ Pokaż siatkę ] <F5>
Pokazuje/ukrywa siatkę obszaru roboczego
[ Rozmiar siatki > ] <Ctrl+1...5>
Umożliwia zmianę rozmiaru siatki obszaru roboczego.
[ Widok > ] <Shift+Ctrl+1...4>
Umożliwia zmianę skali widoku obszaru roboczego.
[ Pokaż paletę narzędzi ]
Pokazuje/ukrywa paletę narzędzi.
[ Pokaż paletę obiektów ]
Pokazuje/ukrywa paletę obiektów.
[ Pokaż pasek stanu ]
Pokazuje/ukrywa pasek stanu.
---------------------------------------------------------
Całe menu 'Właściwości' dostępne jest również jako menu lokalne, otwierane poprzez kliknięcie prawego przycisku myszki.
[ Pomoc kontekstowa ] <F1>
Wywołuje stronę systemu pomocy związaną z aktualnie aktywnym komponentem interfejsu lub zaznaczonym elementem schematu.
[ Ostatnio używana strona ]
Wywołuje system pomocy programu ElektroSym.
Jeżeli pomoc była używana, to wywołana zostanie ostatnio aktywna strona systemu pomocy.
[ Tematy pomocy ]
Wywołuje system pomocy programu ElektroSym (karta 'Tematy pomocy')
[ Pytania i odpowiedzi ]
Wywołuje system pomocy programu ElektroSym (karta 'Pytania i odpowiedzi')
[ O programie... ]
Wyświetla wizytówkę programu ElektroSym.
Przyciski zawarte na palecie narzędzi okienka głównego (rys.2) podzielone są na cztery grupy. Pierwsza grupa przycisków od lewej strony to funkcje ogólne, takie jak odczyt i zapis plików oraz drukowanie. Następna grupa to narzędzia edycji obiektów, takie jak np. obracanie czy usuwanie. Trzecia grupa to funkcje związane z symulacją, a czwarta to funkcje pomocnicze.
Poniżej przedstawiony jest szczegółowy opis działania wszystkich przycisków. Naciśnięcie niektórych przycisków powoduje wywołanie odpowiedniego pola dialogowego lub okienka. Opis pól dialogowych i okienek pomocniczych zamieszczony jest w następnej sekcji niniejszej instrukcji.
__________________________________________________________________________________
Rysunek 2. Paleta narzędzi
1. Nowy
2. Otwórz
Wywołuje pole dialogowe 'Otwórz' umożliwiające wybranie pliku (schematu), który chcemy otworzyć; możliwe jest tylko otwarcie plików ElektroSym (*.els), i tylko te pliki są wyświetlane w okienku pola dialogowego; jeżeli aktualny sch...
bartek8809