Leczenie zimnem.doc

Leczenie zimnem - krioterapia

·    Zależy od:

-         różnicy temperatur między źródłem zimna a organizmem – im większa różnica tym większe ochładzanie

-         ilości ciepła i przewodnictwa cieplnego tkanek

-         czasu trwania ekspozycji na zimno

-         wielkości powierzchni i okolicy ciała

•        Mechanizm regulacji cieplnej organizmu obserwowany podczas ekspozycji na niskie temperatury , polegający na okresowym, cyklicznym zwężaniu i rozszerzaniu się naczyń powierzchownych. Po oziębieniu skóry do temperatury zamarzania wody, po pewnym czasie skurcz naczyń ustępuje i ulegają one rozszerzeniu. Zwiększony w ten sposób przepływ krwi powoduje podwyższenie temperatury skóry do ok. 8 C. W kolejnej fazie następuje skurcz naczyń, a następnie ponowne ich rozszerzenie.

Faza pierwsza

•        Zwężenie naczyń skóry

•        Zmniejszenie ukrwienia skóry (bladość)

•        Obniżanie temp. stawów, mięśni, skóry

•        Zmniejszanie przemiany materii miejscowej

•        Zmniejszenie przewodnictwa nerwowego

•        Podwyższenie progu bólu

Faza druga

•        Rozszerzenie naczyń sk.

•        Zwiększenie ukrwienia skóry (rumień)

•        Wzrost temp. Uprzednio ochłodzonych tkanek

•        Zwiększenie przemiany materii w części rdzennej

•        Efekt przeciwbólowy – związany ze zmniejszeniem szybkości przewodnictwa we włóknach nerwowych, hamowaniem nocyceptorów w skórze ,zmniejszeniem uwalniania mediatorów bólu.

    Występuje po 3 minutowym zabiegu o temp. od – 180O C do – 110O C. Utrzymuje się 3 – 4 godziny

•        Hamowanie procesów zapalnych – zmniejszona miejscowa przemiana materii komórek objętych zapaleniem oraz zwiększenie miejscowego ukrwienia tkanek.

•        Zmniejszenie uwalniania mediatorów bólu i zapalenia

•        Zwiększenie napięcia mięśni szkieletowych

•        Zwiększenie napięcia ścian naczyń

•        Zwiększenie czynności nadnerczy

•        Wzrost ciśnienia tętniczego i żylnego krwi

•        Zmniejszenie napięcia mięśni szkieletowych

•        Zmniejszenie napięcia ścian naczyń

•        Spadek ciśnienia tętniczego i żylnego krwi

•        Działanie przeciwobrzękowe – związane jest z przekrwieniem tętniczym w okolicy obrzęków okołostawowych z równoczesnym zwiększeniem filtracji włośniczkowej oraz prawdopodobnie z poprawą drożności naczyń chłonnych drenujących przestrzeń międzykomórkową.

•        Zmiany napięcia mięśni – krótkotrwały zabieg (nacieranie lodem) powoduje zwiększenie napięcia mięśni.

   Zabieg o temp. 0O C trwający dłużej niż 10 minut lub ochładzanie azotem o temp. od – 160O C do – 180O C powyżej 1 minuty powoduje zmniejszenie napięcia mięśniowego.

•        Działanie przeciwkrwotoczne – zwężenie naczyń krwionośnych i zwiększenie lepkości krwi

•        Obniżenie temperatury tkanek – np. przy procesach zapalnych

Miejscowe zabiegi zimnolecznicze

•        Zimna woda – zabieg polega na polewaniu wodą o temp.15 – 20O C , przez okres ok. 5minut (dłużej oparzenia).

   W razie wystąpienia bólu zabieg należy przerwać.

   Zabieg ten stosujemy przy oparzeniach, ostrych stanach zapalnych, po użądleniu przez owady

•        Peloidy – stosujemy tutaj borowinę i ziemie lecznicze schłodzone do temp. 3O C

•        Okłady plastikowymi woreczkami wypełnionymi kostkami lodu:

-         temperatura około 0OC;

-         czas trwania pojedynczego zabiegu od 1 do 60 minut, po 20 minutach występują pozytywne efekty;

-         nie należy kłaść woreczków bezpośrednio na skórę

•        Okłady woreczkami wypełnionymi schłodzonym żelem  silikonowym (coldpacks):

-         woreczki zamraża się w temp. ok. – 15 C;

-         czas trwania pojedynczego zabiegu 20 – 30  minut

    Nie układamy bezpośrednio na skórę

•        Częściowa kąpiel w wodzie z lodem:

-         polega na kilkakrotnym zanurzeniu chorych części ciała w wodzie z lodem.

   Czas zabiegu – 1 – 3 minut

   Po zabiegu należy wykonywać ćwiczenia

•        Kostki lodu w woreczku z ręcznika:

   Okład – czas zabiegu – 5 minut

   Masaż – czas zabiegu – 10 minut

   Po zabiegu – kinezyterapia minimum 30 minut

•        Masaż kostką lodu:

-         temperatura około 0 C

-         czas trwania pojedynczego zabiegu 3 – 5  minut z 10 sekundowymi odstępami

•        Kąpiele w śniegu:

-  polegają na zanurzaniu chorych kończyn w pojemniku z częściowo roztopionym śniegiem na okres 3-5 sekund,

•        Okłady ze schłodzonych ręczników:

-  zabieg polega na układaniu wilgotnych,  bawełnianych ręczników uprzednio schłodzonych w zamrażarkach, bezpośrednio na skórze w okolicy zmiany chorobowej.

   Czas trwania pojedynczego zabiegu – 3-5 minut, do czasu roztopienia.

   Należy ćwiczyć podczas zabiegu

•        Ręcznik zmoczony w wodzie z lodem:

-  okład utrzymujemy w miejscu chorobowym przez 1 minutę, potem ponownie moczymy i nakładamy na skórę. Czynność powtarzamy.

   Podczas okładu należy poruszać kończyną.

   Czas zabiegu – 30 minut

•        Ręcznik zamoczony w roztworze wodnym z solą kuchenną (1 łyżka soli na 1 litr wody).

-  ręcznik zamrażamy w szczelnie zamkniętym woreczku w temp. ok. – 12O C

   Czas zabiegu: 1 – 30 minut.

   Zabieg stosowany jest:

•        w medycynie sportowej do zaopatrzenia urazów

•        przed kinezyterapią

•        Aerozole oziębiające:

– zraszanie powierzchni skóry w okolicy zmiany chorobowej przy użyciu substancji lotnych (np. fluorometan).

   Czas trwania jednorazowej aplikacji wynosi 5 s. Łączny czas do 30 s

   Miejsce zabiegowe spryskuje się 2 – 3 razy z odległości 15 – 25 cm.

   Nie stosujemy przy uszkodzeniach skóry

   Zbyt długie stosowanie prowadzi do martwicy tkanek uszkodzeń skóry 

•        Kompresy chłodzące:

-  schładzanie powierzchni skóry w okolicy zmiany chorobowej za pomocą woreczków zawierających dwie substancje, które po zmieszaniu wywołują reakcję endotermiczną.

   Czas trwania zabiegu to zwykle 30 minut.

   Okłady są jednorazowe.

•        Kriostymulacja kompresyjna:

   Urządzenie składa się z :

-         mankietu dostosowanego do określonej części ciała

-         termosu, który napełnia się wodą z lodem

-         przewodu łączącego opaskę z termosem

-         mankiet napełnia się przez uniesienie termosu

   Czas zabiegu – 15-20 minut

Zabiegi z wykorzystaniem gazów chłodzących

•        Ciekły dwutlenek węgla

   Temp. u wylotu dyszy wynosi – 75 C

   Aparat posiada 3 dysze zabiegowe o różnych średnicach: 0.15, 0.2 i 0.3 mm z przepływem 800l/h,1200l/h i 1800l/h

   Specjalna 10 litrowa butla wystarcza na ok.60 minut ciągłej pracy.

   Zabiegów z CO2 nie powinno się wykonywać w pomieszczeniach poniżej powierzchni ziemi

•        CO2 jest substancją nietoksyczną. W wyższych stężeniach ma działanie duszące gdyż następuje obniżenie zawartości tlenu w powietrzu

•        W pomieszczeniu 18m2 zbyt wysokie stężenie CO2 ( powyżej 27000 mg/m3) następuje po 30 minutach ciągłej pracy.

•        Praktyczne przerwy i dobra wentylacja zapobiegają temu zjawisku.

Osprzęt aparatu do krioterapii

•        Dysza nr.1 – najmniejsza z dysz służy do przeprowadzania zabiegów kriopunktury . Pozwala na dokładne, punktowe aplikowanie zimna – bólowe pkt. spustowe, małe stawy

•        120 minut pracy ciągłej aparatu

•        Dysza nr. 2 – pozwala na dokładne schłodzenie mniejszych partii ciała – staw łokciowy, kolanowy, nadgarstkowy

•        Dysza nr. 3 – używana do schładzania dużych powierzchni ciała – bark, okolice kręgosłupa, biodro, pośladek

•        45 minut pracy ciągłej aparatu

•        Ciekły azot

   Temp. wrzenia -195O C, temp. topnienia -209O C

   Temp. u wylotu dyszy wynosi – ok.-160O C

Zasady bhp podczas wykonywania zabiegów z ciekłym azotem

•        Obsługa powinna posiadać luźne ubranie ochronne, specjalne rękawice, buty i okulary ochronne.

•        Wymiany butli powinny dokonywać dwie przeszkolone osoby.

•        Pomieszczenie powinno być specjalnie oznakowane, wentylowane i wyposażone w kran z wodą.

•        Bezpośredni kontakt z skóry z ciekłym azotem może spowodować odmrożenie.

•        W przypadku kontaktu należy skórę natychmiast przemyć dużą ilością zimnej wody i skontaktować się z lekarzem.

•        Należy unikać kontaktu instalacji z tłuszczami, olejami i smarami ponieważ w obecności tlenu może wystąpić samozapłon 

•        W zamkniętych pomieszczeniach azot z nadmuchu wypiera tlen, zmniejszając jego procentową zawartość zagrażając niedotlenieniem:

-         wzrost częstości skurczów serca, duszność, sinica;

-         zaburzenia psychiczne – euforia, nadmierna wesołość, majaczenia.

-         powietrze atmosferyczne zawiera 21% tlenu. Przy spadku do 18% pojawia się zaburzenie koncentracji uwagi i zmęczenie.

-         przy stężeniu tlenu poniżej 11% następują omdlenia i może dojść do uszkodzeń mózgu.

-         oddychanie parami ciekłego azotu może prowadzić do uszkodzenia płuc.

•        Mieszanina ciekłego azotu i powietrza atmosferycznego

-         oba gazy znajdują się w oddzielnym obiegu.

-         do zabiegu wykorzystywane jest suche powietrz chłodzone ciekłym azotem.

-         temp. u wylotu dyszy od – 100 C do – 178 C .

-         urządzenie pozwala na regulację temp. i intensywności nadmuchu.

-         Nadmuch zimnym powietrzem

   Temp. u wylotu dyszy  - 30 C, co uniemożliwia poparzenie pacjenta.

   W aparacie powietrze jest zasysane z otoczenia i w specjalnym urządzeniu schładzane.

Metodyka zabiegów
krioterapii miejscowej

•        Pacjenci do zabiegu  powinni być zawsze kwalifikowani przez lekarza.

•        Każdorazowo przed zabiegiem krioterapii

   miejscowej pacjenci powinni starannie osuszyć ręcznikiem skórę w okolicy poddawanej krioterapii.

•        Odległość dyszy od powierzchni ciała pacjenta nie powinna być mniejsza niż 15 cm (azot)

•        Dysza ustawiona prostopadle do miejsca zabiegowego

•        Krioterapia z zastosowaniem CO2 pozwala na precyzyjną , kontaktową metodę nadmuchu tuż nad powierzchnią skóry pacjenta

•        W trakcie zabiegu terapeuta powinien wykonywać okrężne ruchy dyszą, aby nie wywoływać ciągłego schładzania tego samego miejsca, co grozi powstawaniem odmrożeń.

•        Zabieg jednoczasowo nie powinien obejmować więcej niż 5 stawów

•        W przypadku równoczesnego schładzania kilku miejsc łączny czas trwania zabiegu nie powinien przekraczać 12 minut.

•        Czas trwania zabiegu krioterapii miejscowej na jedną okolicę ciała wynosi od 30 s do 3 minut i jest zależny od indywidualnej wrażliwości pacjenta na działanie niskich temperatur.

•        Dla pacjentów silnie umięśnionych należy wydłużyć czas zabiegu

•        Grubsza warstwa tkanki tłuszczowej powinna powodować wydłużenie zabiegu

•        Po każdym zabiegu krioterapii miejscowej powinna być wykonywana odpowiednia kinezyterapia

•        Po zakończeniu cyklu zabiegów niezbędne jest ponowne badanie lekarskie

•        Każdorazowo zabieg krioterapii miejscowej wykonywany jest pod ścisłą kontrolą wzroku terapeuty. W przypadku zblednięcia lub zasinienia skóry, a także pojawienia się objawu „pomarańczowej skórki” oraz uczucia pieczenia i bólu, wskazujących na możliwość powstawania odmrożenia, zabieg należy przerwać.

•        Cykl terapeutyczny obejmuje zwykle 10 – 30  zabiegów wykonywanych 1 – 2 razy dziennie. W przypadku wykonywania zabiegów dwukrotnie w ciągu dnia odstęp międ...