KZ_pytaniaOpracowanie_1.2.pdf

Pytania na egzamin z „Koncepcji Zarządzania"

regulamin pracy i utworzono Ford Service Department, czyli wydział bezpieczeństwa

zakładu, zajmujący się inwigilacją pracowników i czuwaniem nad przestrzeganiem przez

nich nakazów i zakazów. 2

3. Zasady naukowego zarządzania wg H. Fayola

Wykład I

1. Związek ewolucji koncepcji zarządzania z czterema fazami rozwoju rynku (przedsiębiorstw)

wg A. Chandlera

· 4 fazy rozwoju przedsiębiorstwa (A. Chandler)

o mass production

o mass marketing

o dywersyfikacja

o przedsiębiorczość – sektor publiczny, społeczny

Przygotowanie rocznych i 10-cio letnich planów i działanie według nich

Przygotowanie schematów organizacyjnych

Rekrutacja i staranne szkolenie, zapewniające kwalifikacje

Przestrzeganie zasad hierarchii i drogi służbowej

Odbywanie spotkań z szefami wydziałów dla zapewnienia koordynacji

Pogrupowanie działań w organizacji o oparciu o sieci funkcji: techniczną, handlową,

finansową, ubezpieczeniową, rachunkową, administracyjną

Zasady naukowego zarządzania

o każdą czynność można badać naukowo i w ten sposób wyprowadzić metodę jej

wykonania – jeden najlepszy sposób pracy uwzględniający narzędzia i wielkość

produkcji, która może być zrealizowania przez wysokiej klasy robotnika

o następnie egzekwuje się od pozostałych wykonanie tej normy

Zasady zarządzania

o podział pracy

o autorytet (prawo do wydawania poleceń w zakresie odpowiedzialności kierownika)

o dyscyplina (pracownicy słuchają, ale menadżer ma zapewnić dobre przywództwo)

o jedność wydawania poleceń

o jednolitość kierowania

o podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu

o wynagradzanie

o centralizację

o hierarchia

o ład i porządek

o sprawiedliwość

o stabilność personelu

o inicjatywa

o zgranie personelu

4. Czym jest harmonia w rozumieniu K. Adamieckiego. Trzy wymiary harmonii

Chandler zajmował się strategiami w kontekście związków, jakie zachodzą między

przedsiębiorstwem a jego otoczeniem. Hipoteza jaką postawił, da się sprowadzić do

stwierdzenia, iż otoczenie, zachowanie strategiczne i struktura wewnętrzna firmy są ze

sobą powiązane. Strategią nazwał Chandler „proces określenia podstawowych,

długoterminowych celów organizacji” oraz przyjęcie określonych kierunków działania, a

także alokację zasobów koniecznych do zrealizowania tych celów (Chandler, 1962).

Chandler reprezentuje pogląd, iż strategia organizacji jest wynikiem jej relacji z

otoczeniem. Zmiany w otoczeniu wymuszają na organizacji inne zachowanie, a więc

zmianę strategii działania. Analiza historyczna przeprowadzona przez Chandlera pokazuje,

że struktura firmy jest elementem wtórnym w stosunku do przyjętej strategii działania. 1

2. Rozwiązania organizacyjne w fabrykach H. Forda jakom przykład klasycznych rozwiązań w

zarządzaniu

Karol Adamiecki jako pierwszy zastosował metodę chronometrażu. W wyniku swoich

badań stwierdził, że głównym powodem strat czasu w procesie produkcji jest brak

uzgodnienia poszczególnych operacji, a także sformułował dwa główne zadania

organizatorskie:

W 1913 roku w nowych zakładach Ford Motor Company H. Ford wprowadził po raz

pierwszy kompletny montaż samochodów w ruchu od surowego podwozia począwszy a na

gotowym wozie kończąc. Dzięki temu skrócono czas montażu o połowę i zmniejszono do

minimum wszelkie przestoje. Niemal wszystkie mechaniczne operacje produkcyjne rozbito

na czynności proste, wykonywane w ściśle określony –jeden, jedyny, najlepszy – sposób i

w ściśle określonym momencie. Aby utrzymać w firmie porządek, wprowadzono surowy

1 źródło: http://www.anonimus.com.pl/index11.html

Harmonijny dobór poszczególnych elementów systemu wytwórczego, tak aby spośród

wielu możliwości wybrać elementy dotyczące zasobów o najdoskonalszej charakterystyce

2 źródło: http://www.sciaga.pl/tekst/47662-48-100_zagadnien_z_zarzadzania

- 1 -

autorskie opracowanie pytań z Koncepcji Zarządzania z prof. Krzysztofem Łobosem

opracowanie Olek

- 2 -

autorskie opracowanie pytań z Koncepcji Zarządzania z prof. Krzysztofem Łobosem

opracowanie Olek

ekonomicznej z punktu widzenia celu procesu produkcyjnego, a więc takich, które

pozwalają realizować produkcję wzorcową;

C oordinating [łączenie elementów pracy]

R eporting [przebieg informacji]

Sprowadzenie funkcjonowania systemu wytwórczego do zharmonizowania w czasie

działań wszystkich elementów systemu, aby wytwarzać przy jak najmniejszych stratach

czasu.

B udgeting [opracowanie budżetu] 6

7. Racjonalna biurokracja M. Webera

Z założenia przyjętego przez Maxa Webera żyjącego w okresie szczytowym pruskiego

totalitaryzmu, biurokracja miała być idealną i bezbłędną formą organizacji, jednakże wraz

z jej rozrostem staje się ona jako system organizacyjny coraz bardziej dysfunkcjonalna.

Konsekwencją obserwacji i wniosków były sformułowane prawa: 3

o prawo podziału pracy i wynikająca z tego prawa reguła specjalizacji;

o prawo koncentracji – istotą jest łączenie wysoce wyspecjalizowanych komórek w

celu wspólnego działania;

o prawo harmonii.

Typy prawomocnego panowania

o Trzy czyste typy prawomocnego panowania (legitymizacji władzy):

racjonalnej (legalnej) - opartej na przekonaniu o "legalności" zasad i

normatywnych reguł sprawowania władzy oraz prawie tych, którzy

zgodnie z nimi sprawują władzę do wykonania poleceń.

tradycjonalnej - związanej silnie z przekonaniem o świętości

nieprzemijającej tradycji i legitymizacji statusu tych, którzy sprawują

zgodnie z nią władzę.

charyzmatycznej - opartej na pewnych specyficznych i wyjątkowych

cechach charakteru, heroizmie, świętości danej jednostki, a także na

normatywnych wzorach postępowania i wynikającego z nich ładu jaki ona

objawiła lub ustanowiła.

Funkcje kontroli w zarządzaniu określił następująco: powinna być ona dokładna,

wystarczająca, nieustanna, niezwłoczna i zrównoważona 4 .

5. Na czym polega „zasada funkcjonalna" wg H. Fayola

Zgodnie z tą zasadą każdy z pracowników podporządkowany jest poleceniom

jednego i tylko jednego bezpośredniego przełożonego, znajdującego się na

kolejnym wyższym szczeblu hierarchii. Zatem w kontaktach między szczeblami

organizacyjnymi obowiązuje droga służbowa. Zasada drogi służbowej utrudnia

nawiązywanie poziomych kontaktów między pracownikami znajdującymi się w

różnych pionach organizacyjnych. Poszczególne piony są koordynowane na

najwyższych szczeblach zarządzania. W miarę rozwoju organizacji niezbędne staje

się delegowanie części uprawnień decyzyjnych na niższe szczeble zarządzania. 5

6. Rozwiń skrót POSDOCORB stanowiący regułę zarządzania wg H. Fayola

Cechy urzędników w biurokracji - z władzą legalną w idealnej postaci mamy do czynienia

gdy zatrudnionych w administracji biurokratów cechuje następujące postępowanie:

o podlegają władzy jedynie w zakresie swoich oficjalnych obowiązków o

bezosobowym charakterze. Posiadają więc wolność osobistą.

o hierarchia urzędów w jakich działają jest jasno zdefiniowana.

o każdy urząd odznacza się jasno zdefiniowanym zakresem kompetencji.

o sprawowanie urzędu powiązane jest z dobrowolnie zawartą umową.

o bardzo istotną rolę przy wyborze kandydata odgrywają jego kwalifikacje

zawodowe.

o pobory biurokratów odznaczają się ustaloną wysokością, wypłacaną w gotówce,

pracownicy nabywają uprawnienia emerytalne. Jednak w niektórych przypadkach

organ ma prawo do odwołania mianowanego urzędnika, natomiast ten ma zawsze

prawo do rezygnacji.

o sprawowany urząd jest traktowany jako jedyne lub główne zatrudnienie danej

osoby.

6 www.ewa-wiecek-janka.pl/userfiles/main/file/Podstawy%20zarz.pdf

P lanning [planowanie]

O rganizing [budowanie struktury]

S taffing [zdobywane i szkolenie kadr]

D irecting [bieżące podejmowanie decyzji]

Prawo harmonii – wiąże się z ograniczeniem strat czasu pracy w toku produkcji poprzez uzgadniania –

składającego się z:

- harmonii doboru – czyli im dokładniej się dobrane współpracujące ze sobą organy, tym lepszy jest skutek

ekonomiczny

- harmonii działania – przy współpracy poszczególnych organów otrzymuje się większą sprawność, gdyż

czasy działania są ze sobą uzgodnione

- harmonii duchowej – łączenie emocjonalne jednostek ludzkich współpracujących w jednym, zdrowym

organizmie, jakim jest zakład wytwórczy

źródło: http://swspizwaw.ovh.org/ARCHIWUM/SEMESTR1/ZARZADZANIE/ZARZADZANIE_PODSTAWOWE_PO

JECIA_I_DEFINICJE.doc

4 źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_Adamiecki

5 źródło: http://www.studenci.pl/my/pokaz_html.php?id=4525

- 3 -

autorskie opracowanie pytań z Koncepcji Zarządzania z prof. Krzysztofem Łobosem

opracowanie Olek

- 4 -

autorskie opracowanie pytań z Koncepcji Zarządzania z prof. Krzysztofem Łobosem

opracowanie Olek

o zwierzchnicy mogą urzędnikowi przyznać awans uwarunkowany stażem pracy,

osiągnięciami.

o urzędnik pracuje w całkowitym oderwaniu od własności środków administrowania

i nie ma prawa do "zawłaszczenia" swojego stanowiska.

o jest on poddany ścisłej, systematycznej dyscyplinie i kontroli.

9. Elementy podejścia klasycznego posiadające znaczenie we współczesnym zarządzaniu 9

Biurokracja jako typ idealny - według Webera biurokracja jako typ idealny powinna

charakteryzować się przede wszystkim:

o precyzją działania

o szybkością

o elastycznością

o jednoznacznością

o efektywnością

o ciągłością pracy

o dyskrecją

o subordynacją

o bezosobowością

o przepisorządnością

o racjonalnością

o zmniejszeniem do minimum tarć

o oszczędnością na kosztach

o dostosowaniem do potrzeb

o przewidywalnością zachowań 7

8. Co oznacza tzw. paradygmat racjonalności strukturalnej

W paradygmacie racjonalności strukturalnej, odnoszącym się do wielu nurtów w nauce o

zarządzaniu, podkreśla się znaczenie reguł formalnych i norm jako nadrzędnych wobec

człowieka i dzieli się ludzi na tych co myślą, i na tych, którzy wykonują polecenia. Ogólny

warunek sprawnego zarządzania dotyczy kadry kierowniczej, szczególnie właścicieli, od

których oczekuje się zachowań przedsiębiorczych, wyrażających się w nowatorskim podejściu,

inicjatywie i gotowości do ryzyka. Od wykonawców zaś oczekuje się ścisłego wykonywania

czynności wynikających z podziału pracy i specjalizacji. 8

7 źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Biurokracja

8 źródło: www.lucjankowalczyk.com/.../warunki_sprawnego_zarzadzania_organizacja_publiczna.pdf

9 odpowiedź w formie obrazkowej. Można w tym miejscu uwzględnić kilka różnych rozwiązań klasycznych

koncepcji zarządzania, jak choćby „zasadę funkcjonalną H. Faloy’a równie dobrze sprawdzającą się dziś jak i

wtedy.

źródło: www.zabkowice.ae.wroc.pl/~mowoc/pliki/wykladSN.pdf

- 5 -

autorskie opracowanie pytań z Koncepcji Zarządzania z prof. Krzysztofem Łobosem

opracowanie Olek

- 6 -

autorskie opracowanie pytań z Koncepcji Zarządzania z prof. Krzysztofem Łobosem

opracowanie Olek

pracownikom. Doszedł do wniosku, że pracownicy będą usilniej pracować, jeśli uznają, że

kierownictwo troszczy się o ich dobrobyt i jeśli nadzór będzie im poświęcać szczególną

uwagę. Stwierdził również, że ludzi cenią sobie przynależność do grup nieformalnych

tworzących się w organizacjach na zasadzie przyjaźni, współpracy. Dobrze byłoby, aby owe

grupy nieformalne przekształcić w grupy formalne. Zjawisko to z czasem zostało nazwane

efektem Hawthorne. We wszystkich badaniach jakie przeprowadził Mayo podczas całej

swojej kariery, szczególną rolę odegrała metoda wywiadu z wykonawcami. Oto zestaw

zasad, jakimi powinny się posługiwać osoby przeprowadzające wywiady podczas badania

organizacji:

Poświęć całą uwagę osobie, z którą prowadzisz wywiad, i daj jej to wyraźnie odczuć.

Nie mów, lecz słuchaj.

Nigdy nie dyskutuj i nie dawaj rad.

Zwróć uwagę na to:

o co dana osoba chce powiedzieć,

o czego nie chce powiedzieć,

o czego nie może powiedzieć.

Wykład ll

1. Wyniki i interpretacja eksperymentów E. Mayo w Hawthorne (proszę uwzględnić dwie fazy

eksperymentu)

W czasie słuchania spróbuj naszkicować w wyobraźni wstępną charakterystykę rozmówcy,

korygując ją w toku rozmowy. Sprawdzając tę charakterystykę, podsumuj od czasu do

czasu to co zostało powiedziane, umożliwiając w ten sposób sprecyzowanie poglądów. Rób

to zawsze z największą rozwagą, to znaczy wyjaśniaj, ale niczego nie dawaj ani nie

przekręcaj. 11

Efekt Hawthorne 10 . W 1927 r. profesor Elton Mayo i jego współpracownicy zostali

zaproszeni przez inżynierów Western Electric do wzięcia udziału w pracach nad badaniem

wydajności robotników w jednym z zakładów. Podczas eksperymentów w zakładach w

Hawthorne Mayo stwierdził, iż zachęty materialne nie były przyczyną wzrostu wydajności

pracy, ale że wzrost ten wywołany został poprzez wyróżnienie i poświęcenie uwagi

E. Mayo twierdził, że formalny charakter ścisłych reguł i procedur rodzi nieformalne postawy i

łączy grupy na zasadzie emocji, problemów i wzajemnych oddziaływań (lepiej więc nie

zostawiać na nie miejsca grupom nieformalnym)

10 Efekt Hawthorne to zjawisko będące źródłem błędów podczas prowadzenia badań na grupie ludzi,

wynikające z tego, że wiedzą oni o tym, że uczestniczą w eksperymencie.

Zjawisko to odkryte zostało przez Eltona Mayo podczas badań nad wydajnością pracy wśród pracowników

Western Electric Company w USA, gdy badacze próbowali mierzyć w jakich warunkach oświetleniowych

wydajność pracy będzie wzrastać. Okazało się że wydajność pracy wzrastała zarówno w grupach

eksperymentalnych jak i kontrolnych, czego przyczyną było, jak wnioskowali badacze, zaangażowanie się

naukowców w proces badawczy i ich ciągła obecność, dzięki czemu osoby badane starały się pracować coraz

bardziej wydajnie w trakcie trwania eksperymentu.

Sam eksperyment polegał na tym, że po podzieleniu badanych na grupę eksperymentalną i kontrolną w

pierwszej zmieniano jakiś czynnik badając jego wpływ na wydajność, a w drugiej nie zmieniano nic.

Zauważono, że gdy polepszono np. oświetlenie, wydajność w pierwszej jak i w drugiej grupie wzrosły. Gdy

pogorszono ten czynnik wydajność znów nieznacznie wzrosła w obu grupach. Gdy wprowadzono przerwy na

posiłki znów produkcja wzrosła w obu grupach.

Gdy potem powrócono do „zwyczajnych” warunków okazało się, że produkcja dzienna i tygodniowa wzrosła

jak nigdy wcześniej. Ten wzrost wydajności pracy wytłumaczono tym, że pracownicy poczuli, że mają własną

wartość, że mogą na coś wpływać, wytworzyło się poczucie sterowania własnym losem, a pracownicy

poczuli się „dowartościowani” i byli bardziej zadowoleni, a przez to pracowali wydajniej.

źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Efekt_Hawthorne

Menadżer powinien dbać o równowagę pomiędzy technicznymi i ludzkimi aspektami

organizacji (siatka kierownicza)

Menadżer powinien rozwijać w sobie umiejętności załatwiania spraw dotyczących

stosunków międzyludzkich: rozumienia ludzkich zachowań, umiejętności doradzania,

motywowania, przywództwa i komunikowania się

Następuje swoiste zdyskredytowanie koncepcji „motłochu” reagującego wyłącznie na

zmienne ekonomiczne i mechanistyczne

Ważnym sposobem zaspokajania ekonomicznych potrzeb organizacja są nie tylko

bodźce pieniężne i zadania docelowe ale także utrzymanie właściwych stosunków

11 źródło: http://mfiles.pl/pl/index.php/Elton_Mayo

- 7 -

autorskie opracowanie pytań z Koncepcji Zarządzania z prof. Krzysztofem Łobosem

opracowanie Olek

- 8 -

autorskie opracowanie pytań z Koncepcji Zarządzania z prof. Krzysztofem Łobosem

opracowanie Olek

międzyludzkich; najlepiej jeśli pracę realizują zwarte grupy pod rozumiejącym i

inteligentnym przewodnictwem kadry kierowniczej a nie „samozwańców”

2. Interpretacja koncepcji XY D. Mc Gregora

organizacji jako całości, grupy społecznej, której jest członkiem, roli

organizacyjnej, jaką pełni itp.) oraz im bardziej jest on zadowolony ze swej

sytuacji w pracy, a zadowolenie to wynika z zaspokojenia potrzeb społecznych

Teoria X

o przeciętny człowiek ma wrodzoną niechęć do pracy

o w celu skłonienia do wysiłku trzeba więc obiecywać nagrodę, sterować, grozić

karą

o zazwyczaj ludzie wolą być kierowani, unikają odpowiedzialności, mają małe

ambicje, pragną bezpieczeństwa

Wysokie morale i wysoki poziom zadowolenia pracowników można osiągnąć

przez stosowanie określonych technik zarządzania, których wspólną cechą jest

okazywanie życzliwego zainteresowania sprawami podwładnych 12

4. Opisz koncepcję „człowieka administracyjnego" H. Simona

Intencjonalny charakter racjonalności

· Nie istnieją żadne uniwersalne zasady zarządzania organizacjami

Teoria Y

o wysiłek fizyczny i umysłowy jest czymś normalnym

o praca może, w zależności od warunków być źródłem satysfakcji bądź karą

o jeśli ludzie uznają cele za własne, mogą sami kierować sobą i kontrolować

efekty

o obok celów ekonomicznych równie istotne jest ego i samorealizacja

o wyobraźnia, talent i kreatywność są powszechne

Koncepcja „homo economicus” F.W Taylora jest uznawana przez H. Simona za

błędną, należy raczej wprowadzić koncepcję „człowiek administracyjnego”

który także dąży do realizacji własnych interesów, lecz nie wie do końca na

czym one polegają, zna kilka ewentualności i dąży do wyboru rozwiązań

zadowalających a nie optymalnych

· Procesy administrowania utożsamia z procesami podejmowania decyzji

Konsekwencją przyjęcia teorii X jest styl ścisłego i bezpośredniego nadzoru połączony z

wyraźnie określonymi celami oraz nagrodami i karami za niewykonanie

Przesłanki decyzji mają charakter faktualny lub związany z wartościami, przy

czym faktualny na szczeblach niższych, zaś związany z wartościami na wyższych

5. Charakterystyka i główne tezy nurtu socjologicznego

Konsekwencją przyjęcia teorii Y jest bardziej kooperatywny styl kierowania (relacji

przełożony-podwładny), z miejscem na kształtowanie takiego środowiska pracy, w

którym cele zatrudnionych są zbieżne z celami przedsiębiorstwa

Nurt socjologiczny opiera się na następujących stwierdzeniach

o człowiek jest istotą społeczną i tylko włączając się w grupę osiąga całkowitą

wolność

o zasadniczymi kategoriami koncepcji w ramach nurtu są potrzeby i motywy

ludzki

o zachowanie się człowieka w organizacji ma charakter polimotywacyjny

(wynika z potrzeb ekonomicznych, społecznych, psychicznych), potrzeby maja

charakter powszechny

o głównymi składnikami organizacji sa w tym nurcie ludzie i relacje między nimi

De facto teorie X i Y to dwie przeciwstawne działające siły, z którymi kierownik musi

się uporać

W Procter&Gamble w Georgii D. McGregor dzięki wprowadzeniu w życie teorii Y w

postaci samokierujących się zespołów roboczych (self-directed teams) osiąga zysk

wyższy o 1/3 od jakichkolwiek innych zakładów koncernu

3. Główne tezy nurtu administracyjnego w ramach human relations

Źródłem podstawowych pobudek organizacyjnego zachowania się pracownika

są jego potrzeby społeczne, a szczególnie potrzeby przynależności i uznania

Strukturę rozpatruje się z punktu widzenia jej cech takich jak specjalizacja, hierarchia,

centralizacja, formalizacji

Wynikające z nowej technologii rozdrobnienie pracy zmniejszyło możliwości

zaspokojenia potrzeb społecznych pracownika w wykonywaniu zawodu, toteż

poszukuje on satysfakcji w ramach stosunków nieformalnych

Uczestnictwo człowieka w instytucji jest tym bardziej niezawodne i wydajne, im

wyższe jest jego morale (czyli im bardziej pozytywny jest jego stosunek do

12 nie jestem do końca pewny, czy o to chodzi w pytaniu: szerzej na ten temat w materiale źródłowym

źródło: http://www.sciaga.pl/tekst/17888-18-stosunki_miedzyludzkie_human_relations

- 9 -

autorskie opracowanie pytań z Koncepcji Zarządzania z prof. Krzysztofem Łobosem

opracowanie Olek

- 10 -

autorskie opracowanie pytań z Koncepcji Zarządzania z prof. Krzysztofem Łobosem

opracowanie Olek

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: