Asimov Isaac - Imperium Galaktyczne 01 - Kamyk na Niebie.pdf - ASIMOV - mirkon

ISAAC ASIMOV

KAMYK NA NIEBIE

IMPERIUM GALAKTYCZNE

PRZEà2ĩYLI PAULINA BRAITER-ZIEMKIEWICZ PAWEà ZàEMKIEWICZ

TYTUà ORYGINAàU: PEBBLE IN THE SKY

PRZEDMOWA

DziewiĊtnastego stycznia tysiąc dziewiĊüset piĊüdziesiątego roku

wydawnictwo Doubleday opublikowaáo Kamyk na niebie Isaaca Asimova.

JedenaĞcie lat pisywaáem opowiadania do róĪnych czasopism, ale Kamyk na

niebie byá moją pierwszą ksiąĪNą, a ukazaá siĊ dokáadnie siedemnaĞcie

dni po moich trzydziestych urodzinach.

Trudno uwierzyü, Īe od tego zdarzenia minĊáo juĪ czterdzieĞci lat,

jeszcze trudniej uzmysáowiü sobie, co mi ono przyniosáo. Wówczas ani mi

przez myĞl nie przeszáo, Īe zostanĊ najbardziej páodnym pisarzem w

dziejach Ameryki. A tak siĊ wáDĞnie staáo.

ZawdziĊczam to po czĊĞci związkom, jakie poáączyáy mnie z Doubleday.

CzĊsto - i chĊtnie - powtarzam, Īe Doubleday zawsze traktowaá mnie

Īyczliwie i ciepáo, co, jak siĊ zdaje, irytuje nieraz osoby, które

uwaĪają, Īe wydawca z natury rzeczy jest wrogiem pisarza. Jedna z

takich osób warknĊáa kiedyĞ:

- Zarabiasz dla nich masĊ pieniĊdzy. Dlaczego nie mieliby traktowaü

ciĊ ciepáo i Īyczliwie?

OdpowiedĨ jest prosta. Kiedy wydawcy z Doubleday przygotowywali do

druku Kamyk na niebie, znali tylko jedną moją ksiąĪNĊ. Nie byáo Īadnych

podstaw oczekiwaü, Īe da ona znacznie wyĪszy dochód, niĪ wynosiáa

skromna zaliczka. Mimo to byli dla mnie równie mili i sympatyczni jak

dzisiaj. Nie chodzi tu wiĊc wcale o interes firmy, ale o jej charakter.

W rezultacie uwierzyáem - a wiara ta nie opuszcza mnie do dziĞ - Īe

pisanie ksiąĪek to Ğwietna zabawa, a kontakty z wydawcami stanowią

wyáącznie przyjemnoĞü. To pobudziáo mnie do dalszego pisania. Tak wiĊc

Kamyk na niebie staá siĊ zwiastunem innych powieĞci, rozgrywających siĊ

w tym samym Ğwiecie. Byá to pierwszy tom cyklu Imperium. PoniewaĪ

wykazywaá pewne pokrewieĔstwo z drukowanymi w czasopismach

opowiadaniami o Fundacji, áatwiej mi byáo zebraü je póĨniej i wydaü w

formie ksiąĪkowej. Potem przyszáy powieĞci o robotach.

Nie znaczy to, Īe Doubleday upieraá siĊ przy cyklach powieĞciowych.

Publikowali równieĪ moje powieĞci nie naleĪące do Īadnego cyklu, a

takĪe powieĞci i opowiadania detektywistyczne. Drukowali takĪe moje

prace popularnonaukowe, traktujące o tak róĪnych zagadnieniach, Īe nie

sposób ich tu omawiaü. W sumie przez te czterdzieĞci lat Doubleday

wydaá sto dziewiĊü moich ksiąĪek (to znaczy Ğrednio jedną co sto

trzydzieĞci cztery dni), obecnie przygotowuje dwie nowe, a ja,

oczywiĞcie, pracujĊ nad kolejnymi.

MyĞOĊ, Īe w swoje czterdzieste urodziny Kamyk na niebie prezentuje

siĊ caákiem nieĨle. W koĔcu opowiadam w nim o straszliwych

konsekwencjach wojny nuklearnej. PrawdopodobieĔstwo takiego wydarzenia

bynajmniej nie zniknĊáo, co wiĊcej - dziĞ wiemy, Īe jego skutki byáyby

duĪo gorsze, niĪ sądziliĞmy w latach piĊüdziesiątych. KsiąĪka pokazuje

]áo, jakie niesie rasizm po obu stronach, szkody, jakie wyrządza

zarówno nienawiĞü ciemiĊzcy, jak i kontrnienawiĞü ofiar - i choü

chciaábym, aby w ciągu minionych czterdziestu lat problem ten staá siĊ

nieaktualny, tak niestety nie jest. SądzĊ, Īe ostrzeĪenie zamkniĊte

miĊdzy okáadkami Kamyka na niebie brzmi dziĞ równie prawdziwie jak

czterdzieĞci lat temu. Pozostaje mi tylko Īywiü nadziejĊĪe za nastĊpne

czterdzieĞci lat nie bĊdzie juĪ moĪna tego powiedzieü.

Pragnąábym dodaü jeszcze kilka sáów o moich redaktorach z Doubleday.

Pracowaáem z wieloma i dziwnym zrządzeniem losu wszyscy byli dla mnie

niezmiernie Īyczliwi. KaĪdy staá siĊ moim osobistym przyjacielem i

przyjaĨnie te przetrwaáy, mimo Īe nasze drogi zawodowe rozeszáy siĊ.

Przede wszystkim muszĊ wspomnieü Waltera I. Bradbury’ego, który

redagowaá Kamyk na niebie i który, jak pamiĊtani, cierpliwie uczyá

mnie, jak dokonaü korekty na szczotkach. (MoĪe wyda siĊ to dziwne ale

prowadziáem tak zamkniĊte Īycie - tylko ja i moja maszyna do pisania -

Īe nie wiedziaáem nic o záRĪonoĞci Ğwiata zewnĊtrznego. Jak powiedziaá

kiedyĞ jeden z szefów Doubleday: „Ty, Isaac, potrzebujesz opiekuna. My

wziĊliĞmy tĊ posadĊ).

Po Bradburym byli Timothy Seldes, Lawrence P. Ashmead, Cathleen

Jordan, Hugh O’Neill i Kate Medina, w tej wáDĞnie kolejnoĞci,

przynajmniej jeĞli idzie o moje ksiąĪki beletrystyczne.

Popularnonaukowymi zajmowali siĊ czasem inni. Zawsze kiedy opáakiwaáem

odejĞcie redaktora, Doubleday zaskakiwaá mnie kimĞ, kto byá równie

serdeczny i Īyczliwy jak ten, którego utraciáem.

Obecnie zajmuje siĊ mną Jennifer Brehl, jeszcze dziĞ máodsza, niĪ ja

byáem wtedy, kiedy ukazaá siĊ Kamyk na niebie. Jest takĪe piĊkna,

utalentowana i przeraĪająco inteligentna. Co wiĊcej - dba o mnie jak

rodzona córka, i nic nie moĪe lepiej wyraziü smutku spustoszeĔ, jakie

poczyniá czas, niĪ fakt, Īe takie oddanie mnie dziĞ zadowala.

To Jennifer wpadáa na pomysá, by po czterdziestu latach wznowiü w

ograniczonym nakáadzie Kamyk na niebie - dla uczczenia szczĊĞliwego

wydarzenia z przeszáRĞci i wielu jeszcze szczĊĞliwszych nastĊpstw,

jakie to wydarzenie przyniosáo i ciągle jeszcze przynosi.

Isaac Asimov

New York City

luty 1990

MIĉDZY JEDNYM KROKIEM A DRUGIM

Dwie minuty przedtem, nim zniknąá na zawsze z powierzchni znanej mu

Ziemi, Joseph Schwartz spacerowaá po miáych uliczkach podmiejskiej

czĊĞci Chicago mrucząc do siebie fragmenty Browninga.

Byáo to o tyle dziwne, Īe w oczach mijających go przechodniów

Schwartz nie sprawiaá wraĪenia kogoĞ, kto mógáby cytowaü Browninga.

Wyglądaá dokáadnie na tego, kim byá: emerytowanego krawca, który nigdy,

nawet przelotnie nie zetknąá siĊ z czymĞ, co wytworni intelektualiĞci

zwą „ogólnym wyksztaáceniem”. Lecz rozliczne, róĪnorodne lektury,

stanowiące poĪywkĊ dla niespokojnego, ciekawego Ğwiata umysáu,

pozwoliáy mu rozszerzyü horyzonty. ĩaráoczna, nienasycona Īądza wiedzy

sprawiáa, iĪ zgromadziá ogromny zapas faktów, a niemal fotograficzna

pamiĊü przechowywaáa wszystko w nienagannym porządku.

Na przykáad w máodoĞci dwa razy czytaá Rabbiego Ben Ezra Roberta

Browninga i, oczywiĞcie, od tego czasu umiaá go na pamiĊü. WiĊksza

czĊĞü wiersza niewiele mu mówiáa, lecz trzy pierwsze linijki od kilku

lat goĞciáy w jego sercu. Tego bardzo jasnego, sáonecznego ranka

letniego dnia tysiąc dziewiĊüset czterdziestego dziewiątego roku

zaintonowaá je do siebie w gáĊbi milczących komnat swego ducha:

Zestarzej siĊ u mego boku!

Najlepsze jest wciąĪ o póá kroku

Przed nami - peánia Īycia, ku niej wszystko wiodáo…

Schwartz znakomicie rozumiaá sens tych sáów. Po máodzieĔczej

szarpaninie w Europie i spĊdzonych w Stanach Zjednoczonych latach

PĊskich wygodny spokój dojrzaáego wieku byá bardzo miáy. Mając wáasny

dom i pieniądze, mógá wypoczywaü, co teĪ i czyniá. A jeĞli dodamy do

tego zdrowąĪonĊ, dwie córki, bezpiecznie wydane za mąĪ, i wnuka, który

umilaá ostatnie lata jego Īycia, czym miaáby siĊ martwiü?

Byáa wprawdzie bomba atomowa i ciąJáa gadanina o trzeciej wojnie

Ğwiatowej, ale Schwartz wierzyá w dobrą stronĊ ludzkiej natury. Nie

Vądziá, aby kiedykolwiek wybucháa kolejna wojna. Nie przypuszczaá, Īe

Ziemia ujrzy kiedyĞ atomowe piekáo wystrzelonych w gniewie bomb

Mądrowych. Tak wiĊc uĞmiechaá siĊ wyrozumiale do dzieci, które mijaá, w

myĞlach Īycząc im szybkiej i niezbyt trudnej podróĪy przez máodoĞü do

spokoju, który ma dopiero nadejĞü.

Podniósá stopĊ, aby przekroczyü szmacianą lalkĊ, leĪąFą na Ğrodku

ulicy, uĞmiechająFą siĊ, mimo Īe zostaáa porzucona - zgubĊ, której nikt

nie szukaá. Nie zdąĪ\á jeszcze postawiü nogi z powrotem…

W innej czĊĞci Chicago staá Instytut BadaĔ Jądrowych, w którym

pracownicy wygáaszali czasem teorie o istocie ludzkiej natury, z cichą

rozpaczą przyjmując fakt, iĪ jak na razie nie istnieją jeszcze

instrumenty, pozwalające dokáadnie wymierzyü wartoĞü kaĪdej jednostki.

Kiedy o tym myĞleli, nieraz modlili siĊ, aby jakaĞ ingerencja siá

nadprzyrodzonych powstrzymaáa ludzką naturĊ (i przeklĊWą ludzką

pomysáowoĞü) przed zamienianiem kaĪdego niewinnego i ciekawego odkrycia

w ĞmiercionoĞQą broĔ.

A przecieĪ, paradoksalnie, ci sami ludzie, którzy pchani

niepohamowaną ciekawoĞcią zagáĊbiali siĊ w badaniach energii jądrowej,

mogących pewnego dnia doprowadziü do zniszczenia poáowy ziemskiego

globu, potrafili zaryzykowaüĪycie, by ocaliü choüby najmniej waĪnego

innego czáowieka.

BáĊkitna poĞwiata za plecami chemika zainteresowaáa doktora Smitha.

ZauwaĪ\á ją, kiedy mijaá na wpóá otwarte drzwi. Chemik, pogodny

Páodzieniec, pogwizdując zakorkowaá kolbĊ miarową, w której wáDĞnie

sporządzaá odpowiednią iloĞü roztworu. Biaáy proszek powoli opadaá w

cieczy, rozpuszczając siĊ we wáDĞciwym mu tempie. Przez chwilĊ to byáo

wszystko, i nagle instynkt doktora Smitha, który najpierw kazaá mu siĊ

zatrzymaü, popchnąá go do dziaáania.

Wpadá do Ğrodka, chwyciá linijkĊ i zrzuciá na podáogĊ rzeczy stojące

na blacie biurka. Rozlegá siĊ syk páynnego metalu. Doktor Smith poczuá,

jak po nosie spáywa mu kropla potu.

Máodzieniec patrzyá zdumionym wzrokiem na betonową podáogĊ, na

której w cienkich, rozproszonych plamach zastygaá srebrzysty metal.

Plamy wciąĪ silnie wypromieniowywaáy ciepáo.

Wreszcie spytaá sáabym gáosem:

- Co siĊ staáo?

Doktor Smith wzdrygnąá siĊ. Sam dobrze nie wiedziaá.

- Nie wiem. To ty mi powiedz… Co siĊ tutaj dziaáo?

- Nic siĊ nie dziaáo… - jĊknąá chemik. - To byáa próbka nie

oczyszczonego uranu. Robiáem analizĊ elektrolityczną miedzi… Nie wiem,

co mogáoby siĊ staü.

- Cokolwiek to byáo, máodzieĔcze, mogĊ ci powiedzieü, co widziaáem.

Ten platynowy tygiel otaczaáa widoczna aureola. To oznacza mocne

promieniowanie. Uran, powiadasz?

- Tak, ale nie oczyszczony. On nie jest niebezpieczny. Maksymalna

czystoĞü jest przecieĪ jednym z najwaĪniejszych warunków

rozszczepienia, prawda? - szybko oblizaá wargi. - Czy myĞli pan, Īe to

byáo rozszczepienie? To nie pluton i nie poddano go bombardowaniu.

- I - dodaá zamyĞlony doktor Smith - byá poniĪej masy krytycznej.

Lub przynajmniej poniĪej znanej nam masy krytycznej. - Patrzyá na

kamienny blat stoáu, spaloną i spieczoną farbĊ szafek, srebrzyste

strugi na betonowej podáodze. - Ale uran topi siĊ w temperaturze okoáo

tysiąca oĞmiuset stopni Celsjusza, a reakcje nuklearne nie są jeszcze

zbyt dobrze poznane, wiĊc nie moĪemy wykluczyüĪadnej moĪliwoĞci.

Zresztą to miejsce musi byü wrĊcz przesycone promieniowaniem z

najprzeróĪniejszych Ĩródeá. Kiedy metal wystygnie, máodzieĔcze,

radziábym go zebraü i bardzo dokáadnie zbadaü.

Rozejrzaá siĊ uwaĪnie, po czym nagle podszedá do przeciwlegáej

Ğciany i zaniepokojony spojrzaá na plamkĊ na wysokoĞci ramion.

- Co to jest? - spytaá chemika. - Czy to zawsze tu byáo?

- Co, proszĊ pana?

Cháopak zbliĪ\á siĊ, zdenerwowany, i spojrzaá na miejsce, wskazane

przez starszego czáowieka. Byáa to maáa dziurka, którą moĪna by uznaü

za Ğlad po wyjĊtym gwoĨdziu, ale gwóĨGĨ ten musiaáby przebiü tynk i

cegáĊ na wylot; przez otwór widaü byáo dzienne Ğwiatáo.

- Nigdy tego wczeĞniej nie widziaáem - chemik potrząsnąá gáową. -

Ale teĪ nigdy czegoĞ takiego specjalnie nie szukaáem, proszĊ pana.

Doktor Smith nie odpowiedziaá. Cofnąá siĊ powoli i podszedá do

cieplarki, prostokątnego pudeáka z cienkiej stalowej blachy. KrąĪ\áa w

nim woda, powoli poruszana mieszadáem, wĊdrującym z mechaniczną

precyzją, a zanurzone w niej elektryczne grzaáki, sterowane przez

termometr, wáączaáy siĊ i wyáączaáy z irytująFą regularnoĞcią.

- A to tutaj byáo? - doktor Smith delikatnie podrapaá paznokciem

plamkĊ na szczycie dáXĪszej Ğcianki. Byáo to regularne maáe kóáko

wyciĊte w metalu. Poziom wody go nie siĊgaá.

Oczy chemika rozszerzyáy siĊ ze zdumienia.

- Nie, proszĊ pana, tego przedtem nie byáo. Jestem pewien.

- Hmm. SprawdĨ po drugiej stronie.

- Niech mnie diabli! Jest!

- Dobrze. ChodĨ tutaj i spójrz przez te otwory… Zamknij, proszĊ,

cieplarkĊ. Teraz staĔ tutaj - poáRĪ\á palec na dziurze w Ğcianie. - Co

widzisz?! - zawoáDá.

- PaĔski palec. Czy trzyma go pan na miejscu tamtej dziury? Doktor

Smith nie odpowiedziaá. Z caáym spokojem, który zdoáDá sobie narzuciü,

poleciá:

- Spójrz teraz w drugą stronĊ… Co widzisz?

- Nic.

- Ale to jest to miejsce, w którym staá tygiel z uranem. Patrzysz

dokáadnie na nie, prawda?

Wahanie.

- MyĞOĊ, Īe tak.

Doktor Smith zerknąá na wizytówkĊ wisząFą na uchylonych ciągle

drzwiach i zimnym gáosem oznajmiá:

- Panie Jennings, to jest absolutnie tajne. Nie chciaábym, Īeby

wspominaá pan o tym komukolwiek. Rozumie pan?

- Tak, proszĊ pana!

- Zatem chodĨmy stąd. PrzyĞlemy tutaj dozymetrystów, Īeby sprawdzili

laboratorium, a my spĊdzimy ten czas u lekarza.

- MyĞli pan, Īe byáo skaĪenie? - chemik zbladá.

- Zobaczymy.

Nie stwierdzili Īadnych skutków skaĪenia. Obraz krwi byá normalny, a

test na cebulkach wáosów nie wykazaá niczego. MdáRĞci, których

doĞwiadczyli, przypisano przeĪytemu stresowi. Nie wystąpiáy Īadne inne

objawy.

W caáym instytucie, ani bezpoĞrednio po wypadku, ani póĨniej nie

znalazá siĊ nikt, kto byáby w stanie wyjaĞniü, dlaczego nie oczyszczony

uran duĪo poniĪej masy krytycznej i nie poddany bombardowaniu

neutronami mógá gwaátownie stopnieü i wypromieniowaüĞmiercionoĞQą,

widoczną aurĊ.

Jedyną konkluzją pozostaáo stwierdzenie, Īe fizyka jądrowa nadal

kryje w sobie dziwne i groĨne tajemnice.

Doktor Smith nigdy nie zdobyá siĊ na wyznanie caáej prawdy w

raporcie, który przygotowaá. Nie wspomniaá o dziurach w laboratorium

ani o tym, Īe najbliĪsza tygla byáa ledwie widoczna, ta po drugiej

stronie cieplarki nieco wiĊksza, a otwór w Ğcianie, leĪący trzy razy

dalej od niej, miaá juĪĞrednicĊ gwoĨdzia.

Wiązka promieniowania poruszająca siĊ w prostej linii mogáa pokonaü

wiele kilometrów, zanim krzywizna Ziemi spowoduje, Īe powierzchnia

planety odsunie siĊ z jej drogi na tyle. aby promieĔ nie mógá wywoáDü

Īadnych uszkodzeĔ. Miaáby wtedy okoáo trzech metrów Ğrednicy. Lecąc w

przestrzeĔ, rozszerzając siĊ i sáabnąc, dziwny strumieĔ mógáby w koĔcu

zniknąü niczym niü w materii kosmosu.

Nigdy nikomu nie powiedziaá o tej wizji.

Nigdy teĪ nie powiedziaá, Īe nastĊpnego dnia jeszcze w trakcie badaĔ

lekarskich poprosiá o poranne gazety i przejrzaá je szukając okreĞlonej

informacji.

Ale w wielkiej metropolii co dnia znika tak wiele osób. Nikt nie

przybiegá na policjĊ krzycząc i opowiadając, jak na jego oczach zniknąá

czáowiek (a moĪe poáowa czáowieka?). Nie byáo doniesienia o Īadnym

takim wypadku.

W koĔcu doktor Smith zmusiá siĊ, by zapomnieü o wszystkim.

Josephowi Schwartzowi przydarzyáo siĊ to miĊdzy jednym krokiem a

drugim. Podniósá prawą nogĊ, Īeby przekroczyü lalkĊ, i ogarnĊáa go

nagáa sáaboĞü, jak gdyby przez uáamek sekundy trąba powietrzna uniosáa

go i wywróciáa na lewą stronĊ. Kiedy z powrotem postawiá prawą nogĊ na

Asimov Isaac - Imperium Galaktyczne 01 - Kamyk na Niebie.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: