Deborah Curtis - Przejmujący z Oddali Joy Division i Ian Curtis.pdf - E-books - gonvidam10

Natalie, z wyrazami miłości

Podziękowania

Wielkie dzięki wszystkim, z którymi rozmawiałam: Iris Bates, Ernestowi

Beardowi, Derekowi Brandwoodowi, Kelvinowi Briggsowi, Oliverowi Cleave-

rowi, Steve'owi Doggartowi, Franckowi Essnerowi, Peterowi Hookowi, Mi-

chaelowi Kelly'emu, Terry'emu Masonowi, Paulowi Morleyowi, Stephenowi

Morrisowi, Tony'emu Nuttallowi, Patrickowi 0'Connorowi, Lindsay Reade,

Peterowi Reidowi, Richardowi Searlingowi, Bernardowi Sumnerowi, Sue

Sumner, Johnowi Talbotowi, Anthony'emu Wilsonowi i Helen Atkinson Wood.

Specjalne podziękowania dla Petera Bossleya za rady i zachętę, bez

których załamywałabym bezsilnie ręcel

Ucałowania dla dwóch mężczyzn w moim życiu: Rogera i Wesleya.

Wstęp

lan Curtis był wokalistą i autorem tekstów, posiadającym niezwykłą me-

diumiczną moc: w jego utworach i sposobie ich wykonywania przez Joy

Division, za surową, „manchesterską fasadą" kryła się rozpacz, kipiały emocje.

W Joy Division grało czterech muzyków — lan Curtis, Bernard Sumner, Peter

Hook i Stephen Morris, ale to lan był ich przewodnikiem. To on ciągnął ich

za sobą na nie odkryte terytoria piosenek takich jak Dead Sou/s, które, ponure

niczym grób, nosiły w sobie piętno czeluści piekielnych Gustave'a Dorś.

Zbyt szybko zapomina się teraz, gdy Manchester stał się międzynarodowym

centrum muzyki, jak bardzo wyizolowany był Joy Division. W tamtych czasach

głównym źródłem informacji były tygodniki muzyczne, a członkowie zespołu

unikali wywiadów. O tym, że zespół działa, świadczyły jedynie koncerty,

siedmiocalowe single i zasłyszane opowieści. Na sześć miesięcy przed roz

wiązaniem się Joy Division powstało kilka nowoczesnych czasopism młodzie

żowych, jak magazyny „The Face", „i-D" i programy telewizyjne jak „Some-

thing Elsę", który zresztą Joy Division wziął szturmem wykonując odjazdowo

She's Lost Contro/.

Joy Division nie był kapelą punkową, choć inspirowała ich drzemiąca

w muzyce punkowej żywiołowość. Podobnie jak punkowcy wykorzystywali

muzykę pop, by pogrążyć się w zbiorowej nieświadomości, ale nie działali

w Dickensowskim Londynie, tylko w De Quincejowskim Manchesterze, gdzie

środowisko naturalne było systematycznie niszczone na skutek rewolucji prze

mysłowej, wrzosowiska stawały się coraz mniejsze i gdzie zapomnienie było

jedyną szansą ucieczki. Manchester to zaścianek. Curtis jest najlepszym poetą —

najlepszym autorem tekstów, jakiego wydało to miasto; zdołał oddać klaustro-

fobię i przestrzeń „współczesnego gotyku".

Manchester to także duże centrum muzyki soulowej: oddycha się tu

zarówno czarną muzyką taneczną, jak i wilgocią i zanieczyszczeniami. Zespół

poproszony o napisanie piosenki opartej na muzyce klasyka stylu soul z Północy,

N. F. Portera Keep On Keeping On, zapożyczył oryginalne riffowe brzmienie

i przeskoczył w inny wymiar: „Próbując znaleźć drogę, próbując znaleźć drogę —

by się wyrwać!" Wbrew ponurym słowom, brzmiąca w pierwowzorze radość

i optymizm przebijają niczym linie szkicu wytarte przez malarza z ukończonego

obrazu.

Mieszkałem wtedy w Manchesterze — londyńczyk przesiedlony do North

West. Przyjaciele z Joy Division pomogli mi zorientować się jakoś w tym

mieście. Nowe otoczenie widziałem ich oczami: „Wzdłuż ciemnej ulicy domy

wyglądają tak samo" — i odczuwałem je przez pryzmat gęstej atmosfery, jaką

tworzyli na koncertach i płytach. Ich pierwszy album, Unknown Pleasures,

wydany w czerwcu 1976 roku, opowiadał nie tylko o mieście, ale także

o zachodzących zmianach społecznych. Pisarz Chris Bonę jest zdania, że

„zarejestrowali niszczycielski wpływ, jaki miało na żyjącego w tamtych czasach

człowieka zupełne załamanie się laburzystowskich tradycji humanizmu i cynicz

ne zwycięstwo rosnącego w siłę konserwatyzmu".

Joy Division w czasie koncertów na żywo grał naprawdę ostro, ale to nie

wszystko, lan Curtis potrafił wykonywać utwory z taką intensywnością, że

pewnie wielu z was wyszłoby po prostu z sali. Większość wykonawców ma

swego rodzaju zahamowania, gdy przyjdzie im stanąć twarzą w twarz z pub

licznością. To, co najczęściej bywa nazywane manierą lub wyrobieniem est

radowym, jest w rzeczywistości konieczną obroną własnej psychiki. Wspoma

gany przez czujną i gotową do pomocy „straż przyboczną" — Bernarda

Sumnera i Petera Hooka — lan Curtis stawał, rozglądał się i pogrążał w swoich

wizjach. Nie działo się to jednak na koncertach czy w studiach nagraniowych —

tam wszystko było pod kontrolą, ale w niewielkich, źle wyposażonych klubach,

gdzie w każdej chwili mogło dojść do rozróby.

Kiedy jest się młodym, ó śmierci prawie się nie myśli. Gdy lan popełnił

samobójstwo w maju 1980 roku, wielu z nas po raz pierwszy musiało dopuścić

do świadomości jej istnienie. Szok, jaki to wywołało, był tak głęboki, że na

dobrą sprawę stał się nieuleczalnym urazem, raną w historii miasta, które znane

jest na świecie jako Madchester (mad = szalony), a także piętnem wyciśniętym

na odnoszącym sukcesy zespole New Order, formacji utworzonej przez trzech

pozostałych muzyków z Joy Division. Jak w piosence Curtisa Komakino:

„Cień na skraju drogi/Zawsze ciebie przypomina mi".

Deborah Curtis, żona lana, była ostatnią osobą, która widziała go żywego.

Najprościej mówiąc — jej wspomnienia to odprawianie egzorcyzmów nad

poniesioną stratą, to przemieszanie poczucia winy i zagubienia, które były

wynikiem targnięcia się na życie przez lana w ich wspólnym domu w Mac-

clesfiels. Padają słowa także o tym, co swego czasu było głośne, ale nigdy nie

poznane: życiu emocjonalnym tego człowieka najbardziej skrytego ze skrytych.

Wiele informacji zamieszczonych w tej książce jest publikowanych po raz

pierwszy — dowodzi to, jak silna była potrzeba zerwania z manchesterską

tradycją małomówności.

Ale także sporo tu o czymś, co jako oczywiste rzadko bywa wspominane

w książkach: chodzi o rolę kobiety w męskim, często brutalnym świecie rocka.

Deborah Curtis była żoną, która wspomagała męża i którą on opuścił. Opo

wiedziała kiedyś o przejmującym wydarzeniu, gdy będąc w zaawansowanej

ciąży poszła na koncert Joy Division i została zatrzymana przez kogoś z obsługi.

Uraczono ją uwagą, że nie wygląda dość dobrze. Usłyszała: „Jak możemy

mieć gwiazdę rocka z żoną w szóstym miesiącu ciąży stojącą obok na scenie?"

To był początek przykrości.

W książce pojawia się jeszcze pytanie, bardzo smutne, które zostaje bez

odpowiedzi. Deborah Curtis pisze o rzeczywistości, w jakiej przyszło żyć

łanowi — cierpiał bowiem na padaczkę. Choroba rozwijała się na skutek

wyczerpania i przeżyć związanych z występami. To prawda, jego mesmeryczny

styl — wijące się ramiona, szklane spojrzenie i szaleńczy spazmatyczny taniec —

odzwierciedlał ataki epileptyczne, na które cierpiał w domu i które przerażały

jego najbliższych. Czy ludzie podziwiali lana Curtisa za to, co go wyniszczało?

Szanuję odwagę, z jaką Deborah Curtis pisała tę książkę, i mam nadzieję,

że pomogło to jej uleczyć nie gojące się od piętnastu lat rany. Być może i nam

będzie teraz łatwiej zrozumieć istotę obsesji, która drąży kulturę rocka: roman

tyczny obraz cierpiącego artysty, zbyt szybko się wypalającego, zbyt młodo

umierającego. Mity powstają od czasów Thomasa Chattertona i nadal się

rodzą. Mity owiały postaci Rudolfa Valentino, Jamesa Deana, Sida Viciousa,

lana Curtisa i Kurta Cobaina. Przejmujący z oddali pokazuje ludzką stronę mitu.

Jon Savage

1995

Deborah Curtis - Przejmujący z Oddali Joy Division i Ian Curtis.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: