Ważnym podmiotem gospodarki światowej są różnego rodzaju międzynarodowe organizacje gospodarcze, które wywołują wpływ na mechanizmy międzynarodowej współpracy gospodarczej, a także na struktury i charakter stosunków ekonomicznych między podmiotami gospodarki..światowej.
Organizacja międzynarodowa definiowana jest najczęściej jako względnie trwały (stały) związek suwerennych państw, powstały w wyniku umowy międzynarodowej, posiadający stałe organy wyposażone w określone w tej umowie uprawnienia działające dla realizacji wspólnych celów.

Do najważniejszych cech każdej organizacji międzynarodowej zalicza się :
a) jej trwały charakter,
b) istnienie specjalnej umowy międzynarodowej powołującej organizację do życia,
c) wyodrębnienie specjalistycznych organów zarządzających organizacją.

Zależnie od rodzaju podmiotów można wyróżnić:

·         organizacje rządowe (międzyrządowe, państwowe, międzypaństwowe, publiczne, GO) - zrzeszają państwa, ew. państwa i obok nich organizacje międzyrządowe:

o        powszechne (np. ONZ) lub partykularne (np. OPA),

o        ogólne (np. ONZ,UA) lub specjalne (wyspecjalizowane, funkcjonalne) (np. FAO, OPEC)

·         organizacje pozarządowe (niepaństwowe, prywatne, NGO) - zrzeszają osoby fizyczne lub/i osoby prawne lub związki tych osób, ew. obok nich członkami NGO mogą być też państwa bądź ich organy, np. Czerwony Krzyż

Inny podział wyróżnia:

·         organizacje rządowe - zrzeszają państwa, ew. obok nich organizacje międzyrządowe

·         organizacje pozarządowe - zrzeszają osoby fizyczne lub/i osoby prawne lub związki tych osób

·         organizacje mieszane - zrzeszają osoby fizyczne lub/i osoby prawne lub związki tych osób, obok nich również państwa bądź ich organy

Międzynarodowe organizacje gospodarcze spełniają w gospodarce światowej przede wszystkim określone funkcje regulacyjne. Funkcje regulacyjne organizacji międzynarodowych polegają na ustanawianiu pewnych wzorców czy norm postępowania. Odbywa się to głównie poprzez formułowanie odpowiednich zaleceń dla uczestników organizacji, tzn. najczęściej państw członkowskich, przez upoważnione do tego statutowe organy danej organizacji. Funkcje regulacji międzynarodowej ulegają zasadniczemu wzmocnieniu, gdy ustanowione przez nią normy postępowania uzyskują moc prawnie obowiązującą i są egzekwowane od państw członkowskich pod groźbą określonych sankcji.

Niektóre organizacje międzynarodowe o charakterze gospodarczym w ramach posiadanych uprawnień i możliwości prowadzą niekiedy również bezpośrednią działalność, polegającą na udzielaniu krajom członkowskim różnego rodzaju pomocy np. pomocy społecznej(ONZ), pomocy w rozwoju handlu (GATT,UNCTAD), pomocy w rozwoju technicznym, gospodarczym, pomocy finansowej kredytowe(Unido, Bank Światowy IBRD).

Organizacja Państw Amerykańskich   OPA

Utworzona została w 1948 r. na IX Między Amerykańskiej Konferencji w Bogocie jako kontynuacja Unii Panamerykańskiej utworzonej w 1910 r. Członkami OPA są wszystkie państwa Ameryki Łacińskiej (od 1962 r oraz USA i Kanada, łącznie 35 państw. Jest, obok Paktu Rio i Paktu bogotańskiego, jednym z trzech filarów systemu międzyamerykańskiego.. bez Kuby)

Stałym organem administracyjnym, pełniącym funkcję sekretariatu generalnego jest wspomniana Unia Panamerykańska, z siedzibą w Waszyngtonie, najwyższym organem  jest  Konferencja Międzyamerykańska, która zwoływana jest co 5 lat. Ponadto działa stały organ Rada OPA, korzystająca z pomocy 3 organów specjalnych: Rady Społeczno Gospodarczej, Komitetu Prawnego oraz Rady Oświat Nauki i Kultury. W razie potrzeb są zwoływane sesje ministrów spraw zagranicznych, a pomocą służy im Międzyamerykańska Rada Obrony. W strukturze OPA działała także Międzyamerykańska Komisja Praw Człowieka (od 1960 r.) i Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka (od 1978 r.). W ramach OPA działała również Organizacja Państw Ameryki Środkowej, która usamodzielniła się w 1961, a także działały różne międzyamerykańskie organizacje gospodarcze.

Według sformułowań  Karty Bogoty, obowiązującej od 1951 r: zadaniem OPA jest umacnianie pokoju i bezpieczeństwa kontynentu amerykańskiego, pokojowe regulowanie sporów między państwami członkowskimi, wspólne rozwiązywanie problemów ekonomicznych, społecznych i politycznych. OPA funkcjonuje jako organizacja regionalna ONZ. Do lat 60. XX w. w organizacji politycznie dominowały Stany Zjednoczone, w późniejszym czasie OPA wprowadziło politykę bardziej niezależną, czego dowodem są rezolucje popierające Argentynę podczas kryzysu falklandzkiego (1982 r.) oraz potępiające interwencje USA w Panamie w 1989 r.

Pod auspicjami OPA zawarto w 1967 r. tworzący bezatomową strefę w Ameryce Łacińskiej, czyli obszar na którym obowiązuje zakaz produkcji przetrzymywania i wykorzystania broni jądrowej.

Statutem OPA jest Karta Organiczna podpisana 30. kwietnia 1948 r. w Bogocie przez wysłanników 21 państw. Weszła ona w życie, gdy 13 grudnia roku 1951 Kolumbia, jako czternaste państwo złożyła dokumenty ratyfikacyjne, co sprawiło, że spełniony został warunek ratyfikowania Karty OPA przez 2/3 sygnatariuszy.

Zgodnie ze sformułowaniami Karty Organicznej (zwanej także Kartą OPA lub Kartą z Bogoty) do zadań OPA należy:

·         umacnianie pokoju i bezpieczeństwa na kontynencie amerykańskim,

·         wspieranie współpracy gospodarczej, kulturalnej i społecznej,

·         wspólne rozwiązywanie problemów ekonomicznych, społecznych i politycznych regionu,

·         pokojowe regulowanie sporów między państwami członkowskimi.

W Karcie zostały także zapisane zasady, którymi się ma kierować organizacja. Są to:

·         suwerenność i równość państw

·         pokojowe rozwiązywanie sporów

·         nieinterwencję

·         przestrzeganie praw człowieka i promowanie demokracji przedstawicielskiej

·         nieuznawnie zdobyczy terytorialanych zdobytych siłą

·         zasadę solidarności w przeciwstawianiu się agresji

·         uznanie pluralizmu ideologicznego półkuli zachodniej

·         promowanie integralnego rozwoju

Karta była czterokrotnie nowelizowana w latach 1967, 1985, 1992 i 1993, z czego najdonioślejsze zmiany przyniosła pierwsza z tych reform. Zmieniono wtedy strukturę OPA, szczególnie zaś jej organy, nadając im kształt obecny.

Struktura OPA

Zgromadzenie Ogólne jest najwyższym organem OPA. Składa się z przedstawicieli wszystkich państw wchodzących w skład organizacji. Zbiera się ono raz do roku. Każdy kraj posiada jeden głos, decyzje w kwestiach ogólnych zapadają zwykłą większością głosów, natomiast w szczególnych – większością 2/3 głosów. Zgromadzenie określa politykę i główne kierunki działania OPA, nadzoruje jej współpracę z innymi organizacjami, zatwierdza budżet oraz wybiera Sekretarza Generalnego OPA.

Konferencje Konsultacyjne Ministrów Spraw Zagranicznych są kolejnym organem OPA. Zwołuje się je w razie doraźnej potrzeby; ich przedmiotem są kwestie z zakresu stosunków międzynarodowych. Posiadają one organ pomocniczy w postaci Konsultacyjnego Komitetu Obrony, w skład którego wchodzą naczelni dowódcy armii państw członkowskich.

Stała Rada z siedzibą w Waszyngtonie, jest organem kierującym bieżącymi sprawami organizacji, składa się z ambasadorów państw członkowskich.

Sekretarz Generalny wraz z Sekretariatem Generalnym pełnią główne funkcje administracyjno-techniczne.

Członkowie

Jej członkami jest obecnie 35 państw (zgodnie z informacjami na oficjalnej stronie Organizacji Państw Amerykańskich):

·         Antigua i Barbuda

·         Argentyna

·         Bahamy

·         Barbados

·         Belize

·         Boliwia

·         Brazylia

·         Chile

·         Kanada

·         Kolumbia

·         Kostaryka

·         Kuba(*)

·         Dominika

·         Dominikana

·         Ekwador

·         Salwador

·         Grenada

·         Gwatemala

·         Gujana

·         Haiti

·         Honduras

·         Jamajka

·         Meksyk

·         Nikaragua

·         Panama

·         Paragwaj

·         Peru

·         Saint Kitts i Nevis

·         Saint Lucia

·         Saint Vincent i Grenadyny

·         Surinam

·         Trynidad i Tobago

·         Stany Zjednoczone Ameryki

·         Urugwaj

·         Wenezuela

Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu EFTA

Międzynarodowa organizacja gospodarcza powstała 3 maja 1960 r. na mocy konwencji sztokholmskiej (podpisanej 4 stycznia 1960), mająca na celu utworzenie strefy wolnego handlu między państwami członkowskimi. Siedziba Sekretariatu EFTA mieści się w szwajcarskiej Genewie.

Pierwotnymi członkami EFTA były:

·         Austria,

·         Dania,

·         Norwegia,

·         Portugalia,

·         Szwajcaria,

·         Szwecja 

·         Wielka Brytania.

Z czasem większość członków wystąpiła, wybierając członkostwo w konkurencyjnej i o zdecydowanie większej integracji ekonomicznej EWG.

Członkami EFTA są obecnie:

·         Islandia (od 1970 r.)

·         Liechtenstein (od 1992 r.)

·         ...