Antologia_SF_-_Kroki_w_nieznane_2011-asin_JS6RA36IHM6HSUDZZT4SVBFX6OGTKKMR.pdf

Almanach fantastyki

Kroki w nieznane

Tom 7

pod redakcją

Mirka Obarskiego

2011

Wydania oryginalne

the author and the author’s agent Baror International, Inc.

the author.

permission of the author.

agent, Liza Dawson Associates.

author.

Wydanie polskie

Data wydania:

2011

Wydawca:

Agencja „Solaris”

Małgorzata Piasecka

11-034 Stawiguda, ul. Warszawska 25 A

ISBN 978-83-7590-078-1

Wydanie elektroniczne

Trident eBooks

tridentebooks@gmail.com

Mirek Obarski

Przedmowa

Tegoroczny almanach fantastyki Kroki w nieznane jest jednym z najbardziej

zróżnicowanych gatunkowo od czasu reaktywacji serii. Czytelnik poszukujący współczesnej

literatury fantastycznej znajdzie tu całe bogactwo jej odmian. Począwszy od modnego dziś

horroru spod znaku zombie, poprzez opowieści grozy, historię rodem z komiksów o

superbohaterach, nowoczesną science fiction, aż po rozegraną w zawrotnym tempie

fantastykę przygodową i fantasy.

Ostatnie tomy antologii powstawały w czasie, kiedy amerykański rynek wydawniczy

zaczął wchodzić w głęboką i rewolucyjną zmianę. W tym roku stało się to już bardzo

widoczne. Amazon, największa na świecie księgarnia wysyłkowa, ogłosił, że na każde

sprzedane przezeń 100 książek tradycyjnych, przypadło 105 w formacie cyfrowym. Nie

sprawdzają się zatem kasandryczne zapowiedzi rychłego zaniku umiejętności czytania i

pisania. Ludzie od początku świata nigdy tyle nie pisali i czytali (wprawdzie dotyczy to

również wpisów w mediach społecznościowych), a także nigdy tyle nie kupowali książek

(wprawdzie do czytania na tabletach i w komórkach). Ale cóż to szkodzi, jeśli dzięki temu

trendowi wzrosła subskrypcja amerykańskich czasopism fantastycznych i szybciej mogą

docierać do polskich czytelników tłumaczenia nowych, ciekawych utworów?

Na dostępność i mnogość tytułów elektronicznych nakłada się inne zjawisko: eksplozja

amerykańskich wortali i fanzinów internetowych. Początkowo publikowali tam autorzy na

dorobku. Dziś pojawiają się też teksty autorów skupionych wokół kluczowych magazynów

papierowych. Wszystko zatem wskazuje, że jest z czego wybierać. Ale ta obfitość jest nieco

zwodnicza gdyż, jak to często bywa, ilość nie zawsze przechodzi w jakość. Pocieszający jest

fakt, że trafiają się wśród tej powodzi opowiadania doskonałe. Przykładów nie trzeba szukać

daleko, np. zamieszczone w poprzednich tomach Kroków w nieznane „Śmiercionauci” Teda

Kosmatki, „Dom Maga” Meghan McCarron, „Eros, filos, agape” Rachel Swirsky oraz

„Rzeczy” Petera Wattsa zostały opublikowane w Internecie.

Podobnie zamieszczony w niniejszej antologii „Stereogram Szarego Fortu w dniach jego

chwały” Paula M. Bergera, będący rzadkim przykładem eksperymentu formalnego w fantasy,

której wyjątkowo dużo w tym tomie. „Błękit i złoto” K.J. Parker to okraszona czarnym

humorem historia alchemika konfabulującego i oszukującego tak zapamiętale, że wprowadza

w błąd nie tylko inne postaci opowiadania, ale i samego czytelnika. Parker zresztą lubuje się

w takiej grze. Od lat ukrywa swoją tożsamość za pseudonimem, każąc się domyślać nawet

swojej płci.

Trzy opowiadania mieszczą się w szeroko pojętej definicji opowieści grozy. Najbardziej

klasyczne jest najstarsze w tym zbiorze „Tegoroczne zdjęcie klasowe” Dana Simmonsa.

Mimo dwóch dziesiątków lat od premiery tekst absolutnie nic nie stracił ze swojej wyjątkowej

przewrotności. Mercurio D. Riviera, przedstawiciel rzadko spotykanej u nas fantastyki

latynoskiej, niekonwencjonalnie opowiada o sile przesądu w „Twoje cierpienie nas ochroni”,

zaś Jurij Nesterienko, w depresyjnej i wstrząsającej „Rozpaczy”, wystawia na próbę nerwy

nawet najwytrzymalszych czytelników.

Kilka innych opowiadań z tego tomu to czysta fantastyka. Marina i Siergiej Diaczenko,

autorzy „Przenicowanego świata” eksplorują rzeczywistość wykreowaną przez siebie w Vita

nostrze i Cyfrowym. Wszyscy jesteśmy bohaterami serialu: nikła część gra role

pierwszoplanowe, reszta zaś funkcjonuje w drugim planie lub egzystuje na jego obrzeżach

jako statyści. Diaczenkowie dobrze czują się w tej konwencji. Spod ich ręki wyszedł przecież

scenariusz do rosyjskiej superprodukcji Przenicowany świat (zbieżność tytułów

przypadkowa). Will Ludwigsen, amerykański autor, który pisuje niewiele, ale za to bardzo

charakterystycznie, debiutuje w polskim przekładzie tekstem „Pamięć jest czymś jak dom”,

który ma szansę trafić w gusta miłośników Raya Bradbury.

Almanach odnotowuje wysyp autorów o azjatycko brzmiących nazwiskach. Statystyka

podpowiada, że tamten region świata, tylko same Chiny, powinny wydać na świat

przynajmniej kilku twórców na miarę Lema. Jednak rewolucja kulturalna i „Kampania

przeciwko zanieczyszczeniom duchowym” z lat 80. XX w., wymierzona w prozachodnie

tendencje, postawiły skutecznie tamę rozwojowi fantastyki. Lektura tekstów powstających

obecnie w Chinach nie wskazuje na jakieś znaczące odrodzenie. Jednak to chyba tylko

kwestia czasu, bo zapotrzebowanie na fantastykę jest tam spore. Poziom czytelnictwa

najpopularniejszego chińskiego czasopisma „Science Fiction World”, sięga miliona osób.

Natura nie znosi próżni i do głosu doszły dzieci niedawnych imigrantów do Ameryki.

Wśród autorów z tego kręgu, korzystających z zachodniej swobody myśli i poglądów,

najciekawszy, oprócz Teda Chianga, wydaje się dziś Charles Yu. Zamieszczony w tej książce

„Superbohater Trzeciej Kategorii” kontestuje jedno z największych osiągnięć amerykańskiej

kultury masowej, czyli kult superbohaterów. „Supermanie, gdzie byłeś?!” – tym napisem

krzyczącym z murów po upadku wież World Trade Center mógł inspirować się Yu pisząc o

niespasowaniu aspiracji i możliwości, ale też wymyślonego i realnego.

Krańcowo odmienne jest pisarstwo Tonyego Pi. Wyróżnia je wartka akcja, niebanalna

scenografia, inteligentne dialogi: wszystko czego potrzebuje rasowy bestseller. „Przynęta

idealna”, pierwszy tekst tego autora przetłumaczony na język obcy, wchodzi w skład bardzo

filmowej serii o Elektach, nieśmiertelnych zmiennokształtnych.

Fantastykę naukową w ścisłym tego słowa znaczeniu reprezentują w tym tomie dwa

opowiadania. „Prorocze światło” Teda Kosmatki eksploruje paradoksy jednego z dziesięciu

najpiękniejszych eksperymentów w historii nauki, za jaki uznaje się doświadczenie z tzw.

podwójną szczeliną Thomasa Younga. Kosmatka niepostrzeżenie zaciera granice między

fikcją a rzeczywistością, stawiając czytelnika oko w oko z fascynującą zagadką wpisaną w

posady naszego świata.

Można się spotkać z poglądem, że jest dwóch Strossów. Pierwszy zajmuje się

twórczością spod znaku hard sf. Drugi pisuje teksty o zabarwieniu humorystycznym. W tym

almanachu prezentujemy „Palimpsest”, czyli Strossa w wydaniu na poważnie, podejmującego

dyskusję, jak twierdzi niezamierzoną, z powieścią Koniec wieczności Isaaca Asimova (osią

obu utworów jest istniejąca poza czasem organizacja czuwająca nad biegiem historii).

Brytyjczyk, swoim zwyczajem, oferuje wielokrotnie złożoną intrygę, opartą na osiągnięciach

współczesnej astrofizyki, niedostępnych w latach 50., kiedy swoją książkę pisał Asimov.

To kolejny przykład ciekawej tendencji do recyklingu, wydawałoby się, od dawna

zużytych i wyeksploatowanych tematów. Rozwój nauki i technologii, zmiany społeczne i

cywilizacyjne pozwalają odrzucać stare klisze i przetwarzać na nowo, ze znakomitym

rezultatem, uniwersalne dla gatunku zagadnienia. W poprzednich Krokach w nieznane Rachel

Swirsky w „Eros, filos, agape”, również wariacji na temat dzieła Asimova, zajmowała się

interakcją robota i człowieka. Ted Chiang w „Cyklu życia oprogramowania”, polemizował ze

Stanisławem Lemem w kontekście sztucznej inteligencji. Stross próbuje wywrócić do góry

nogami schemat podejścia do podróży w czasie. W świetle tych prób można przypisać

fantastyce, w skali niedostępnej chyba żadnemu innemu gatunkowi literackiemu, unikalną

cechę: stałą gotowość do zmian, a co za tym idzie, do rozwoju.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: