1. Malarstwo olejne jest najbardziej rozpowszechnioną techniką malarską przy użyciu farb olejnych.
Polega ono na pokrywaniu naprężonego i zagruntowanego płótna, gładkiej deski, lub innego podobrazia farbami, w skład których wchodzi olej lniany lub rzadziej inne roślinne oleje schnące (konopny, makowy) i odpowiednie pigmenty. Sporadycznie stosowany był też wosk, który pełnił funkcję stabilizatora spowalniającego oddzielanie się oleju lnianego od pigmentów.
Zasadniczo receptura produkowania tych farb nie uległa zmianie przez ponad 300 lat, aż do początków XX wieku. Pierwszą ważną zmianą było rozpoczęcie "pakowania" w tuby ołowiano-cynowe (co umożliwiło bezproblemowe przenoszenie farb w plener – to rozwiązanie technologiczne znacząco wpłynęło na rozwój impresjonizmu), a następnie aluminiowe. W toku dalszego rozwoju w celu zmniejszenia ceny farb stopniowo zastąpiono większość pigmentów naturalnych pigmentami syntetycznymi (proces ten zapoczątkowano w XIX wieku, a zakończono w latach 50. XX wieku). Pod koniec XX wieku dokonano przełomu technologicznego, tworząc farby olejne wodorozcieńczalne.
Malarstwo olejne jest bardzo kosztowną techniką malarską, ale daje bardzo dużą swobodę w doborze i mieszaniu barw, uzyskiwania efektu matu lub błysku, efektów półprzezroczystości i przenikania barw, oraz tworzeniu złożonych faktur.
Malarstwo olejne po opanowaniu podstaw warsztatu jest stosunkowo łatwą i wdzięczną techniką. Umożliwia ono wielokrotne retuszowanie przez nakładanie kolejnych warstw farby na obraz. Obrazy olejne cechuje też duża trwałość.
Istnieją (nie licząc technik eksperymentalnych) zasadniczo dwie podstawowe techniki malarstwa olejnego:
klasyczna (warstwowa, laserunkowa) rozwijana od XV/XVI wieku jako naturalne następstwo technik temperowych. Polega na nakładaniu na barwną zaprawę (podkład, grunt) cienkiej, monochromatycznej podmalówki temperowej lub olejnej, następnie tzw. imprimitury (warstwy barwnego werniksu), a następnie kilku lub kilkunastu warstw półkryjących lub przezroczystych (laserunkowych) farb olejnych albo olejno-żywicznych (z dodatkiem naturalnych żywic lub balsamów). Obrazy malowane tą techniką mają wyjątkowo wyrafinowaną kolorystykę i niezwykłą głębię kolorów. Współcześnie jest ona (ze względu na pracochłonność i wysokie ceny niezbędnych materiałów) używana dość rzadko, gł. do tworzenia kopii i pastiszy dawnego malarstwa, lub przez niektórych współczesnych twórców, niekiedy programowo nawiązujących do warsztatu dawnych mistrzów.
alla prima ("od pierwszego razu"), rozwijana od XVIII wieku, polega na realizacji zamysłu twórczego przez położenie jednej, nieraz bardzo grubej i modelowanej ruchem twardego pędzla ew. szpachli (impasto) warstwy kryjących farb olejnych, mieszanych czasem bezpośrednio na obrazie. Odmianą tej techniki jest pointylizm (stworzony przez Georges'a Seurata, stosowany przez postimpresjonistów).
W XIX i XX w. wraz z ogromną różnorodnością powstających stylów i kierunków malarskich wykształciły się "swobodne" techniki malarstwa olejnego alla prima, z użyciem różnorakich, czasem przypadkowych narzędzi (np. rower – Jackson Pollock) i "niemalarskich" materiałów.
2. Akwarela to nazwa techniki malarskiej i jednocześnie nazwa obrazów wykonywanych tą techniką. Technika ta polega na malowaniu rozcieńczonymi w wodzie pigmentami na porowatym papierze, który szybko wchłania wodę. Rozcieńczone pigmenty nie pokrywają całkowicie faktury papieru lecz pozostawiają ją dobrze widoczną. Z tego względu na efekt końcowy bardzo duży wpływ ma barwa i faktura samego papieru.
Dagny Przybyszewska
mal. Jurand Konieczny 1996
Obrazy malowane tą techniką mają zwykle delikatną, zwiewną kolorystykę, gdyż możliwe tutaj do uzyskania barwy, to głównie barwy pastelowe. Technikę tę stosuje się do tematów, które wymagają tego rodzaju kolorystyki i jednocześnie nie wymagają "cyzelowania" detali - stosuje się ją więc do pejzaży, "zwiewnych" portretów, itp.
Akwarela jest jedną z tańszych technik malarskich, lecz jest ona bardzo trudna, gdyż nie daje prawie żadnej możliwości dokonywania poprawek i retuszy. W szczególności, nie można usunąć namalowanego fragmentu, a jedynie przerobić go, i to też w niewielkim stopniu. Przyczyną jest fakt, iż nie można w tej technice stosować krycia farbą. Stąd też właściwie nie używa się tu białej farby - na papierze nic nie zasłoni, a zamalowany obszar można w ostateczności nieco rozjaśnić malując zamalowane miejsce samą wodą, co jednak powoduje przy okazji rozszerzenie się barwnej plamy. Również nakładanie jasnych kolorów na ciemniejsze nie rozjaśnia ich, a jedynie zmienia odcień. Wyraźniejszą zmianę daje jedynie nałożenie ciemniejszej barwy na jaśniejszą, jednak praktycznie cała akwarela jest transparentna, czyli przezroczysta. Wielu malarzy nie miesza nawet farb przed nałożeniem ich na papier, a "mieszanie" odbywa się bezpośrednio na papierze - nakładanie czystych warstw danego koloru na poprzedni powoduje uzyskanie koloru pośredniego.
3. Enkaustyka - technika malarska znana już w starożytności.
Stosowano ją w starożytnej Grecji oraz w Rzymie. Według opinii starożytnych technika ta wprowadzona została przez greckiego malarza Pauzjasza ze szkoły sykiońskiej. Została ona jednak przez niego tylko udoskonalona i wykorzystana do malowania plafonów. Stosowana była także przez innych artystów np. przez Nikiasza, a w późniejszej czasach (I – IV wiek n.e.) również przez twórców portretów fajumskich w Egipcie. Te właśnie portrety stanowią dziś główny przykład starożytnego malarstwa enkaustycznego, gdyż dochowały się one do naszych czasów.
Enkaustyka polegała na stosowaniu farb w spoiwie z wosku pszczelego, czasem z dodatkiem olejów schnących dla zwiększenia płynności farby. Farby nakładano na podłoże w stanie płynnym, przy pomocy podgrzewanych metalowych łopatek (cauterium). Znana była też metoda nanoszenia farb pędzlami, bardziej wygodna w wypadku malowania większych obrazów.
Enkaustykę stosowano zarówno w malarstwie sztalugowym (podłożem były zwykle tablice drewniane), jak i ściennym. Malowidła ścienne wykonywano przy użyciu tzw. wosku punickiego (wosk pszczeli gotowany długo z wodą morską), który łączył się na trwałe z wapiennym tynkiem. Gotowe malowidło polerowano do połysku. Technika enkaustyki była trudna i powolna, dawała jednak dobre rezultaty: obraz był trwały, odporny na wilgoć, a kolory zyskiwały blask i głębię. Wadą była mała odporność na wyższe temperatury.
W średniowieczu technika enkaustyczna została całkowicie zapomniana. Od okresu renesansu podejmowano sporadyczne próby ponownego wykorzystania starych receptur enkaustycznych, które nie dały jednak pozytywnego rezultatu.
4. Fresk (z wł. fresco - świeży) - malowidło ścienne wykonane na mokrym tynku. Inne nazwy to al fresco i buon fresco.
Potocznie określeniem fresk nazywa się wszelkie malowidła ścienne, wykonane różnymi technikami. Prawidłowo jednak nazwa fresk odnosi się tylko do tych, które zostały wykonane na mokrym tynku.Spis treści [ukryj]
1 Wykonanie
2 Historia
3 Zobacz też
4 Przypisy
4.1 Bibliografia
Wykonanie [edytuj]
Freski malowane są na mokrym tynku wykonanym jako wielowarstwowy z warstwami wykonanymi z zapraw o różnym składzie. Pierwsza warstwa zwana arriciato leży bezpośrednio na murze, jest gruba. Zawiera ona wapno gaszone, gruboziarnisty piasek i odłamki cegieł lub kamieni. Druga warstwa to intonaco. Jest to warstwa gładka do malowania. Zawiera wapno gaszone, drobny piasek cedzony lub pył marmurowy. Na tej warstwie zaczyna się malować fresk.
Fresk malowany jest specjalnymi farbami przy użyciu pędzli. Farby zawierają barwniki odporne na alkaliczne działanie wapna. Barwnik rozprowadzany jest wodą deszczową. Spoiwem jest podłoże intonaco, ponieważ wapno gaszone z dwutlenkiem węgla tworzy krystaliczny węglan wapnia, który trwale wiąże cząsteczki farby. Fresk jest trwały bo spaja się z podłożem, w ten sposób uzyskuje się trwałe, intensywne barwy.
Fresk maluje się partiami, ponieważ warstwę intonaco kładzie się partiami tak dużymi, jakie można zamalować w ciągu dnia (giornata) - po zaschnięciu konieczne jest skucie niezamalowanych partii i położenie świeżej warstwy. Przed naniesieniem fresku na ścianę tworzy się kartony, a przy użyciu siatki powiększa się wzór. Kontury odciska się w świeżym tynku.
Historia [edytuj]
Początki fresku sięgają starożytności. Do znanych fresków należą minojskie, na których przeważają tematy religijne, motywy roślinne i zwierzęce oraz zagadkowe tauromachie - sceny walki lub zabaw z bykami.
W XIV i XV w. prawdziwe freski, czyli buon fresco (wykonywane na świeżym i jeszcze wilgotnym tynku), malowane były dość rzadko. Jedyne przykłady zastosowania tej techniki w tym czasie to freski Giotta w kaplicy Scrovenich w Padwie oraz freski Masaccia w kaplicy Branccacich we Florencji[1]. Bardziej popularny był częściowy fresk, czyli al fresco - po wyschnięciu dokonywano poprawek przy pomocy barwników organicznych. Od Giotta następuje ogromny rozwój fresku. Najbardziej jednak rozpowszechnia się w renesansie. Po baroku fresk jest praktycznie porzuconą techniką. Od XVII do XIX w. al fresco miesza się z al secco.
5. Fresk Giotta (buon fresco) jest to fresk, tworzony za pomocą specyficznej techniki polegającej na malowaniu za pomocą rozrobionych z wodą pigmentów bezpośrednio na świeżej i jeszcze wilgotnej zaprawie wapienno-piaskowej. Wapno gaszone, które jest wodorotlenkiem wapnia, wysychając, łączy się z dwutlenkiem węgla zawartym w powietrzu i staje się nierozpuszczalnym węglanem wapnia. W trakcie tego procesu cząstki pigmentu zostają na trwałe związane z powierzchnią zaprawy na ścianie. Jest to technika wymagająca wielkiej biegłości, ponieważ należy malować dość szybko, zanim zaprawa wyschnie, i nie można dokonywać żadnych poprawek.
6. Sgraffito (wł. graffiare - ryć, drapać) - technika malarska polegająca na nakładaniu kolejnych, kolorowych warstw tynku lub kolorowych glin i na zeskrobywaniu fragmentów warstw wierzchnich. Poprzez odsłanianie warstw wcześniej nałożonych powstaje dwu- lub wielobarwny wzór.
Technika sgraffito znana była w starożytności, popularna w okresie renesansu. Sgraffito bywa też stosowane współcześnie; trwałość wszelkich rozwiązań sgraffitowych stale się obniża z powodu wzrostu ilości związków węgla w atmosferze, które wraz z wodą opadową tworzą cząstki kwasu węglowego. Niszczy on powierzchnię tynków, a tym samym sgraffito; przeciwdziała się temu stosując dodatkowe warstwy ochronne - krzemianowe lub woskowe.
7. Emalia (dawniej: szmelc, smalc) – technika zdobienia wyrobów metalowych, najczęściej złotych lub miedzianych, za pomocą szklistych powłok składających się z mieszaniny sproszkowanych minerałów (piasek, kreda, glina) oraz topników (boraks) z dodatkiem pigmentów, stopionej w temperaturze ok. 800-900°C w specjalnym piecu.
Niezbędny jest dobór odpowiedniego metalu, na którym będzie kładziona emalia. Temperatura topnienia tego metalu musi być wyższa niż emalii oraz musi mieć współczynnik rozszerzalności cieplnej zbliżony do współczynnika emalii. Warunki te najlepiej spełnia złoto oraz miedź, natomiast srebro jest raczej rzadko stosowane z powodu dużej rozszerzalności.
Metal musi być odpowiednio opracowany poprzez wykonanie w różny sposób komórek i zagłębień, które wypełni się emalią. Następnie dokładnie się go oczyszcza, gdyż zabrudzenia i pozostałości kurzu mogą spowodować odpryśnięcie emalii. Sproszkowaną emalię miesza się z wodą, nanosi na metal i wypala. Następnym etapem jest powolne schnięcie wyrobu i polerowanie; czasem wypala się po raz kolejny.
Rodzaje emalii [edytuj]
Techniki emalierskie rozpowszechniły się we wczesnym średniowieczu, w Europie zachodniej rozwijały się głównie między XI a XIV wiekiem, przede wszystkim w ośrodkach nad Mozą i Renem oraz w Limoges.
W historii emalierstwa powstały liczne sposoby zdobienia tą techniką, m.in.:
emalia komórkowa (przegródkowa, fr. cloisonné) - rysunek tworzy się na podłożu z przylutowanych pionowo cienkich blaszanych listewek. W efekcie powstają komórki, ograniczone ściankami blaszek, które wypełnia się różnymi kolorami. Odmiana ta była popularna w Bizancjum.
emalia węgierska (drutowa, siedmiogrodzka) - podobna do komórkowej, ale tutaj rysunek tworzy się z odpowiednio powyginanego drutu. Pola wypełnia się tylko do połowy wysokości, w efekcie czego druciane przegródki lekko wystają ponad powierzchnię emalii. Ten typ emalii powstał w XIV wieku, był bardzo popularny na terenie Siedmiogrodu od XV do XVII wieku (stąd jego nazwa).
emalia żłobkowa (rowkowa, fr. champlevé) - komórki nie są tworzone na powierzchni metalu, ale są w nim wycinane w głąb. Emalia ta była popularna w XII i XIII wieku, a głównymi ośrodkami jej produkcji były warsztaty w Limoges, nad Mozą i Renem.
emalia limuzyńska (malarska) - metal pokrywany jest warstwą nieprzejrzystej, zazwyczaj ciemnej emalii i wypalany. Na taki podkład nakładano rysunek inną emalią, często przejrzystą i o różnej grubości. Uzyskiwano efekty bardziej malarskie.
8. Witraż – ozdobne wypełnienie okna, wykonane z kawałków kolorowego szkła wprawianych w ołowiane ramki, stosowane głównie w kościołach. Ramki stanowią kontur rysunku, kreskowanie na szkle lub malowanie na nim przeźroczystymi farbami podkreśla charakterystyczne elementy (głowę, oczy, ręce, fałdowanie szat, cieniowanie figur itp.). Technika witrażu znana była od wczesnego średniowiecza, a rozwinęła się w sztuce gotyckiej. Renesans witrażownictwa nastąpił na przełomie wieków XIX i XX w sztuce secesji. W średniowieczu witraże pełniły również funkcje dydaktyczne, miały za zadanie przekazywanie treści religijnych ludziom nie znającym pisma.Spis treści [ukryj]
1 Historia
2 Technika
3 Ciekawostki
5 Zobacz też
Do powstania techniki witrażu najprawdopodobniej przyczyniły się bizantyjskie mozaiki. W Europie pierwsze witraże pojawiły się w średniowieczu, w X wieku w Reims (Francja), a także w Niemczech, skąd pochodzi najstarszy udokumentowany fragment witrażu – tzw. okrąg z Wissenburga datowany na IX w. Samo użycie barwnych szkieł w oknach miało miejsce już w VI w.[1] Rozkwit witrażownictwa nastąpił w okresie gotyku.
Do Polski technika ta trafiła dopiero w XIV w. Najważniejszym ośrodkiem na początku był Kraków. Za najbardziej znanych polskich twórców witraży uznawani są Józef Mehoffer i Stanisław Wyspiański. Pierwszy z nich dzięki wygraniu konkursu na projekt witraży do szwajcarskiej katedry we Fryburgu i ich realizację w latach 1896-1936, czym w pokonanym polu zostawił całą ówczesną europejską czołówkę znanych twórców. Wielu znawców[potrzebne źródło] uważa Wyspiańskiego za najwybitniejszego polskiego witrażystę, a jego dzieło Bóg Ojciec/Stań się z krakowskiego kościoła Franciszkanów za jeden z najpiękniejszych witraży świata.
Pojedynczym artystą, który położył największe zasługi dla rozwoju współczesnego witrażownictwa, był żyjący w USA na przełomie XIX i XX w. Louis Comfort Tiffany. Jego dokonania (zobacz sekcję Technika) poszerzyły możliwości artystyczne twórców witrażu. Dzięki temu technikę tą, która do tej pory przeznaczona była głównie dla budynków sakralnych, coraz częściej stosowano w zwykłych pomieszczeniach mieszkalnych. Tiffany był także pomysłodawcą zastosowania witrażu w kloszach lamp. Okres jego działania to apogeum stylu Art Nouveau, zwanego też secesją, który był drugim po gotyku okresem bujnego rozkwitu witrażownictwa.
Technika [edytuj]
W pierwszym okresie rozwoju witrażownictwa – od X do XVI w., posługiwano się szkłem barwionym przez topienie masy szklanej razem z tlenkami metali. Pierwotnie – w okresie antycznym barwione szkło miało naśladować szlachetne i półszlachetne kamienie, a jego cena była porównywalna z wartością klejnotów[2]. Szklane elementy wycinano za pomocą rozgrzanego metalowego pręta. Proces produkcji szklanych tafli jest w niezmienionej formie stosowany do dzisiaj a polega na ręcznym wydmuchaniu dużej bańki szkła a następnie rozcięciu jej i rozciągnięciu do odpowiedniego rozmiaru. Szkła wykonywane ręcznie, zwłaszcza te z wczesnego okresu średniowiecza charakteryzują się smugami, niejednorodnością oraz zróżnicowaną grubością tafli.
W okresie drugim, od XVI w. do czasów współczesnych, rozpowszechniło się malowanie szkła farbami szkliwnymi, niskotopliwymi, utrwalanymi poprzez wypalanie kolory i farby. Technika ta pozwalała na osiągnięcie pełnej gamy barw oraz precyzyjnego rysunku przedstawienia.
Na przełomie XIX i XX w. L.C. Tiffany zastosował nowy rodzaj szkieł tzw. opalizowanych. Wprowadził on także nową, trwalszą i bardziej finezyjną, technikę łączenia wszelakich szkieł witrażowych – przy pomocy owijania elementów folią miedzianą i lutowania cyną.
8. Intarsja to technika zdobnicza polegająca na tworzeniu obrazu przez wykładanie powierzchni przedmiotów drewnianych (zwłaszcza mebli) innymi gatunkami drewna, czasem podbarwianymi. Wstawki umieszcza się w miejscu usuniętych fragmentów z powierzchni przedmiotu.
Technika znana już w starożytności, rozwinięta w okresie baroku i renesansu. Najstarszym zachowanym przedmiotem jest sarkofag z cedru z ok. 2000 r. p.n.e.
Szczególny rozkwit intarsji nastąpił w Toruniu w wieku XVIII, chociaż technika ta była obecna w Toruniu od drugiej połowy XVI w. Jednak od około 1730 r. stała się ona dominującą techniką zdobniczą w toruńskim stolarstwie artystycznym. Zdobiło się nią wszystkie elementy wystroju wnętrz mieszczańskich (np. szafy sieniowe, szafki ścienne, szafy zegarowe, skrzynki, kasetki, boazerie, drzwi) oraz reprezentacyjnych - ratuszowych, kościelnych (np. portale, drzwi, boazerie). Powstałe takie wyposażenie, odznaczające się swoistymi cechami formalnymi, zyskało miano mebli toruńskich, które osiągnęło wysokie walory artystyczne oraz intensywną wytwórczość. Produkowane w Toruniu meble zyskały dużą popularność. Bezpośrednie związki z meblami toruńskimi wykazuje podobna choć mniej liczna XVIII-wieczna wytwórczość elbląska.
9. Podział technik graficznych [edytuj]
Techniki graficzne dzielone są na grupy ze względu na sposób opracowania matrycy (np. cięcie, trawienie) i materiał, z którego jest zrobiona (np. drewno, gips, miedziana płyta). Istnieją trzy podstawowe grupy[1]:
1. techniki druku wypukłego polegają na żłobieniu w matrycy linii i płaszczyzn, które mają pozostać nie wydrukowane – na odbitce ślad pozostawią wypukłe części formy drukowej; są to m.in. drzeworyt, linoryt, gipsoryt, cynkografia (cynkotypia), fleksografia, korkoryt;
2. techniki druku wklęsłego polegają na żłobieniu lub trawieniu w matrycy linii i płaszczyzn, które odbiją się na papierze:
techniki suche: miedzioryt, staloryt, suchoryt, ceratoryt, kamienioryt, sucha igła, mezzotinta;
techniki trawione: akwaforta, akwatinta, miękki werniks, odprysk, heliograwiura, fluoroforta;
techniki metalowe – te z technik suchych i trawionych, które do wykonania matrycy wykorzystują metalową płytkę;
3. techniki druku płaskiego polegają na takim spreparowaniu matrycy, aby część nie pokryta rysunkiem była odporna na przyjmowanie farby drukarskiej; zaliczamy do nich: litografię, algrafię, cynkografię (cynkotypię), monotypię.
Poza tymi trzema grupami istnieje jeszcze druk sitowy oraz druk cyfrowy. Pierwszy różni się od technik z ww. grup tym, że farba jest przetłaczana przez matrycę, a wykorzystywany jest w technice serigrafii. Druk cyfrowy natomiast, w odróżnieniu od reszty, nie wymaga użycia formy drukowej.
Historia grafiki [edytuj]
Historia grafiki w Polsce [edytuj]
Grafika pojawiła się w Polsce w II połowie XV wieku. Na przełomie XV i XVI stulecia na terenie dzisiejszego Wrocławia drzeworyty po raz pierwszy posłużyły jako ilustracja książkowa. Dla drzeworytników z Małopolski i Śląska inspiracją stały się miedzioryty niemieckiego artysty Wita Stwosza, które wykonał podczas pobytu w Krakowie, stylem podobne do jego Ołtarza Mariackiego.[2]
10. Camera obscura (Camera obscura z łac. ciemna komnata) – prosty przyrząd optyczny pozwalający uzyskać rzeczywisty obraz. Była pierwowzorem aparatu fotograficznego.
Camera obscura bywa nazywana również kamerą otworkową.Spis treści [ukryj]
1 Budowa i zasada działania
3 Przypisy
4 Galeria
Budowa i zasada działania [edytuj]
Urządzenie to zbudowane jest z poczernionego wewnątrz pudełka (dla zredukowania odbić światła). Na jednej ściance znajduje się niewielki otwór (średnicy 0,3-1 milimetra zależnie od wielkości kamery) spełniający rolę obiektywu, a na drugiej matowa szyba (matówka) lub kalka techniczna. Promienie światła wpadające przez otwór tworzą na matówce odwrócony i pomniejszony obraz. Wstawiając w miejsce matówki kliszę fotograficzną można otrzymać zdjęcie.
Obraz otrzymany za pomocą camera obscura posiada następujące cechy: miękkość, łagodne kontrasty, rozmycie, nieskończoną głębię ostrości oraz zupełny brak dystorsji, a wykonany na materiale barwnym – pastelową kolorystykę. Z uwagi na te cechy obrazu camera obscura bywa do dzisiaj wykorzystywana w fotografii artystycznej.
Początków tego urządzenia można się doszukiwać w starożytnej Grecji. Podobno Arystoteles, podczas częściowego zaćmienia Słońca, zaobserwował obraz tworzony na ziemi przez promienie przechodzące między liśćmi drzewa. Euklides w swojej Optyce opisywał prostoliniowe rozchodzenie się światła i możliwość powstawania obrazu po przejściu promieni słonecznych przez niewielki otwór. Obserwacje prowadzone z użyciem tego prostego instrumentu optycznego były prowadzone przez starożytnych Chińczyków, Greków i Arabów. Jednak pierwszy znany nam naukowy opis ciemni optycznej znajduje się w rękopisach (pochodzących najprawdopodobniej z 1020 roku) arabskiego matematyka Alhazena (Hasana) z Basry. Najsławniejszą pracą z około stu, jakie po nim pozostały, był traktat o optyce Kitab-al-Manadhirn. Księga wydana po łacinie w Średniowieczu wywarła wielki wpływ na naukę, szczególnie na prace Rogera Bacona i Johannesa Keplera.
Camera obscura służyła astronomom do obserwacji rocznych torów, po jakich porusza się słońce, plam słonecznych i księżyca. Służyła też jako pomoc przy wykonywaniu rysunków.
Była wykorzystywana przez artystów malarzy, między innymi Leonardo da Vinci, jako narzędzie pomocne przy określaniu np. perspektywy.
W 2007 roku Jarosław Włodarczyk opublikował w czasopiśmie Journal for the History of Astronomy hipotezę stosowania camera obscura do obserwacji zaćmień słońca przez Mikołaja Kopernika[1]. Włodarczyk porównał wyniki uzyskane przez Kopernika z wyliczonymi współcześnie maksymalnymi fazami zaćmień słońca we Fromborku. Różnice pomiędzy nimi mogły wynikać z błędów generowanych przez camera obscura.
Johann Wolfgang Goethe przy pomocy camera obscura utrwalał widoki ze swoich podróży.
Przez analogię z powstawaniem obrazu w kamerze otworkowej Roger Bacon wyjaśnił sposób powstawania obrazu w oku.
W 1550 roku Girolamo Cardano zastąpił otwór pojedynczą soczewką skupiającą. W 1569 roku wenecjanin Daniello Barbaro opisał w swoim dziele La practica della perspectiva zasadę działania przesłony.
11. Litografia (zob. lit) — technika graficzna zaliczana do druku płaskiego, gdzie rysunek przeznaczony do powielania wykonuje się na kamieniu litograficznym, także odbitki wykonane tą techniką.
W klasycznej litografii rysunek nanosi się zatłuszczającą kredką lub tuszem litograficznym na kamień — gładko wypolerowany lub przetarty ostrym piaskiem, co daje efekt gruboziarnistej faktury na odbitce. Po wykonaniu rysunku powierzchnia kamienia jest zakwaszana słabym roztworem kwasu azotowego i gumy arabskiej. Dzięki temu niezarysowane partie zostają uodpornione na zatłuszczenie farbą — stają się oleofobowe, a zarazem pozostają hydrofilne, czyli przyjmujące wodę. Wtedy właśnie rysunek zwilża się wodą, po czym nanosi się na niego farbę drukarską, którą przyjmują tylko oleofilowe — niewytrawione, zatłuszczone wcześniej kredką lub tuszem — fragmenty. Odbitki wykonuje się przykładając zwilżony papier do kamienia stanowiącego matrycę i odbijając na prasie litograficznej, która ze względu na kruchość kamienia skonstruowana jest inaczej niż prasa używana w technikach metalowych.
W grafice artystycznej popularna jest technika zwana ossa sepia polegająca na wykonywaniu rysunku negatywowego na kamieniu.
Niektóre odmiany tej techniki, takie jak kamienioryt czy kwasoryt na kamieniu należą do druku wklęsłego. Techniką litograficzną wykonuje się też matryce na płytach aluminiowych — algrafia i na płytach cynkowych — cynkografia.Spis treści [ukryj]
1 Historia litografii
2 Artyści zajmujący się litografią
3 Przykłady litografii
4 Bibliografia
6 Linki zewnętrzne
Historia litografii [edytuj]
Technikę litograficzną wynalazł w 1798 roku Alois Senefelder (1771—1834). W Polsce pierwszą pracownię litograficzną założono w 1818. Rozwój tej techniki doprowadził do powstania druku offsetowego.
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
Artyści zajmujący się litografią [edytuj]
Litografię uprawiali wybitni malarze i graficy:
Honoré Daumier,
Eugène Delacroix,
Odo Dobrowolski,
Henri de Toulouse-Lautrec,
Pierre-Auguste Renoir,
Henri Matisse,
Marc Chagall,
Pablo Picasso,
Stanisław Wyspiański,
Leon Wyczółkowski.
12. Rzeźba - jedna z dyscyplin zaliczanych do sztuk plastycznych. Odróżnia ją od malarstwa i grafiki trójwymiarowość. Rzeźby są gł. wykonane do oglądania dookólnego, a rzadziej np. do spoglądania na nie z góry czy z dołu. Oprócz tych cech rzeźba może posiadać fakturę (w zależności od użytego materiału) lub kolor (tzw. rzeźba polichromowana). Może być również klasyfikowana ze względu na swoją skalę (np. miniaturowa lub monumentalna). W dawnych wiekach ukształtowały się niezwykle skomplikowane techniki tworzenia rzeźby.Spis treści [ukryj]
1 Klasyfikacja
2 Techniki rzeźbiarskie
2.1 Rzeźby w drewnie
2.2 Rzeźby kamienne
2.3 Rzeźba z metalu
2.4 Inne
4 Wybrana literatura
5 Linki zewnętrzne
Klasyfikacja [edytuj]
Istnieje wiele sposobów klasyfikacji rzeźby, m.in.:
rzeźby pełne
płaskorzeźby – reliefy
Ze względu na liczbę przedstawionych postaci:
wolno stojące (pojedyncze)
grupowe
Ze względu na temat dzieli się je z kolei na:
przedstawiające m.in.:
antropomorficzne
pełnofigurowe - posąg
popiersia
głowy
zoomorficzne
np. zwierzęta rzeczywiste
zwierzęta fantastyczne
floralne
inne
abstrakcyjne
instalacje
Ze względu na funkcję można wyodrębnić m.in. następujące grupy:
rzeźby dekoracyjne (np. popiersie Marszałka),
rzeźby architektoniczne (np. płaskorzeźba w tympanonie starożytnej budowli),
rzeźby kultowe (np. posąg Chrystusa lub Atena Partenos Fidiasza),
rzeźby memoratywne, w tym:
pomnikowe (np. Zygmunt III Waza na kolumnie),
nagrobne.
Techniki rzeźbiarskie [edytuj]
Do wykonania rzeźb najczęściej używa się drewna, kamienia, metalu, gipsu, gliny, wosku i in.
Rzeźby w drewnie [edytuj]
Rzeźby powstają w wyniku sukcesywnego wybierania materiału. Najczęściej spotykanym gatunkiem drewna, z którego wykonywane są rze...
jadzia146