Ukryj
Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations
Bóbr europejski (Castor fiber) – gatunek ziemnowodnego gryzonia z rodziny bobrowatych (Castoridae).
Dawniej występował w całej strefie umiarkowanej Europy i Azji, obecnie wyginął w wielu regionach Europy[3][2]. W Polsce jest gatunkiem chronionym.
Aktywny jest nocą i o zmierzchu. Trudno więc go w czasie dnia zauważyć. Bobry najlepiej podpatrywać wcześnie rano o świcie. Występuje głównie w lasach łęgowych nad strumieniami, rzekami, jeziorami.
Podstawowe dane
Długość ciała
70-100 cm
Długość ogona
3-28 cm
Masa ciała
15-30 kg
Dojrzałość płciowa
2-3 lata
Liczba młodychw miocie
2-4
Długość życia
10-15 lat,w niewoli 50 lat
Budowa czaszki bobra
Ma małe oczy i uszy. Nogi krótkie, biega ociężale, palce stóp tylnej pary nóg są złączone błoną, ułatwiającą pływanie, ogon (zwany kielnią lub pluskiem) jest szeroki, spłaszczony grzbietobrzusznie i pokryty łuskami, służy jako ster regulujący głębokość zanurzenia. Futro koloru brązowego, ciemnobrązowego, a nawet czarne. Posiada silnie rozwinięte siekacze.
Latem bobry żywią się głównie roślinami wodnymi i przybrzeżnymi, zimą odżywiają się łykiem drzew liściastych (najczęściej topoli, wierzby), które zgromadziły w lecie. Drzewa stanowią jeden z budulców żeremi. Bobry bez problemu ścinają drzewa w okolicach rzek. Starają się ścinać drzewo w ten sposób, aby przewróciło się ono w kierunku rzeki. Kopie nory w brzegach rzek oraz wałach przeciwpowodziowych lub w brzegach jezior. W przypadku braku dogodnych miejsc buduje kopce z gałęzi i mułu, otoczone wodą, zwane żeremiami. Wejście do nory znajduje się pod wodą. Nora zaopatrzona jest także w otwór wentylacyjny. Czasami w żeremiu bobrów zamieszkują także piżmaki.
Żyje w rodzinach. Kojarzy się późną zimą. Ciąża trwa 105 dni, w miocie występuje 2-4 młodych. Na małych strumieniach i potokach wszystkie osobniki z rodziny wspólnie budują tamy, powodując spiętrzenia i podtopienie terenów łąkowych i leśnych. Tworzą się rozlewiska i małe, zabagnione jeziorka leśne. Wskutek swojej działalności odwraca melioracyjne osuszenie terenu, pozytywnie wpływając na małą retencję wód.
Chomik europejski (Cricetus cricetus) – gatunek gryzonia z rodziny chomikowatych, największy gatunek chomika, jedyny przedstawiciel rodzaju Cricetus.Występuje na terenie Europy i Azji[3][2], tylko w naturze, nie jest hodowany.
· Długość ciała: 20–34 cm
· Długość ogona: 3–4 cm
· Masa ciała: 400–700 gramów
Chomik europejski ma torby policzkowe, krótkie kończyny, ubarwienie grzbietu brązowe, a brzucha czarne, koniec nosa i łapy białe, za uszami i po bokach żółte plamy. Żyje na polach uprawnych. Kopie głębokie nory, gdzie gromadzi zapasy. Jest aktywny w nocy. Żywi się głównie pokarmem roślinnym, ale korzysta także z pokarmu zwierzęcego.
Jest szkodnikiem upraw rolnych, lecz ze względu na rzadkie występowanie został wpisany w Polsce na listę gatunków prawnie chronionych. Niegdyś jego zasięg geograficzny obejmował całą środkową i południową Polskę, z wyjątkiem wyższych położeń górskich i zwartych kompleksów leśnych. Izolowana populacja, nawiązująca do wschodnioniemieckiej części zasięgu, znana była także z okolic Szczecina. Obecnie wycofał się z większości wysuniętych na północ stanowisk, a jego zasięg kurczy się nadal w szybkim tempie. Umieszczony na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce w kategorii DD (data deficient – nieokreślony stopień zagrożenia).
Piżmak, piżmak amerykański, piżmoszczur, szczur piżmowy (Ondatra zibethicus) – gatunek ziemno-wodnego gryzonia z podrodziny nornikowatych w rodzinie chomikowatych.Do Europy sprowadzony został na początku XX w. z Ameryki Północnej przez księcia Colloredo-Mansfelda jako zwierzę futerkowe. Hodowany na farmach. Cała dzisiejsza europejska populacja dziko żyjących piżmaków pochodzi od kilku osobników, które w 1905 uciekły z takiej fermy, położonej w Czechach, 40 km na południowy zachód od Pragi[2][3]. Na ziemiach polskich pojawił się w latach 30. XX w.
Jest typowym przedstawicielem gryzoni jeśli chodzi o rozrodczość. W ciągu roku samica może wielokrotnie rodzić po ciążach trwających 4 tygodnie po 5-9 młodych. Ssą one matkę przez 3 tygodnie, a już po upływie 3-5 miesięcy same są zdolne do rozrodu. Piżmaki żyją w koloniach.
Wygląd: długość głowy i tułowia 26-40 cm, długość nieco bocznie spłaszczonego ogona 20-27 cm. Masa ciała 0,6-2,0 kg. Ubarwienie ciemnobrunatne, strony brzusznej trochę jaśniejszej. Futro z gęstymi, szczeciniastymi włosami ościstymi. Palce tylnej stopy porośnięte są po bokach włosami ułatwiającymi pływanie.
Piżmaki są roślinożercami, ale nie gardzą również pokarmem zwierzęcym, takim jak skorupiaki i mięczaki. Ich siedliskiem są brzegi różnego typu wód, np. rowów melioracyjnych, stawów rybnych, rzek i jezior. Piżmaki w wysokich brzegach kopią nory, do których wejście jest pod powierzchnią wody. W norach tych wydzielone są komory. Na okres zimy gromadzą stos roślinności, która służy im jako legowisko i zapas pokarmu.
Piżmaki mogą wywoływać szkody niszcząc groble przeciwpowodziowe lub stawów rybnych. Są zaliczane w polskim Prawie Łowieckim do kategorii zwierzyny łownej z okresem ochronnym. Okres polowań ustalony przez Ministra Środowiska przypada na czas od 11. sierpnia do 15. kwietnia. Ze względu na cenne futro kiedyś chętnie pozyskiwany; dziś liczba amatorów futra piżmaka wśród myśliwych sukcesywnie maleje. Liczebność piżmaków została drastycznie zmniejszona po pojawieniu się ich naturalnego wroga – norki amerykańskiej.
Nornica ruda (Myodes glareolus) – gatunek gryzonia z licznie reprezentowanej w Polsce rodziny nornikowatych.
Jeden z drobniejszych gryzoni nornikowatych występujących w Polsce. Średniej wielkości, o wydłużonym ciele i średnim, słabo owłosionym ogonie, pokrytym pierścieniowatymi łuskami. Długość tułowia do 10 cm, ogona do 5 cm, ciężar ciała ponad 30 g. Oczy duże, pyszczek lekko zaostrzony z wąsami, uszy duże szerokie, zaokrąglone, cienkie. Nozdrza różowawe, nieowłosione. Charakteryzuje się szarym ubarwieniem sierści futerka grzbietowej strony ciała z odcieniem rudawym, często mocno zaznaczonym. Boki i brzuszna strona ciała jest szara, a ogon zwierzęcia jest dwubarwny. Siekacze mają kształt dłutowaty, ciągle rosną, a ostrość zachowują dzięki temu, że szkliwo znajduje się jedynie na przedniej ich powierzchni, zęby trzonowe o niskich koronach, z trzema rzędami guzków. Buduje system korytarzy tuż pod powierzchnią ziemi lub w gęstym runie. Świetnie wspina się po pniach i gałęziach drzew.
Jest jednym z najpospolitszych euroazjatyckich ssaków żyjących na wolności. Występuje w całej Palearktyce[1][2]. W Polsce występuje na całym terenie kraju.
Zamieszkuje prawie wszystkie typy lasów oraz śródpolne zarośla. Najchętniej wybiera wilgotne, porośnięte krzewami biotopy. Przebywa w bezpośredniej bliskości kopców, pod olchami oraz leżących pni drzew. W miejscach odsłoniętych przebywa rzadziej. W górach występuje w piętrze regli i kosówki.
Prowadzi zmierzchowo – nocny tryb życia, ale wychodzi również za dnia w poszukiwaniu pokarmu. Należy do gatunku osiadłego, podziemne korytarze z kryjówkami wykonuje w bezpośredniej bliskości pożywienia i kopców, zwykle pod drzewami oraz leżącymi pniami drzew (możliwość bezpiecznego i szybkiego schronienia się w razie niebezpieczeństwa). Jest ssakiem płochliwym.
jak większość nornikowatych żywi się pokarmem mieszanym - wiosną i latem są to liście, zioła, owady, larwy, nasiona, pąki drzew, kora, porosty, a czasem pokarm zwierzęcy. Jesienią i zimą żywi się owocami, nasionami, nadziemnymi częściami roślin zielonych, a także kłączami oraz bezkręgowcami. Przy niedoborze pożywienia żeruje na korze młodych drzew i wówczas jest traktowana jako szkodnik, zwłaszcza w szkółkach leśnych. W razie braku dostatecznej ilości pokarmu ciężarne samice mogą wchłaniać zarodki uzyskując składniki odżywcze. Ciężarna samica nornicy rudej zjada więcej bezkręgowców niż samica nie zaangażowana w rodzicielstwo. Przeciętna nornica potrzebuje około 25 g świeżej paszy zielonej lub 5 g paszy treściwej, to jest około 15 kcal/dobę. Przeciętne zwierzę tego gatunku może przeżyć bez pokarmu około pięciu dni.
Poród i rozwój młodych jest ściśle związany z okresem największej dostępności pożywienia. Nornica zakłada całe systemy korytarzy w darni lub tuż pod powierzchnią ziemi, wśród których buduje kuliste gniazdo z mchu i traw. Tam przychodzą na świat ślepe i nieowłosione młode. Jest ich od 3 do 7 sztuk. Szybko rosną, po około 12 - 14 dniach otwierają oczy. Z matką pozostają przez trzy tygodnie. Po około 25 dniach życia przestają się odżywiać mlekiem matki i opuszczają gniazdo. Młode uzyskują pełną dojrzałość płciową w wieku 8 - 9 tygodni. Rozmnażanie jest bardzo intensywne - nornica ruda w ciągu jednego roku może wyprowadzić 4 mioty, co daje przeciętnie 20 młodych rocznie. Ciąża samicy trwa około 24 dni.
Wrogowie
Sowy, lis rudy, kuny, tchórz, myszołów zwyczajny, wydra europejska, kot domowy.
· Tatrzańskie nornice rude są większe i mają krótszy ogon niż nornice z terenów nizinnych.
· Nornice rude mogą rozmnażać się o każdej porze roku - nawet podczas srogich zim, ponieważ budują ciepłe gniazda, w których mogą wychować kolejne pokolenie. W naszych warunkach klimatycznych sytuacja taka występuje rzadko, gdyż zwierzęta te zimą mają ograniczony dostęp do zasobów pokarmowych. W lasach pojawiają się szczególnie licznie latem i jesienią, gdy mogą korzystać z dużej ilości roślin i nasion. Najwięcej jednak pojawia się w latach największego, masowego obradzania drzew. Łatwe i nieograniczone zdobywanie pokarmu sprawia, że w roku największego nasiennego urodzaju i rozmnażają się bez przerwy. Takie masowe pojawienia się gryzoni trwają jedynie przez dwa sezony, a w kolejnych latach, o niewielkim owocowaniu drzew liczebność gryzoni załamuje się.
Karczownik, karczownik ziemnowodny, polnik ziemnowodny, szczur wodny...
zulek