30_sierpień-listopad 1999.pdf

Rok VI Nr 4 (29)

sierpieñ - listopad 1999

ISSN 1234 8112

W sid³ach hormonoterapii

W³odzimierz Fija³kowski

kscentrycznoæ wspó³czesnej

cywilizacji ujawnia siê w rekla-

mie, która nie zna granic i gubi

poczucie zdrowego rozs¹dku. Wystar-

czy przyjrzeæ siê has³om, wypisanym

na ogromnych tablicach atakuj¹cych

zmys³ wzroku cz³owieka. Niektóre - o

ironio! - siêgaj¹ g³êbi filozofii, jak na

przyk³ad: B¹d sob¹ - pij Coca-Colê,

albo Mylê, wiêc... jem (u McDo-

naldsa). Inne has³a ³¹cz¹ atrakcyjn¹

zachêtê do palenia papierosów z bru-

talnym ostrze¿eniem o gro¿¹cym raku.

W hale: B¹d za wyborem! pomija siê

koñcówkê. Zamys³ jest jasny: chodzi

o samo dokonywanie wyboru jako

wartoci nie daj¹cej siê pomniejszyæ

o z³o, jakie staje siê przedmiotem wy-

boru (aborcja). Has³em, które robi za-

wrotn¹ karierê w rodowisku medycz-

nym, jest NOWA JAKOÆ ¯YCIA.

Pod takim szyldem figuruje HORMO-

NALNA TERAPIA ZASTÊPCZA,

stosowana masowo u kobiet w zwi¹z-

ku z menopauz¹, czyli zakoñczeniem

okresu rozrodczego.

D³ugofalowe stosowanie hormo-

nów nie ma oczywicie na celu przed-

³u¿enia zdolnoci rodzenia do pónej

staroci; tutaj osi¹ga siê pozorowane

miesi¹czkowanie dla zachowania

komfortu psychicznego. Stopniowo

dopisano jeszcze wiele korzystnych

oddzia³ywañ, jak np. w ochronie przed

osteoporoz¹. Sêk w tym, ¿e perspek-

tywa unikniêcia osteoporozy zag³uszy-

³a zalecenia normalnej profilaktyki z

pominiêciem ubocznych skutków d³u-

gotrwa³ego stosowania hormonów,

gro¿¹cych zdrowiu na dalsza metê.

Aby wdro¿yæ system stosowania

hormonalnej terapii zastêpczej u ko-

biet zbli¿aj¹cych siê do menopauzy,

trzeba by³o zmieniæ definicjê klimak-

terium, zwanego niefortunnie przekwi-

taniem. Greckie s³owo klimakter ozna-

cza szczebel drabiny. Od tego s³owa

pochodzi okrelenie fazy ¿ycia zwi¹-

zanej z zakoñczeniem okresu rozrod-

czego. Klimakterium jest spowodowa-

ne fizjologicznym procesem starzenia

siê jajników. Proces ten rozpoczyna siê

po 40. roku ¿ycia i koñczy oko³o roku

60. Wyranym objawem, bêd¹cym

jakby punktem zwrotnym, jest zanik

cyklicznoci z widocznym nastêp-

stwem w postaci niewystêpowania

miesi¹czek. Menopauza oznacza za-

koñczenie miesi¹czkowania.

Wybiórcze starzenie siê jajników

i zwi¹zany z tym zanik funkcji roz-

rodczej nie oznacza jednak jakiego

nag³ego nasilenia starzenia siê ca³e-

go organizmu. Po okresie przejcio-

wym stabilizuje siê nowa faza ¿ycia,

w której kobieta normalnie zachowu-

je pe³niê si³ oraz sprawnoci fizycz-

nej i umys³owej. Czêstsze wystêpo-

wanie niektórych chorób u starszych

kobiet wie¿e siê z wieloma czynni-

kami, daj¹cymi siê okreliæ synte-

tycznie jako STYL ¯YCIA. Nale¿a-

³oby zatem przeciwstawiæ siê

przesadom kr¹¿¹cym wokó³ okresu

zaniku miesi¹czkowania. Trzeba

wiêc uwiadomiæ sobie, ¿e:

1. Nawet silnie wyra¿one objawy

klimakteryczne (objawy naczynioru-

chowe, czyli tzw. wary i uderzenia

krwi do g³owy, labilnoæ emocjonalna

wyra¿aj¹ca siê zmiennoci¹ nastroju

itp.) nie powoduj¹ powstania raka;

2. Zaburzenia emocjonalne, po³¹-

czone z dra¿liwoci¹, os³abieniem pa-

miêci i sk³onnoci¹ do przelotnych sta-

nów depresji nie stanowi¹ choroby

psychicznej ani do niej nie prowadza;

3. Klimakterium, jak powiedziano,

nie jest objawem gwa³townego starze-

nia siê organizmu, lecz progiem usta-

nia czynnoci rozrodczych w zwi¹zku

ze starzeniem siê jajników;

Dokoñczenie na s. 4

UWAGA, UWAGA!

Wkrótce rozpoczynamy

nowy cykl szkoleniowy dla

kandydatów na nauczycieli

metod naturalnego

planowania rodziny Ligi

Ma³¿eñstwo Ma³¿eñstwu.

Zapraszamy ma³¿eñstwa,

które chcia³yby dzieliæ siê

z innymi swoja wiedz¹

i wiadectwem ¿ycia.

Proponujemy fachowe

szkolenie, a po jego

ukoñczeniu zapewniamy

komplet materia³ów do

prowadzenia kursów.

Zg³oszenia prosimy wysy³aæ

na adres podany na s. 19.

C YKLE

arta, któr¹ zamieszczamy, po-

chodzi od kobiety bêd¹cej

wchodz¹cej w okres meno-

pauzy. Zwróæmy uwagê na ropiêtoæ

d³ugoci cykli: od 17 do 37 dni, pod-

czas gdy wczeniej miewa³a ona cy-

kle 24 - 27-dniowe. Przedstawiany

cykl by jeszcze d³u¿szy, bo trwa³ a¿

45 dni (na wykresie mamy zaznaczo-

ne obserwacje prowadzone do dnia

42). W tym cyklu po raz pierwszy wy-

st¹pi³o te¿ plamienie po miesi¹czce

(dni 7 - 11) - wczeniej w³acicielka

kart obserwowa³a regularne piêcio-

dniowe krwawienia. Zapis obserwacji

temperatury i luzu pokazuje dziwn¹

rozbie¿noæ miedzy tymi objawami.

Zauwa¿my, ¿e w dniach 23 - 27 po-

ziom temperatury jest nieco ni¿szy ni¿

wczeniej, co zwykle jest zwi¹zane z

wy¿szym przedowulacyjnym pozio-

mem estrogenów i moglibymy siê w

zwi¹zku z tym spodziewaæ równocze-

snego wyst¹pienia luzu, sygnalizuj¹-

cego zbli¿aj¹c¹ siê owulacjê luzu .

Jednak po raz pierwszy luz pojawi³

siê dopiero czwartego dnia ni¿szych

temperatur. Ta rozbie¿noæ pomiêdzy

luzem a temperatur¹ utrzymuje siê

tak¿e póniej, utrudniaj¹c wyznacze-

nie pocz¹tku fazy III. Wzrost tempe-

ratury obserwujemy, poczynaj¹c od

dnia 28, co pozwala oczekiwaæ usta-

bilizowania siê zbie¿noci objawów,

poniewa¿ w tym oraz w nastêpnym

dniu kobieta zaobserwowa³a suchoæ.

W dniu 30 jednak pojawi³a siê znacz-

na iloæ luzu rozci¹gliwego, który by³

obecny tak¿e dzieñ póniej. Tak wiêc

dopiero dzieñ 35 jest czwartym dniem

zanikania luzu po szczycie, równie¿

temperatura w tym dniu daje wystar-

czaj¹ce potwierdzenie, by mo¿na by³o

zastosowaæ regu³ê B - pocz¹tek fazy III.

Okres premenopauzy stawia nowe

problemy, na przyk³ad czy mo¿emy siê

spodziewaæ, ¿e nastêpne cykle te¿

bêd¹ tak d³ugie jak ten. Raczej nie -

czêsto po kilku d³u¿szych cyklach po-

jawia siê bardzo krótki. Wynika z tego,

¿e dobrze by³oby zwróciæ uwagê na

sposób wyznaczania fazy I. Sugerowa-

libymy powstrzymanie siê od wspó³-

¿ycia podczas dni z krwawieniem lub

plamieniem. Wystêpuj¹ce po nim dni

suche mo¿emy zgodnie z regu³¹ ostat-

niego suchego dnia traktowaæ jako dni

niep³odne, ale tylko wtedy, jeli w po-

przednich cyklach obserwowalimy

stale co najmniej piêciodniowy okres

wystêpowania luzu przed dniem

szczytu. Je¿eli luz wystêpowa³ kró-

cej, to nie polecamy tej regu³y. Ozna-

cza to, ¿e ma³¿eñstwa pragn¹ce unik-

n¹æ poczêcia ograniczaj¹ wspó³¿ycie

do fazy III. Silna motywacja, jak¹ po-

siadaj¹ ma³¿onkowie w tym okresie

¿ycia pomaga im prze¿ywaæ bez na-

piêæ d³u¿sze okresy powstrzymywania

siê od zbli¿eñ.

Warto zwróciæ uwagê na jeszcze

inne aspekty. Wiele ma³¿eñstw w tym

wieku ma ju¿ dorastaj¹ce lub doros³e

dzieci, które ucz¹ siê, jak radziæ sobie

z silnymi i licznymi pobudzeniami

seksualnymi. Mo¿na wiêc ofiarowaæ

trudnoci, jakich dowiadczamy, sta-

raj¹c siê wytrwaæ w czystej powci¹-

gliwoci, w intencji naszych dzieci;

mo¿na staraæ siê z³¹czyæ nasze do-

wiadczenie z cierpieniem Chrystusa,

jako ¿yw¹ modlitwê o odrodzenie cno-

ty czystoci we wspó³czesnym wie-

cie, dla którego taka postawa staje siê

niestety coraz czêciej czym niezro-

zumia³ym.q

Drodzy

Czytelnicy

Bardzo Was prosimy o pomoc

w dotarciu z Fundamentami

Rodziny do Waszego rodowiska.

Bêdziemy wdziêczni, jeli

zamawiaj¹c wiêcej egzemplarzy

kolejnych numerów,

spróbujecie zainteresowaæ nimi

Waszych bliskich, znajomych

czy ksiê¿y w parafii.

Ci z Pañstwa, którzy zechc¹ w ten

sposób pomóc nam w kolporta¿u

Fundamentów Rodziny,

otrzymuj¹ dodatkowo

jeden egzemplarz gratis,

za za pozosta³e p³ac¹

po 1 z³/egz. plus koszty przesy³ki

Bo¿ena Tabor

ûûû

SS SS

SSS

m SS

SSSSS S SSS

+RSSS S

P1234

Prosimy o sk³adanie zamówieñ

wiek: 49 lat, ten cykl: 45 dni

najkrótszy cykl: 17; najd³u¿szy cykl: 37

Pocz¹tek fazy III wed³ug regu³y B = dzieñ 35

na formularzu ze str. 19

Fundamenty Rodziny nr 4/1999

Premenopauza

M A£¯EÑSTWO

Potrzeba

bliskoci

kie, które wspó³¿yj¹ kilka razy dzien-

nie. Rytm zbli¿eñ nie jest przy tym

ustalony raz na zawsze. Ma³¿onkowie

mog¹ w jakim okresie wspó³¿yæ czê-

ciej ni¿ zwykle, kiedy indziej nato-

miast mog¹ mieæ d³u¿sz¹ przerwê w

zbli¿eniach. Ich dotychczasowa czê-

stotliwoæ wspó³¿ycia mo¿e te¿ na sta-

³e siê zwiêkszyæ lub zmniejszyæ. Ka¿-

da z tych sytuacji jest ca³kowicie

normalna i naturalna, jeli tylko im

obojgu odpowiada.

Swego czasu prowadzono badania

ankietowe, próbuj¹c ustaliæ czêstotli-

woæ wspó³¿ycia ró¿nych ma³¿eñstw

i znaleæ w tym zakresie jakie prawi-

d³owoci. Okaza³o siê jednak, ¿e ta-

kich prawid³owoci praktycznie nie da

siê wskazaæ. Owszem, mo¿na by³o

podaæ jak¹ statystykê, lecz wynika³a

ona z bardzo du¿ych urednieñ. Jeli

jedno ma³¿eñstwo wspó³¿yje raz w

miesi¹cu, a drugie trzydzieci razy, to

niew¹tpliwie rednio wspó³¿yj¹ po

piêtnacie razy w miesi¹cu. Czy jed-

nak z takiej statystyki cokolwiek wy-

nika?

Tak w³anie mniej wiêcej wygl¹da-

³y wyniki wspomnianych badañ. Ba-

dano oczywicie reprezentatywne gru-

py, lecz rozrzut miêdzy

poszczególnymi ma³¿eñstwami w da-

nej grupie by³ bardzo du¿y. Potwier-

dzi³o to bardzo zdecydowanie, ¿e czê-

stotliwoæ zbli¿eñ jest spraw¹ wybitnie

indywidualn¹.

Ma³¿onkowie mog¹ oczywicie

zastanawiaæ siê nad tym, czy ich ¿y-

cie p³ciowe jest dostatecznie regular-

ne. Lecz powinni kierowaæ siê tutaj

wy³¹cznie swoimi w³asnymi potrzeba-

mi i odczuciami, bardzo zdecydowa-

nie odrzucaj¹c jakiekolwiek odniesie-

nia statystyczne, a tak¿e wszelkie mity

i stereotypy na temat podejmowania

wspó³¿ycia. Mitów jest tutaj ca³kiem

sporo. Choæby taki, ¿e prawdziwy

mê¿czyzna powinien codziennie.

Albo te¿ taki, ¿e w ma³¿eñstwie trze-

ba wspó³¿yæ ma³¿eñstwo jest miej-

scem po¿ycia seksualnego, ale prze-

cie¿ powinno siê je podejmowaæ nie

dlatego, ¿e trzeba.

Agata i Krzysztof Jankowiakowie

aki jest najlepszy czas, najlepszy

moment na spotkanie w akcie

ma³¿eñskim? Wydaje nam siê, ¿e

ma³¿onkowie specjalnie siê nad tym

nie zastanawiaj¹.

Wyj¹tkiem s¹ tylko zdarzaj¹ce siê

czasem kontrowersje miêdzy mê¿em

i ¿on¹, czy wspó³¿yæ w danym dniu

czy nie. Ale ¿e tego rodzaju kontro-

wersjom zazwyczaj towarzysz¹ emo-

cje, trudno uznaæ padaj¹ce wtedy ar-

gumenty za rzeczow¹ refleksjê.

Do zbli¿enia seksualnego najczê-

ciej dochodzi spontanicznie. Tak,

brzmi to bardzo zachêcaj¹co. Tyle ¿e

owa spontanicznoæ potrafi odbiæ siê

na jakoci prze¿yæ, bywa te¿ przyczy-

n¹ nieporozumieñ miêdzy ma³¿onka-

mi. Warto wiêc chyba byæ nieco mniej

spontanicznym, jeli dziêki temu m¹¿

i ¿ona bêd¹ mogli siê jednoczyæ w na-

prawdê najlepszym czasie.

Wa¿ne te¿ jest, by ma³¿eñskie ¿y-

cie seksualne by³o regularne i ustabi-

lizowane. Umo¿liwia to rozwój sek-

sualny, stopniowe osi¹ganie coraz

wiêkszych doznañ i prze¿yæ. Regular-

ne po¿ycie zaspokaja potrzeby seksu-

alne ma³¿onków. Kto s³usznie powie-

dzia³, ¿e ³atwiej jest ¿yæ w zupe³nej

wstrzemiêliwoci ni¿ prowadziæ ¿y-

cie p³ciowe, które nie jest w dostatecz-

nym stopniu regularne.

Z tych wszystkich powodów chcie-

libymy zastanowiæ siê nad tym, kie-

dy w³aciwie ma³¿eñstwo powinno

podejmowaæ zbli¿enie seksualne. Nie

chodzi nam przy tym o obiektywne

okolicznoci, które z góry przes¹dza-

j¹ o mo¿liwoci wspó³¿ycia. Wiado-

mo na przyk³ad ¿e ma³¿onkowie nie

bêd¹ wspó³¿yæ, jeli jedno z nich jest

powa¿nie chore, czy te¿ gdy nie ma

po temu warunków zewnêtrznych

np. na jakiej wycieczce kilka ma³-

¿eñstw pi w jednym pokoju. Takim

czynnikiem obiektywnym jest te¿ rytm

p³odnoci ma³¿onkowie nie planu-

j¹cy poczêcia podejm¹ zbli¿enie w nie-

p³odnej fazie cyklu, a planuj¹cy poczê-

cie w okrelonych dniach w fazie

p³odnej. Jednak nie o takich sytuacjach

chcemy w tym miejscu mówiæ. Pragnie-

my zastanowiæ siê nad tym, jak znaleæ

najlepszy czas na zbli¿enie wówczas,

gdy wszystkie obiektywne okoliczno-

ci na to zbli¿enie pozwalaj¹.

Jak czêsto wiêc m¹¿ i ¿ona powin-

ni ze sob¹ wspó³¿yæ? Od czego to za-

le¿y?

Tylko i wy³¹cznie od nich samych.

Nie od tego, jak czêsto robi¹ to s¹sie-

dzi i przyjaciele, nie od tego, jaka jest

rednia czêstotliwoæ wspó³¿ycia ma³-

¿eñstw w tym wieku, na tym obszarze

kraju czy kontynentu.

Popularne publikacje czy filmy

kreuj¹ obraz wiata, w którym wspó³-

¿ycie seksualne nale¿y do czynnoci

tak powszednich jak mycie zêbów czy

jedzenie niadania. Kobieta tam za-

wsze chce, a mê¿czyzna zawsze mo¿e

i wygl¹da na to, ¿e ¿ycie ma³¿eñskie

prawie ¿e z niczego innego siê nie sk³a-

da. Gdy kto podda siê temu obrazo-

wi, mo¿e bardzo ³atwo wpaæ we fru-

stracjê, jeli u niego akurat zbli¿enia

seksualne nie odbywaj¹ siê codzien-

nie.

Tymczasem nie ma ¿adnej nor-

my, która okrela³aby, jak czêsto para

ma³¿eñska powinna ze sob¹ wspó³¿yæ.

Jest to sprawa ca³kowicie indywidu-

alna, zale¿na od potrzeb obojga ma³-

¿onków. Ka¿de ma³¿eñstwo kszta³tu-

je swój w³asny styl ¿ycia seksualnego,

ustalaj¹c m.in. odpowiedni dla siebie

rytm zbli¿eñ. Niektóre ma³¿eñstwa

wspó³¿yj¹ codziennie, inne raz czy

dwa razy w miesi¹cu, bywaj¹ te¿ i ta-

Dokoñczenie na s. 5

Fundamenty Rodziny nr 4/1999

Z DROWIE

W sid³ach hormonoterapii

Dokoñczenie ze s. 1

leki wykorzystywane w hormonalnej

terapii zastêpczej. Lekarze sk³onni s¹

stosowaæ te rodki - oczywicie za

zgod¹ kobiety - do pónej staroci, nie

wyznaczaj¹c cis³ej granicy wieku. W

ich opinii utrzymywanie miesi¹czko-

wania do 60. roku ¿ycia staje siê zja-

wiskiem coraz powszechniejszym i

coraz bardziej akceptowanym przez

kobiety.

Przed rodowiskiem lekarskim, re-

spektuj¹cym zasady prokreacji ekolo-

gicznej, niesk³onnym do negowania

wzorców naturalnych i wprowadzania

w to miejsce modeli w³asnych, staje

nowe wyzwanie, któremu trzeba spro-

staæ. Przypominaj¹ mi siê lata szeæ-

dziesi¹te, kiedy to zaczê³y robiæ osza-

³amiaj¹c¹ karierê gestageny. Jeden z

profesorów ginekologii ukaza³ wów-

czas sw¹ wizjê przysz³oci, przewidu-

j¹c mo¿liwoæ wysterowania cykli

kobiecych na ca³ym globie ziemskim.

Mo¿na by doprowadziæ do tego, ¿e

miesi¹czkowanie przypada³oby w tym

samym terminie u wszystkich zainte-

resowanych kobiet na wiecie. Dziêki

temu mo¿na by odpowiednio progra-

mowaæ olimpiady, konkursy i ró¿ne-

go rodzaju zawody, uwzglêdniaj¹c

optymaln¹ kondycjê kobiet. Ów uto-

pijny pomys³ od¿y³ ponownie i wpla-

ta siê w NOW¥ JAKOÆ ¯YCIA.

Tymczasem jednak trudno siê

uwolniæ od wielu w¹tpliwoci. Meno-

pauza oznacza zakoñczenie okresu

rozrodczego. Czy jest to równoznacz-

ne z ubezp³odnieniem kobiety? Ow¹

równoznacznoæ narzuca³by redukcjo-

nizm w pojmowaniu i prze¿ywaniu

seksualnoci. P³odnoæ jest w³aciwo-

ci¹ natury ludzkiej, stanowi integral-

ny element seksualnoci. Wyra¿a siê

aktywnoci¹, sk³aniaj¹c¹ do wycho-

dzenia z w³asnej izolacji, uzdalniaj¹-

c¹ do bycia darem i przyjêcia daru z

siebie drugiej osoby. Na sposób prze-

¿ywania okresu oko³omenopauzalne-

go (mylê, ¿e nale¿a³oby wreszcie roz-

staæ siê z tym przekwitaniem)

rzutuje ca³a historia ¿ycia kobiety, a

zw³aszcza rodzaj wychowania i samo-

wychowania w sferze p³ci. Nie sposób

pomin¹æ stylu ¿ycia, który - jak wy-

kazuj¹ badania kszta³tuje zdrowie

cz³owieka w 50%. Ubezp³adnianie siê,

przy u¿yciu ró¿nych rodków antykon-

cepcyjnych, dla ograniczenia potom-

stwa nieuchronnie ubezp³adnia ca³¹

osobê, równie¿ w funkcji wiêziotwór-

czej. Pomijaj¹c funkcjê biologicznego

rytmu p³odnoci i niep³odnoci, wpi-

sanego w kobiecy cykl i odnosz¹cego

siê do dwojga osób, tworz¹cych zwi¹-

zek trwa³y i wy³¹czny, omawiany tu

program nowej jakoci ¿ycia osa-

dzony jest na mielinie. Metodyczne

stosowanie antykoncepcji nie pozwa-

la, jak widaæ, wyeliminowaæ lêku

przed niechcian¹ ci¹¿¹, st¹d d¹¿enie

do objêcia hormonalnym ubezp³adnia-

niem wszystkich kobiet po 35. roku

¿ycia. A co z podwiadomym poczu-

ciem winy za odrzucenie p³odnoci

jako daru natury? Na takim chorym

pod³o¿u chce siê zbudowaæ zdrow¹

jakoæ ¿ycia. Utopia.

Dolegliwoci i niedomagania zwi¹-

zane z okresem oko³omenopauzalnym

powstaj¹ na pod³o¿u uwarunkowañ

konstytucji genetycznej oraz oddzia-

³ywañ wielu czynników przyczyno-

wych. St¹d rozleg³a przestrzeñ dla pro-

filaktyki oraz zastosowania ró¿nych

zaleceñ, jak na przyk³ad odpowiednia

dieta, suplementacja witaminowa

(wa¿na w zagro¿eniu osteoporoz¹),

wzmo¿ona i systematyczna aktywnoæ

fizyczna itp.

Przy tak masowym i d³ugofalowym

stosowaniu hormonów nie da siê po-

min¹æ faktu, ¿e pod wp³ywem gesta-

genów zawartych w pigu³ce, wzrasta

aktywnoæ mitotyczna w nab³onku

sutka. St¹d rozkwit placówek nasta-

wionych na wczesne wykrywanie raka

piersi. Wykazano, ¿e estrogeny synte-

tyczne zwiêkszaj¹ ryzyko wyst¹pienia

czerniaka z³oliwego. Ryzyko wyst¹-

pienia zmian zakrzepowo-zatorowych

u kobiet stosuj¹cych doustne rodki

hormonalne trzeciej generacji wcale

siê nie zmniejszy³o w porównaniu ze

rodkami drugiej generacji. Æ

4. Zakoñczenie okresu rozrodcze-

go nie wyzwala u kobiety jakiej ak-

tywnoci kompensacyjnej, natomiast

otwiera perspektywê anga¿owania siê

- wolnego od ewentualnych niespo-

dzianek - w ró¿ne dzie³a zwi¹zane z

wykszta³ceniem i uprawianym zawo-

dem;

5. Zakoñczenie miesi¹czkowania

nie stanowi katastrofy ¿yciowej, po-

niewa¿ miesi¹czka jest tylko koñcow¹

faz¹ cyklu, a nie procesem oczyszcza-

j¹cym czy odtruwaj¹cym organizm.

Entuzjazm wielu lekarzy, wzmac-

niany propagand¹ firm farmaceutycz-

nych, przybiera takie rozmiary, ¿e

mówi¹ o NOWEJ ERZE HORMO-

NOTERAPII OKRESU PRZEKWI-

TANIA. Odejcie od natury sk³ania do

zmiany definicji okresu menopauzal-

nego, zwanego tu uporczywie prze-

kwitaniem. W nowoczesnym ujêciu

jest to zespó³ wielu nastêpuj¹cych po

sobie zmian o pod³o¿u endokrynolo-

gicznym i psychicznym, prowadz¹-

cych do znacznego upoledzenia funk-

cji organizmu kobiecego. A przecie¿

definicja, okrelaj¹ca okres klimakte-

rium jako zjawisko fizjologiczne, nie

kwestionuje wystêpowania u czêci

kobiet pewnych zak³óceñ i dolegliwo-

ci, wymagaj¹cych w niektórych przy-

padkach stosowania ró¿nych leków, w

tym tak¿e hormonalnych. Ale takie sta-

nowisko ma pójæ do lamusa. Tu ro-

dzi siê NOWA JAKOÆ ¯YCIA.

W ujêciu entuzjastów hormonalnej

terapii zastêpczej czas jej rozpoczêcia

dotyczy potencjalnie wszystkich ko-

biet w okrelonym wieku. Obecnie

przyjmuje siê, ¿e leczenie substytucyj-

ne nale¿y rozwa¿yæ ju¿ po ukoñcze-

niu 35. roku ¿ycia. Polega ono na po-

dawaniu progesteronu w II fazie cyklu

lub na stosowaniu hormonalnych pre-

paratów antykoncepcyjnych w celu

regulacji nieregularnych krwawieñ

miesi¹czkowych. Postêpowanie takie

umo¿liwia swobodn¹ zmianê prepara-

tu antykoncepcyjnego na standardowe

Fundamenty Rodziny nr 4/1999

R ECENZJA

Ä W trakcie realizacji programu

nowej jakoci ¿ycia w takim kszta³-

cie ju¿ wzrasta klientela w gabinetach

psychologów, psychoterapeutów, orto-

pedów, a tak¿e endokrynologów i gi-

nekologów, stoj¹cych na gruncie me-

dycyny ekologicznej. Onkologia

os³ania siê wczesn¹ diagnostyk¹. Mo¿e

trzeba dopiero zaczekaæ na ukazanie

siê bardziej g³onych skutków, aby na-

st¹pi³ nawrót do zdrowej profilaktyki,

w której w³aciwe miejsce znajdzie

wychowanie i samowychowanie oby-

dwu p³ci do INTEGRACJI SEKSU-

ALNEJ. Wówczas to uka¿e siê nale¿na

pozycja naturalnego planowania rodzi-

ny, wbudowana w szerszy program

PROKREACJI EKOLOGICZNEJ.

Historycy nie podaj¹, w jakich oko-

licznociach pojawi³a siê sentencja

Marka Aureliusza, zapisana w Rozmy-

laniach (V, 9), mo¿emy wiêc powi¹-

zaæ j¹ z omawian¹ tematyk¹: ¯adne

inne po³o¿enie ¿yciowe nie jest tak ko-

rzystne dla okazania zami³owania do

m¹droci, jak to w³anie, w którym siê

teraz znajdujesz.q

W³odzimierz Fija³kowski

Rodzicielstwo i ekologia

Rodzicielstwo w zgodzie z natu-

r¹. Ekologiczne spojrzenie na p³cio-

woæ - taki tytu³ nosi nowa ksi¹¿ka

profesora W³odzimierza Fija³kowskie-

go, twórcy Polskiej Szko³y Rodzenia,

znanego i cenionego autora.

U¿ycie s³owa ekologia do opisy-

wania rzeczywistoci p³ci nie jest lite-

rack¹ metafor¹. Seksualnoæ to rzeczy-

wiste rodowisko dla mi³oci, dziêki

której rodzi siê nowe ¿ycie. Przy tym

termin rodowisko odnosi siê do

wszystkich sfer ¿ycia cz³owieka: fi-

zycznej, psychicznej i duchowej. To

rodowisko zosta³o w XX wieku bar-

dzo zanieczyszczone. Sfera p³ci zabru-

dzona jest k³amstwem, lêkiem i grze-

chem. Jest te¿ okaleczona, bo

oddzielilimy j¹ od rodzicielstwa. Co

gorsza, fakt zanieczyszczenia terenu

p³ci nie jest obecny w powszechnej

wiadomoci ludzi koñca XX wieku.

Autor jednak nie tylko kreli pano-

ramê zagro¿eñ, ale proponuje konkret-

ne rozwi¹zania. Oczyszczanie rodo-

wiska p³ci trzeba zacz¹æ od zdemasko-

wania zak³amania, jakie panuje w na-

szym sposobie mówienia o

seksualnoci. Profesor ods³ania zaka-

muflowane znaczenie takich po-

wszechnie u¿ywanych terminów jak:

seks, ¿ycie p³ciowe, dziecko

chciane, przerywanie ci¹¿y. Powrót

do przejrzystoci, jednoznacznoci jê-

zyka to pocz¹tek zmiany mentalnoci

w kierunku budowania cywilizacji ¿y-

cia i mi³oci.

Ksi¹¿ka W. Fija³kowskiego ilustro-

wana jest przejrzystymi, pogl¹dowy-

mi schematami. Zawiera tak¿e kolo-

row¹ wk³adkê z fotografiami dziecka

w pierwszej fazie rozwoju w ekolo-

gicznej niszy ³onie matki.q

Ksi¹¿kê mo¿na zamówiæ w Funda-

cji G³os dla ¯ycia, ul. Forteczna 3,

61-362 Poznañ, tel. (0-61) 653 03 91,

fax.(0-61) 653 03 95. Cena: 18 z³.

Potrzeba bliskoci,

dokoñczenie ze s. 3

Zwracamy na to uwagê, choæ powinna

byæ to oczywista sprawa. Jednak zdarza

siê, ¿e przyczyna, dla której kto pragnie

wspó³¿ycia nie ma wiele wspólnego z

mi³oci¹. Czasem kto d¹¿y do aktu sek-

sualnego, aby podbudowaæ samego sie-

bie pokonaæ kompleks ni¿szoci (do-

tyczy przede wszystkim mê¿czyzn),

uciec od napiêæ i lêków czy te¿ uzyskaæ

powód do chwalenia siê przed innymi.

Kiedy indziej wspó³¿ycie podejmowa-

ne jest w nadziei uzyskania czego w za-

mian zdobycia przychylnoci ma³¿on-

ka, zyskania jego mi³oci (taka sytuacji

wiadczy, rzecz jasna, o zaburzeniach w

ma³¿eñskich relacjach). Bywa ¿e abso-

lutnie dominuj¹cym powodem zbli¿enia

staje siê chêæ zaspokojenia popêdu sek-

sualnego.

Chcemy byæ dobrze zrozumiani

akt seksualny oczywicie dowartocio-

wuje ma³¿onków, zaspokaja ich potrze-

by seksualne, jest dla nich ród³em przy-

jemnoci. Nie ma w tym nic

niew³aciwego, naturaln¹ rzecz¹ jest te¿

¿e ma³¿onkowie oczekuj¹ od wspó³¿y-

cia zaspokojenia takich w³anie pra-

gnieñ. Problem pojawia siê natomiast

wtedy, gdy akt ma³¿eñski przestaje byæ

wyrazem i znakiem mi³oci, dlatego ¿e

wszystkie inne zwi¹zane z nim d¹¿enia

i oczekiwania ca³kowicie dominuj¹ jego

prze¿ywanie. I tylko o takie sytuacje nam

tutaj chodzi.

Gdy wiêc pytamy o to, kiedy ma mieæ

miejsce akt seksualny, odpowied brzmi:

wtedy gdy pragn¹ tego sami ma³¿onko-

wie i pragn¹ dlatego, ¿e chc¹ wyraziæ

³¹cz¹c¹ ich mi³oæ. Jednak nie jest to ca³a

odpowied.q

W zjedno-

czeniu ma³¿eñ-

skim m¹¿ i ¿ona

maj¹ wyra¿aæ

siebie, a nie ¿ad-

ne konwencje

czy stereotypy.

Ich aktywnoæ

seksualna po-

winna wynikaæ

z rzeczywistej potrzeby. Dlatego zasta-

nawiaj¹c siê nad regularnoci¹ swojego

¿ycia p³ciowego, winni pytaæ o to, czy

zbli¿enia s¹ na tyle czêste, by wiê sek-

sualna przynosi³a satysfakcjê, czy ta

wiê siê rozwija, czy zaspokaja ich po-

trzeby seksualne.

Trzeba te¿ przypomnieæ, ¿e akt ma³-

¿eñski ma s³u¿yæ pog³êbieniu wiêzi miê-

dzy mê¿em i ¿on¹. Pragnienie budowa-

nia tej wiêzi, chêæ okazania i wyra¿enia

mi³oci ma byæ pierwsz¹ i najwa¿niej-

sz¹ przyczyn¹ ma³¿eñskiego spotkania.

Agata i Krzysztof Jankowiakowie

(ci¹g dalszy w nastêpnym numerze)

Autorzy s¹ nauczycielami NPR w Li-

dze Ma³¿eñstwo Ma³¿eñstwu. Mieszkaj¹

w Poznaniu, maj¹ troje dzieci. Redaguj¹

Wieczernik - miesiêcznik Ruchu wia-

t³o - ¯ycie, z którego pochodzi zamiesz-

czony tu artyku³ (nr 11/99).

Fundamenty Rodziny nr 4/1999

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: