I. Styl przywództwa
Styl przewodzenia – powtarzające się sposoby wykonywania zadań obejmujących budowanie relacji z otoczeniem, gromadzenia informacji i podejmowania decyzji.
Style przewodzenia:
· Zakres zainteresowań politycznych – czy przywódca czuje się uczestnikiem działań czy jako obserwator – ponad wydarzeniami
· poziom tolerancji konfliktów w ramach grupy - uczestnictwo różnego typu doradców
· dominująca motywacja – przykładowo: przywódca głosi ideologie, jej popularyzację i rozwiązywanie problemów ( ZNANIECKI: „człowiek zabawy” – liczy się gra i jej wynik – zdobycie popularności)
· zainteresowanie na rozwiązywanie zadań – orientacja zadaniowa
· orientacja na stosunki interpersonalne
· strategia gromadzenia informacji - źródła informacji (jakie dopuszcza, a jakie nie)
· stopień syntezy – informacja rozproszona (zbyt szczegółowa) jest Malo przydatna
· sposób rozwiązywania konfliktów – 1) narzucenie swojej woli (zamrożenie konfliktu) 2) próba przekonania do swoich racji 3) budowanie porozumienia
·
2 zasadnicze typy przywództwa:
· przywódca autokratyczny – samodzielnie ustala kierunki polityki, próbuje zdobyć pełną kontrolę działaniami i jej duży zakres, dąży do podporządkowania zwolenników i swojej ideologii
· przywódca demokratyczny – godzenie sprzecznych interesów (integracja), środki: negocjacje, kompromis, porozumienia
O efektywności stylu nie da się rozstrzygnąć – są zależne od sytuacji. Styl autokratyczny będzie bardziej efektywny tam, gdzie cel jest jasno określony (bezdyskusyjny) lub słabo zarysowany (narzucenie celu). Styl demokratyczny –umiarkowana jasność celu, słaby przywódca.
II. Funkcje przywództwa: (efekty jakie daje przywództwo)
1) Koordynacja działań
2) Ustalenie celu i polityki grupy
3) Planowanie sposobów i środków osiągnięcia celu
4) Wykonywanie ekspertyz (bycie ekspertem)
5) Reprezentacja na zewnątrz
6) Kontrola stosunków w grupie
7) Karanie i nagradzanie
8) Arbitraż i mediacja
9) Wzór zachowania
10) Symbol grupy
11) Jest tym, który zwalnia od odpowiedzialności za podejmowanie decyzji
12) Ideolog grupy
13) Jest tym z którym zwolennicy wiążą się uczuciowo (bycie ojcem)
14) Kozioł ofiarny (zwolennicy mogą na niego zrzucać winę za niepowodzenie)
Zalety przywództwa:
· Mobilizacja i inspiracja ludzi do działań, których w innym wypadku by się nie podjęli
· Sprzyja spójności grupy (zachęca do jedności)
· Wzmocnienie organizacyjne grupy (nawet poprzez samo pojawienie się przywódcy)
Wady przywództwa:
· Koncentracja władzy (może prowadzić do tyranii; wywoływać korupcję – silnie legitymizowany przywódca wzmacnia przymus; może użyć legitym. przemocy)
· Podporządkowanie , uległość (może wywoływać bierność, zniechęcenie ludzi do brania odpowiedzialności)
· Ograniczenie debaty publicznej (może ograniczać spory, przepływ idei – jednokierunkowy – z góry na dół)
III. Determinanty przywództwa w państwie demokratycznym:
1) Model systemu wyborczego – system proporcjonalny nie jest funkcjonalny w wyborze przywództwa (podkreśla partie); system większościowy – osoby
2) Typy partii i model systemu partyjnego – przywódca musi być odpowiednie dla wielu środowisk (uniwersalny)
3) Nurty ideologiczne i program polityczny – np. pragmatyzacja moralności (dobre jest to co nam się przydaje – może oznaczać odchodzenie od ideologii, od religii jako pewnego rodzaju legitymizacji przywództwa)
4) Model systemu polityczno – prawnego – uprawnienia łączące się z poszczególnymi pozycjami i ich możliwości
5) Zakres decentralizacji pastwa – w państwie bardziej zdecentralizowanym są lepsze warunki dla wyłaniania przywódców lokalnych, regionalnych
6) Stopień instytucjonalizacji – stopień indywidualizacji przywództwa
7) Znaczenie marketingu politycznego w procesie wyłaniania przywództwa (1) wybory zdominowane przez media; nagminna rola Internetu, 2) dawniej wybory: polityk z programem -> jego wybór; dziś: wyborcy-> zapotrzebowanie na polityka-> program (demokracja sondażowa)
8) Poziom praworządności – na ile przywództwo dotyczy intencji egoistycznych(bogacenie, zwiększ. władzy), a na ile społecznych
9) Cechy kultury politycznej – jakie zachowania są lub nie są akceptowalne przez przywódców – dominuje nieufność)
10) Rodzaj i siła konfliktów społecznych – przywódca może skupić się na kwestiach bieżących lub na realizacji programu naprawczego – wizja zapobiegająca powstawaniu konfliktów)
11) Ocena ze strony przywódców innych państw – element wzmacniający lub osłabiający przywództwo
12) Nowe wyzwania i umiejętność odpowiedzi na owe wyzwania
· Internet
· Techniki pozwalające na stałą kontrole (TV, reporterzy, prowokacje)
politologiap