5271.txt

(61 KB) Pobierz
MIKO�AJ Z WILKOWIECKA 
HISTORYJA O CHWALEBNYM ZMARTWYCHWSTANIU PA�SKIM 
ZE CZTERECH �WI�TYCH EWANJELIST�W ZEBRANA A WIRSZYKAMI SPISANA 
PRZEZ KSI�DZA MIKO�AJA Z WILKOWIECKA ZAKONNIKA CZ�STOCHOWSKIEGO 
Mateusza 
Marka 
�ukasza 
Jana 
psalmu 
Dawidowego 
23. 
Litera T 
Litera R 
Litera L 
Litera I 
PODSTAWA TEKSTU: 
HISTORYJA O CHWALEBNYM ZMARTWYCHWSTANIU PA�SKIM. OPRACOWA� J. OKO�, 
WROC�AW-WARSZAWA-KRAK�W-GDA�SK 1971, 
S. 1 -117 [REDAKCJA A] 
Historyja zebrana z: 
z kapitu�y 
z kapitu�y 
z kapitu�y 
�wi�tego 
�wi�tego 
�wi�tego 
z kapitu�y �wi�tego 
znaczy tekst 
Ewangelijej 
Mateusza 
Marka 
�ukasza 
Jana 
27 i 28 
16 
25 
20 
�wi�tego 
�wi�tego 
�wi�tego 
�wi�tego 
PERSONY ROZMAWIAJ�CE 
EWANJELISTA 
ANNASZ 
KAIFASZ 
PI�AT 
PILAKS 
TEORON 
PROKLUS 
FILEMON 
MARYJA 
MARYJA MAGDALENA 
MARYJA JAKOBI 
MARYJA SALOME 
MARYJA CHUZOWSKA 
RUBEN 
JEZUS 
LUCYPER 
CERBERUS 
JADAM 
OZEASZ 
DAWID 
ABRAM 
ABEL 
NOE 
JAN BAPTYSTA 
�OTR 
MICHA� ARCHANJO� 
ANJO�OWIE 
PIOTR 
TOMASZ 
FILIP 
ANDRZEJ 
KLEOFAS 
�UKASZ 
albo PROLOG 
biskupowie 
starosta 
str�e grobu Bo�ego 
mater Jesu 
aptekarz 
dyjabli 
Ojcowie �wi�ci 
krzy�owy 
dwa 
uczniowie Pa�scy 
DO TEGO, KT�RY BY SPRAWOWA� 
T� HISTORYJ� 
Ta historyja mo�e by� sprawowana inter festa 
Paschae et Ascensionis Domini, w ko�ciele abo na 
cmyntarzu, petita admissione a praesidibus 
ecclesiarum. 
Non moveat autem bonum lectorem, i� si� szeroko 
rozci�gn�a i na tak wiele person, bo wszytkich 35. 
Wszak�e gdzie by nie by� dostatek tak wiela person, 
tedy z biskup�w, z Pi�ata, ze trzech str��w i z 
aptekarza mog� by� Ojcowie �wi�ci, odprawiwszy 
trzy cz�ci swoje. A z Filemona mo�e by� �otr. I zasi� 
z Ojc�w �wi�tych mog� by� uczniowie Pa�scy, 
odprawiwszy czwart� cz�� swoje. Tedy tym 
porz�dkiem odprawi historyj� 21 person. 
A komu by si� te� zda�o, dla pr�tszego odprawienia 
historyjej, mo�e nie czyta� Ewanjelijej, kt�ra jest 
pertotam historiam in suis locisn. Mo�e, kto chce, 
opu�ci� i �piewanie, kt�re jest te� per totam historiam, 
ale dobrze by z �piewanim. 
Najpierwej, dla uspokojenia ludzi, mo�e �piewa�: �Przez 
Twe �wi�te Zmartwychwstanie�, raz tylko. A potym 
PROLOGUS 
Wci�rnastkie rzeczy stworzone, 
Tak niebieskie jako ziemne, 
Krze�cijanie mili, wierni, 
W Panu Bogu zgromadzeni, 
Pokazowa�y po sobie, 
Na ziemi i te� na niebie, 
Jak si� wszytkie weseli�y 
I te� barzo radowa�y 
Czasu onego �wi�tego 
Zmartwychwstania Krystowego. 
Przestanie troch� 
Naprz�d z nieba anjo�owie, 
Do grobu Jego pos�owie, 
Na znak swojej weso�o�ci 
I te� wielkiej st�d rado�ci, 
Przy grobie ich dwa b�d�cy 
Z niewiastami gadaj�cy, 
Byli oblicza l�ni�cego, 
Odzienia jako �nieg bia��ego. 
Przestanie troch� 
Potym za� wci�rnastcy ludzie 
Radowali si� te� wsz�dzie: 
Distincte 
Pod ziemi�, w ziemi, na ziemi, 
B�d�c wszyscy pocieszeni; 
Pod ziemi� Ojcowie �wi�ci, 
Kiedy z piek�a byli wzi�ci, 
A w ziemi cia�a umar�ych, 
Wiela ludzi dobrych, �wi�tych, 
Z grob�w swoich powstawaj�c 
I ludziom si� pokazuj�c. Mat. 27 
Przestanie troch� 
Tu lepak z wierzchu na ziemi 
Aposto�owie z drugiemi, 
Wci�rnastcy si� radowali, Joan. 20 
Gdy Pana Krysta widzieli. 
Przestanie troch� 
I po dzi� dzie� ludzie wierni, 
Po wszytkim �wiecie nabo�ni, 
Wesel� si� i raduj�, 
Gdy to sobie spominaj�. 
Przestanie troch� 
Stworzenia za� nierozumne, 
Wci�rnastkie te rzeczy ziemne, 
Te� po sobie pokazuj�, 
I� si� st�d nieco raduj�: 
Drzewa swoimi p�czkami, 
Listkami i te� kwiatkami, 
Kt�re wypuszczaj� z siebie 
Na ko�dy rok o tej dobie. 
Zna� to na ��kach, na polach, 
Distincte 
Na g�rach, w ogrodziech, na rolach. 
Wszytek si� �wiat zazielenia�, 
Tak, by te� wi�c przemowie chcia�. 
I s�o�ce teraz inaksze, 
Distincte 
Wy�sze, cieplejsze, ja�niejsze. 
Owa wci�rnastko stworzenie 
Czuje Pa�skie Zmartwychwstanie. 
Przestanie troch� 
To wszytko my uwa�aj�c 
I k temu si� przyk�adaj�c, 
Tochmy sobie umy�lili 
I na to si� przyprawili, 
I�bychmy wam pokazali 
I wierszami powiadali 
Ist� prawie historyj�, 
Z Pisma �wi�tego zebran�, 
O Krystowym Zmartwychwstaniu, 
Ku naszemu pocieszeniu. 
Rozdzia� historyjej 
Kt�r� �wi�t� historyj� 
Odprawim cz�ciami sze�ci�. 
Pierwszej cz�ci summa 
Z kt�rych pierwsza o tym b�dzie 
Przy Ewanjelijej wsz�dzie, 
Jako biskupi z drugimi 
Osobami duchownymi 
Pi�ata o to prosili, 
By gr�b Pa�ski osadzili 
Z jego dworu �o�nierzami, 
Za ich pieni�dze str�ami. 
Wt�rej cz�ci summa 
Wt�ra o nabo�nych paniach, 
O trzech, a wszytko Maryjach, 
Kt�re ma�ci kupowa�y, 
Co nimi pomaza� mia�y 
Pana Jezusowe cia�o, 
Gdy w grobie w�o�one by�o. 
Trzeciej cz�ci summa 
Trzecia cz�� b�dzie o str�ach, 
O Pi�atowych �o�nierzach, 
Przy grobie Pa�skim b�d�cych, 
A cia�a jego strzeg�cych. 
Czwartej cz�ci summa 
Cz�� czwarta wed�ug Dawida 
I krze�cija�skiego Kreda 
O tym si� b�dzie pl�ta�a 
I to rozpami�tawa�a, 
Jako Pan do piekie� st�pi�, 
Ojce �wi�te z nich wybawi�. 
Pi�tej i sz�stej cz�ci summa 
A pi�ta cz�� z ostateczn� 
B�d� mia�y spraw� spoin�. 
Znowu zasi� o Maryjach, 
O onych trzech �wi�tych paniach, 
Kt�re do grobu chodzi�y, 
By Pana Krysta maza�y. 
Potym o ukazowaniu 
Pa�skim, po swym Zmartwychwstaniu. 
Przestanie troch� 
A je�li co takowego, 
Do tego aktu �wi�tego, 
W tej chwalebnej historyjej 
Nad tekst �wi�tej Ewanjeliej 
B�dziem przywodzi� sk�din�d, 
Nie poczytajcie nam za b��d. 
Bo je�li co przyczynimy, 
Tedy z starych Patr�w mamy. 
Ostatek sami os�d�cie, 
Je�li nie tak jest na �wiecie, 
Co my tu b�dziem spomina�, 
Nad Pismo �wi�te przyczynia�. 
Kto by nie mia� czyta� Ewanjelijej miedzy historyj�, tedy te sze�� 
sequentes versus Prolog przest�pi, a pocznie si�dmy wiersz: �Waszmo�� 
si� etc. 
A ten uczynim ordynek 
Przez tera�niejszy akt wszytek: 
B�dziem czy�� po sentencyjej 
Tekst �wi�tej Ewanjelijej, 
Z kt�rejechmy uczynili 
To, co b�dziem sprawowali. 
Przestanie troch� 
Waszmo�� si� ju� uspok�jcie, 
A rzeczy pilno s�uchajcie. 
A chc�c Waszmo�� mie� czujniejsze 
I te� w s�uchaniu pilniejsze, 
Dla poobiedniego spania 
B�dziem u�ywa� �piewania, 
Kt�re Waszmo�� budzi� b�dzie 
Miedzy wierszykami wsz�dzie. 
CZʌ� PIERWSZA 
Persony do niej: 
Annasz, Kaifasz, Faryzeusz, Pi�at, Pilaks, Teoron, Proklus, Filemon 
Ewanjelija 
kt�r� b�dzie czyta� Ewanjelista wsz�dy po sentencyjej przez wszystek akt, 
jako stoi na swoich miejscach. I tu ju� pocznie 
T. Nazajutrz po Wielkim Pi�tku zeszli si� prze�o�eni kap�a�scy i 
faryzeuszowie do Pi�ata, m�wi�c: Panie, wspomnieli�my, �e on 
zwodziciel, b�d�c jeszcze �yw, powiedzia�: Po trzech dniach 
zmartwychwstan�. Przeto rozka�, aby strze�ono grobu a� do trzeciego 
dnia, by lepak nie przyszli zwolennicy jego, a nie ukradli go, a potym by 
powiedzieli posp�lstwu: Wsta�ci z martwych; tedy by by� ostateczny b��d 
gorszy ni�li pierwszy. 
Potym Annasz z Kaifaszem i z Faryzeuszem przyjd� do Pilata i k�aniaj�c 
si� wszytcy, rzecze 
ANNASZ 
Pok�ona nasza staro�cie, 
Najwy�szemu w tym tu mie�cie, 
Pi�atowi �lachetnemu, 
A nam panu �askawemu, 
Danemu z pa�stwa rzymskiego 
Do tego miasta s�awnego. 
Pilat wstanie ku nim, zj�wszy czapk� z g�owy, i uka�e im r�k� miejsca ku 
siedzeniu. A potym rzecze 
KAIFASZ 
�askawy panie starosta, 
Rz�dzicielu tego miasta. 
B�dzie ukazowa� na si� i na drugie 
Ja, Kaifasz, i z Annaszem, 
Z tym tu Faryzeuszem, 
Tochmy sobie dzi� spomnieli, 
Cochmy przedtym s�ychawali, 
I� wi�c on zwodziciel m�wi�, 
Gdy si� miedzy lud�mi bawi�, 
Jeszcze za swego �ywota, 
Pierwej, ni� zszed� z tego �wiata: 
�Po trzech dniach z martwych powstan� 
I zasi� kr�lowa� b�d�. 
Ot� go ju� z krzy�a zj�to, 
I� jutro zachodzi �wi�to; 
W ogrodzie w grobie w�o�ono 
I kamieniem za�o�ono. 
ANNASZ 
Przeto was barzo prosimy 
I ods�ugowa� b�dziemy, 
Ka� Waszmo�� strzec grobu jego, 
A�e do dnia do trzeciego, 
By snad� jego zwolennicy 
I te� inszy we� wierz�cy 
Na gr�b gwa�tem nie przypadli, 
Cia�a jego nie ukradli, 
A ludziom by powiadali 
I tak wsz�dy rozs�awiali, 
I� moc� swoj� zmartwychwsta�, 
Jako wi�c przedtym powiada�. 
FARYZEUSZ 
By�ciby b��d ostatniejszy 
Stokro� gorszy ni�li pierwszy. 
Bo co� jego zwolennicy 
I inszy te� we� wierz�cy 
Przed �mierci� i m�k� jego 
Mnimali go by� wielkiego: 
Jedni jakiego proroka, �uk. 7 
A drudzy zasi� Krystusa - Mat. 16 
Dopiero�ci by twierdzili, 
Po wszytkim �wiecie s�awili 
To o nim po zmartwychwstaniu 
Ku naszemu wszemu z�emu. 
Ewanjelija 
T. Rzek� im Pi�at: Macie str�a, id�cie, strze�cie, jako wiecie. 
PI�AT 
do biskup�w 
Wszytko u mnie otrzymacie, 
O co tu teraz ��dacie. 
Uka�e na �o�nierze, kt�rzy przed nim b�d� sta� 
A to macie me �o�nierze, 
Z kt�rych b�dziecie mie� str�e: 
Pilaksa z tym Teoronem 
I Proklusa z Filemonem. 
Ju� tam, kiedy chcecie, id�cie, . 
Jak nalepie] wiecie, strze�cie. 
Ewanjelija 
T. A oni odszedszy obwarowali gr�b, piecz�tuj�c kamie� z str�ami. 
ANNASZ 
A to zaraz st�d p�jdziemy, 
A was Bogu poruczamy. 
I uk�oniwszy si� Pi�atowi, odejd� do str��w i rzecze im 
KAIFASZ 
A wy te�, panowie, p�d�cie, 
Or�a z sob� nabierzcie. 
P�jdziemy do grobu teraz 
I zapiecz�tujem zaraz. 
PILAKS 
Dobrze, mo�ciwi biskupi, 
Jedno nie chciejcie by� sk�pi. 
B�dziecie mie� str�e dobre, 
Dacie li pieni�dze szczodre. 
Uka�e na drugie 
Bo� to tu s�awni hajducy, 
�mieli i du�y junacy. 
ANNASZ 
O to si� wy nie starajcie 
Ani si� z nami zmawiajcie. 
Nasza rzecz wam pieni�dze da�, 
A wasza - grobu pilnowa�. 
I przyszedszy do grobu, b�d� go biskupi piecz�towa�, m�wi�c do str��w 
KAIFASZ 
Patrzcie�, na co was bierzemy 
I jak wam gr�b zostawiamy, 
Wosk na kamie� przylepiaj�c, 
Piecz�ci na� przyk�adaj�c. 
ANNASZ 
odchodz�c od grobu, rzecze do str��w 
Ju� was prosim, pilno strze�cie, 
A zaw�dy ostro�ni b�d�cie, 
By nie przyszli zwolennicy 
I nie ukradli go w nocy. 
FARYZEUSZ 
Ba, i niewiasty te� one 
Z miasta, Maryje ...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin