program_zajec_k_k.pdf

PROGRAM

ZAJĘĆ KOREKCYJNO – KOMPENSACYJNYCH

DLA KLAS I-III

Opracowała:

Jadwiga Kozieł

Kształcenie zintegrowane

Publiczna szkoła Podstawowa nr 9

W Radomiu

WSTĘP

Pierwszy etap kształcenia szkolnego jest niezmiernie istotnym okresem

w nauce każdego dziecka, gdyż warunkuje on dalszy przebieg jego kariery

szkolnej i życiowej. Uczeń w wieku 7-10 lat równolegle ze zdobywaniem

elementarnych wiadomości i sprawności, kształtuje swój stosunek do

wykonywanej pracy, podejmowanych zadań oraz do otaczającego go świata.

Osiąganie jako pierwszych sukcesów daje dziecku poczucie wartości,

wiary we własne siły, budzi radość życia i motywuje do dalszego wysiłku.

Pierwsze kłopoty ucznia i niepowodzenia wywołują zniechęcenie, pasywność.

Z czasem większe i wciąż narastające trudności mogą powodować wystąpienie

reakcji nerwicowych i trudności wychowawczych.

Te sytuacje mogą doprowadzić do zaburzeń osobowościowych, do jąkania

albo innych problemów o podłożu psychicznym. Nie wyrównane w porę

niedobory osłabiają wydolność umysłową dziecka, wpływają ujemnie na jego

stosunek do nauki, szkoły i kolegów. U ucznia z trudnościami w nauce rodzą się

coraz silniejsze emocje. Wywołują one reakcje fizjologiczne, mające niekiedy

charakter patologiczny. Początkowo wstyd, później niepokój, w końcu lęk przed

szkołą stanowią podłoże niemal wszystkich zaburzeń nerwicowych.

Uświadomienie sobie przez nauczyciela jak ważną rolę odgrywa w życiu

każdego swego wychowanka jest jego pierwszym krokiem, który umożliwi

dziecku harmonijną adaptację do warunków i wymagań szkoły. Pozwoli:

Właściwie zatroszczyć się o wyrównanie opóźnień i braków

rozwojowych,

Zająć się kształtowaniem pozytywnej motywacji do nauki,

Stworzyć uczniom możliwość opanowania określonego zasobu wiedzy,

umiejętności i sprawności,

Zapobiegać reakcjom nerwicowym i trudnościom wychowawczym.

PRZEZWYCIĘŻANIE NIEPOWODZEŃ SZKOLNYCH

W szkole podstawowej, szczególnie w I etapie kształcenia, największe

znaczenie ma możliwie wczesne wykrycie luk w wiadomościach

i umiejętnościach opanowanych przez uczniów.

Aby wykryć zadawnione luki dotyczące elementarnych zasobów

i umiejętności – należy stosować testy diagnostyczne. Ponadto należy zwrócić

uwagę na źródło zaległości w materiale opanowanym przez dzieci. Często jest to

słaba koncentracja uwagi, niesystematyczność, powierzchowność w nauce

przejawiająca się m. in. w braku umiejętności racjonalnego planowania pracy

oraz braku samodzielności.

W celu usunięcia wskazanych niedostatków niezbędne jest otoczenie

dziecka fachową opieką wychowawczą, obdarzenie go zaufaniem, życzliwością,

podtrzymywanie jego wiary we własne siły. Przyzwyczajanie zaś ucznia do

systematyczności oraz wdrażanie go do koncentracji uwagi i intensywnego

wysiłku, wymaga odpowiednich ćwiczeń korektywnych.

CELE, KIERUNKI, ZADANIA PROGRAMU

Celem nadrzędnym zajęć korekcyjno-kompensacyjnych jest stworzenie

możliwości wszechstronnego rozwoju umysłowego, psychicznego i społecznego

dzieciom z utrudnieniami rozwojowymi, rozwoju na miarę ich możliwości.

Tak wyznaczony cel wymaga sprecyzowania celów operacyjnych -

etapowych:

1. Umożliwienie dzieciom opanowania podstawowych umiejętności

czytania i pisania oraz kontynuowania dalszej nauki w szkole.

2. Wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach będących

przyczyną trudności szkolnych.

3. Przezwyciężenie skutków niepowodzeń szkolnych, tj. trudności

w czytaniu, pisaniu i liczeniu oraz przywrócenie prawidłowych postaw

uczniów wobec dalszej nauki.

Praca z uczniem oparta na założonych celach wytycza trzy kierunki,

a zarazem trzy rodzaje oddziaływań terapeutycznych:

1. Stymulowanie i usprawnianie zaburzonych procesów psychomotorycznych

istotnych w opanowaniu umiejętności czytania i pisania, tj. konieczności

wszechstronnego ćwiczenia analizatora wzrokowego, słuchowego

i kinestetyczno-ruchowego.

2. Ćwiczenia sprawności czytania, pisania i liczenia, które muszą sprzyjać

usprawnianiu zaburzonych funkcji oraz służyć przezwyciężaniu konkretnych

trudności w nauce, a tym samym prowadzić do opanowania umiejętności

czytania, pisania i liczenia.

3. Oddziaływania psychoterapeutyczne ogólnie uspokajające a równocześnie

aktywizujące uczniów do nauki.

Prawidłowe prowadzenie pracy korekcyjno-kompensacyjnej wymaga od

nauczyciela pełnego zrozumienia trudności dziecka, znajomości zasad pracy,

a także pełnego rozeznania co do przydatności poszczególnych metod i form

pracy na zajęciach.

PLANOWANIE I REALIZACJA PROGRAMU

Punktem wyjścia do przedstawionych oddziaływań, a zarazem

właściwego opracowania programu zajęć korekcyjno-kompensacyjnych oraz

kryterium oceny ich skuteczności jest:

 Analiza objawów zaburzeń obserwowanych w codziennej

aktywności dziecka (zajęcia, zabawy, rozmowy, kontakty

z rówieśnikami);

 Poznanie wyników badań psychologiczno-pedagogicznych

i logopedycznych;

 Opracowanie wstępnej diagnozy dotyczącej wiedzy, umiejętności

i postaw dziecka na podstawie testów czytania i pisania oraz

informacji uzyskanych od nauczycieli, wychowawców, rodziców;

 Opracowanie indywidualnego programu do pracy w oparciu

o uzyskane wyniki i informacje z jednoczesnym uwzględnieniem

rodzaju zaburzeń rozwojowych i możliwości psychoruchowych;

 Bieżące monitorowanie i korygowanie zaplanowanych działań,

metod i form pracy z uczniem;

 Ewaluacja programu, analiza i ocena oraz wnioski do dalszej pracy.

ZASADY PROWADZENIA ZAJĘĆ

Aby zrealizować założone cele, program pracy korekcyjno-

kompensacyjnej wymaga sformułowania zasad postępowania, którymi winien

kierować się nauczyciel prowadzący zespół. Obok ogólnych zasad

wynikających z dydaktyki i metodyki edukacji wczesnoszkolnej należy

uwzględnić specyfikę pracy z dzieckiem o nieharmonijnym rozwoju, jego

warunki rozwojowe, możliwości intelektualno-poznawcze i potrzeby. Dlatego

nauczyciela obowiązują również zasady:

1. Zasada indywidualizacji środków i metod oddziaływania korekcyjnego -

dzieci z fragmentarycznymi zaburzeniami rozwoju wymagają dodatkowej

pomocy w postaci indywidualnego oddziaływania pedagogicznego, a tym

samym dostosowania środków i metod dydaktycznych i wychowawczych

do indywidualnych możliwości konkretnego dziecka.

2. Zasada powolnego stopniowania trudności w nauce czytania i pisania,

uwzględniająca złożoność tych czynności i możliwości percepcyjne

dziecka – należy uwzględnić objętość opracowanego materiału, jego

przystępność, przechodzenie od ćwiczeń prostych do bardziej złożonych

i wymagających opanowania większego zakresu materiału bez rygoru

czasowego.

3. Zasada korekcji zaburzeń – ćwiczenia przede wszystkim funkcji

najgłębiej zaburzonych i najsłabiej opanowanych umiejętności.

4. Zasada kompensacji zaburzeń – łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych

z ćwiczeniami funkcji nie zaburzonych w celu stworzenia właściwych

mechanizmów kompensacyjnych.

5. Zasada systematyczności – dotyczy częstotliwości ćwiczeń korekcyjno-

kompensacyjnych, jak również dozowania ich w czasie oraz

systematycznej pracy zarówno w szkole, jak i w domu.

6. Zasada ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego – działania

wychowawcze o charakterze psychoterapeutycznym winny towarzyszyć

zabiegom dydaktycznym przez cały czas trwania zajęć, a ich jakość

i skuteczność będzie zależała od wzajemnej akceptacji ucznia

i nauczyciela i od stworzenia atmosfery poczucia bezpieczeństwa

i życzliwej pomocy.

UCZESTNICY PROGRAMU

Program zajęć korekcyjno-kompensacyjnych obejmuje dzieci:

 ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu,

 z zaburzeniami funkcji wzrokowych,

 z zaburzeniami funkcji słuchowych,

 z opóźnieniami i zakłóceniami rozwoju ruchowego (w tym

lateralizacji),

 z zaburzeniami procesów emocjonalno-motywacyjnych,

 z zaburzeniami manualno-graficznymi

 ze specyficznymi zaburzeniami zdolności matematycznych,

 mające trudności w nauce wynikające z zaniedbania

środowiskowego.

Zarówno dzieci z dysleksją rozwojową mające fragmentaryczne zaburzenia

funkcji, jak i dzieci o globalnym opóźnieniu rozwojowym winne być objęte tym

samym programem zajęć (wg H. Spionek).

ORGANIZACJA ZAJĘĆ

Zajęcia organizowane są 2 razy w tygodniu po 1 godzinie lekcyjnej.

Ważne, by spotkania zespołu nie odbywały się po planowych lekcjach ucznia,

kiedy pozostali uczniowie idą już do domu. Wówczas dziecko odczuwa

dyskomfort i może traktować zajęcia jako karę.

Grupa dzieci liczy do 8 uczestników. Grupy dobierane są wg

stwierdzonych zaburzeń rozwojowych, bądź w przypadku dzieci mających

typowe trudności w nauce – wg grup wiekowych.

Rodzice uczniów mogą uczestniczyć w zajęciach otwartych przy

akceptacji pozostałych uczestników. O postępach dziecka informowani są:

- systematycznie – raz w miesiącu za pomocą listu, który zawiera opis

postępów dziecka oraz wskazania do dalszej pracy;

- podczas zebrań w czasie wyznaczonym do indywidualnych rozmów;

- po udziale w zajęciach otwartych przeznaczonych dla rodziców.

TREŚCI PROGRAMU

Zaproponowany układ treści ma stanowić pomoc przy układaniu planu

pracy zajęć korekcyjno-kompensacyjnych i doborze ćwiczeń dla

poszczególnych uczniów z uwzględnieniem rodzaju i stopnia zaburzeń.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: