ROZDZ_15.DOC

440

10.5. Obrona przeciwchemiczna

              10.5.1. Istota i zakres obrony przeciwchemicznej

Obrona przeciwchemiczna to zespół przedsięwzięć mających na celu maksymalne osłabienie skutków rażącego działania broni jądrowej, chemicznej i biologicznej oraz środków promieniotwórczych i toksycznych środków przemysłowych.

Obrona przeciwchemiczna w pododdziale obejmuje:

-     wykrywanie uderzeń bronią jądrową i chemiczną;

-     monitorowanie (rozpoznanie) skażeń;

-     ostrzeganie o zagrożeniu i alarmowanie o skażeniach;

-     udział w przedsięwzięciach ratunkowo-ewakuacyjnych;

-     kontrolę radiologiczną i chemiczną;

-     wykorzystanie indywidualnych i zbiorowych środków ochrony oraz wykorzystanie właściwości ochronnych terenu i jego infrastruktury;

-     likwidację skażeń.

Bezpośrednim organizatorem obrony przeciwchemicznej jest dowódca pododdziału.

Obronę przeciwchemiczną organizuje się i realizuje jej przedsięwzięcia przestrzegając zasad powszechności, ciągłości, trwałości oraz ekonomii sił i środków.

Zasada powszechności oznacza, iż obrona przeciwchemiczna obejmuje swym zakresem wszystkie szczeble organizacyjne wojsk i służb we wszystkich rodzajach działań taktycznych.

Ciągłość obrony przeciwchemicznej oznacza utrzymanie gotowości do realizacji przedsięwzięć, jakie zapewniają ochronę żołnierzy w sytuacji skażeń, niezależnie od pory roku i doby.

Trwałość obrony przeciwchemicznej , to zdolność pododdziałów wojsk lądowych do zachowania możliwości działań taktycznych w warunkach stosowania przez przeciwnika tak konwencjonalnych środków walki, jak i broni masowego rażenia.

Ekonomia sił i środków obrony przeciwchemicznej polega na takim ich wykorzystaniu, zależnie od rodzaju i skali zagrożenia, by w możliwie krótkim czasie osiągnąć pełne zabezpieczenie pododdziałów wojsk w różnych rodzajach działań taktycznych.  

Wymagania w zakresie obrony przeciwchemicznej - w odniesieniu do dowódcy jest, aby organizował on swoje działanie w taki sposób by zmiana działań prowadzonych przy zagrożeniu lub użyciu BMR, mogła być zakończona przy minimalnej utracie skuteczności bojowej i wykonaniu zadania. W celu pomyślnej realizacji tych wymagań wzrastać będzie rola zwykłej taktycznej działalności obronnej obejmującej: pozorowanie, ukrywanie, zakrywanie, rozśrodkowanie, szybkie reagowanie na zmianę położenia. Szczebel, na którym te przedsięwzięcia mogłyby być stosowane zależeć będzie od zadania bojowego.

Ocena zagrożenia – trudno jest przewidzieć kiedy i czy w ogóle BMR będzie stosowana na polu walki. Podobnym problemem jest, czy dany system użyty będzie samodzielnie, czy też w powiązaniu z inną, podobną bronią, co wymaga ciągłości procesu oceny zagrożenia. Dowódca musi nieprzerwanie sprawdzać i aktualizować ocenę zagrożenia BMR, wykorzystując informacje nadrzędnego stanowiska dowodzenia  dostarczone przez organ rozpoznawczy oraz, po uderzeniu, przez organizację Alarmowania i Meldowania o BMR.

W celu zapewnienia pomyślności działań bojowych, które mogą być prowadzone w warunkach zagrożenia użyciem BMR lub jej użycia, muszą być stosowane skuteczne przedsięwzięcia obronne.

Wdrażane lub nakazane przedsięwzięcia obronne powinny obejmować:

1. Wstępne środki ostrożności

·        Ciągłe ponawianie szkolenia z zakresu przedsięwzięć obrony przeciwchemicznej;

·        Utrzymanie indywidualnego i zespołowego wyposażenia obrony przeciwchemicznej.

·        Pełne i ciągłe określanie zagrożenia BMR oraz dopasowanie indywidualnych poziomów ochrony, jako wystarczających;

·        Ścisłe przestrzeganie wszystkich przedsięwzięć przeciwrozpoznawczych;

·        Ciągła obserwacja czynników meteorologicznych, które wpływają na prognozę zagrożonych rejonów skażeniem z uszkodzonych elektrowni jądrowych (EJ) i urządzeń z  toksycznymi środkami przemysłowymi (TŚP).

2. Ochrona podczas ataku

·        Niezwłocznie użycie indywidualnych środków ochrony;

·        Niezwłocznie ogłoszenie alarmu, i późniejsze informowanie dotyczące ataku;

·        Natychmiastowe indywidualne odkażanie oraz gdzie i kiedy będzie możliwe, uruchomienie ochrony zespołowej;

·        Bezzwłoczne monitorowanie i odkażanie stanu osobowego, wyposażenia i uzbrojenia, potrzebnego do utrzymania gotowości bojowej;

·        Ciągłe śledzenie przez elementy ubezpieczające w celu wykrycia możliwego powtórzenia uderzeń.

3. Kontrprzedsięwzięcia po ataku

·        Oszacowanie skutku ataku przeciwnika w celu określenia czy pododdział będzie zdolny działać jak planowano, czy też istniejące plany muszą być skorygowane.

10.5.2. Podział sił i środków obrony przeciwchemicznej  w pododdziale

  Siły i środki pododdziału przeznaczonego do realizacji zadań  wynikających   Tabela 10.22.

  z przedsięwzięć obrony przeciwchemicznej

10.5.3. Przedsięwzięcia obrony przeciwchemicznej

Wykrywanie uderzeń bronią jądrową i chemiczną

1.      Cele realizacji przedsięwzięcia

Wykrywanie uderzeń bronią jądrową organizuje się w celu uzyskania danych o miejscu i czasie jej użycia oraz określenia  stopnia zagrożenia pododdziałów czynnikami rażącego działania tych broni.

2.      Sprzęt i środki wykorzystywane do realizacji przedsięwzięcia

Pododdziały zmechanizowane wyposażone są w etatowy sprzęt i środki, umożliwiające samodzielną realizację typowych zadań związanych z wykrywania uderzeń bronią jądrową. Do tego celu służą dwa etatowe przyrządy, w które wyposażone są wozy bojowe: Przyrząd Rozpoznania Chemicznego i Promieniotwórczego (PRChR) lub Automatyczny Sygnalizator Skażeń ASS -1.  Specyficzne zadania, wymagające użycia specjalistycznego sprzętu lub specjalnego przeszkolenia żołnierzy, wykonują specjalistyczne pododdziały rozpoznania skażeń. Przyrząd Rozpoznania Chemicznego i Promieniotwórczego (rys. 10.104) znajduje się na wyposażeniu wszystkich bojowych wozów piechoty i czołgów.

                            A                                                        B                                                        C

Rys. 10.104. Ogólny widok przyrządu

A-     pulpit pomiarowy, B- blok indykatora, C- blok zasilania, 1, 19, 26, 28, 31 - złącza wielowtykowe,

2, 22 - bezpieczniki, przełącznik rodzaju pracy i kontroli sprawności układów „O”, „P.”, „A”, 4 - pokrętło ustawienia zera „UST. ZERA”, 5 - osłona śruby regulacji miernika, 6 - miernik ( mikroamperomierz ), 7 - pokrywa lampki podświetlenia skali miernika, 8, 9, 10 - lampki sygnalizacyjne „O”, „P.”, „A”, 11 - wyłącznik indykatora „WYŁ. INDYKATORA”, 12 - lampka kontrolna „ INDYKATOR - KOMENDY - WYŁ”, 13, 25, 42 - tabliczki informacyjne, 14 - wyłącznik napięcia sterującego „ KOMENDY” , 15 - kapturek przycisku kontrolnego „OPA”, 16 - przewód wlotowy powietrza (ogrzewany), przewód wylotowy powietrza, 18 - cyklon, 20, 29, 30 - kable elektryczne, 21 - regulator temperatury, 23 - lampka sygnalizacyjna, 24 - przyciski do kontroli ogrzewania cyklonu i przewodu wlotowego powietrza, 27 - pokrywa bloku zasilania, 32 - pokrywa komory elektromagnetycznej z filtrem, 33 - pokrywa komory filtru przeciwdymnego PDF, 34 - nakrętka naboju z silikażelem, 35 - nabój z silikażelem, 36 - dźwignia zaworu powietrza, 37 - rotametr wejściowy, 38 - zaczep dźwigni zmiany klatek filtru przeciwdymnego PDF, 39 - dźwignia zmiany klatek filtru przeciwdymnego PDF, 40 - licznik klatek, 41 - nakrętka skrzydełkowa, 43 - pokrętło regulatora przepływu powietrza, 44 - rurka łącząca, 45 - rotametr wyjściowy, 46 - osłona żarówki podświetlenia rotametru, 47 - pokrywa komory pompki.

Przyrząd służy do:

-          kontroli i wykrywania w powietrzu fosforoorganicznych środków trujących (paralityczno-drgawkowych) oraz promieniowania gamma;

-          pomiaru mocy dawki promieniowania w miejscu położenia przyrządu;

-          sygnalizacji (świetlnej i dźwiękowej) określonych wartości progowych mocy dawki promieniowania gamm (stężenia środka trującego);

-          sterowania układami wykonawczymi urządzeń ochrony przed bronią masowego rażenia (OPBMAR).

Automatyczny Sygnalizator Skażeń (ASS–1) jest przyrządem pokładowym, montowanym na czołgach i transporterach opancerzonych, przeznaczonym do ostrzegania załóg pojazdów przed skażeniami chemicznymi, promieniotwórczymi oraz falą uderzeniową wybuchu jądrowego. Ponadto przeznaczony jest do:

-          automatycznego wykrywania par bojowych środków trujących (BŚT) i toksycznych środków przemysłowych (TŚP) w powietrzu, alarmowania i sterowania mechanizmami wykonawczymi urządzenia ochrony przed bronią masowego rażenia (OPBMAR) zabezpieczającymi załogę przed skażeniami;

-          pomiaru mocy dawki promieniowania gamma na zewnątrz i wewnątrz pojazdu oraz alarmowania załogi w przypadku przekroczenia zadanych progów z jednoczesnym uruchomieniem mechanizmów wykonawczych urządzenia ochrony przed bronią masowego rażenia (OPBMAR);

-          pomiaru dawki pochłoniętej promieniowania gamma wewnątrz pojazdu;

-          alarmowania załogi i sterowania mechanizmami wykonawczymi urządzenia ochrony przed bronią masowego rażenia (OPBMAR) w przypadku wykrycia bliskich wybuchów jądrowych.

Dane taktyczno - techniczne ASS - 1

Przyrząd zapewnia realizację następujących funkcji pomiarowych przy automatycznym przełączaniu podzakresów:

-          wykrywanie par fosforoorganicznych BST, których stężenie przekracza 10-5 g/m3;

-          wykrywanie par iperytów i luizytu, których stężenia przekraczają 10-4 g/m3;

-          wykrywanie chloru i amoniaku w stężeniach  przekraczających: 1,5 mg/m3 dla chloru i 20 mg/m3 dla amoniaku;

-          identyfikację wykrytych związków oraz sygnalizację przekroczenia pięciu progów stężenia;

-          pomiar mocy dawki pochłoniętej promieniowania gamma od 0,10 mGy/h do 1000  cGy/h;

-          określenie dawki pochłoniętej promieniowania gamma wewnątrz pojazdu od 1 mGy do 2000 cGy;

-          wykrywanie wybuchów jądrowych do odległości 10 km.

Dane taktyczno - techniczne Przyrządu Rozpoznania Chemicznego

i Radiometrycznego (PRChR)

Przyrząd zapewnia realizację pomiarów mocy dawki pochłoniętej promieniowania gamma od 0,2 cGy/h do 150 cGy/h w dwóch podzakresach:

-          I podzakres – od 0,2 - 5 cGy/h;

-          II podzakres od 5 – 150 cGy/h.

Czas trwania sygnału dźwiękowego w słuchawkach telefonu wewnętrznego wynosi od 0,2 do 0,3 sekund a przerwy między sygnałami od 4 d0 20 s. Gotowość przyrządu do pracy od chwili włączenia:

-          po 20 min. w zakresie sygnalizacji o skażeniu chemicznym;

-          po 10 min. w zakresie sygnalizacji o skażeniu promieniotwórczym oraz...