plaskostopie.doc

ĆWICZENIA  KORYGUJĄCE  WADY  POSTAWY   PŁASKOSTOPIE

Stwierdzane u dzieci i młodzieży szkolnej częste występowanie wad statycznych kończyn dolnych, szczególnie płaskostopia, zmusza do zastosowania środków zaradczych. Dużą rolę może m.in. spełnić tu nauczyciel wychowania fizycznego, zarówno w swej pracy lekcyjnej, jak i pozalekcyjnej.

Funkcja stopy – zarówno podporowa, jak i nośna – wymaga wydolnego pod względem statycznym i dynamicznym układu kostnego, więzadłowego i mięśniowego.

W warunkach pracy nauczyciela wychowania fizycznego najbardziej dostępne wydają się usystematyzowane oględziny poprzedzone wywiadem. Oględzin dokonuje się w warunkach obciążenia, obciążenia ciężarem własnym, obciążenia dodatkowego. Obserwuje się wysokość sklepienia stopy, kształt łuków, oś stopy, palucha i kości piętowej, zakres ruchów w stawach. Z metod obiektywnych najbardziej rozpowszechniona, prosta w wykonaniu jest plantokonturografia. Można ją też wykorzystać w samokontroli i samoocenie przez uczniów. Odbitki uzyskuje się przez postawienie na papierze stopy – zwilżonej odpowiednim roztworem, np. pomazanej farbą drukarską plakatową. Metoda ta jest warta stosowania w pracy nauczyciela wychowania fizycznego, ze względu na małą czasochłonność, zarówno przy przeprowadzaniu badania jak i opracowywaniu materiałów.

Profilaktyka i korekcja płaskostopia uwzględnia tryb życia, wiek, płeć, ćwiczenia, obuwie oraz stopień zaawansowania wady. Z najczęstszych zaleceń – oprócz codziennych ćwiczeń, które powinno wykonywać w szkole i domu każde dziecko z płaskostopiem – jest bezpośredni kontakt stopy z nierównym naturalnym podłożem np. bieganie po trawie, żwirze, po suchym ciepłym piasku. Świetnym uzupełnieniem jest jazda na rowerze ze stopami dostającymi pedałów dosiężnie. Zmusza to stopę do energicznej pracy w warunkach odciążenia. W przypadku nie korzystnej aury, najprostszą formą imitującą naturalny teren, powodujący oddziaływanie podobne do chodzenia po kamykach, szyszkach, rżysku jest dysk ,,Ufo”. Dochodzi wówczas do pobudzenia i odruchowego skurczu obronnego mięśni krótkich w stopach, powodując stopniowe ich wzmacnianie.

Przykładowe ćwiczenia:             

1.                             Stajemy na dysku możliwie szeroko stopami i wykonujemy ruchy kołysania poprzez przenoszenie ciężaru ciała:

a/ z pięt na palce i z powrotem (kołyszemy się na dysku w przód i  w tył)

                   b/ z jednej nogi na drugą (kołysanie na boki)

c/ kołysanie okrężne (podobnie jak przy ,,hula-hop”)

2.                             Stojąc na dysku wykonujemy ruchy półobrotowe przesuwając się razem z dyskiem w przód i w tył.

3.                             Stojąc na dysku wykonujemy wolno przysiady, łącznie ze skrętami tułowia (jak przy jeździe na nartach).

4.                             Stajemy na dysku i przestępujemy z jednej nogi na drugą (intensywny masaż akupresurowy stop).

5.                             Pw – siad na ławeczce , ruch – chwytanie palcami stóp leżących przedmiotów.

6.                             Pw – siad płaski podparty, ruch – wykonać wszystkie możliwe ruchy w stawie skokowym.

7.                             Pw – leżenie tyłem, RR w bok, ruch – uniesienie nóg w górę, rozchylenie kolan na boki i ,,bicie brawa stopami”.

8.                             Pw – siad na ławeczce, ruch – chwytanie palcami stóp kredki i próby malowania.

9.                             Pw – siad na ławeczce, ołówek pod palcami stopy połączony z ekspanderem, ruch – zgięcie podeszwowe z rozciąganiem skspandora.

10.                         Pw – siad na ławeczce, ruch – rolowanie palcami stóp wałka Thomsona.

11.                         Siad na ławeczce, szarfa pod palcami stóp, ruch – zginanie palców, oporowanie szarfy.

12.                         Pw – siad, ruch – chwyt woreczka i przekładanie go nad kolanem drugiej nogi.

13.                         Pw – siad, chwyt szarfy palcami stopy, przesuwanie wzdłuż wyprostowanej drugiej nogi.

14.                         Pw – siad, ruch – wznos NN, rozciąganie szarfy.

15.                         Pw – stanie na pierwszym szczeblu drabinki, ruch – wspięcie i opuszczenie pięt aż do zetknięcia z podłogą.

Podane przykłady ćwiczeń nie są jedynymi ćwiczeniami, które powinny być stosowane na gimnastyce korekcyjnej i na zajęciach z wychowania fizycznego. Dobór ćwiczeń zależy od inwencji prowadzącego. Dla dzieci ćwiczenia można dodatkowo urozmaicić poprzez formę zabawy np. wyścigi, łapanie i rzucanie piłki, ćwiczenia przy muzyce itp. Należy pamiętać również o nauce poprawnego chodu i ćwiczenia w marszu są ważnym etapem, gdyż chód stanowi podstawową życiową funkcją kończyn dolnych. Trzeba zwrócić uwagę na równoległe stawianie stóp i tzw. marsz korekcyjny wykonujemy w maksymalnym wspięciu.

                                                       Grażyna Grys

Szczegółowy rozkład zajęć kompensacyjno – korekcyjnych             - płaskostopie -