punkty antropometryczne.pdf

(128 KB) Pobierz
Microsoft Word - antropologia-cw.doc
www.pandm.prv.pl
Głowa (11)
PUNKTY ANTROPOMETRYCZNE
Vertex
V
najwy Ň ej poło Ň ony punkt na głowie
w płaszczy Ņ nie frankfurdzkiej
(równolegle do podło Ň a)
Glabella
G
najbardziej wysuni ħ ty punkt na
gładzi Ņ nie czołowej
Opistocranion
OP
najbardziej wysuni ħ ty punkt na
potylicy
Nasion
N
punkt na szwie nosowo-czołowej
Subnasale
SN
punkt poło Ň ony w miejscu gdzie
przegroda nosowa przechodzi w
warg ħ
Stonion
STO
Ļ rodek szpary ust zamkni ħ tych
Gnation
GN
najni Ň szy punkt brody
Zygion
ZY
najbardziej bocznie wysuni ħ ty punkt
na łuku jarzmowym
Alare
AL.
najbardziej bocznie poło Ň ony punkt
na skrzydełkach nosa
Frontotemporale
FT
najbardziej zagł ħ biony dól na skroni
Eurion
EU
najbardziej bocznie na czaszce
Tułów (12)
PUNKTY NIEPARZYSTE (7)
Suprasternale
SST
wci ħ cie szyjne mostka
Mezosternale
MST
na wysoko Ļ ci IV Ň ebra, na
trzonie mostka
Xiphoidale
XI
szczyt wyrostka
mieczykowatego
Omphylion
OM
Ļ rodek pempka
Symphysion
SY
szczyt spojenia łonowego
Cervicale
C
szczyt wyrostka kolczystego
VII kr ħ gu szyjnego
Thoracospinale
THS
wyrostek kolczysty na
wysoko Ļ ci Xiphoidale
PUNKTY PARZYSTE (5)
Thoracolaterale
THN
bocznie na klatce piersiowej
Acromiali
A
bocznie na wyrostku
barkowym łopatki
Thelion
TH
Ļ rodek brodawki sutkowej
Illiocristale
IC
najbardziej bocznie na
grzebieniu ko Ļ ci biodrowej
Illiospinale
IS
szczyt kolca biodrowego
przedniego górnego
1
79018071.006.png 79018071.007.png 79018071.008.png 79018071.009.png 79018071.001.png
www.pandm.prv.pl
Ko ı czyna górna (5)
Radiale
R
głowa ko Ļ ci promieniowej
Stylion
STY
szczyt wyrostka rylcowatego
ko Ļ ci promieniowej
Dactylion
DA (III)
koniec opuszka III palca r ħ ki
Metacalpare ulnare
MU
szeroko Ļę r ħ ki
( głowa II ko Ļ ci Ļ ródr ħ cza )
Metacalpare radiale
MR
szeroko Ļę r ħ ki
( głowa V ko Ļ ci Ļ ródr ħ cza )
Ko ı czyna dolna (8)
Trohanterior
TRO
szczyt kr ħ tarza wi ħ kszego
ko Ļ ci udowej
Tibiale
TI
koniec bli Ň szy ko Ļ ci
piszczelowej, przy Ļ rodkowo
w stawie kolanowym
Sphyrion
SPH
szczyt kostki przy Ļ rodkowej
Acropodion
AP
koniec najdłu Ň szego palca
Pterion
PTE
punkt najbardziej wysuni ħ ty
ju tyłowi ko Ļ ci pi ħ towej
Mezotarsale tibiale
MTT
głowa I ko Ļ ci Ļ ródstopia
Mezotarsale fibulare
MTF
głowa V ko Ļ ci Ļ ródstopia
Basis
B
punkt styku stopy z podło Ň em
ANTROPOLOGIA
Antropologia – jest to nauka zajmuj Ģ ca si ħ badaniem pochodzenia człowika oraz jego
rozwojem. Opisuje ró Ň nice mi ħ dzygatunkowe.
Wdł.ksi ĢŇ ki Malinowskiego – J.Czeka ı skiego
„Antropologia jest nauk Ģ zajmuj Ģ c Ģ si ħ badaniem człowieka jako biologiczne podło Ň e zjawisk
społecznych oraz badaniem biologicznych skutków tych zjawisk.”
Nazwa antropologia pochodzi z j ħ zyka greckiego i oznacza
-„anthropo” = człowiek -„logos” = nauka
Arystoteles uwa Ň ał ze antropologia jest nauk Ģ badaj Ģ c Ģ wła Ļ ciwo Ļ ci psychiczne człowieka.
Natomiast I.Kant szukał w antropologi rozwi Ģ zania na filozoficzne problemy człowieka.
Dopiero w XIX wieku uznano Ň e antropologia zajmuje si ħ histori Ģ naturaln Ģ człowieka.
Antropologia polska stosuje termin „antropologia” do biologicznych i fizycznych sfer istoty
człowieka.
Antropologia dzieli si ħ na 3 działy :
1.
Antropologia populacyjna – zajmuje si ħ badaniem ró Ň nic mi ħ dzygatunkami
2.
Antropologia ontogenetyczna – zajmuje si ħ rozwojem człowieka
Antropologia filogenetyczna – zajmuje si ħ rozwojem rodowym człowieka
Antropometria – jest to dziedzina pomiarowa , na bazie której bada ę mo Ň na ró Ň nice mi ħ dzy
populacjami. Jest to metoda badawcza u Ň ywana w antropologi. Zajmuje si ħ gromadzeniem
3.
2
79018071.002.png 79018071.003.png 79018071.004.png 79018071.005.png
www.pandm.prv.pl
informacji które b ħ d Ģ wykorzystane w rozwi Ģ zywaniu ró Ň nych problemów w licznych
dziedzinach naukowych.
Antropometria dzieli si ħ na działy :
1.
Kraniometri ħ – pomiar czaszki
2.
Osteometria – pomiar szkieletu
3.
Cefalometria – pomiar główy i tkanek mi ħ kkich
Somatometria – pomiar całego ciała
Antroposkopia – jest to badanie wzrokowe pewnych cech jako Ļ ciowych.
Tymi cechami mog Ģ by ę :
-
4.
ocena koloru skóry
-
ocena koloru oczu – za pomoc Ģ skali Schulza
ocena koloru włosów – za pomoc Ģ skali Fischera
Podczas badania u Ň ywa si ħ Ň nych wyznaczników – skal z którymi mo Ň na porówna ę cechy z
cechami jako Ļ ciowymi.
Antroposkopia dzieli si ħ na działy :
1.
Kranioskopia – pomiar cech jako Ļ ciowych czaszki
2.
Osteoskopia - pomiar cech jako Ļ ciowych szkieletu
3.
Cefaloskopia - pomiar cech jako Ļ ciowych głowy i tkanek mi ħ kkich
Somatoskopia - pomiar cech jako Ļ ciowych ciała
METODY POMIARÓW
-antropometryczne
-antroposkopijne
Przykłady przy ŇĢ dów u Ň ywanych w pomiarach
1.
4.
antropometr – słu Ň y do mierzenia odległo Ļ ci mi ħ dzy punktami antropometrycznymi,
głównie u Ň ywany do pomiarów wysoko Ļ ciowych.
2.
cyrkiel liniowy – słu Ň y do mierzenia odległo Ļ ci mi ħ dzy dwoma punktami
3.
cyrkiel kadłubkowy du Ň y – słu Ň y do mierzenia odległo Ļ ci mi ħ dzy punktami
sferycznymi głównie na tułowiu
4.
cyrkiel kadłubkowy mały – słu Ň y do mierzenia odległo Ļ ci mi ħ dzy punktami
sferycznymi głównie na twarzy
5.
ta Ļ ma antropometryczna – słu Ň y do pomiarów linijnych ; głównie obwodów
6.
goniometr – słu Ň y do mierzenia zakresu ruchów w stawach
7.
fałdomierz – słu Ň y do oceny grubo Ļ ci tk.tłuszczowej
8.
spirometr – słu Ň y do badania pojemno Ļ ci Ň yciowej płuc
siłomierz – słu Ň y do badania siły mi ħĻ nia
Proporcje ciała:
Kobiety:
- Dłonie i stopy w ħŇ sze ni Ň m ħŇ czy Ņ ni
- krótsze kd i kg
- dłu Ň sze palce w r ħ kach
- najdłu Ň szy jest palec Ļ rodkowy za Ļ palec wskazuj Ģ cy jest nieznacznie dłu Ň szy ni Ň palec
serdeczny co pomaga w precyzyjnych czynno Ļ ciach (kobiety z mocniej zaznaczonym,
dłu Ň szym palcem wskazuj Ģ cym cz ħ sto s Ģ to kobiety po mastektomii)
- w Ģ skie barki z bardziej wygi ħ tym obojczykiem obojczykiem kształcie litery S
- szeroka miednica
M ħŇ czy Ņ ni:
- Szersze dłonie i stopy, stopy dłu Ň sze
- długie kd i kg
- palce w r ħ kach s Ģ krótsze i grubsze
- najdłu Ň szym palcem jest Ļ rodkowy nast ħ pnie serdeczny a potem wskazuj Ģ cy
3
-
9.
www.pandm.prv.pl
- szerokie barki, wydłu Ň ony obojczyk
- w Ģ ska miednica
czynniki genetyczne – determinanty rozwoju (zestaw genów)
Zmienno Ļ ci:
- Fenotypowa (wygl Ģ d) - mo Ň na zmieni ę
- Genotypowa – dziedziczna (rekombinacyjna i mutacyjna – chromosomowa, genowa)
b)
czynniki niegenetyczne i paragenetyczne matki – stymulatory rozwoju
- wewn ħ trzne (dla matki)
- zewn ħ trzne (dla płodu)
II Czynniki Ļ rodowiskowe – egzogenne – zewn ħ trzne
a)
czynniki biogeograficzne – modyfikatory naturalne
- Klimat – budowa somatyczna – im zimniejszy klimat tym budowa bardziej zaokr Ģ glona,
im cieplejszy tym sylwetka wydłu Ň ona, smuklejsza i ni Ň szy poziom przemiany materii.
Klimat równie Ň wpływa na tempo rozwoju – im cieplejszy tym szybszy rozwój,
dojrzewanie płciowe jest najszybsze w klimacie Ļ ródziemnomorskim.
- Ukształtowanie terenu – na du Ň ych wysoko Ļ ciach jest kr ħ pa niska budowa ciała, du Ň a
obj ħ to Ļę klatki piersiowej gdy Ň jest du Ň a pojemno Ļę płuc, wi ħ cej hemoglobiny,
czerwonych krwinek i mioglobiny, małe wykorzystanie tlenu przy du Ň ych wysiłkach
ADAPTABILNO ĺĘ (zjawisko) zdolno Ļę przystosowania cechy do Ļ rodowiska ---
ADAPTACJA skutek adaptabilno Ļ ci – przystosowanie si ħ cechy do Ļ rodowiska, jest
trwała- dziedziczenie. ADJUSTACJA – chwilowe, odwracalne przystosowanie si ħ cechy
na zasadzie fizjologicznej np. sportowcy trenuj Ģ cy w górach zwi ħ kszaj Ģ swoje mo Ň liwo Ļę i
przed zawodami.
- Fauna i flora , paso Ň yty i bakterie
- Zasoby mineralne i wodne na terenie - mikro i makroelementy
b)
czynniki społeczno – ekonomiczne – modyfikatory kulturowe
c)
tryb Ň ycia (dochody, stopie ı urbanizacji, poziom kulturalny, tradycje rodzinne)
Ad I
1. Dziedziczenie proste – jedna para genów o tym samym lotus wyst ħ puj Ģ w całej populacji,
małe zró Ň nicowanie w populacji. Cechy ilo Ļ ciowe
2. Allele wielokrotne – na dan Ģ cech ħ w populacji jest kilka par genów np. grupa krwi. Cechy
ilo Ļ ciowe.
3. Dziedziczenie wielogenowe – nie tylko w jednej populacji u jednego osobnika na dan Ģ
ceche wyst ħ puje wiele genów o ró Ň nym lotus – cechy ilo Ļ ciowe, zmienno Ļę w populacji.
Krzywa Gaussa – krzywa rozkładu normalnego
Ad II
1.
Dziedziczenie niegenetyczne – du Ň a ilo Ļę cytoplazmy w kom. Jajowej matki
wyznacza stosunek genów matki w stosunku do genów ojca (np. kształt czaszki,
rozkład pigmentu)
2.
Wiek rodziców – jako producentów gamet. Im starsi tym wieksza mo Ň liwo Ļę
wyst ħ powania uszkodze ı genetycznych
3.
Liczba przebytych ci ĢŇ i z której ci ĢŇ y si ħ pochodzi.
4.
Metabolizm matki w czasie ci ĢŇ y.
Reguły ekologiczne:
4
I Czynniki endogenne – wewn ħ trzne:
a)
www.pandm.prv.pl
Reguła Bergmana – im cieplejszy klimat tym wi ħ ksza powierzchnia ciała w stosunku do jego
masy – lepsze parowanie, termoregulacja
Reguła Allena – im cieplejszy klimat tym wszystkie odstaj Ģ ce cz ħĻ ci ciała s Ģ dłu Ň sze
Reguła Glogera – im cieplejszy klimat i wi ħ ksze nasłonecznienie tym barwa skóry
ciemniejsza
Reguła Tompsona – zwi Ģ zek mi ħ dzy szeroko Ļ ci Ģ geograficzn Ģ , stopniem nawilgocenia
powietrza i szeroko Ļ ci Ģ nosa
Włosy:
Rasa Ň ółta – przekrój włosa okr Ģ gły, włosy sztywne wychodz Ģ ce ze skóry pod k Ģ tem prostym
Rasa biała – włosy o przekroju owalnym, lekko faluj Ģ , wychodz Ģ ze skóry pod małym k Ģ tem
Rasa czarna – włosy o przekroju nerkowatym, spr ħŇ ynki, ju Ň w skórze s Ģ pokr ħ cone
Zjawisko trendu sekularnego – (tendencja przemian) Ci Ģ g długowieczny – ukierunkowane
zmiany pewnych cech trwaj Ģ ce przez kilka pokole ı mimo krótkotrwałych fluktuacji. Dotycz Ģ
proporcji ciała – wi ħ kszy stopien leptotyzacji, wysmuklona, poszerzaj Ģ si ħ barki i zw ħŇ a
miednica, spłaszcza si ħ klatka piersiowa, długono Ň enie.
Zjawisko akceleracji – przyspieszenia, formowanie si ħ cech nast ħ puje wcze Ļ niej
Zjawisko retardacji/ desakceleracji – opó Ņ nianie kształtowania si ħ pewnych cech.
(Te 2 zjawiska charakteryzuje heterochromia – przesuni ħ cie w czasie)
Antropomotoryka
www.sciaga.pl
Etymologia = antrops(z grec. człowiek) modio (z łac. ruch)
Nauka o ruchach człowieka
Wg Szopy to dziedzina wiedzy, badaj Ģ ca stan i rozwój motoryki człowieka ,prawidłowe jej
powstanie i rozwoj w zale Ň no Ļ ci od rozwoju nauki, kultur.
Podstawowa definicja zrywa z fenomenologicznym ujmowaniem nauk o ruchach człowieka,
które badało” poruszanie si ħ człowieka w przestrzeni na skutek zmian poło Ň enia całeg ciała,
jego cz ħĻ ci wzgl ħ dem siebie”.
Nowa interpretacja ujmuje zjawisko motoryki holistycznej, w szerokim kontek Ļ cie wielu
dyscyplin nauk, uznaj Ģ ca Ň e człowiek to kreator działa ı ruchowych, powinnien znale Ņ d Ņ
nale Ň ne mu miejsce.
U podstaw takieg ujmowania problematyce uległy osobowo Ļ ciowe kierunki w psycholologii,
akcentuj Ģ c Ļ wiadomo Ļę i celowo Ļę sterowania procesem pami ħ ciowym, poznawczym,
sensorycznym.
Uznano te Ň Ň e w motoryczno Ļ ci człowieka nie mo Ň na pomija ę uwarunkowa ı energetycznych.
Motoryczno Ļę - potencjał,efektywno Ļę (ró Ň nych form ruchowych).
Współczesna koncepcja antropomotoryki poci Ģ ga za sob Ģ konieczno Ļę uwzgl ħ dniania w
charakterze motorycznym biologicznych podstaw efektów ruchowych.
Przedmiotem naukowych rozwa Ň antropomotoryki jest interpretacja ruchu na najwy Ň szym
poziomie jego kompleksowo Ļ ci , z uwzgl ħ dnieniem takich determinantów ludzkieg działania
jak aspekt biologiczny, psychiczny,fizjologiczny, biomechaniczny, neurologiczny,
chemiczny, fizyczny.
Morfologiczna struktura uwarunkowa ı motorycznych człowieka
1.Dyscyplin Ģ nauk zajmuj Ģ c Ģ si ħ morfologicznym uwarunkowaniem motoryczno Ļ ci
człowieka jest kinantropometria -> zajmuje si ħ relacjami pomi ħ dzy ludzkimi strukturami i
ruchem.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin