makro_cwiczenia_1.pdf

RUCH OKR Ęś NY W GOSPODARCE

SCHEMAT RUCHU OKR Ęś NEGO W GOSPODARCE pokazuje przepływy

(strumienie) rzeczowe i pieni ęŜ ne (finansowe), dokonuj ą ce si ę mi ę dzy czterema grupami

podmiotów gospodarczych:

- gospodarstwami domowymi, - przedsi ę biorstwami, - pa ń stwem, - zagranic ą .

OZNACZENIA

Y - dochody za usługi czynników produkcji

C - konsumpcja S - oszcz ę dno ś ci I - inwestycje

G - wydatki pa ń stwa na dobra i usługi

B - transfery dla gospodarstw domowych

T d - podatki bezpo ś rednie T e - podatki po ś rednie

X - eksport Z – import EX = X – Z – eksport netto

Piotr Pietraszewski – Makroekonomia 2009/2010 - opracowanie 1

MAKROEKONOMICZNY BILANS DOCHODÓW I WYDATKÓW

1. Gospodarka zamkni ę ta bez udziału pa ń stwa

C + I

= produkt

produkt = dochód (Y)

C + S

C + I

C + S

Wniosek. W gospodarce zamkni ę tej bez udziału pa ń stwa oszcz ę dno ś ci gospodarstw

domowych finansuj ą inwestycje przedsi ę biorstw.

2. Gospodarka zamkni ę ta z udziałem pa ń stwa

BUD ś ET PA Ń STWA – plan finansowy, okre ś laj ą cy dochody i wydatki pa ń stwa

(sektora publicznego) w danym przedziale czasu (roku bud Ŝ etowym)

DOCHODY BUD ś ETOWE

WYDATKI BUD ś ETOWE

- podatki

- wydatki na produkty i usługi G

bezpo ś rednie (dochodowe, maj ą tkowe) T d

po ś rednie (konsumpcyjne) T e

- wydatki transferowe (renty, emerytury,

zasiłki, stypendia, subwencje) B

- cła, opłaty skarbowe

- kary, mandaty, grzywny,

- wydatki na obsług ę długu publicznego

(spłat ę odsetek od długu)

- dochody z maj ą tku pa ń stwowego (zyski z

przedsi ę biorstw pa ń stwowych, czynsze

dzier Ŝ awne, odsetki)

- dochody ze sprzeda Ŝ y (prywatyzacji)

maj ą tku pa ń stwowego

- zysk z NBP

- dochody z funduszy UE

SALDO BYD ś ETU PA Ń STWA

równowaga bud Ŝ etowa: dochody bud Ŝ . = wydatki bud Ŝ .

nadwy Ŝ ka bud Ŝ etowa:

dochody bud Ŝ . > wydatki bud Ŝ .

deficyt bud Ŝ etowy:

dochody bud Ŝ . < wydatki bud Ŝ .

Piotr Pietraszewski – Makroekonomia 2009/2010 - opracowanie 1

ś RÓDŁA FINANSOWANIA DEFICYTU BUD ś . (krajowe lub zagraniczne)

- sprzeda Ŝ obligacji Skarbu Pa ń stwa

- kredyty w bankach komercyjnych

- po Ŝ yczki od rz ą dów obcych pa ń stw i instytucji mi ę dzynarodowych

DŁUG PUBLICZNY – zadłu Ŝ enie Skarbu Pa ń stwa wynikaj ą ce z przeszłych deficytów

bud Ŝ etowych

dług publiczny

krajowy zagraniczny

C + I + G - T e

produkt

dochód (Y)

Y +B - T d

C + S

C + I - T e + G +B - T d =

C + S

I + [(G +B) – (T e - T d )] =

Wniosek. W gospodarce zamkni ę tej z udziałem pa ń stwa oszcz ę dno ś ci gospodarstw

domowych finansuj ą inwestycje przedsi ę biorstw

oraz deficyt bud Ŝ etu pa ń stwa [(G +B) – (T e - T d )] .

3. Gospodarka otwarta z udziałem pa ń stwa

SALDO BILANSU HANDLOWEGO

równowaga handlowa: eksport = import

nadwy Ŝ ka handlowa: eksport > import

deficyt handlowy:

C + I + G - T e + X - Z

produkt

dochód (Y)

Y +B - T d + X - Z

C + S

C + I - T e + G +B - T d + X - Z

C + S

I + [(G +B) – (T e - T d )] + (X – Z) =

Wniosek. W gospodarce zamkni ę tej z udziałem pa ń stwa oszcz ę dno ś ci gospodarstw

domowych finansuj ą inwestycje przedsi ę biorstw, deficyt bud Ŝ etu pa ń stwa oraz deficyt

Piotr Pietraszewski – Makroekonomia 2009/2010 - opracowanie 1

eksport < import

handlowy zagranicy w obrotach z danym krajem (równy nadwy Ŝ ce handlowej danego kraju w

obrotach z zagranic ą (X – Z) ) .

Produkt krajowy brutto (PKB) - miara wielko ś ci produkcji wytworzonej przez czynniki

wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezale Ŝ nie od tego, kto jest ich

wła ś cicielem; w okre ś lonym okresie (np. roku).

PKB obejmuje tylko produkcj ę rejestrowan ą statystycznie i przechodz ą c ą przez rynek

(pomini ę te zostaj ą np. produkty i usługi wykonane we własnym zakresie i na własne potrzeby

w gospodarstwie domowym jak równie Ŝ efekty działalno ś ci gospodarczej tzw. szarej strefy).

3 METODY OBLICZANIA PKB

1) PKB to suma wydatków na dobra finalne:

PKB = Y = C + I + G + X – M

Dobra finalne – gotowe, nie podlegaj ą ce przetwarzaniu

Dobra niefinalne (po ś rednie) - cz ęś ciowo przetworzone, zu Ŝ ywane przy produkcji innych

dóbr, np. surowce, półprodukty

Uwaga! Nie sprzedana w danym okresie cz ęść produkcji tworzy przyrost zapasów w

przedsi ę biorstwach. Sprzedana w danym okresie produkcja, wytworzona w poprzednich

okresach, oznacza ubytek zapasów. Zmian ę zapasów mo Ŝ na wł ą czy ć do szeroko rozumianych

inwestycji (traktuj ą c jako inwestycje w zapasy) lub wyodr ę bni ć jako dodatkow ą pozycj ę (

Z ):

PKB = Y = C + I +

Z + G + X – M

2) PKB to suma warto ś ci dodanych w przedsi ę biorstwach

Warto ść dodana – przyrost warto ś ci dobra na danym etapie ci ą gu produkcyjnego

drzwi stalowe

WARTO ŚĆ DOBRA FINALNEGO =

100

stal

WARTO ŚĆ DODANA 3 = 30

KOSZTY RZECZOWE 3 = 70

Ŝ elazo

WARTO ŚĆ DODANA 2 = 30

KOSZTY RZECZOWE 2 = 40

WARTO ŚĆ DODANA 1 = 40

KOSZTY RZECZOWE 1 = 0

Piotr Pietraszewski – Makroekonomia 2009/2010 - opracowanie 1

Koszty rzeczowe s ą wynikiem zu Ŝ ywania dóbr po ś rednich.

dobra finalne + dobra po ś rednie = produkt globalny

produkt globalny – zu Ŝ ycie dóbr po ś rednich = suma warto ś ci dodanych = PKB

3) PKB to suma wynagrodze ń za usługi czynników produkcji (suma dochodów

wła ś cicieli czynników produkcji).

PRZYCHODY ZE SPRZEDA ś Y – KOSZTY RZECZOWE =

= WARTO ŚĆ DODANA

PŁACE CZYNSZE DZIER ś AWNE ODSETKI

AMORTYZACJA

ZYSKI

PODZIELONE (na dywidendy)

NIEPODZIELONE (na inwestycje)

Produkt narodowy brutto (PNB) - miara wielko ś ci produkcji wytworzonej przez czynniki

wytwórcze b ę d ą ce własno ś ci ą obywateli danego kraju.

PNB = PKB + dochody netto z własno ś ci i pracy za granic ą

Piotr Pietraszewski – Makroekonomia 2009/2010 - opracowanie 1

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: