1. Pojęcie administracji gospodarczej i jej główne obszary.

Administracja gospodarcza jest pojęciem węższym w stosunku do administracji publicznej. Administracja gospodarcza to ta część administracji, która dotyczy przedsiębiorców i prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Administracja gospodarcza regulowana jest prawem administracyjnym gospodarczym.

Organy administracji gospodarczej:

naczelni ministrowie

terenowe organy administracji ogólnej

wojewodowie

jednostki samorządu terytorialnego

jednostki administracji nie zespolonej (np. urzędów miar)

Funkcje administracji gospodarczej:

policja administracyjna

ochrona życia i zdrowia ludzkiego oraz środowiska naturalnego

zapewnienie spokoju, porządku i bezpieczeństwa publicznego

reglamentacja ochrona rynku wewnętrznego

przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym i nieuczciwej konkurencji

stabilizacja rynku

zapewnienie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego

piecza administracyjna

zapewnienie ludności odpowiednich świadczeń materialnych i niematerialnych

zarząd mieniem publicznym

opieka nad majątkiem powszechnego użytku (np. drogi publiczne)

opieka nad mieniem podmiotów użyteczności publicznej (np. szkoły, szpitale)

zarząd publicznym majątkiem produkcyjnym (np. przedsiębiorstwa państwowe)

prowadzenie działalności gospodarczej

utrzymywanie przedsiębiorstw o niskiej rentowności, ale niezbędnych ze względu na interesy zbiorowe interwencjonizm państwowy

roboty publiczne

prowadzenie działalności gospodarczej w celu zwiększenia dochodów budżetowych

Najważniejszymi instrumentami osiągania celów administracji gospodarczej są:

wydawanie aktów administracyjnych

pomoc finansowa (dotacje, subwencje, ulgi, itp.)

pomoc niematerialna (np. w zakresie doradztwa i szkoleń, promocja eksportu)

interwencja na rynku (np. zakupy interwencyjne w razie załamania cen na rynku)

2. Pojęcie i podział administracyjnego prawa gospodarczego i jego główne obszary.

Prawo administracyjne gospodarcze to zespół norm regulujących pozycję organów administracji publicznej (organów wykonywania funkcji administracji publicznej ) oraz ich sytuację ustaloną w celu określenia statutu podmiotów działalności gospodarczej w formach władczych lub przy stosowaniu innych publicznoprawnych form działania tej administracji (porozumienie administracyjne, związek komunalny).Administracyjne prawo gospodarcze jest prawem gospodarczym publicznym. Prawo administracyjne gospodarcze jest gałęziom nieskodyfikowaną.

Normy administracyjnego prawa gospodarczego można podzielić na:

ustrojowe - regulują organizację i zasady funkcjonowania aparatu administracyjnego powołanego do czuwania nad podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej

materialne – reguluje ustrój organów administracji gospodarczej, wyznacza ich kompetencje i uprawnienia lub obowiązki w sferze normatywnie określonej ingerencji w gospodarkę.

procesowe (formalne) - regulują tok czynności podejmowanych przez organy administracji i przedsiębiorców w celu realizacji norm prawa materialnego.

Główne obszary administracyjnego prawa gospodarczego:

reglamentacja - ochrona interesów zbiorowych przed konkurencją zewnętrzną oraz przed wewnętrznymi praktykami nieuczciwej konkurencji

policja - nadzór nad różnymi obszarami działalności gospodarczej sprawowany ze względu na bezpieczeństwo i ochronę życia, ładu publicznego, ochronę środowiska naturalnego oraz porządek i spokój publiczny

piecza administracyjna - organizowanie dostępu do świadczeń ze strony państwa np. za pośrednictwem przedsiębiorstw użyteczności publicznej, gromadzenie środków i zarząd własnością publiczną

3. Prawo publiczne a prawo prywatne w sferze gospodarczej.

W prawie gospodarczym wyróżniamy podział na prawo publiczne i prawo prywatne. Publiczny charakter maja normy prawa gospodarczego, które obejmują swoim zakresem regulacji stosunki między organami wykonującymi funkcje administracji publicznej oraz między nimi i podmiotami działalności gospodarczej. Szersze ujęcie prawa publicznego gospodarczego pozwala zaliczyć do niego również zagadnienia ustroju administracji gospodarczej oraz problematykę mienia pod zarządem publicznym.

Prawo gospodarcze prywatne natomiast tworzą normy zaliczane  tradycyjnie do sfery regulacji stosunków poziomych (prawo cywilne, prawo handlowe). Pewną specyfiką tych stosunków jest ich przedmiot (czyli sprawy gospodarcze) Przedmiot stosunków poziomych prawa gospodarczego oraz treść odnoszących się do nich regulacji prawnych skupia się na działalności gospodarczej stron tych stosunków.

5. Pojęcie prawa gospodarczego.

Prawo gospodarcze to prawo przedsiębiorcy - odnoszące się do działalności podmiotu gospodarczego. Prawo gospodarcze jest kompleksowym działem prawa na pograniczu prawa publicznego i prywatnego. Przepisy prawa gospodarczego można odnaleźć w ramach prawa:

·         Konstytucyjnego (np. gwarancje dotyczące wolności gospodarczej)

·         Międzynarodowego (umowy międzynarodowe dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej - np. liberalizacji handlu)

·         administracyjnego (liczne regulacje dotyczące zasad podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej oraz władczej ingerencji administracji w tę działalność),

·         karnego (zwłaszcza prawo karne skarbowe)

·         pracy

·         finansowego

·         cywilnego

·         handlowego

7 Władztwo publiczne w administracji gospodarczej

Władztwo publiczne to atrybut organu władzy publicznej polegający na możliwości jednostronnego określenia praw i obowiązków innego podmiotu jako uczestnika stosunku publicznoprawnego. W prawie administracyjnym gospodarczym stosunki między przedsiębiorcą a organem administracji kształtowane są w sposób władczy, charakterystyczny jest on dla nierównorzędności stron. Stąd też relacje zachodzą pomiędzy przeciwstawnymi sobie typami podmiotów :podmiotami dysponującymi władczymi środkami działania oraz podmiotami pozbawionymi takich środków. Przejawem nierówności jest także to, iż tylko władza publiczna może posługiwać się środkami władczymi, druga zaś kategoria podmiotów jest tych środków pozbawiona. Te ostatnie podmioty mają wynikające z prawa przedmiotowego prawa podmiotowe. To właśnie prawa podmiotowe przedsiębiorców są przedmiotem władczej ingerencji organów administracji publicznej, która wszakże dokonana być powinna za pomocą środków przez prawo przewidzianych.
 

8. Ustawy i rozporządzenia jako źródło administracyjnego prawa gospodarczego.
Ustawy i rozporządzenia są powszechnie obowiązującymi źródłami prawa. Zawierają regulacje dotyczące praw i obowiązków obywateli oraz innych przedsiębiorstw, a także normują zakres kompetencji i organów administracji publicznej. Ustawy uchwalane są przez Sejm i Senat w drodze procedury ustawodawczej, a następnie podpisywane przez Prezydenta RP. Podlegają kontroli Trybunału Konstytucyjnego w zakresie zgodności z Konstytucją. Materia przewidziana w Konstytucji do uregulowania w drodze ustawy nie może być normowana aktem niższej rangi. W czasie stanu wojennego zamiast ustaw Prezydent RP może na wniosek Rady Ministrów wydawać rozporządzenia z mocy ustawy. Rozporządzenia są aktami wykonawczymi do ustaw. Mogą być wydawane jedynie na podstawie wyraźnego upoważnienia ustawy i w celu jej wykonania

Rozporządzenia mogą być wydawane przez:

·         Prezydenta RP

·         Radę Ministrów

·         Prezesa Rady Ministrów

·         Ministrów kierujacych działem administracji

·         Prezesów komitetów wchodzacych w skład Rady Ministrów

·         Krajowa Radę Radiofonii i Telewizji

Upoważnienie do wydania rozpożadzenia nie może być przekazane na rzecz innego organu. Upoważnienie ustawowe do wydania rozporządzenia powinno zawierać:

·         Wskazanie organu upoważnionego do wydania rozporządzenia

·         Wskazanie, czy upoważnienie ma charakter obligatoryjny, czy fakultatywny

·         Zakres spraw przekazanych do uregulowania

·         Wytyczne dotyczące treści rozporządzenia

Przepisy ustaw oraz aktów wykonawczych (rozporządzeń) to przepisy ustawowe.

9.Umowy międzynarodowe jako źródło administracyjnego prawa gospodarczego.

Umowy międzynarodowe dzielą się na:

ratyfikowane (stanowiące powszechnie obowiązujące źródło prawa)

nieratyfikowane (wiążące jedynie organy państwowe)

Ratyfikowane umowy międzynarodowe dzielą się na ratyfikowane za zgodą wyrażoną w ustawie i zgody tej nie wymagające. Zgody na ratyfikację wyrażonej w ustawie wymagają umowy dotyczące: pokoju, sojuszy, układów politycznych i wojskowych, wolności, praw i obowiązków obywateli, członkostwa Rzeczpospolitej Polskiej w organizacjach międzynarodowych, znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym, innych spraw uregulowanych w ustawie, lub w których Konstytucja ustawy wymaga

Ratyfikowane umowy międzynarodowe mogą dotyczyć:

Zasad traktowania przedsiębiorców państw obcych

Unikania podwójnego opodatkowania

Tworzenia warunków sprzyjających rozwojowi międzynarodowej współpracy gospodarczej

Integracji gospodarczej i liberalizacji obrotu gospodarczego

Ratyfikacji umów międzynarodowych dokonuje Prezydent RP. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo w razie kolizji z ustawą. Przeważającą część porozumień dotyczących wykonywania zdań z zakresu administracji gospodarczej stanowią umowy nieratyfikowane, zawierane na szczeblu rządowym, ministerialnym, ambasadorów, a niekiedy nawet przez upoważnione terenowe organy administracji rządowej. Nie są one źródłami prawa w rozumieniu Konstytucji, a zawierają postanowienia wiążące państwa - strony. Za ich wykonanie odpowiadają odpowiednie organy administracji publicznej. Nieratyfikowane umowy miedzynarodowe mogą regulować np. sprawy:

Tworzenia wspólnych przedsiębiorstw państwowych

Wspólnych inwestycji gospodarczych

Przebiegu gazociagów, ropociagów, linii energetycznych i komunikacyjnych

Kontroli

celnej

przejść granicznych

łączności

poczty

telekomunikacji

transportu

tranzytu

ochrony środowiska

współpracy gospodarczej regionów przygranicznych

10. Akty prawa miejscowego jako źródło administracyjnego  prawa gospodarczego.

Katalog źródeł prawa administracyjnego gospodarczego jest zbudowany na klasyfikacji, którą Konstytucja RP odnosi do całego polskiego systemu prawa: konstytucja, ratyfikowane umowy międzynarodowe, ustawy, rozporządzenia , prawo miejscowe.

Pod pojęciem prawa miejscowego kryją się akty terenowych organów administracji rządowej oraz akty jednostek samorządu terytorialnego, przyjmowane przez ich odpowiednie organy. Konstytucja charakteryzuje ich związek formalny i materialnymi z aktami ustawowymi (wydawane są na podstawie i w granicach uprawnień zawartych w ustawie)

Akty prawa miejscowego zaliczamy zarazem do źródeł prawa administracyjnego gospodarczego, co pozostaje w związku z przedmiotem ich regulacji. W aktach tych przesądzono o granicach wolności gospodarczej w pewnych ustawowo wskazanych rodzajach działalności gospodarczej. Charakterystyczne dla tych aktów jest ich obowiązywanie miejscowe, ograniczone do terytorium wyznaczonego obszarem działania danego organu. Ustawodawca dopuścił tym samym różnicowanie sytuacji podmiotów działalności gospodarczej w zależności od określonego terytorium. Zróżnicowanie to ma uzasadnienie w ustawowej determinacji działalności administracji publicznej-w tym jednak samorządu terytorialnego, które działają w zakresie wykonywania funkcji administracji publicznej.

12. Organy administracji gospodarczej

Organami administracji gospodarczej są te organy administracji publicznej, których władcze działania odnoszą się do przedsiębiorców w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą oraz organy upoważnione do dysponowania majątkiem publicznym.

W szczególności organami administracji gospodarczej są:

Ministrowie:

Minister Gospodarki

Minister Skarbu Państwa

Minister finansów

Minister Transportu i Gospodarki Wodnej

Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej

Inni ministrowie - w zakresie wpływu wykonywania przez nich ich obowiązków na gospodarkę

Wojewodowie

Organy administracji niezespolonej

Organy jednostek samorządu terytorialnego

13. Minister Skarbu Państwa  jako organ administracji gospodarczej.

Minister Skarbu Państwa jest naczelnym organem administracji państwowej oraz członkiem organu kolegialnego Rady Ministrów. Jest reprezentantem Skarbu Państwa jako osoby prawnej w rozumieniu prawa cywilnego we wszystkich sprawach nie zastrzeżonych dla innych organów. Ponadto jest on odpowiedzialny za: Gospodarowanie mieniem państwowym, Wykonywanie uprawnień wynikających z praw majątkowych Skarbu Państwa, Składanie w imieniu Skarbu Państwa oświadczeń woli związanych z dokonywaniem czynności o charakterze cywilnoprawnym, Przygotowanie programów prywatyzacji mienia państwowego, Komercjalizację i prywatyzację przedsiębiorstw państwowych, Prywatyzację Narodowych Funduszy Inwestycyjnych,  Prowadzenie ewidencji majątku Skarbu Państwa, Powoływanie i odwoływanie organów państwowych osób prawnych, Tworzenie, likwidację, łączenie, dzielenie i przekształcanie państwowych osób prawnych, Ochronę interesów Skarbu Państwa, Przygotowanie corocznych sprawozdań o stanie mienia Skarbu Państwa oraz o skutkach prywatyzacji, Wyrażanie zgody na dokonanie czynności prawnej przez państwową osobę prawna, jeżeli wartość przedmiotu tej czynności przekracza kwotę 50000 EURO

Sprawowanie kontroli nad dokonywaniem przez państwowe osoby prawne czynności prawnych w zakresie rozporządzania ich majątkiem trwałym lub oddanie tego majątku do nieodpłatnego korzystania,

Sprawowanie kontroli nad wykonywaniem uprawnień wynikających z praw majątkowych Skarbu Państwa oraz czynności związanych z przekształceniami własnościowymi przez:

Organy administracji państwowej

Państwowe osoby prawne

Inne państwowe jednostki organizacyjne

Sprawowanie nadzoru nad:

Agencją Prywatyzacji

Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa

Agencją Mienia Wojskowego

Wojskową Agencją Mieszkaniową

Minister Skarbu Państwa może również inicjować politykę przekształceń mienia komunalnego.

14. Minister Gospodarki  jako organ administracji gospodarczej

Minister Gospodarki jest naczelnym organem administracji państwowej oraz czlonkiem organu kolegialnego Rady Ministrów, Odpowiada za wszystkie sprawy związane z gospodarką, a nie zastrzeżone do kompetencji innych organów. Minister Gospodarki jest w szczególności odpowiedzialny za sprawy:

Współpracy gospodarczej z zagranicą

Kontroli obrotu z zagranicą towarami i technologiami

Ustalenia:

Taryf celnych

Kontyngentów

Zakazów przywozu lub wywozu towarów lub technologii

Energetyki

Wykorzystania energii jądrowej

Certyfikacji

własności przemysłowej

działalności gospodarczej

współpracy z organizacjami samorządu gospodarczego

Minister Gospodarki sprawuje nadzór nad:

Urzędem Dozoru Technicznego

Państwową Agencją Atomistyki

Urzędem Regulacji Energetyki

Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej

Ministrowi Gospodarki podlegają:

Polskie Centrum Badań i Certyfikacji

Agencja Rezerw Materiałowych

Agencja Techniki i Technologii

15. Podmioty administracyjnego prawa gospodarczego.

Podmioty administracyjnego prawa gospodarczego podzielić można na:

Podmioty administracyjne:

-Organy administracji:

  x Państwowej:

·         Centralne

·         Terenowe

Samorządu terytorialnego

Inne podmioty administrujące

Podmioty administrowane (przedsiębiorców): Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (również w formie spółki cywilnej

Spółki prawa handlowego: Osobowe: Jawna, Partnerska, Komandytowa, Kapitałowe: Komandytowo- akcyjna, Z ograniczona odpowiedzialnością, Akcyjna

Przedsiebiorstwa państwowe

Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych

Spółdzielnie

Jednostki badawczo rozwojowe

Stowarzyszenia

Fundacje

Partie polityczne

Przedsiębiorcy zagraniczni

Oddziały przedsiębiorstw zagranicznych

Inne osoby prawne, jeżeli prowadzą działalność gospodarczą

16. Zadania i kompetencje organów samorządu terytorialnego w sferze działalności gospodarczej. (mam nadzieje że to jest to)

Jednostki samorządu terytorialnego są podmiotami prawa publicznego oraz posiadają osobowość prawną w rozumieniu prawa cywilnego. Działają we własnym imieniu i na własny rachunek. Za zobowiązania odpowiadają własnym majątkiem. Są reprezentowane przez własne organy. Ich dochody i wydatki podlegają szczególnym regulacjom ze strony prawa publicznego. Podmioty te prowadzą działalność jako gospodarkę komunalną. Mogą część tych obowiązków powierzyć podmiotom zewnętrznym mówi u tym art. 3 ustawy o gospodarce komunalnej. Pozostałą część jednostki samorządu terytorialnego wykonują same. Wśród tej wyróżniamy sferę użyteczności publicznej, w której to gmina, powiat, województwo prowadzą działalność gospodarczą w zakresie użyteczności publicznej działalność ta może być prowadzona za pomocą zakładu budżetowego lub spółki prawa handlowego. Jest działaln...