BITWA NA KULIKOWYM POLU - kw.pdf - kw - marcymonka

Historia Rosji - serwis historyczny

Page 1 of 3

BITWA NA KULIKOWYM POLU

[ LachAnonim ]

WdrugiejpołowieXIIIwiekuRuśspustoszonaprzezhordyMongołówinękana

najazdami feudałów niemieckich zaczyna powoli podnosić się ze zniszczeń

wojennych.Rozpoczynasiędługotrwałyprocesdźwiganiapaństwazrozdrobnienia

feudalnego Rolę kośćca, wokół którego dokonywał się proces scalania ziem

ruskich,przejęłoWielkieKsięstwoMoskiewskie,jegosiłyzbrojnezaczęłyodgrywać

decydującąrolęwdziejachwojennychRusi.

SiłyzbrojneW.Ks.Moskiewskiegoulegaływokresiepowstaniascentralizowanego

państwaznacznymprzeobraŜeniom.PowaŜniezwiększyłsięichstanliczebnyoraz

podniosłasięichjakość.MimoŜewokresierozdrobnieniafeudalnegozmieniłsię

składklasowywojska,którewmiaręrozwojustosunkówfeudalnychprzekształciło

sięwpospoliteruszeniefeudałówwystępującychdowalkizeswymidruŜynamii

pocztami, na Rusi znaczny procent sił zbrojnych stanowiły oddziały chłopskie.

Okoliczność ta zapewni siłom zbrojnym W. Ks. Moskiewskiego duŜą ilość

wojownikówispowoduje,Ŝewszeregachw.księciaDymitraDońskiegoobokjazdy

znajdowaćsiębędziepokaźnaliczbapiechoty.

Wzrost liczebności wojska uwarunkował konieczność stworzenia bardziej

doskonałychformorganizacyjnych.Noweformyaprzedewszystkimpodziałna

pułkiprzyjętyodMongołówodpowiadałyterazbardziejpotrzebomsiłzbrojnych

jednoczącejsięRusi.PułkidzieliłysięnadruŜyny(oddziały),dowodzoneprzez

ksiąŜąt. DruŜyny oraz pospolite ruszenie miast wchodzące do poszczególnych

pułków dzieliły się na setki i dziesiątki. Pułk będący podstawową jednostką

taktycznąbyłjednocześnieokreślonymelementemszykubojowego.Niekiedy,w

konkretnychwarunkachpolawalki,wzaleŜnościodpotrzeb,stanpułkumógłulec

zmianieksiąŜęzwiększałlubzmniejszałjegoliczebność.Ilośćpułkówbyłastała.

ByłoichpięćikaŜdyznichotrzymałnazwęodpowiadającąjegomiejscuwszykui

stawianymmuzadaniom.CentrumsiłgłównychstanowiłWielkiPułk,składający

się z piechoty i jazdy. Obok niego stawały: Pułk Lewej i Pułk Prawej Ręki,

ustawianepodkątem.OprócznichistniałyPułkPrzedni,dotychczasnaRusinie

stosowanyiPułkZaskoczeniabędącyjednocześnieodwodem.

WwiekuXIVpewnymzmianomulegająszyki,cojestzwiązanezezróŜnicowaniem

wojsk(podziałjazdynalekkąicięŜką,wyodrębnieniepiechoty).Wojskostajedo

bitwywtrzechrzutach,wpierwszymznajdujesięPułkPrzedni,wdrugimPułk

WielkizPułkiemLewejiPrawejRękipoobuskrzydłach,wreszciewtrzecimPułk

TylnyiPułkZaskoczenia.PułkiLewejiPrawejRękiprzyjmująterazfrontWielkiego

Pułku,aniepodkątem,jaktomiałomiejscedotychczas.Całośćszykuosłaniają

łucznicy, którzy rozpoczynają bitwę. Tak więc na przełomie XIII i XIV wieku

następują w siłach zbrojnych Rusi powaŜne przemiany zarówno w strukturze

wojska jak i w szykach bojowych i taktyce. Spośród działań wojennych

prowadzonychwXIVwiekunaRusinajbardziejinteresującazpunktuwidzenia

strategiiitaktykijestkampania1380roku,wktórejwojskamoskiewskiestoczyły

wielkąbitwęzMongołaminaKulikowymPolu.

PaństwoZłotejOrdy,obejmująceterenynadwołŜańskieiKrym,byłowXIVwieku

potencjalnągroźbądlaRusijednoczącejsięwokółW.Ks.Moskiewskiego.Chan

Tatarów Mamaj nie chciał dopuścić do skonsolidowania się potęŜniejszego

organizmu państwowego na północy i rozpoczął w drugiej połowie XIV wieku

przygotowaniadowielkiejwyprawyprzeciwkoMoskwie.Zebrałonarmię,którą

http://www.rosja.osman.livenet.pl/art/kulikowe.html

2008-04-06

Historia Rosji - serwis historyczny

Page 2 of 3

kronikarze przesadnie zresztą oceniali na 200.000 ludzi. Siły walczących na

KulikowymPolustron,wedługnajbardziejprawdopodobnychobliczeńhistoryka

PaulaHarrisonaSilpena,wynosiłypo30tysięcyŜołnierzywkaŜdejwalczącejarmii

(płkdrDominikSTRASBURGER„ZasadySzt.Woj.odXIwdo1871r.).Siły

swojepoprzejściuWołgiskierowałMamajwstronękoczowisktatarskichnadrzeką

WoroneŜ, by stąd po połączeniu się z wojskami W. Ks. Litewskiego Jagiełły i

druŜyną księcia riazańskiego Olega, ruszyć na Moskwę. Warto wspomnieć, Ŝe

MamajidącnaMoskwę,zawarłsojuszzLitwąiksięciemriazańskimOlegiem,który

pretendując do korony wielkoksiąŜęcej stanął po jego stronie. Tak więc przed

Dymitrem Dońskim spiętrzyły się teraz duŜe trudności natury strategicznej.

Nieprzyjaciel mający przewagę liczebną zagraŜał W. Ks. Moskiewskiemu od

południa,zachoduipołudniowegowschodu.

Koncentracjagłównychsiłratimoskiewskiejrozpoczęłasię15sierpnia1380roku

podKołomną.PrzybywszydoKołomnyDymitrdokonałprzegląduwojskipodjął

decyzję prowadzenia działań zaczepnych. Na podstawie wiadomości o ruchach

nieprzyjaciela doszedł do przekonania, Ŝe Mamaj oczekujena połączeniesię z

wojskamiJagiełłyiOlegariazańskiego.Sytuacjabyłatrudna,leczniebeznadziejna

zewzględunafakt,Ŝewojskaprzeciwnikówjeszczesięniepołączyły.PoniewaŜ

najgroźniejszym przeciwnikiem była armia Mamaja, koczująca w tym czasie w

rejonierzekiWoroneŜ,DymitrpostanowiłniedopuścićdopołączeniasięMamajaz

LitwinamiidruŜynąriazańską,wyjśćszybkimmarszemnadDonitamstoczyć

bitwęzTatarami.Mimo,ŜedruŜynaOlegariazańskiegozagraŜałaodwschodu,28

sierpniaprzeprawiłonwojskaprzezOkęiszybkimmarszemruszyłnapołudnie.

Dlaprzyspieszeniamarszuiłatwiejszegozgrupowaniacałościgłównychsiłnad

Donem,armiaposuwałasiętrzemarównoległymidrogami.Wczasiemarszuspod

Kołomny nad Don Dymitr musiał się liczyć z moŜliwością zaatakowania

maszerującej armii przez wojska Olega riazańskiego lub Jagiełły.

Niebezpieczeństwotousunąłprzezrozwinięcieszykumarszowego,zorganizowanie

ubezpieczeniamaszerującychkolumnirozpoznanie.

5wrześniajazdaDymitrastanęłanadDonem,wmiejscugdziewpadadońrzeczka

Niepriadwa,7wrześnianadDonnadciągnęłapiechota.TegoŜdniaDymitrDoński

zwołał radę wojenną, na której powzięto decyzję co do dalszych działań.

Postanowiono przeprawić się przez Don i zająć dogodną pozycję na jego

południowym brzegu. Decyzja przeprawy miała duŜe znaczenie moralne i

strategiczne.WojownicymajączasobąDonzrozumieli,Ŝewbitwiemogąiśćtylko

naprzód, a poza tym decyzja taoznaczałakontynuowaniedziałań zaczepnych.

DymitrznałtaktykęTatarów,którzywiąŜącprzeciwnikadziałaniamiwcentrum,

głównąuwagępoświęcalidziałaniomsilnychiszybkichugrupowańskrzydłowych,

zmierzającychdookrąŜeniasiłprzeciwnika.DlategoteŜwczasieprzygotowańdo

bitwywojskaruskiezajęłypozycję,którauniemoŜliwiałajeździetatarskiejobejście

ichskrzydeł.WpierwszymrzuciestanąłPułkPrzedni,zanimgłównesiły:Pułk

WielkizPułkiemLewejiPrawejRękinaobuswychskrzydłach.ZaWielkimPułkiem

silny oddział jazdy stanowiący odwód bliŜszy, a wreszcie w lesie na zachód

KulikowskiPułkZaskoczenia.TenostatniotrzymałbardzopowaŜnezadanieosłony

znajdującychsiętuprzeprawnaDonie.WojskaMamaja,którezaczęłynadciągać

naKulikowePolewnocyz7na8września1380roku,stanęłynaprzeciwkoarmii

ruskiej.WcentrumswegoszykuMamajugrupowałnajemnąpiechotęgenueńską,

naskrzydłachzaśkonnicę.

Bitwazaczęłasię8września1380rokuuderzeniemjazdytatarskiejipiechoty

genueńskiej, które po zaciekłej walce przełamały lewe skrzyło wojsk ruskich,

zmuszającdocofnięciasięPułkLewejRęki.WprowadzenieprzezDymitraodwodu

niewielepomogłoiTatarzycorazbardziejzaginalileweskrzydłorati,cogroziło

odcięciemwojskruskichodprzeprawnaDonie.Wtymkrytycznymmomencie

zostałwprowadzonydowalkiPułkZaskoczenia,któryniespodziewanieuderzyłna

praweskrzydłoTatarów,odtyłu,zmuszającjedoodwrotu.Tozadecydowałoo

wyniku bitwy. Z kolei armia ruska przeszłado kontrataku na całej linii, który

niebawem przerodził się w pościg za rozbitym doszczętnie wrogiem. Bitwa na

http://www.rosja.osman.livenet.pl/art/kulikowe.html

2008-04-06

Historia Rosji - serwis historyczny

Page 3 of 3

Kulikowym Polu zakończyła się zwycięstwem wojsk ruskich. Stanowiła ona

jednocześniekulminacyjnypunktkampanii1380roku.Jagiełłodowiedziawszysię

oklęsceMamajazrezygnowałzdalszychdziałańiwycofałsięzterytoriumksięstw

ruskich,natomiastOlegriazańskiopuściłKsięstwoRiazańskieiuciekłnaLitwę.

Analizując tę bitwę z taktycznego punktu widzenia, obserwujemy w niej

rozwinięcie szyków i taktyki wojska ruskiego. Ugrupowanie wojska posiadało

znaczną głębokość, której potrzebę określały konkretne warunki pola walki i

taktyka przeciwnika. Umiejętne wydzielanie i zastosowanie odwodu bliŜszego i

dalszegostanowiłodalszykrokwrozwojutaktyki.WbitwienaKulikowymPolu

DymitrDońskiszczególniemocnoeksponowałrealizacjętrzechzasad:swobody

działań ( dotyczy ubezpieczenia maszerujących kolumn i rozpoznania ),

zaczepnegoizdecydowanegocharakteruwalki(wojownicymajączasobąrzekę

Don, rozumieli, Ŝe muszą stosować natarcie, co miało specyficzne znaczenie

moralne ), zaskoczenia ( w czym duŜą rolę odegrał odwód bliŜszy, a przede

wszystkimPułkZaskoczenia).RównieŜodpowiednieuszykowaniewojskruskichdo

bitwy, przy umiejętnym wykorzystaniu terenu, znacznie powstrzymało pełną

realizacjędwustronnegomanewruoskrzydlającegozastosowanegoprzezwojska

Mamaja. W rezultacie armia Dymitra Dońskiego uniknęła okrąŜenia, a dzięki

umiejętnemuwykorzystaniuodwodu,odniosłazwycięstwo.TatarzyutraciliaŜ2/3

stanuwalczącychwojsk,Rusowie10000zabitychizmarłych.Bitwatrwałatylko4

godziny.Straty,jaknaśredniowiecznybój,poobustronachbyłyogromne.

Materiał został pobrany z Wojskowego Serwisu Szkoleniowego

SkomentujnaForum

Serwis Historyczny - Historia Rosji

http://www.rosja.osman.livenet.pl/art/kulikowe.html

2008-04-06

BITWA NA KULIKOWYM POLU - kw.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: