Gdynia - Muzeum Emigracji.pdf

(1971 KB) Pobierz
579088758 UNPDF
emigracji
w Gdyni
muzeum
579088758.006.png
Muzeum Emigracji w Gdyni
Dworzec Morski
Idea — Projekt — Wizja
Rzadkie ujęcie od strony Nabrzeża Holenderskiego z charakterystyczną zadaszoną rampą kolejową
oraz napisem na fasadzie bocznej „Biura Gdynia – Ameryka”
579088758.007.png
 
Czując zobowiązanie wobec milionów rodaków, piszących przez wieki historię naszego
kraju z dala od Ojczyzny, postanowiliśmy stworzyć w Gdyni MUzeUM eMiGraCji.
Od „Wielkiej Emigracji”, poprzez zarobkowe wędrówki ludów XiX / XX wieku, emigrację lat wojny,
wschodni exodus Polaków pędzonych wolą carskich czynowników i stalinowskich oprawców,
po emigracyjne fale lat PrL-u – marcową, solidarnościową, wreszcie dzisiejsze, ekonomiczno-
kulturowe migracje.
Gdynia – duma ii Rzeczypospolitej – była kluczowym elementem rządowej polityki
emigracyjnej. Zbudowano tutaj cały system obsługi ruchu emigranckiego, powstała lota trans-
atlantyków. Dlatego właśnie Gdynia pragnie oddać polskiej emigracji należne miejsce w historii.
Siedzibą przyszłego muzeum będzie, reprezentacyjny ongiś, historyczny budynek Dworca
Morskiego. Przywracając do świetności ten jeden z istotnych zabytków gdyńskiego moderni-
zmu liczymy, że stanie się on edukacyjno-badawczym centrum poznania skomplikowanych
dziejów polskiej emigracji. Także współczesnego dialogu z rozrzuconymi po całym świecie
polonijnymi skupiskami.
W zamierzeniach Muzeum Emigracji powinno stać się zatem rozpoznawalnym punktem
na emigracyjno-polonijnej mapie. Miejscem gromadzenia materialnych reliktów i pamięci
o tej niezwykłej historii. Budując Muzeum, stwarzamy środowiskom naukowym zajmującym
się emigracją, szansę prezentacji ich dorobku, ukazania panoramy burzliwych, dramatycznych
i fascynujących dziejów wychodźstwa z ziem polskich na przestrzeni ostatnich ok. 250 lat.
Powinno być to także forum wymiany doświadczeń i popularyzacji osiągnięć naszej diaspory.
Dworzec Morski – najbardziej reprezentacyjny budynek gdyńskiego portu.
Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek
2
3
S zanowni Państwo!
579088758.008.png
Emigracja a historia
wanie się tożsamości narodowej Polaków. Będących istotnym czynnikiem
rozwoju państwowości, mających znaczenie dla gospodarki kraju, jego kultury,
społecznej kondycji.
Nasze postrzeganie historii Polski zdominowane jest przez wojny, powstania zbrojne,
wielowiekową walkę o kształt państwowych granic. Fascynują nas zwycięstwa, często niewyko-
rzystane, militarne klęski, opisujemy martyrologię ludności, ostatnio udział w walce i obaleniu
komunistycznego porządku.
Bez wątpienia jednym z takich procesów towarzyszących polskiej drodze przez historię była
i jest emigracja. Towarzyszyła wojnom, rozbiorom i powstaniom. Ale też globalnym zjawiskom
wytyczającym etapy rozwoju cywilizacji europejskiej – zniesieniu poddaństwa, kryzysowi
agrarnemu, wiejskiej nędzy, industralizacji. Była stałym podmiotem procesów społecznych.
Można nawet mówić o swoistym „etosie emigracyjnym” ukształtowanym w polskiej zbio-
rowej świadomości. Emigracyjne tony pobrzmiewają przecież nawet w hymnie państwowym,
gdzie „…z ziemi włoskiej do Polski” maszerowali legioniści Dąbrowskiego.
Emigracyjną historię na ziemiach polskich zaczęto pisać jeszcze przed rozbiorami – kon-
federaci barscy, zwolennicy Konstytucji 3 maja, potem czas rozbiorów i fale uchodźców po
klęskach kolejnych powstań. Wielka Emigracja, z jej trudnym do przecenienia dorobkiem dla
kultury narodowej. I rozwijająca się z zupełnie innych powodów, rosnąca od końca XiX wieku,
masowa emigracja zarobkowa.
powyżej | s/s „Polonia” w Nowym Jorku (rys. Adam Werka)
obok | Oryginalny druk informacji dla pasażerów z 1891 r.,
wydawany na statkach America Line, wystawiony na nazwisko
Marcjanny Broniszki podróżującej z Hamburga do Filadelii
4
5
W historii Polski jest kilka procesów mających decydujący wpływ na kształto-
579088758.001.png 579088758.002.png
Szacunkowe dane emigracji z ziem polskich w latach 1880–1918
Kierunek emigracji
Liczba emigrantów
Stany Zjednoczone
1 900 000
Brazylia
100 000
Argentyna
68 900
Kanada
33 000
Kraje europejskie
800 000
W sumie szacuje się, że poza granicami odrodzonej Rzeczypospolitej żyło po zakończeniu
i wojny światowej 4 300 000 Polaków
Dla odrodzonej po rozbiorach ii Rzeczypospolitej emigracja stanowiła istotny element poli-
tyki państwa. Postrzegana wprawdzie, z jednej strony, jako osłabianie żywotnych sił narodu,
równocześnie była jednak koniecznością wobec niedorozwoju gospodarczego kraju.
Statek s/s „Kościuszko” przy nabrzeżu Francuskim, 1933–1939
6
7
579088758.003.png 579088758.004.png 579088758.005.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin