argentyna 4.1.doc

              Przyczyn złego stanu finansów publicznych w Ar-

kosztów kryzysu między poszczególne grupy: wierzycie-              gentynie w 2001 r. było wiele i często wzajemnie się

li, dłużników, banki, inwestorów etc. W najogólniejszym              stymulowały. Praprzyczyną była przyjęta na przełomie

zarysie: rząd starał się pasywa banków denominowane              lat 80. i 90. strategia rozwiązywania problemu zadłuże-

w dolarach zamienić na peso po kursie 1,4 peso za dola-              niowego,  polegająca na kompleksowym  zastąpieniu

ra, a aktywa po kursie 1 : 1. Stawia to oczywiście banki              starego zadłużenia obligacjami skarbowymi, o terminie

w bardzo trudnej sytuacji, nawet jeśli termin zapadalno-              wykupu wynoszącym 10 lat i więcej.

ści zobowiązań przesunięto administracyjnie. Banki              Kolejną przyczyną było uznanie, że inflacja jest

o kapitale zagranicznym, podobnie jak przedsiębiorstwa              główną, o ile nie jedyną, barierą wzrostu. Doprowadzi-

zagraniczne działające w Argentynie, odwołują się maso-              ło to do podporządkowania polityki gospodarczej temu

wo do waszyngtońskiego Międzynarodowego Centrum              jedynemu celowi. Efektem było wprowadzenie izby

Porozumień ds. Inwestycji Zagranicznych. Od początku              walutowej. Takie postępowanie wydawało się wysoce

2002 r. bank centralny wspomagał banki, które odnoto-              uzasadnione w początkowym okresie tłumienia infla-

wały brak płynności. Transakcje redyskontowe wyniosły              cji. Zabrakło jednak elastycznych dostosowań polityki

6,7 mld peso, z czego ponad 6 mld przeznaczono dla              gospodarczej, a polityka pieniężna niezapewniająca od-

trzech największych banków znajdujących się pod kon-              powiedniego poziomu płynności stała się jednym z ha-

trolą państwa (Nación, Provincia i Ciudad de Buenos              mulców wzrostu gospodarczego.

Aires) oraz trzech mniejszych, które ze względu na brak              Dolaryzacja gospodarki, wspomagająca przywraca-
płynności i tak zostały przejęte przez La Nación. Pozo-              nie zaufania do gospodarki argentyńskiej, w znacznym
stałe ponad pół miliarda peso to redyskonto dla banków              stopniu utrudniła zarządzanie kryzysem walutowym,
prywatnych, w tym w znacznej mierze zagranicznych.              gdy ten nastąpił. Przyjęte rozwiązania instytucjonalne -
Poprzez redyskonto bank centralny starał się zapobiec              najpierw w postaci izby walutowej, a następnie w po-
bankructwom nawet niewielkich banków, gdyż spodzie-              staci zamrożenia depozytów bankowych - ograniczyły
wana była reakcja łańcuchowa. Pomoc dla banków jest              pole wyboru polityki gospodarczej, uniemożliwiły ela-
źle widziana zarówno przez misje MFW, jak i ministra              styczne dostosowania w tym zakresie.
gospodarki, odpowiedzialnego w systemie argentyńskim              Załamanie gospodarcze w sektorze realnym spo­
za budżet państwa. Udzielanie takiej pomocy - ze              wodowane było, obok niefortunnej polityki pieniężnej,
względu na obowiązujące wciąż prawo z czasów izby              szokami zewnętrznymi. Szoki zewnętrzne były tym do-
walutowej - jest na granicy prawa, a działalność trzech              tkliwsze, że w modelu gospodarczym realizowanym w
poprzednich prezesów banku centralnego jest przed-              latach 90. finansowanie wzrostu oparte było głównie na
miotem śledztwa.              środkach   zewnętrznych.   Nie   nastąpiło   natomiast

otwarcie realnego sektora gospodarki po stronie ekspor-

*              tu. Polityka pieniężna ukierunkowana na tłumienie in-

*     *              flacji nawet wówczas, gdy ta już nie występowała, do­
prowadziła do pogłębienia negatywnych efektów szo-

Główną przyczyną kryzysu walutowego w Argentynie              ków zewnętrznych.

jest utrzymywanie się od kilku lat recesji, co pociągnę-              Recesja gospodarcza z kolei musiała pogorszyć

stan finansów publicznych.

Argentyna nie wykorzystała szansy, którą dały jej              Kryzys walutowy dotknął tym razem społeczeń-

pierwsze lata po wprowadzeniu Planu Wymienialności              stwo tradycyjnie bogate, przyzwyczajone do relatywnie

- bez inflacji i z małymi kosztami obsługi zadłużenia              wysokiego poziomu życia, jednak zmęczone utrzymu-

zagranicznego, z dużym dostępem do zewnętrznych              jącą się od kilku lat recesją.  Nie stwarza to przyjazne-

środków finansowania - by zrestrukturyzować gospo-              go klimatu dla reform, z konieczności drastycznie obni-

darkę i wprowadzić ją na ścieżkę trwałego wzrostu.              żających poziom życia społeczeństwa, i grozi chaosem

Wprowadzony system zarządzania walutą nie spełnił              politycznym, na granicy którego Argentyna znajduje się

pokładanych w nim nadziei, gdyż nie zapewnił auto-              od grudnia 2001 r. W dodatku rozwiązania instytucjo-

matycznego równoważenia sektora wewnętrznego i ze-              nalne - zazwyczaj dość rozpaczliwe - wprowadzane w

wnętrznego. Uruchomione przez narzędzia monetarne              2001 r. ogromnie utrudniły racjonalne rozwiązywanie

procesy dostosowawcze w sektorze realnym zmniejszy-              problemów i zmniejszenie kosztów kryzysu. Międzyna-

ły natomiast konkurencyjność gospodarki, a przez to              rodowe instytucje finansowe nie śpieszyły się też z po-

wykluczyły zbliżanie się do stanu równowagi w bilan-              mocą dla Argentyny, a bez niej trudno sobie wyobrazić

sie płatniczym.              szybkie wyjście z kryzysu.