Wprowadzenie do zagadnień filozoficznych Piotr Lenartowicz SJ.pdf

WPROWADZENIE

DO ZAGADNIEŃ

FILOZOFICZNYCH

Wydanie drugie

poprawione we współpracy

z Józefem Bremerem SJ

i Jolantą Koszteyn

Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego

Wydawnictwo WAM

Kraków 1998

Przedmowa

ROZDZIAŁ I

O istocie filozofowania

Czym jest filozofia?

Filozofia jako program

ul. Kopernika 26, 31-501 Kraków

Filozofia jako metoda

Filozofia jako wnioski

Definicja filozofii

Podział zagadnień filozoficznych

według Arystotelesa

według Christiana Wolffa

według filozofów współczesnych

ROZDZIAŁ II

O znaczeniu filozofii dla wiary

Czy człowiek może poznać Boga?

Trudności w poznawaniu Boga

Czy istnieje "filozofia chrześcijańska"?

Redakcja

PIOTR LENARTOWICZ SJ

Teologia jako "norma negatywna" filozofii

Teoria Dwóch Prawd

ROZDZIAŁ III

0 podmiocie, przedmiocie, świadomości, pojęciach

1 znakach

Podmiot, przedmiot, pojęcie, znak

Redukcja pojęcia do przedmiotu

Redukcja pojęcia do języka (znaków)

Podmiot a przedmiot poznania

ISBN 83-906568-9-2 WFTJ

Introspekcja, samoobserwacja

ISBN 83-7097-436-8 WAM

ROZDZIAŁ IV

Spór o możliwość systematycznego poznania

rzeczywistości

Nominalizm

Konceptualizm

Realizm umiarkowany

Antropologia i teoria poznania w marksizmie ...

120

Spór o "uniwcrsalia"

ROZDZIAŁ V

Spór o teorię bytu zmiennego

ROZDZIAŁ VIII

Spór o właściwy poziom krytycyzmu

121

Natura aktu krytycznego

121

Statyczna teoria bytu

Zasada sprzeczności

124

Dynamiczna teoria bytu

Jak dochodzi do poznania zasady sprzeczności? .

126

Dualistyczna teoria bytu zmiennego

Stany umysłu wobec wypowiadanych twierdzeń .

127

Dlaczego AT nazywa się teorią dualistyczną? ....

Problem krytycyzmu w historii filozofii

129

Porównanie trzech teorii bytu

Bczkrytycyzm w filozojh

130

O niektórych cechach arystotelcsowskiej

metody filozofowania

Ultrakrytycyzm w

filozofii

131

Zarzuty sceptyków

135

Zależność pomiędzy teorią poznania a teorią bytu .

Zarzut zawodności poznania zmysłowego . . .

135

Zarzut subiektywności poznania

136

ROZDZIAŁ VI

Spór o pierwszeństwo: materia czy duch?

Zarzut bezwartościowości pojęć racjonalnych

136

Zarzut niewiedzy

138

Abstrakcja selektywna, źródło pojęć materii i ducha

Zarzut sprzeczności

139

Podstawowe cechy materii

Relatywizm

140

Podstawowe cechy ducha

Przyczyny relatywizmu

143

Duchowe cechy aktu refleksji

Nicklasycznc definicje prawdy

145

Duchowe cechy aktu sądzenia

O możliwości krytykowania tez filozoficznych . .

148

Duchowe cechy aktu wolnej woli

Procesy biologiczne

Podsumowanie

150

Duch i dusza

Istotne elementy sporu

101

ROZDZIAŁ VII

Sporo mechanizm działania świadomości

105

Zależność między antropologią a teorią

poznania w AT

107

Poznawanie a kształtowanie pojęć wg AT

109

Pojęcie wiedzy i nauki wg AT

110

Skrajny dualizm antropologii kartezjańskiej ....

112

Dualizm kartezjański a teoria poznania

113

Skutki dualizmu kartezjańskiego w nowożytnej myśli

filozoficznej

115

Teoria poznania i antropologia u Berkeley'a ....

116

Teoria poznania i antropologia u Macha

117

PRZEDMOWA

"Wprowadzenie" nic jest ani "zarysem", ani "przewodni

kiem", ani "informatorem". Nic stanowi też jakiejś systema

tycznej całości. Wiele istotnych dla filozofii zagadnień

pominięto. Jest to raczej zbiór "ilustracji", przykładów filozofii

"in statu nascendi". Żaden album ilustracji nie spełni roli

podręcznika. Usiłowano tu uwypuklić pewne kontrastujące

punkty widzenia, pewne wybrane konsekwencje proponowa

nych metod lub punktów wyjścia.

"Wprowadzenie" w kilku miejscach obszerniej porusza

stanowisko Kościoła Katolickiego wobec filozofii. To stano

wisko - oczywiście - ma charakter teologiczny. Jego ukazanie

pozwala wyraźniej odgraniczyć to, co w religii pochodzi z wia

ry nadprzyrodzonej, od lego, co może wynikać z naturalnych,

poznawczych kontaktów z rzeczywistością otoczenia i Wszech

świata.

Czytelnik powinien też zauważyć, że filozofia arystotcle-

sowsko-tomistyczna (oznaczana w tekście skrótem AT) ma we

"Wprowadzeniu" pozycję uprzywilejowaną. Stronniczość autora

też może służyć jako ilustracja pewnych tendencji spotykanych

we filozofii i przyczynić się w len sposób do pogłębienia

obiektywizmu i krytycyzmu czytelnika.

ROZDZIAŁ I

istocie filozofowania

"Marność nad marnościami! Wszystko jest marnością!

...Umysł swój zwróciłem ku temu, by mądrze wybadać

I prześledzić wszystko co dzieje się pod niebem...

...Przyłożyłem się do zgłębienia mądrości i głupoty.

1 pojąłem, że to także jest gonitwą za wiatrem.

Bo gdzie wiele mądrości, tam wiele goryczy,

A kto pomnaża wiedzę, pomnaża i cierpienie..."

(z. pierwszego rozdziału Księgi Koheleta).

Przestroga. Kto przystępuje do studiowania filozofii, ten

staje oko w oko z najtrudniejszymi, a zarazem najboleśniej

szymi pytaniami, jakie człowiek może sobie postawić. Staje też

wobec tysiąca przeciwstawnych, sprzecznych odpowiedzi. Ła

two zgubić się w świecie, a jeszcze łatwiej w chaosie myśli

filozoficznej. Bardzo często sposób postępowania filozofów

wydaje się początkującym z jednej strony czymś bezsensow

nym lub trywialnym, z drugiej zaś strony czymś zaskakująco

trudnym, a nawet frustrującym. Dlatego studia filozoficzne

prowadzą czasem do zniechęcenia, sceptycyzmu, a nawet

wrogości wobec problematyki filozoficznej. Pojawia się pokusa

kapitulacji. Ale, czy możemy zrezygnować ze światopoglądu,

ze zrozumienia sensu i celu naszego istnienia? Nawet Kościół,

nawet sam Pan Bóg, poprzez swoje Objawienie, oczekują od

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: