1-2006.pdf

Nr 1 (233) 2006

Tom LXVII

STYCZEÑ

LUTY

SZKO£A

SPECJALNA

DWUMIESIÊCZNIK AKADEMII PEDAGOGIKI SPECJALNEJ

im. Marii Grzegorzewskiej

SPIS TREŒCI

3 – Jacek Maciej Kwapisz

Aspekty prawne i organizacyjne kszta³cenia uczniów ze specjalnymi potrzebami

edukacyjnymi

OPRACOWANIA NAUKOWE

15 – Ma³gorzata Papliñska

Sposoby nauczania brajla w Polsce i wybranych krajach œwiata

23 – Ewa Wapiennik

Zatrudnianie osób z niepe³nosprawnoœci¹ intelektualn¹ w Polsce w œwietle rozwi¹zañ

unijnych

35 – Dorota Œwi¹tek

Stymulacja aktywnoœci prozatrudnieniowej m³odzie¿y niepe³nosprawnej

40 – Renata Biernat

Percepcja postaw rodzicielskich przez m³odzie¿ upoœledzon¹ w stopniu lekkim

i m³odzie¿ pe³nosprawn¹

Z PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ

54 – Hanna Fuerst, Dorota Mazurek-Osmañska

Mo¿liwoœci wykorzystania technologii informacyjnych w szkole dla dzieci

niepe³nosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym i znacznym

62 – Karolina Przybylska

Nowoczesne technologie i Internet w komunikacji osób z uszkodzonym narz¹dem

s³uchu

Z KRAJU I ZE ŒWIATA

67 – Ma³gorzata Kupisiewicz

Józefa Joteyko – w 140 rocznicê urodzin

69 – Magdalena Wa³achowska

Gestem, obrazem, s³owem – III Krajowa Konferencja AAC 2005

72 – Kamila Miler

Metoda Tomatisa stymulacja audio-psycho-lingwistyczna

SPRAWOZDANIA I OCENY

74 – Danuta Gorajewska

Anna Lechowicz: Komputerowe wspomaganie komunikacji niewerbalnej dzieci

z wielorak¹ niepe³nosprawnoœci¹. WSiP, Warszawa 2005

75 – Kornelia Czerwiñska

Renata Fils: Praca w klasie integracyjnej. Materia³y pomocnicze dla nauczycieli klas

I-III szko³y podstawowej. Oficyna Wydawnicza „Impuls“, Kraków 2005

77 – Paulina Szyd³owska

A. Klinik, J. Rottermund, Z. Gajdzica (red.): Edukacja – Socjalizacja – Autonomia

w ¿yciu osoby niepe³nosprawnej. Oficyna Wydawnicza „Impuls“, Kraków 2005

Recenzowali: prof. dr hab. Jerzy Stochmia³ek

dr hab. Bogdan Szczepankowski

Wydanie czasopisma dofinansowane przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji

Komitet Redakcyjny:

prof. Halina Borzyszkowska, prof. W³adys³aw Dykcik, prof. Tadeusz Ga³kowski,

prof. Aniela Korzon, prof. Czes³aw Kosakowski, Jacek Kwapisz (MEiN), prof. Aleksandra

Maciarz, prof. Irena Obuchowska, dr Adam Szecówka

Redakcja :

prof. Jadwiga Kuczyñska-Kwapisz (redaktor naczelna), dr Danuta Gorajewska (z-ca redak-

tor naczelnej), Renata Malecka (sekretarz)

Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej

im. Marii Grzegorzewskiej

Redaktor naczelna – dr Ewa Lewandowska-Tarasiuk

Adres Redakcji: Wydawnictwo APS, 02-353 Warszawa

ul. Szczêœliwicka 40, tel. 0-22-589-36-50, fax 0-22-658-11-18

e-mail: szkolaspecjalna@aps.edu.pl

nak³ad 1300 egz.

JACEK MACIEJ KWAPISZ

MEiN

ASPEKTY PRAWNE I ORGANIZACYJNE KSZTA£CENIA

UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI

1. Podstawy prawne kszta³cenia uczniów niepe³nosprawnych. System kszta³ce-

nie uczniów niepe³nosprawnych jest integraln¹ czêœci¹ systemu oœwiaty. Najwa¿-

niejsze zasady dotycz¹ce kszta³cenia w Polsce, w tym kszta³cenia osób niepe³no-

sprawnych, reguluje ustawa z 7 wrzeœnia 1991 r. o systemie oœwiaty . Czêœæ zasad

dotyczy wszystkich uczniów, w tym równie¿ niepe³nosprawnych, a niektóre z nich

dotycz¹ jedynie osób niepe³nosprawnych.

Podstawowe zasady mówi¹ o tym, ¿e system oœwiaty powinien zapewniaæ:

z ka¿demu uczniowi warunki niezbêdne do jego rozwoju;

z realizacjê prawa obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kszta³cenia siê oraz

prawa dzieci i m³odzie¿y do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku

i osi¹gniêtego rozwoju;

z dostosowanie treœci, metod i organizacji nauczania do mo¿liwoœci psychofizycz-

nych uczniów, a tak¿e mo¿liwoœæ korzystania z pomocy psychologiczno-pedago-

gicznej i specjalnych form pracy dydaktycznej;

z mo¿liwoœæ pobierania nauki we wszystkich typach szkó³ przez dzieci i m³odzie¿

niepe³nosprawn¹ oraz niedostosowan¹ spo³ecznie, zgodnie z indywidualnymi

potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami;

z opiekê nad uczniami ze znacznymi lub sprzê¿onymi dysfunkcjami poprzez

umo¿liwienie realizowania zindywidualizowanego procesu kszta³cenia, form

i programów nauczania oraz zajêæ rewalidacyjnych;

z opiekê uczniom pozostaj¹cym w trudnej sytuacji materialnej i ¿yciowej;

z utrzymywanie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania

i opieki w szko³ach i placówkach.

Kolejne nowelizacje tej ustawy wprowadza³y zapisy definiuj¹ce i porz¹dkuj¹ce

organizacjê kszta³cenia uczniów niepe³nosprawnych. Nowy ustrój szkolny, dotycz¹-

cy równie¿ kszta³cenia specjalnego, zosta³ wprowadzony ustaw¹ z 8 stycznia 1999 r.

przepisy wprowadzaj¹ce reformê ustroju szkolnego (z póŸniejszymi zmianami).

Wykaz rozporz¹dzeñ, których podstawê prawn¹ stanowi ustawa o systemie

oœwiaty:

z zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej i orzekania o potrzebie kszta³cenia specjal-

nego:

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 7 stycznia 2003 r. w spra-

wie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w pu-

blicznych przedszkolach, szko³ach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz. 114);

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 11 grudnia 2002 r. w spra-

wie szczegó³owych zasad dzia³ania publicznych poradni psychologiczno-pedago-

gicznych w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. Nr 5, poz. 46);

SZKO£A SPECJALNA 1/2006

JACEK MACIEJ KWAPISZ

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 11 grudnia 2002r. w spra-

wie ramowego statutu publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym

publicznej poradni specjalistycznej (Dz. U. Nr 223, poz. 1869);

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2001 r. w sprawie orze-

kania o potrzebie kszta³cenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci

i m³odzie¿y oraz szczegó³owych zasad kierowania do kszta³cenia specjalnego lub

indywidualnego nauczania (Dz. U. Nr 13, poz. 114 ze zmianami);

z w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci:

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 4 kwietnia 2005 r.

w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. Nr 68,

poz. 587);

z w zakresie dokumentacji szkolnej, przyjmowania do szkó³, planów nauczania, ramowych

statutów przedszkola i szkó³:

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 19 lutego 2002 r. w spra-

wie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szko³y i placówki doku-

mentacji przebiegu nauczania, dzia³alnoœci wychowawczej i opiekuñczej oraz ro-

dzajów tej dokumentacji (Dz. U. Nr 23, poz. 225 ze zmianami);

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 20 lutego 2004r. w spra-

wie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkó³ publicznych oraz prze-

chodzenia z jednych typów szkó³ do innych (Dz. U. Nr 26, poz. 232);

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 12 lutego 2002 r. w spra-

wie ramowych planów nauczania w szko³ach publicznych (Dz. U. Nr 15, poz. 142

z póŸn. zm.);

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ra-

mowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkó³ (Dz. U. Nr 61,

poz. 624 z póŸn. zm.);

z w zakresie kszta³cenia w szko³ach ogólnodostêpnych i integracyjnych:

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 18 stycznia 2005 r. w spra-

wie warunków organizowania kszta³cenia, wychowania i opieki dla dzieci i m³odzie-

¿y niepe³nosprawnych oraz niedostosowanych spo³ecznie w przedszkolach, szko-

³ach i oddzia³ach ogólnodostêpnych lub integracyjnych (Dz. U. r. Nr 19, poz. 167);

z w zakresie kszta³cenia w specjalnych przedszkolach, szko³ach i oœrodkach:

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 18 stycznia 2005 r. w spra-

wie warunków organizowania kszta³cenia, wychowania i opieki dla dzieci i m³o-

dzie¿y niepe³nosprawnych oraz niedostosowanych spo³ecznie w specjalnych

przedszkolach, szko³ach i oddzia³ach oraz oœrodkach (Dz. U. Nr 19, poz. 166);

z w zakresie indywidualnego nauczania:

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 29 stycznia 2003 r. w spra-

wie sposobu i trybu organizowania indywidualnego nauczania dzieci i m³odzie-

¿y (Dz. U. Nr 23, poz. 193);

z w zakresie pracy szkó³ specjalnych zorganizowanych w zak³adach opieki zdrowotnej i jed-

nostkach pomocy spo³ecznej:

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 27 lutego 2003 r.

w sprawie organizacji kszta³cenia oraz warunków i form realizowania specjal-

nych dzia³añ opiekuñczo-wychowawczych w szko³ach specjalnych zorganizo-

SZKO£A SPECJALNA 1/2006

ASPEKTY PRAWNE I ORGANIZACYJNE KSZTA£CENIA UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI...

wanych w zak³adach opieki zdrowotnej i jednostkach pomocy spo³ecznej

(Dz. U. Nr 51, poz. 446);

z w zakresie pracy placówek kszta³cenia specjalnego:

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 7 marca 2005 r. w spra-

wie rodzajów i szczegó³owych zasad dzia³ania placówek publicznych, warunków

pobytu dzieci i m³odzie¿y w tych placówkach oraz wysokoœci i zasad odp³atnoœci

wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz. U. Nr 52,

poz. 467 z póŸn. zm.);

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 7 marca 2005 r. w sprawie

ramowych statutów placówek publicznych (Dz. U. Nr 52, poz. 466);

Ustawa i rozporz¹dzenie dotycz¹ce rewalidacji dzieci i m³odzie¿y z upoœledze-

niem umys³owym w stopniu g³êbokim:

Ustawa z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz.

535 z póŸn. zm.) – na mocy której Minister Edukacji Narodowej zosta³ zobowi¹za-

ny do objêcia rewalidacj¹ i wychowaniem dzieci i m³odzie¿y upoœledzonych umy-

s³owo w stopniu g³êbokim;

rozporz¹dzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 stycznia 1997 r. w sprawie za-

sad organizowania zajêæ rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i m³odzie¿y

z upoœledzeniem umys³owym w stopniu g³êbokim (Dz. U. Nr 14, poz. 76).

1.2. Organizacja kszta³cenia specjalnego. Kszta³ceniem specjalnym obejmuje siê

dzieci i m³odzie¿ niepe³nosprawn¹ oraz niedostosowan¹ spo³ecznie, wymagaj¹ce

stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kszta³cenie to mo¿e byæ pro-

wadzone w formie nauki w szko³ach ogólnodostêpnych, szko³ach lub oddzia³ach in-

tegracyjnych, szko³ach lub oddzia³ach specjalnych.

Kszta³ceniem specjalnym obejmuje siê nastêpuj¹ce grupy dzieci i m³odzie¿y nie-

pe³nosprawnej:

1) z upoœledzeniem umys³owym w stopniu lekkim,

2) z upoœledzeniem umys³owym w stopniu umiarkowanym lub znacznym,

3) z upoœledzeniem umys³owym w stopniu g³êbokim,

3) nies³ysz¹cych,

4) s³abo s³ysz¹cych,

5) niewidomych,

6) s³abo widz¹cych,

7) z niepe³nosprawnoœci¹ ruchow¹,

8) z przewlek³¹ chorob¹,

9) z zaburzeniami psychicznymi,

10) z niepe³nosprawnoœci¹ sprzê¿on¹,

11) z autyzmem,

12) z niedostosowaniem spo³ecznym, zagro¿onych uzale¿nieniem,

13) z zaburzonym zachowaniem.

1.3. Szkolnictwo specjalne. Szko³a specjalna lub oddzia³ specjalny to odpowiednio

szko³a lub oddzia³ dla uczniów posiadaj¹cych orzeczenie o potrzebie kszta³cenia spe-

cjalnego lub zorganizowane w zak³adzie opieki zdrowotnej, zak³adzie lecznictwa

uzdrowiskowego.

SZKO£A SPECJALNA 1/2006

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: