Himilsbach Jan - Łzy sołtysa.pdf - Jan Himilsbach - ChomikKulturalny

łzy sołtysa

i inne

opowiadania

jan himilsbach

spis treści

 Łzy Sołtysa 3

 Baca 19

 Zima stulecia 24

 Party przy świecach 27

 Świca 42

 Sroka 44

 Wawa 47

 W imieniu prawa 49

 Policmajster Kielak 52

 Kara Boża 5

 Dziewczyna 56

 Ślub w agonii 57

 Hrabia 60

 Florka 65

Łzy Sołtysa

W nocy zaczął siępić drobny deszcz. Tego dnia w celi było ciemniej niż w słoneczne dni. Przez kosz,

zawieszony za kratami do wewnątrz, wpadało niewiele dziennego światła i dlatego zapalono światło.

Po zasłaniu łóżek i porannej toalecie w milczeniu oczekiwali na apel, a potem na śniadanie. Dla

Borysa był to ostatni apel przed opuszczeniem wiezienia. Po śniadaniu otworzono cele i wszyscy z

oddziału wyszli na korytarz, ustawili się w dwójki, przyszli strażnicy i poprowadzili ich do

warsztatów. W celi pozostał jedynie Borys. Spakował bez pośpiechu swoje rzeczy w koc i cierpliwie

czekał, aż oddziałowy przyjdzie po niego. Przyszedł około południa.

- Tadeusz Nowakowski - powiedział oddziałowy.

- Tak jest.

- Spakowany? -Tak jest.

- To idziemy.

Borys wziął swój węzełek i wyszedł na korytarz. Dozorca zamknął cele. i poprowadził go na dół, a

potem przez dziedziniec do magazynu mundurowego. Za piąć paczek papierosów odprasowali

Borysowi spodnie i kurtkę-wiatrówkę, dali mu pastę, do butów. Po półgodzinie Borys w białej koszuli,

krawacie, odprasowanych spodniach i lekkich pantoflach na nogach, z neseserem w ręku, prowadzony

przez oddziałowego przeszedł do pomieszczeń dyrekcji więziennej. Tu skrupulatnie przeszukano mu

kieszenie w poszukiwaniu jakiegoś grypsu. Nie sprzeciwiał się. Po rewizji usiadł

na ławce i zapalił papierosa. Wypisywanie akt więziennych trwało kilkanaście minut. Na koniec

oddano mu depozyt. Pieniędzy zarobionych było ponad trzy tysiące złotych, stary dowód osobisty i

kilka drobiazgów. Kiedy już wychodził ze zwolnieniem więziennym w ręku, milicjanci wprowadzili

do pomieszczeń administracji trzech aresztowanych.

Borys wyszedł za bramę, na ulicą obcego miasta. Nagłe zetknięcie się z wolnością zaskoczyło go. Stał

na pustej ulicy bezradny jak dziecko, nic wiedząc, w którą stronę ruszyć. Spojrzał za siebie na zimne

mury więzienia. Wstrząsnął nim nieprzyjemny dreszcz. Zapragnął być jak najdalej od tego miejsca.

Ruszył w prawo od bramy. Szedł szybko, nie odwracając się, z głową wtuloną w ramiona. Przy

załamaniu ulicy przeczytał napis. Brzmiał romantycznie: „Aleja Słoneczna". Borys uśmiechnął się

gorzko. Więzienie pozostało daleko za nim. Tak doszedł do centrum miasta. Mimo wczesnego

popołudnia poczuł głód. Wszedł do pierwszej napotkanej restauracji. Przy zastawionych wódką

stolikach siedzieli wytatuowani mężczyźni. Usiadł przy jakimś stole. Podeszła kelnerka, zamówił setkę

wódki, piwo i kotlet schabowy z kapustą. W lustrze naprzeciw dostrzegł swoje odbicie. Twarz miał

bladą, prawie pożółkłą. Kelnerka postawiła przed nim zamówienie. Zapłacił zanim odeszła od stolika.

Jednym haustem wypił alkohol i popił piwem. Potem wziął się do jedzenia. Po obiedzie zapalił

papierosa i opuścił restaurację. Szedł wolno nic spiesząc się. Przystawał przy witrynach sklepowych.

Wszedł do sklepu z pamiątkami i kupił sobie portfel na dokumenty i pieniądze. Jakiegoś przechodnia

zapytał o drogę na dworzec, tamten długo i zawile zaczął mu tłumaczyć, którędy ma iść, jak to zwykle

bywa najpierw w prawo, potem w lewo, i jeszcze raz w lewo. Borys niewiele zrozumiał z tych

wyjaśnień, jednak poszedł we wskazanym kierunku. Potem kierował się odgłosami gwizdów

lokomotyw i przetaczanych wagonów. Niebawem znalazł się na dworcu.

W ogromnej poczekalni ze ścianami wykładanymi kwadracikami kolorowej glazury, w której hulał

wiatr, poruszając płaczliwie wahadłowymi drzwiami, na szerokich ławkach ustawionych pośrodku

siedziało kilku podróżnych, udających się zapewne w dalszą drogę, i kilka okutanych bab z

podmiejskim bagażem.

Borys podszedł do tablicy z rozkładem jazdy pociągów i zadzierając głowę począł czytać

miejscowości wypisane na rozkładzie. Było mu obojętne dokąd ma jechać, byleby jak najszybciej

opuścić to miasto. Podszedł do okratowanego okienka kasy, gdzie siedziała korpulentna blondynka.

- Na Śląsk poproszę - powiedział Borys.

- Dokąd? - spytała zdziwiona kobieta.

- Wszystko jedno dokąd.

- Z przesiadką w Warszawie - powiedziała. - Bezpośredniego połączenia ze Śląskiem nie mamy.

- Niech będzie z przesiadką - zgodził się Borys i podał jej kredytowany bilet. Kobieta zapatrzona w

twarz Borysa odruchowo przystawiła pieczęć i oddała bilet Borysowi.

Chwilę pokręcił się po stacji i wyszedł na miasto. Do odjazdu pociągu pozostały jeszcze trzy godziny.

Chodził obcymi ulicami aż do zmęczenia. W kiosku ulicznym kupił bułki z kiełbasą na drogę i dwie

butelki piwa. Na kwadrans przed odjazdem wsiadł do podstawionego pociągu. Jakiś czas siedział

samotnie w przedziale, dopiero przed samym odjazdem wszedł młody ksiądz. Z miłym uśmiechem

spytał Borysa, czy są wolne miejsca. Borys w milczeniu skinął głową.

Po drodze przybywało ludzi. Wsiadali prawic na każdej stacji, tak że kiedy późnym wieczorem zbliżali

się do Warszawy, wszystkie miejsca w przedziale były zajęte, nawet na korytarzu było tłoczno.

W Warszawie Borys postanowił zatrzymać się kilka dni. W dworcowym biurze informacji zapytał o

nocleg. Skierowano go do Domu Turysty. Przydzielono mu łóżko

w pokoju zbiorowym. Spala tu już jakaś wycieczka. Zajął wolne łóżko, ale nie od razu się położył.

Zostawił swoje rzeczy i wyszedł na miasto. Deszcz przestał padać. W mokrym asfalcie jezdni odbijały

się światła latarni ulicznych i neony sklepowe. Szedł przed siebie, bez celu, opustoszałymi ulicami. Co

jakiś czas mijały go wolno radiowozy milicyjne, a raz nawet polewaczka zraszająca już i tak mokrą

jezdnię. Późno wrócił do hotelu, po ciemku, nic zapalając światła, rozebrał się i wsunął pod koc. Rano,

kiedy się obudził, był sam, wycieczkowicze wynieśli się już na zwiedzanie miasta. Borys wyskoczył z

pościeli, obmył się szybko, ubrał i zszedł na dół. W recepcji zostawił torbę podróżną, w kiosku kupił

poranną prasę i poszedł do przyhotelowej restauracji na śniadanie. Było to pierwsze wolnościowe

śniadanie. Obsłużyła go młoda, sympatyczna kelnerka. Po raz pierwszy od dwóch lat zjadł to, na co

miał ochotę. Potem zamówił kawę i jął przeglądać gazety. Po przejrzeniu pierwszych stron nieco

dłużej zatrzymał się na ogłoszeniach, gdzie poszukiwano pracowników.

Jedno ogłoszenie szczególnie przykuło jego uwagę. Oto fabryka traktorów w Ursusie ogłosiła

zapotrzebowanie na tokarzy, stawki w akordzie według układu zbiorowego w przemyśle

maszynowym.

Borys dokończył kawę, zapłacił rachunek, zwinął gazetę, wetknął ją do kieszeni kurtki i wyszedł na

miasto. Dzień był podobny do poprzedniego. Niebo zasnute ciężkimi, czarnymi chmurami, ale deszcz

nic padał. Było jeszcze dość wcześnie i Borys postanowił przejść się pieszo na dworzec. Po kilkunastu

minutach jazdy pociągiem znalazł się na miejscu. W bramie wypisano mu przepustkę do działu

zatrudnienia. Poszedł we wskazanym kierunku. Zakład był rozległy. W parku w równych rzędach stały

nowo wyprodukowane traktory. Cieszyły oczy świeżym lakierem i niklem. Nigdzie nie widać było

ludzi, jedynie z długich i wysokich hal dobiegał huk i łoskot maszyn.

W dziale kadr przyjęła Borysa jedna z wielu pracujących tu urzędniczek, młoda kobieta o

sympatycznym wyglądzie.

- Pan w jakiej sprawie? - spytała.

- Chciałem dowiedzieć się o pracę.

- W jakim charakterze?

- Jestem tokarzem. Tu w gazecie jest wasze ogłoszenie.

- Tak. Czy posiada pan zwolnienie z ostatniego miejsca pracy?

- Tak.

- Proszę napisać podanie, życiorys i dołączyć zwolnienie z pracy.

- Kiedy z tym mogę przyjść?

- A, jeszcze jedno. Musi pan pójść do urzędu zatrudnienia i poprosić o skierowanie do nas do pracy.

To wszystko. Kiedy pan do nas może przyjść? Choćby jutro od godziny ósmej rano.

Po opuszczeniu biura Borys wsiadł w najbliższy pociąg i pojechał do Warszawy. Pierwsze kroki

skierował do Dzielnicowej Komendy Milicji, skąd odesłano go do milicyjnego biura zatrudnienia. W

milicyjnym pośrednictwie pracy oddał urzędniczce swoje zaświadczenie o zwolnieniu z więzienia. Ta

przeczytała je dokładnie i zapytała:

- Gdzie chcielibyście pracować?

- Jest praca w moim zawodzie.

- (idzie?

- W fabryce traktorów w Ursusie. Byłem tam dzisiaj. Nawet dobrze płacą.

- A jak z mieszkaniem i meldunkiem?

- Wynajmę na razie jakiś pokój, zamelduję się tymczasowo, liczę na waszą pomoc.

Urzędniczka wypisała Borysowi skierowanie i podała mu wraz ze zwolnieniem z więzienia.

-Gdybyście potrzebowali pomocy, zgłoście się do nas.

Jeszcze tego samego dnia Borys napisał podanie o przyjęcie do pracy i życiorys, a następnego dnia

ponownie zjawił się w' fabryce. Przyjęła go ta sama urzędniczka, odebrała od niego dokumenty i

wskazała krzesło. Z uwagą zaczęła przeglądać papiery. W miarę czytania twarz jej coraz bardziej

tężała, wokół ust pojawił się grymas. Borys przyglądał się jej uważnie, usiłował odgadnąć jej myśli. W

miarę upływu czasu jego pewność, że wszystko skończy się pomyślnie i że zostanie przyjęty do pracy

w zakładzie, ustępowała zwątpieniu. Urzędniczka skończyła czytać, jeszcze raz od początku

przerzuciła papiery, a potem, jak człowiek, który usiłuje odpędzić od siebie zmęczenie, przejechała

dłonią po twarzy od czoła do podbródka i zamyśliła się na moment.

- Juk długo pan siedział? - spytała.

- Dwa lata.

- Można wiedzieć za co?

- Za awanturę. Stanąłem w obronie kolegi.

- No nie wiem - powiedziała -ja tutaj panu nic nie poradzę. Niech pan zaczeka, pójdę do kierownika.

Jak po ciężkiej chorobie dźwignęła się od biurka i poszła do pokoju obok. Długo nie wracała, a kiedy

zjawiła się, powiedziała, oddając Borysowi dokumenty:

-Niech pan wejdzie do kierownika, czeka na pana.

W pokoju, do którego wszedł Borys, siedział za biurkiem, gładko uczesany, nienagannie ubrany młody

człowiek. Kierownik wskazał Borysowi fotel, a kiedy ten zajął wskazane miejsce, przystąpił od razu

do rzeczy.

- Rzeczywiście potrzebujemy tokarzy.

Borys siedział i w milczeniu przyglądał się człowiekowi za biurkiem.

- Ale widzi pan - ciągnął dalej kierownik - nasz zakład jest specyficznym zakładem, jest to kombinat

prawie, ciągle rozbudowujemy się, załogę mamy młodą, zdyscyplinowaną. Obawiam się, czy da pan

sobie u nas radę.

- Tam, skąd przychodzę, dyscyplina z pewnością była nie mniejsza, niż w waszym zakładzie. Przez

dwa lata nie opuściłem ani jednej dniówki. Przełożeni byli ze mnie zadowoleni. Uważam, że

powinniście mi pomóc. Tam, w więzieniu, robiono wszystko, żeby przywrócić mnie społeczeństwu,

odbyłem karę i myślę, że jestem człowiekiem, któremu w szczególności należy przyjść z pomocą.

Chcę i muszę pracować, nie myślę kraść.

- Panu jest potrzebna doraźna pomoc, mam na myśli pomoc finansową, jakąś chwilówkę, żeby pan

miał na początek za co żyć. Nic mamy gwarancji, że pan po otrzymaniu od nas jakichś pieniędzy nie

spakuje manatek i nie pojedzie dalej. To jedna sprawa, a druga, panu potrzebne jest jakieś mieszkanie,

my panu tego nie możemy zapewnić, przynajmniej w tej chwili.

- Mam trochę pieniędzy na życie, wynajmę sobie jakiś pokoik przy rodzinie, milicja pomoże mi w

zameldowaniu, rozmawiałem już na ten temat.

Kierownik z zakłopotaniem przetarł oczy, potem w zamyśleniu popatrzył chwilę na Borysa.

- Niech pan zostawi te dokumenty - powiedział wreszcie - i niech pan przyjdzie jutro z rana. Zobaczę,

co da się dla pana załatwić.

Borys wstał, ukłonił się i wyszedł, jego dokumenty pozostały na biurku kierownika. Idąc do wyjścia

przez dział personalny pełen kobiet, odniósł wrażenie, że wszystkie już wiedzą o jego dwuletnim

pobycie w więzieniu.

Po wyjściu z fabryki minął perony przeszedł na drugą stronę torów w kierunku, gdzie mieściło się

przyzakładowe osiedle fabryki. Kupując papierosy w kiosku z gazetami, wdał się w rozmowę z kobietą

za szkłem, zapytał czy może przypadkiem wie o jakimś niedrogim pokoju do wynajęcia.

Kobieta za szkłem nie z chęci przyjścia mu z pomocą, lecz przez prostą kobiecą ciekawość spytała:

- A pan by chciał z rodziną zamieszkać?

- Sam.

- Ale żonę pan ma?

- Jestem kawalerem.

- Najlepiej to poszukać sobie kobiety z mieszkaniem.

- Tak by było najlepiej - zgodził się. - Bogatej i z mieszkaniem.

- Pan się śmieje?

- Nie śmieję się, mówią całkiem poważnie.

- Ja panu doradzą coś, niech pan napisze na karteczce, że samotny, młody mężczyzna poszukuje

pokoju przy rodzinie, a ja tą karteczką wsadzą za szkło, tak, żeby wszyscy widzieli. U mnie sporo

ludzi kupuje gazety, papierosy. Może ktoś się zgłosi, niech pan przyjdzie pojutrze.

Borys usłuchał rady, napisał karteczką, podziękował kobiecie, pożegnał się z nią i wrócił na stację.

W recepcji Domu Turysty, gdzie złożył na przechowanie swój bagaż, zapytał jeszcze szatniarza, czy

może wie o jakimś pokoiku do wynajęcia. Szatniarz obiecał, że popyta swoich znajomych.

- Z mieszkaniami to u nas nie jest lekko - powiedział. - Czasami trafiają się, ale ludzie chcą tyle za

pokój, co Cygan za matkę.

Na tym rozmowa się skończyła. Borys zszedł na dół do restauracji na obiad, a po obiedzie wybrał się

na spacer po mieście. Idąc ulicą spotkał niespodziewanie znajomego, a właściwie znajomy rozpoznał

go wśród wielu przechodniów

- Jak się masz, Borys - przywitał go.

- Cześć, Rogalski - ucieszył się Borys. - Co ty tu robisz?

Był to znajomy z więzienia. Od roku już się nie widzieli.

- Kiedy cię wypuścili? .....Dwa dni temu.

- Gidzie mieszkasz? - wypytywał Rogalski. - Co robisz?

- Nigdzie nie mieszkam, szukam mieszkania, śpię na razie w Domu Turysty, niedaleko stąd. Trafia mi

się robota w Ursusie.

Rogalski zamyślił się.

- Może da się coś załatwić, widzisz ja niedawno ożeniłem się i mieszkam u żony. Moi starzy zostali

sami, może bym z nimi pogadał, mają dwa pokoje z kuchnią. Mogliby zamieszkać w jednym pokoju, a

ty w drugim. Ile mógłbyś zapłacić?

Himilsbach Jan - Łzy sołtysa.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: