Materiały na głownie noży.pdf

(128 KB) Pobierz
(Microsoft Word - Materia\263y na g\263ownie no\277y i.doc)
Materiały na głownie noŜy
Podstawowym materiałem na głownie noŜy jest oczywiście stal, czyli nie wnikając w
szczegóły stop Ŝelaza z węglem, oraz innym dodatkami. Maksymalna zawartość węgla w stali
wynośi 2.06% (nie dotyczy stali wytwarzanych metodą proszkową). Im większa zawartość
węgla w stali, tym daje się ona hartować do wyŜszej twardości, jednocześnie stając się coraz
bardziej krucha. Typowe dobre stale na głownie zawierają ok. 1% węgla.
Dodatki stosowane w stalach:
Chrom zwiększa wytrzymałość, hartowność oraz odporność na korozję. Stale zawierające
min. 13% Cr uznawane są za nierdzewne. Małe ilości spotykane są w stalach narzędziowych.
Mangan zwiększa hartowność, wytrzymałość na rozciąganie, uderzenia i ścieranie.
Spotykany prawie we wszystkich stalach.
Molibden Zwiększa hartowność stali, podnosi wytrzymałość i zmniejsza kruchość.
Krzem Zwiększa wytrzymałość, ale teŜ kruchość (szczególnie przy duŜych twardościach).
UŜywany w stalach spręŜynowych.
Kobalt Zwiększa twardość i wytrzymałość stali.
Wanad Znacznie podnosi odporność na ścieranie, dzięki tworzeniu w stali węglików.
Zwiększa kruchość. Im większy dodatek wanadu, tym stal tnie 'agresywniej'.
Wolfram Powiększa wytrzymałość i odporność na ścieranie. UŜywany w stalach
szybkotnących.
Nikiel Ułatwia to proces hartowania, zwiększa wytrzymałość na uderzenie i odporność na
korozję.
Siarka i fosfor zwiększają kruchość oraz podatność na obróbkę skrawaniem. W stalach jakie
nas interesują są szkodliwymi zanieczyszczeniami.
420, 420J2, 420HC, 420 Mod, 425 Mod Najtańsze nierdzewne stale na głownie. Miękkie,
słabo trzymające ostrość, uŜywane głównie w noŜach z najniŜszej półki, ale takŜe przez tak
znanych i zasłuŜonych producentów jak Buck. Łatwe w ostrzeniu, całkowicie nierdzewne.
Jeśli stal głowni opisana jest jako Stainless Steel, stal chirurgiczna, 400 Series nie
spodziewaj się niczego lepszego. Ze stali 420J2 wytwarzane są takŜe repliki mieczy
(wyłącznie do oglądania), oraz linery noŜy składanych.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Ni
%Mo
420
0.150.35
1.00
12.0014.00
420J2
0.15
1.00
1.00
12.0014.00
420 Mod
0.300.50
1.00
12.0014.00
0.50
425 Mod
0.50
0.35
0.35
13.50
1.00
T425 Mod
0.65
0.35
13.50
1.00
1
423541037.021.png
440A, 440B/AEBL Stale trochę lepsze niŜ 420. Nierdzewne, bardzo łatwe w obróbce, nie
trzymaja świetnie ostrości, ale łatwo się je ostrzy. Stale tej klasy są szeroko stosowane w
noŜach z niŜszej i średniej półki, m.in. przez Victorinoxa. Jeśli stal głowni opisana jest jako
"440", w najlepszym przypadku jest to stal 440A, na pewno nie 440C. Dobry producent
potrafi zrobić z takiej stali przyzwoitą głownię.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Mo
%V
440C
1.20
1.00
1.00
18.00
0.75
440V
2.2
0.50
0.50
17.5
0.50
5.75
AUS4 Japońska stal bardzo niskiej jakości. Całkowicie nierdzewna, poziom co najwyŜej
stali 420. Ostatnio wprowadzna przez firmę CRKT.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Ni
AUS4
0.40 0.45
1.00
1.00
13.0014.50
0.49
AUS6, AUS6A Japoński odpowiednik stali 420. Lowendowa stal, jedynymi zaletami jest
całkowita nierdzewność, łatwe ostrzenie. UŜywana np. przez CRKT.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Ni
%Mo
%V
AUS6
0.550.65
1.00
0.04
13.00
14.50
0.49
0.10
0.25
AUS6A
0.550.65
1.00
1.00
13.00
14.50
0.49
0.100.30 0.10
0.25
AUS 8, AUS8A AUS8 to japoński odpowiednik stali 440A/440B. Nieco zmodyfikowaną
stal AUS8A Cold Steel porównuje do ATS34, co świadczy jedynie o konkretnym podejściu
do zasad marketingu w tej firmie. Niemniej jest to juŜ przyzwoita stal. UŜywana np. przez
firmy CRKT, Cold Steel, Benchmade.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Ni
%Mo
%V
%W
%Co
%Cu
AUS
8
0.70
0.75
0.50
1.00 13.00
14.50
0.49
0.10
0.30
0.10
0.25
AUS
8A
0.85
1.00
1.00
13.00
14.50
0.10
0.30
0.10
0.20
0.40
0.40
0.20
AUS10, AUS118 Japońskie stale nierdzewne, nieco lepiej trzymające ostrość niŜ 440C.
Rzadko spotykane. W przeszłości uŜywane przez CRKT, obecnie z AUS10 produkowamy
jest Spyderco Native SS.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Ni
%Mo
%V
AUS 10 0.951.10
0.50
0.04
13.00
14.50
0.49
0.100.31 0.10
0.27
AUS 118 0.900.95
0.50
17.00
18.00
1.301.50
0.10
0.25
2
423541037.022.png 423541037.023.png 423541037.024.png 423541037.001.png 423541037.002.png
Sandvik 12C27 Szwedzka stal nierdzewna o zawartości węgla na poziomie 440A, ale
zawierająca bardzo mało zanieczyszczeń. Łatwo się ostrzy. Niezła stal na noŜe. UŜywana
przez większość skandynawskich producentów noŜy, np. EKA, Helle, Frosts.
%C
%Mn
%Si
%Cr
12C27 Sandvik
0.58
0.35
0.35
14.00
13C26 Szwedzka stal nierdzewna, lepsza niŜ 12C27. Rzadko spotykana.
%C
%Mn
%Si
%Cr
13C26
0.65
0.65
0.40
13.00
19C27 Szwedzka stal nierdzewna, odpowiada z grubsza stali 440C. Rzadko spotykana.
%C
%Mn
%Si
%Cr
19C27
0.95
0.65
0.40
13.50
H1 Stal wprowadzona przez Spyderco w linii noŜy Salt dla zastosowań, w których nóŜ jest
w kontakcie z wodą morską. Dobre walory uŜytkowe połączone z bardzo wysoką odpornością
na korozję otrzymano przez duŜe dodatki chromu i niklu, oraz zastąpienie części węgla
azotem.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Mo
%Ni
%N
H1
0.15
2.00
3.004.50
14.00
16.00
3.56
6.008.00
0.10
154CM Stal produkowana przez hutę Crucible Metals, USA. Lepsza niŜ 440C mocniejsza
i dająca się wyŜej hartować, niestety bardziej krucha. WyŜsza odporność na ścieranie.
Nierdzewna w codziennym uŜytkowaniu, moŜe się pokryć rdzą powierzchniową w
korozyjnym środowisku. Bardzo często spotykana i stosowana.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Mo
154CM
1.05
0.60
0.25
14.00
4.00
ATS34 Japoński odpowiednik stali 154CM produkowany przez hutę Hitachi. W
korozyjnym środowisku moŜe pokryć się rdzą powierzchniową. Bardzo często spotykana.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Mo
ATS 34
1.03
0.25
0.41
13.75
3.56
ATS55 Stal nieco gorsza od ATS34, ale tańsza od niej. UŜywana przez Spyderco, obecnie
rzadko spotykana.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Mo
ATS 55
1.00
0.50
0.35
14.00
0.60
3
423541037.003.png 423541037.004.png 423541037.005.png 423541037.006.png 423541037.007.png 423541037.008.png
GIN1/G2 Japońska stal nierdzewna o parametrach nieco lepszych do 440C. Obecnie
rzadko stosowana. W przeszłości uŜywana przez Spyderco i Benchmade.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Mo
GIN 1/G 2
0.90
0.37
0.60
15.50
0.30
VG10 Stal produkowana w Japonii, mocniejsza i mniej krucha od 154CM, łatwiej ostrząca
się, ale trochę gorzej trzymająca ostrość. W trudnych środowiskach podatna na rdzę
powierzchniową. Szeroko uŜywana przez Spyderco, Al Mara, Fallknivena (w połączeniu z
420) i innych producentów wytwarzających noŜe w Japonii.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Mo
%Co
VG 10
1.00
0.50
0.60
15.00
1.05
1.40
N690 Stal nierdzewna produkcji Bohlera. Klasa 440C/VG10/ATS34. Stosowana przez
Extrema Ratio i od niedawna w czerwonej linii noŜy Benchmade.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Mo
%V
N690
1.07
0.40
0.40
17.00
1.10
0.10
CPM S30V Stal proszkowa, uznawana za najlepszą stal nierdzewną na świecie. Głownia z
tej stali bardzo długo pozostaje ostra, i jest całkowicie nierdzewna. Niestety droga. Często
spotykana w noŜach produkcyjnych z górnej półki.
%C
%Cr
%Mo
%V
S30V
1.45
14.00
2.00
4.00
CPM S60V/CPM 440V Nierdzewna stal proszkowa, bardzo duŜa zawartość węgla i
wanadu. DuŜa domieszka wanadu bardzo agresywnie tnie, świetna odporność na ścieranie.
W porównaniu do innych stali jest bardzo krucha wyłącznie do cięcia! Uzywana przez
Kershawa, dawniej przez Spyderco.
%C
%Mn
%Cr
%Mo
%V
S60V/440V
2.15
0.40
17.50
0.40
5.75
CPM S90V/CPM 420V Nierdzewna stal proszkowa, podobna do S30V. Dobra, droga i
rzadko stosowana.
%C
%Mn
%Cr
%Mo
%V
CPM
S90V/420V
2.20
0.40
13.00
1.00
9.00
CPM 3V Stal proszkowa produkcji Crucible Metals. Zaprojektowana z myślą o połączeniu
dobrego trzymania ostrości i bardzo wysokich parametrów mechanicznych. Mocna, odporna
na wykruszenia stal na duŜe noŜe. Droga jak kaŜda stal proszkowa. Uwaga! Nie jest
nierdzewna!
%C
%Cr
%Mo
%V
CPM 3V
0.80
7.50
1.3
2.75
4
423541037.009.png 423541037.010.png 423541037.011.png 423541037.012.png 423541037.013.png 423541037.014.png
CPM 10V Proszkowa stal narzędziowna huty Crucible Metals. Bardzo dobra, droga, rzadko
uŜywana. Nie jest nierdzewna.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Mo
%V
CPM 10V
2.45
0.50
0.90
5.25
1.3
9.75
BG42 Bardzo dobra stal nierdzewna. DuŜa zawartość wanadu sprawia, Ŝe wspaniale trzyma
ostrość. Bardziej krucha od ATS34. Obecnie wyparta z rynku przez S30V.
%C
%Mn
%Si
%Cr
%Mo
%V
BG 42
1.15
0.50
0.30
14.50
4.00
1.20
10xx Proste stale węglowe. Wraz ze wzrostem zawartości węgla spada wytrzymałość, a
wzrasta docelowa twardość i trzymanie ostrości. 1050 jest uŜywana na maczety, miecze. 1095
to świetna stal noŜowa, tania i często spotykana.
%C
%Mn
%Si
1055
0.480.55
0.600.90
1070
0.660.75
0.600.90
1084
0.840.90
0.720.90
0.26
1095
0.95
0.250.55
5160 Bardzo mocna stal spręŜynowa, uŜywana głownie na duŜe noŜe (~60HRC) i miecze
(~50HRC).
%C
%Mn
%Cr
5160
0.60
0.80
0.80
52100 Stal łoŜyskowa. W porównaniu do 5160, mniej wytrzymała, ale bardziej odporna na
ścieranie. Przy właściwym hartowaniu wspaniała stal na noŜe. Oczywiście rdzewna.
%C
%Mn
%Si
%Cr
52100
1.10
0.35
0.35
1.50
50100B/01706, Carbon V Stal 1095 z dodatkiem wanadu, dzięki czemu agresywniej tnie i
jeszcze dłuŜej zachowuje ostrość roboczą. 50100B to oznaczenie AISI, Carbon V jest
oznaczeniem uŜywanym przez firmę Cold Steel. Inni producenci uŜywający tej stali Becker
Knife & Tool, Blackjack (firma juŜ nie istnieje).
%C
%Mn
%Cr
%V
%W
Carbon V
0.95
0.40
0.54
0.15
0.015
INFI Superstal firmy Busse Combat. Legendarne trzymajanie ostrości. Do produkcji
zamiast węgla uŜywa się azotu, dzięki czemu zyskuje się podwyŜszoną odporność na korozję
pomimo małej zawartości chromu.
%C
%Cr
%Mo
%V
%Ni
%Co
%N
INFI
0.50
8.25
1.30
0.36
0.74
0.95
0.11
5
423541037.015.png 423541037.016.png 423541037.017.png 423541037.018.png 423541037.019.png 423541037.020.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin