Unix-Linux.pdf

(204 KB) Pobierz
308102268 UNPDF
Wszystko zaczęło się od Multicsa działającego na komputerach GE-645. Został stworzony przez
MIT (Massachusetts Institute of Technology), AT&T Bell Labs i General Electric w latach 60 XX
wieku, a więc w czasie, gdy Ameryka była uwikłana w wojnę w Wietnamie, trwał wyścig o
lądowanie na Księżycu, korporacje takie jak Intel i AMD jeszcze nie istniały. Był rewolucyjny, ale
sprawiał różne problemy.
komputer GE-645
Z tego powodu w AT&T Bell Labs zapada decyzja o stworzeniu
czegoś nowego. Tym czymś jest UNICS (nazwa została później
zmieniona na Unix), powstały w 1969 na architektury PDP-7 i
PDP-11/20 firmy DEC. W pracach nad nim biorą tacy ludzie jak
Ken Thompson, Dennis Ritchie czy Brian Kernighan, znany
głównie jako twórca języka programistycznego C stworzonego
początkowo na potrzeby pisania Uniksa. 3 listopada 1971 zostaje
opublikowana pierwsza edycja . W 1972 Unix zostaje przepisany
w możliwej dużej części na język C i powstaje druga edycja. 1973 -
trzecia i czwarta edycja.
AT&T licencjonuje całość dla uniwersytetów i firm trzecich. Od
1974 zaczynają powstawać ich wersje niekoniecznie zgodne z
kolejnymi edycjami od AT&T i między sobą. Wiele z nich z
Uniksem nie ma nic wspólnego, poza ogólnymi zasadami budowy
(mówimy o systemach uniksopodobnych). Z tego względu po wielu
latach w końcu tworzone są pewne standardy. I tak w 1999 Executable and Linkable Format (ELF)
stał się podstawowym dla plików binarnych, a w latach 80-tych XX wieku organizacja IEEE
(Institute of Electrical and Electronics Engineers) opublikowała zestaw norm opisujących standard
POSIX (Portable Operating System Interface for Unix), przedstawiający sposoby budowania
systemów operacyjnych tak, aby zachować między nimi przenośność oprogramowania. Pierwsza
wersja jest z 1988, były też oczywiście kolejne. Żeby nie było wątpliwości - obecne Windows
również, przynajmniej częściowo, potrafią być zgodne z tymi standardami (np. system może
umieszczać na dyskach pliki i katalogi z rozróżnieniem wielkości ich liter, co zresztą jakiś czas
Z jednej strony rewolucyjny
system operacyjny, z drugiej -
okrojone z funkcji bezpłatne
oprogramowanie. Sprawdź,
komu Chrome OS przypadnie
do gustu, a kto uzna, że woli
Windows.
308102268.005.png 308102268.006.png 308102268.007.png
Z ciekawostek: swoją wersję Uniksa w latach 80-tych XX wieku rozwijał Microsoft (Xenix
początkowo oparty na wersji 7 Uniksa od AT&T). Z kolei w 1978 z wersji 6 powstaje 1BSD
będący początkiem linii, z której wywodzą się np. darmowe FreeBSD (tworzony od 1993) i
OpenBSD (od 1994). Również darmowy Open Solaris ma swoje korzenie w Solarisie, wcześniej
znanym jako SunOS i tworzonym od 1982. Obecnie także Mac OS, a dokładniej Mac OS X z 2001
i późniejsze, to system uniksopodobny oparty m.in. na rozwiązaniach FreeBSD i OpenBSD.
Przytoczę jeszcze dwie ważne daty. Pierwszą jest 1983. Richard Stallman
darmowego klona Uniksa (w ramach projektu powstaną m.in. różne
programy). Jest to odpowiedź na działanie AT&T z początku lat 80-tych
("zamknięcie" źródeł systemu i komercyjne ich sprzedawanie), obecnie
projekt jest finansowany i popularyzowany m.in. przez organizację non-
profit Free Software Fundation (Richard Stallman jest jej prezydentem).
Drugą jest 1987 i opublikowanie przez Andrew Tanenbauma pierwszej
wersji darmowego Minixa używanego do nauczania studentów.
Szerzej na temat tego typu zależności można poczytać chociażby w Wikipedii, ja odesłałbym
dodatkowo np. do wykresu na stronie Unix History .
308102268.008.png 308102268.001.png
Podstawą są jądra
Mówimy, że DOS, Windows, Linux, FreeBSD, OpenBSD, ReactOS, itd. są systemami
operacyjnymi. Co to tak naprawdę znaczy?
Definicji jest wiele, ja odwołam się do polskiego tłumaczenie słów Andrew Tanenbauma : "System
operacyjny jest warstwą oprogramowania operującą bezpośrednio na sprzęcie, której celem jest
zarządzanie zasobami systemu komputerowego i stworzenie użytkownikowi środowiska
łatwiejszego do zrozumienia i wykorzystania.".
Myślę, że definicja jest prosta i czytelna . W każdym systemie jest to rozwiązane trochę inaczej,
niemniej jednak zawsze będziemy mogli mówić o podstawowym elemencie, jakim jest jądro. Jest
wczytywane i uruchamiane po starcie komputera przez moduł ładujący, czyli tzw. bootloader (ten z
kolei jest uruchamiany przez BIOS/EFI) i który w obecnych systemach zawiera mechanizmy
związane z obsługą procesów (ich przerywanie, kontrola uprawnień, itd.), urządzeń (sterowniki),
pamięci operacyjnej, jej rozszerzenia na dysku (czyli pamięci wirtualnej), systemów plików... O ile
w Windows to instalator dobiera komponenty związane z daną konfiguracją sprzętową, o tyle np. w
Linuksie to użytkownik jest w stanie bardzo precyzyjnie kontrolować ten fragment systemu .
Czym tak naprawdę jest Linux? Nazwa ta określa nie jeden system,
ale całą rodzinę systemów uniksopodobnych, w których wspólne
jest właśnie jądro. Do niego dodane są inne programy (najczęściej
powstałe w ramach projektu GNU, ale nie tylko) tworząc tzw.
dystrybucję. Spotyka się tu czasem nazwę GNU/Linux . Takimi
dystrybucjami są np. Debian, Ubuntu, Mint, Slackware, Fedora, itd.
Każda z nich ma najczęściej jakieś swoje zasady , np. zakaz
włączania oprogramowania bez kodu źródłowego, jest zazwyczaj
zgodna z normami POSIX, bywa również zgodna ze specyfikacją
określoną w ramach projektu Linux Standard Base (LSB) i
domyślnie proponuje jakiś znany format paczek instalacyjnych z
programami (najczęściej deb jak Debian, rpm jak Fedora, archiwum
tgz z dodatkowymi plikami wewnątrz jak Slackware albo lsb jak
zdefiniowano w LSB).
Z historią jądra systemu GNU/Linux nierozłącznie wiąże się data 25 sierpnia 1991 i osoba Linusa
Torvaldsa (wtedy studenta uniwersytetu w Helsinkach). Wysyła on wtedy swój historyczny list, w
308102268.002.png 308102268.003.png
inspirowana m.in. Miniksem. We wrześniu 1991 powstaje wersja 0.01, wydanie 0.11 z grudnia
1991 jest kompilowalne na komputerze działającym pod kontrolą siebie samego, z kolei 0.12 (luty
1992) jest opublikowana pod licencją GNU General Public License (GPL). W styczniu 1992
powstaje grupa dyskusyjna alt.os.linux, wielu ochotników zaczyna wspierać pracę Linusa. Kolejne
"duże" wersje pojawiają się ze stosunkowo niedużymi odstępami:
• 14 marca 1994 - 1.0.0
• 9 czerwca 1996 - 2.0.0
• 25 stycznia 1999 - 2.2.0
• 4 stycznia 2001 - 2.4.0
• 17 grudnia 2003 - 2.6.0
Jak widać - numery wersji składają się obecnie minimum z trzech cyfr. Jeżeli środkowa jest
nieparzysta, dana wersja jest testową . Z kolei czasem spotyka się również np. czwartą cyfrę. W
Ubuntu i Mincie mamy obecnie jądro 2.6.32, mimo że została już wydana stabilna wersja 2.6.34.
Z bardziej znanych wydarzeń: w 2003 SCO
pozywa IBM o złamanie należących do nich praw
patentowych (a dokładniej o dodanie do jądra
linuksowego fragmentów, których byli
właścicielami. Całość zostaje w końcu oddalona.
Obecnie jądro linuksowe jest udostępniane na
stronie www.kernel.org na licencji GNU GPL2 ,
skąd każdy może je bezpłatnie pobrać. Można je
wykorzystywać na bardzo wielu platformach
sprzętowych.
Jest monolityczne. Poszczególne elementy
wewnątrz takie jak sterowniki mają dostęp do
wszystkich zasobów, a więc również np. pamięci
zajętej przez inne elementy, czyli działają w tzw.
trybie jądra. Nie jest ważne w tym przypadku, że
mogą być fizycznie ładowane z oddzielnych plików na dysku. Przyspiesza to całość, ale powoduje
problemy w przypadku błędów .
Ta ostatnia wada spowodowała, że od dawna próbowano stworzyć takie jądro, w którym ilość
elementów z dostępem do wszystkich zasobów byłaby minimalna, a możliwie duża ilość
sterowników byłaby fizycznie od siebie odseparowana (tzw. mikrojądro). W 1992 i 2006 kwestia ta
Linusem Torvaldsem i Andrew Tanenbaumem . O ile wczesne implementacje idei mikrojądra były
dosyć wolne, obecnie z ich zaletami można się zapoznać np. w systemie Minix 3 .
 
308102268.004.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin