· Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa),
· Choroba Leśniowskiego – Chrona,
Nie wiadomo ską się wzięły te choroby, etiologia nie jest do końca znana. Ale wiadomo, że przyczyną są m.in.:
· Czynniki genetyczne,
· Diety ubogoresztkowe,
Choroba dotyka głównie ludzi młodych, (20 – 30 do 40 r.ż.) często są to ludzie bardzo ambitni podlegający dużym stresom.
· Występuje częściej niż choroba Leśniowskiego – Chrona. Na 1000 tyś 10 osób choruje rocznie,
· Tworzą się owrzodzenia, nadżerki w błonie śluzowej jelita grubego, najczęściej w odbytnicy,
· Przebieg:
o Podstępny, nietypowy,
o Bóle brzucha,
o Biegunki (luźne stolce) – śluzowe z domieszką krwi,
o Czasem zaparcia!,
o Ubytek wagi ciała,
o Stany podgorączkowe,
o Anemizacja,
o Często ludzie młodzi ignorujący biegunki z powodu, których schudli np.: 10 kg,
o Przebieg jest indywidualny,
o Łagodny,
o Ostry cały czas oporny na leczenie,
· Rozpoznanie:
o Wywiad – to za mało,
o Badanie endoskopowe jelita grubego,
o Czasem wystarcza rektoskopia (błona śluzowa zaczerwieniona, krucha, przy dotknięciu krwawi, widoczne ubytki, owrzodzenia, nadżerki),
o Najwięcej zmian w końcowym odcinku jelita grubego, ale mogą również pojawiać się głębiej, wówczas konieczna kolonoskopia,
· Powikłania:
o Krwotok,
o Perforacja, (gdy owrzodzenie jest bardzo głębokie),
o Gwałtowne rozdęcie pętli jelitowej – megakulum toksikum?
o Polipy – nowotwór – rak jelita grubego (im wcześniejsze zachorowanie tym większe ryzyko nowotworu),
o Gdy powikłania – natychmiastowe leczenie,
· Leczenie:
Nie chirurgiczne:
o Dieta bezmleczna,
o Preparaty:
ü Sulfazalazyna (salazopiryna),
ü Mesalazyna,
ü Preparaty podawane po w łagodnych (małe dawki) i zaostrzonych postaciach choroby (duże dawki),
o Ostry okres choroby – sterydy iv potem po a potem odstawić; czasem sterydy trzeba brać cały czas, bo na inne leki choroba „nie idzie”,
o Gdy wyciszenie choroby – cały czas salozapiryna,
· Chirurgiczne:
o Gdy przebieg ostry oporny na leczenie: usunięcie w całości jelita grubego i założenie stomi lub nowa możliwość – wytworzenie sztucznego odbytu z jelita cienkiego z zachowaniem zwieraczy odbytu,
o Gdy powikłania np.: perforacja – chemikolektomia – usunięcie pół jelita grubego (pół a nie tylko obszaru, którego dotyczy powikłanie ze względu na unaczynienie jelita grubego),
· Może dotyczyć każdeo odcinka przewodu pokarmowego,
· Występuje rzadziej niż wrzodziejące zap j grubego,
· Tworzenie się ziarniniaków, które mogą tworzyć przetoki do sąsiadujących narządów lub skóry; są to zmiany wieloogniskowe,
· Objawy:
o Wyczówalny guz w powłokach (guzy zapalne w obrębie jamy brzusznej),
o Chudnięcie,
o Tworzenie przetok,
o Gorączka,
· Rozpoznanie jest bardzo trudne:
o Endoskopia – trudności w pobraniu wycinka (trzeba pobrać cały wycinek), sama endoskopia nie wystarczy potrzebny jest wynik badania histopatologicznego!!!
o Wzrost leukocytów,
o Wzrost OB,
o Może imitować zapalenie wyrostka robaczkowego,
o Gdy przetoka – to może dojść do zapalenia otrzewnej,
o Rzadko krwawienie,
o Sterydy,
o Sulfazalazyna – czasami,
· Identycznie może przebiegać gruźlica jelit, więc zanim poda się sterydy należy być pewnym, że ma się do czynienia z chorobą Leśniowskiego – Chrona bo podanie sterydów w przypadku gruźlicy = śmierć,
· Choroba Leśniowskiego Chrona a wrzodziejące zapalenie jelita grubego
o Choroba L – C: leczenie lepsze, łatwiejsze, rzadko po usunięciu nawroty choroby, rzadko nowotwory.
o Wrzodziejące zap j g: często nowotwory, często konieczność Stomil.
· Występuje bardzo często, jest bardzo powszechna; 10% po 60 r.ż. ma polipy,
· Polipowatość rodzinna (genetycznie uwarunkowane występowanie polipów), diagnozowanie całej rodziny natychmiast po stwierdzeniu w wywiadzie podejrzeń o polipowatość rodzinną:
o Gdy nowotwór kosmkowy – ryzyko nowotworu złośliwego bardzo duże
o Co 10 polip złośliwej winien śmierć na raka jest nieuchronna chyba że zostanie wykryta bardzo wcześnie u dziecka wówczas wykonanie kolonoskopi i usuwanie polipów pętlą diatermiczną,
o Objawy: krwawienie z przewodu pokarmowego,
o Pojedyncze polipy – usuwanie pętlą diatermiczną,
o Liczne – odcinkowa resekcja jelita,
Rak jelita grubego:
· 60 % nowotworów złośliwych lokalizuje się w:
o Odbytnicy,
o Początkowym odcinku esicy, więc są w zasięgu rektoskopu a w 30 % w zasięgu palca (per rectum),
· Per rectum jest bardzo ważnym badaniem; najwięcej zaawansowanych nowotworów wynika z braku wykonania per rectum,
o Nietypowe,
o Bardzo długo może przebiegać bezobjawowo (wywiad: czy w rodzinie ktoś nie umarł na raka jelita grubego, gdy tak: kolonoskopia),
o Ubytek wagi, (gdy zaawansowany rak),
o Anemia najczęściej z niedoboru żelaza (morfologia, krwisty mocz),
o Powiększenie brzucha, wodobrzusze,
o Zaburzenia pasażu jelitowego,
o Zmiana rytmu wypróżnień (zaparcia lub luźne stolce),
o Gdy duży guz – niedrożność jelit,
· Coraz więcej młodych ludzi ma nowotwory j grubego,
· Większe szanse mają kobiety, bo szybciej idą do lekarza,
· Mylenie z hemoroidami:
o Bardzo często występują,
o Gdy krwawienie z odbytu to w pierwszej kolejności podejrzenie hemoroidów bez wykonania badania per rectum,
· Nowotwór bez przerzutów – całkowicie wyleczalny,
· Po 10 latach od usunięcia nowotwory uznaje się osobę za zdrową (do 10 lat mogą pojawić się późne przerzuty),
3
betty11