Czynniki zakaźne przenoszone przez krew.pdf

Czynniki zakaźne

przenoszone przez krew

Czynniki ograniczające zwalczanie

patogenów przenoszonych przez krew

i jej składniki

•Brak skutecznych szczepionek (np. AIDS,

zapalenie wątroby typu C, malaria)

epidemiologia

i patomechanizm

oraz metody diagnostyczne

•Zaniedbania zdrowotne, słaba infrastruktura

ochrony zdrowia w niektórych krajach,

•Zmiany środowiskowe (np. globalne ocieplenie)

•Wzrost przemieszania się populacji (np. migracje,

podróże)

Czynniki patologiczne przenoszone

przez krew i jej składniki

Wirusy przenoszone przez krew

Powszechnie chorobotwórcze

Zapalenia wątroby typu B – HBV

Zapalenia wątroby typu C – HCV

Niedoboru immunologicznego – HIV 1,2

HTLV I/II

Choroby limfoproliferacyjne, neuropatie o

wyraźnym stopniu nasilenia

HIV 1/2

AIDS

HDV

Koinfekcja lub superinfekcja HBV

HCV

Wirusowe zapalenia wątroby

Chorobotwórcze w pewnych warunkach

Cytomegalii – CMV

Parvowirus B19

Epsteina-Barr – EBV

HEV

Klinicznie podobne do HAV

HFV

Kliniczne znaczenie wątpliwe

HHV-8

Mięsak Kaposi

HGV

Kliniczne znaczenie wątpliwe

SEN-V

Prawdopodobnie zapalenie wątroby nie A/ nie -E

Chorobotwórcze występujące w pewnych regionach

Białaczka\Chłoniak T – HTLV I, II

Zachodniego Nilu - WNV

TTV

Kliniczne znaczenie wątpliwe

Tryponosoma cruzi

Choroba Chagasa

SARS

Zespoły niewydolności oddechowej

Testy i procedury wprowadzone dla zapewnienia

bezpieczeństwa krwi i jej składników

Patogeny przenoszone przez krew

znane, ale nie badane rutynowo

•Testy kiłowe

•HBs-Ag

•Anty HIV ½

•Anty HCV

• Parvowirus B19

• Cytomegalowirus

• Wirus Epsteina – Barra

• Typ A wirusa zapalenia wątroby

• HHV-8

•Usuwanie leukocytów (filtrowanie składników krwi)

•HCV RNA

•HBV DNA

•HIV 1 RNA

•Inaktywacja czynników patologicznych

Liczba osób w świecie zakażonych

wirusami

Cechy wirusów - krótka charakterystyka.

1. Wirusy stanowią jedną z najprostszych form życia.

HBV – 350 milionów (dane szczegółowe)

HCV – 170 milionów (dane szacunkowe)

HIV - > 40 milionów (dane zarejestrowane)

2. Są bezwzględnymi pasożytami wewnątrzkomórkowymi i

nie replikują pozakomórkowo.

3. Cząstki wirusów zawierają materiał genetyczny czyli

genom wirusa (wirusowe DNA lub RNA).

4. Genom wirusa koduje białka wirusowe:

• strukturalne

• regulatorowe

• enzymy

Losy zakażonej komórki zależą od rodzaju

wirusa.

Hepatitis B

• Zbudowany jest z otoczki i rdzenia zawierającego

materiał genetyczny (DNA)

1. Liza komórki.

•Genom HBV jest jednym z najmniejszych genomów wśród

wirusów zwierzęcych

2. Przeżycie i dalsza produkcja cząstek wirusa.

3. Latencja – ukrycie materiału genetycznego wirusa

wewnątrz komórki bez tworzenia potomnych

cząstek wirusowych, reaktywacja i produkcja

cząstek potomnych.

•Genotypy od A – H

•W Polsce genototyp A i D

Diagnostyka zakażenia HBV

Drogi zakażenia HBV

• Podstawą diagnostyki HBA jest oznaczenie w surowicy:

•„kontakt ze służbą zdrowia w tym stomatologia

•Zabiegi w salonach kosmetycznych

•Tatuaże

•Akupunktura

•Kontakty seksualne

•Przeniesienie zakażenia z amtki na dziecko

•Antygenu powierzchniowego HBs (HBsAg) oraz przeciwciał

anty-HBs,

•Antygenu HBe i przeciwciał anty-HBe,

•Przeciwciał przeciwko antygenowi rdzeniowemu wirusa (anty-

HBc),

•HBV DNA – materiału genetycznego,

•Istotna wiremia

•10 5 kopii / ml u osób HBe(+),

•10 4 kopii / ml u osób HBe(-).

Diagnostyka zakażenia HBV

• HBsAg (hepatitis B surface antigen) w surowicy świadczy o

zakażeniu HBV.

• Główne białko rdzeniowe wirusa - polipeptyd nukleokapsydowy o

włąściwościach antygenowych - HBcAg (hepatitis B core antigen).

•HBcAg nie występuje w surowicy w postaci wolnej

•Nieoznaczenie antygenu powierzchniowego w surowicy nie

wyklucza definitywnie zakażenia HBV..

•W surowicy we wczesnej fazie choroby anty – HBc

•Przeciwciała anty-HBs zanikają zwykle po kilkunastu latach

•Osoby, u których wykrywa się anty-HBc, nie muszą być

szczepione przeciwko WZW B.

•Anty – HBs po szczepieniu w mianie >10j./l są dowodem

odporności.

Najlepszym wskaźnikiem przebytego zakażenia HBV

jest obecność przeciwciał anty-HBC w surowicy.

Diagnostyka zakażenia HBV

Hepatitis B

• Czas inkubacji od 6 do 160 dni.

• Trzecim antygenem HBV jest HBeAg, fragment antygenu

rdzeniowego.

•Przebieg zakażenia często bezżółtaczkowy.

•Jest dobrym markerem zakaźności i replikacji wirusa.

•Można wyróżnić dwie grupy chorych zakażonych HBV

•z wykrywalnym antygenem HBe (HBe(+)

• bez antygenu HBe (HBe)

•W większości przypadków choroba ulega całkowitemu wyleczeniu.

•Czasami długotrwałe nosicielstwo wirusa i\lub przejście w stan

przewlekłego zapalenia wątroby

•Pozapalna marskość wątroby

•Pierwotny rak wątroby

•W przewlekłym zakażeniu spntaniczna serokonwersjia od

HBeAg do p/c anty-HBe

•Spadek wiremii <10 5 kopii / ml

•Normalizacja transaminaz

•Częstość serokonwersji 10%

•Jest najczęstszym po tytoniu pojedynczym czynnikiem rakotwórczym

•Ok. 250 tys osób HBV rocznie na świecie

Wyniki badań serologicznych

Ryzyko przeniesienia zakażenia HBV

przez krew

Dostarczają informacji o zakaźności chorego

• Surowice HBsAg(+) i zawierające HBV-DNA są maksymalnie zakaźne

• w okresie okienka serologicznego

•Utrzymywanie się antygenemi HBs i \lub HBc przez kilka miesięcy

sugeruje chronizację zakażenia i dowodzi ciężkiego przebiegu

choroby.

• po przebytym zakażeniu HBV gdy

•HBsAg(-), HBV-DNA (+), przeciwciała anty-HBs(+) lub anty HBs (-)

•występowanie mutantów HBsAg nie wykrywanych testami

komercyjnymi

•Występowanie przeciwciał anty-HBs świadczy o odporności na

zakażenie HBV z wyjątkiem zakażeń mutantami tego wirusa.

Interpretacja serologicznych markerów zakażenia HBV

Marker

Znaczenie

HBsAg

Ostre Hepatitis B lub nosicielstwo HBV

Ostre Hepatitis B (wysokie miana)

Hepatitis chronica B (niskie miana)

Znaczenie

IgM anty HBc

IgG anty-HBc

Stan po ekspozycji na HBv (ujemny

HBsAg) Hepatitis chronica B (dodatni

HBsAg)

+ +/- -

- - czesny okres wylęgania

Wczesny okres wylęgania WZW B lub

rozwinięta choroba

+ -

Odporność na zakażenie HBV (po

zakażeniu lub po szczepieniu)

anty-HBs

- -

Hepatitis acuta Bbez wykrywalnego antygenu

+ - epatitis acuta B

Hepatitis acuta B

Hepetitis chronica B (replikacja HBV

HBeAg

+/-

+ - osicielstwo Bsg (ała zakaźność)

+ - osicielstwo Bsg (duża zakaźność)

Stan po ostrym hepatitis B

Nadal utrzymująca się replikacja HBV

HBV-DNA Replikacja HBV

+ +/- + - Wczesny okres zdrowienia

anty-Hbe

+ +/- + -

Okres zdrowienia (okno serologiczne w

układzie HBsAg/anty-HBs

- +/- +/- + + Późny okres zdrowienia

- + dporność na zakażenie HBV

Zaka ż enia ukryte HBV

( Occult HBV Infection – OBI )

Cz ę sto ść wyst ę powania OBI

W surowicy lub tkance stwierdza si ę obecno ść

DNA HBV przy braku antygenu HbsAg z obecno ś ci ą

lub brakiem przeciwcia ł anty-HBc i anty-Hbs.

Cz ę sto ść wyst ę powania ukrytego zaka ż enia (OBI ) zale ż y od:

• czu ł o ś ci testów HbsAg i HBV DNA

• cz ę sto ś ci wyst ę powania zaka ż enia HBV w danej populacji

Charakterystyka OBI

Hepatitis C

OBI – okres wychodzenia z infekcji HBV charakteryzuj ą cy si ę :

* obecno ś ci ą przeciwcia ł anty – HBs

* obecno ś ci ą wiremii na niskim poziomie

* obecno ś ci ą mutantów HbsAg nie wykrywanych

komercyjnymi testami

* obecno ś ci ą przeciwcia ł anty – HBc i anty – HBe lub tylko

anty – HBc

• Szacowana liczba zaka ż onych na ś wiecie: 170 milionów.

•Cz ę sto ść wyst ę powania jest zró ż nicowana geograficznie.

Obszar

% zaka ż onych

Europa

0.3 – 6

USA

1.8

Japonia

Afryka

10 – 30

* obecno ś ci ą tylko DNA HBV

Drogi i mechanizm zaka ż ania

Hepatitis C

•Okres wyl ę gania: 15 – 160 dni (typowo 50).

• ludzie chorzy na WZW B

• n osiciele

• przetaczanie sk ł adników krwi

• tatua ż e

• narkomania

• przeniesienie oko ł oporodowe (5-6%)

•Kliniczne cechy klasycznego ostrego zapalenia w ą troby z

ż ó ł taczk ą - rzadko (5 - 15% chorych).

•Często przebieg subkliniczny lub bezobjawowy (80%).

•samowyleczenie 30% pacjentów

•Przewlekłe zapalenie wątroby (10 – 20%).

Zapobieganie zaka ż eniom HCV polega m.in.

na:

Rozpoznanie zaka ż enia HCV

•

w ł a ś ciwej sterylizacji sprz ę tu medycznego

T esty w kierunku :

• kontroli krwiodawców pod k ą tem obecno ś ci

markerów serologicznych i materia ł u

genetycznego wirusa

•HCVAg

•anty-HCV ( t est potwierdzenia)

•HCV RNA

Wysoka zmienno ść wirusa - brak skutecznej

szczepionki !

Zaka ż enie HCV w Polsce

(dane z referatu Prof. A. G ł adysza 14.11.04)

Liczba nowych zachorowa ń w Polsce

Liczba zaka ż onych

- ok. 522.000

ROK 2004

ROK 2005

Ś redni odsetek zaka ż onych w grupie:

narkomanów

HBV

1570

1724

71%

HCV

2157

2993

hospitalizowanych

64%

dializowanych

41%

20% osób eliminuje HCV po fazie ostrej z pozosta ł ych 80%

u 2/3 przewlek ł e nieaktywne zapalenie w ą troby

u 1/3 przewlek ł e aktywne zapalenie w ą troby

→ marsko ść → rak w ą troby

Szacunkowo

•ok. 1,4 %populacji zakażonej

•Dawcy krwi – 0,5% anty HCV

(dane PZH i IHiT)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: