1. Wyobraźnia jest procesem poznawczym, w wyniku którego powstają wyobrażenia, czyli OBRAZY psychiczne
2. Synonimy terminu wyobraźnia: fantazja, imaginacja, myślenie obrazowe, wizualizacje
Przykłady wyobrażeń: przedstawienie, fantomy, fosfeny
Inne pojęcia: konfabulacja, percepcja, powidok, obraz następczy, halucynacje, antycypacja, wrażenie, pojęcie
3. Wyobraźnia to przekształcenie i tworzenie nowych obrazów psychicznych.
4. Wyobrażenia odtwórcze: obraz twarzy bliskiej osoby, przyjemna melodia-którą usłyszałem na koncercie, ruchome wydmy nad Bałtykiem-gdzie spędziłem urlop, nowy kapelusz Hanki Bielickiej- w którym oglądałem ją na ostatnim koncercie.
Wyobrażenia wytwórcze: postać filmowa- o której tylko słyszałem od przyjaciół, obraz samochodu przyszłości- na podstawie literatury fantastycznej, obrazy historyczne np. wojowie Bolesława Chrobrego, krajobraz Sahary-mimo, że nigdy tam nie byłem;
Wyobrażenia twórcze: melodia piosenki, nad którą dopiero pracuje kompozytor, nowy model kapelusza, jaki być może będzie stworzony
5. Jak nazwiemy kojarzenie ze sobą odległych elementów, a więc obrazów, technik, teorii itp. Które dotąd zaliczane były do różnych sfer naszych doświadczeń? – BISOCJACJA
6. Najlepszy przykład bisocjacji: BIOTECHNOLOGIA
7. Jak nazwiemy skłonność do trwania, utrzymywania obrazu w niezmienionej postaci mimo zmiany samego bodźca. Albo tworzenie wariantów obrazu z tych samych elementów. Np. zbieraliśmy grzyby, wracamy do domu a obrazy grzybów ‘stają nam przed oczami” –PERSEWERACJA
8. Jak nazywamy operację, polegającą na zwielokrotnieniu jakiegoś elementu, w wyniku powstaje nowy obraz – np. wielogłowe bóstwo czy smok? – MULTIPLIKACJA
9. Jak nazywamy operację, polegającą na nakładaniu na siebie różnych obrazów w celu utworzenia nowego, oryginalnego obrazu? Np. projektant mebli do nowego wzoru krzesła wykorzystuje: kształt tulipana, zapach róży, mruczenie kota itp.-SUPERPOZYCJA lub BISOCJACJA
10. Jak nazywamy operację, polegającą na wyrażaniu jednych obrazów za pomocą innych. Np. nieszczęśliwą miłość przedstawiamy za pomocą rysunku z przebitym sercem; pokój za pomocą gołąbka itp.? – METAFORYZACJA
11. Jak nazywamy operację, polegającą na przesadnym zaburzeniu proporcji, wyeksponowaniu jakiegoś elementu obrazu. Operacja ta wykorzystywana jest w karykaturze, np. w rysunkach z przesadnie dużym nosem? – KARYKATURYZACJA bądź HIPERBOLIZACJA
12. Jak nazywamy operację, polegającą na przypisywaniu pewnym przedmiotom martwym czy rośliną przejawów życia i zdolności odczuwania, właściwych człowiekowi? – ANIMACJA
13. Wyobraźnia zdolna jest tworzyć nowe obrazy z niczego. Tak czy nie? – NIE
14. SPOSTRZEŻENIA: względnie stałe, rzutowane na zewnątrz
WYOBRAŻENIA: dynamiczne, zmienne, fragmentaryczne
WSPÓLNE (dotyczące spostrzeżenia i wyobrażenia): są wynikiem procesów poznawczych, mogą być wzrokowe, słuchowe
15. Co jest istotą wyobrażeń ejdetycznych? – to obrazy bardzo dokładne i trwałe, które przez podmiot są mylone ze spostrzeżeniami, czyli: ejdetyk wyobrazi sobie coś i jest przekonany, że on to percypował.
16. W. Szewczuk- o jakim wyobrażeniu mówi: „ aktywność wyobrażeniowo-myślowa, której przedmiotem jest zaspokojenie pragnień, dążeń, zamierzeń dotyczących własnego życia ściśle osobistego lub życia społecznego w szerszym słowa znaczeniu”-MARZENIA
17. Jak nazywa Jerome L. Singer rodzaj marzeń, które w mowie potocznej określone są jako: ‘zaduma’, myślowe błądzenie, ‘budowanie zamków na lodzie’, ‘myślenie o niebieskich migdałach’ itp.? – MARZENIA DZIENNE
18. Wyodrębniamy marzenia mimowolne i DOWOLNE.
19. Synonimy terminów:
Mimowolny: reaktywny, odruchowy, impulsywny, niezależny od podmiotu, zewnątrzsterowy
Dowolny: zamierzony, podmiotowy, wewnątrzsterowny, kognitywny, poznawczy
20. Gdy wyobrażamy gołąbka jako symbol pokoju, to jest to obraz – SYMBOLICZNY
21. Gdy jakiś przywódca cieszy się charyzmą w danej grupie społecznej, to jest to przykład wyobraźni – SPOŁECZNEJ
22. Wymień jedną funkcję wyobraźni, która nabiera coraz większego znaczenia w naszym czasach – KREATYWNA
23. Wymień inne znane, Ci funkcje wyobraźni – KREATYWNA, ANTYCYPACYJNA, MOTYWACYJNA, POZNAWCZA, KOREKCYJNA, LUDYCZNA i in.
24. Wytwory główne WYOBRAŹNI: Zodiak(zwierzyniec niebieski), Niebo (w znaczeniu religijnym), Wielka Niedźwiedzica
Wytworzy główne MYŚLENIA POJĘCIOWEGO: układ heliocentryczny, kwazary
25. Trzy osoby posługują się słowem ‘myślenie’; u której z tych osób naprawdę zachodził proces myślenia w danej sytuacji?
A. Wstałem rano i wyjrzałem przez okno; ulica, drzewa, dachy domów były mokre. Padał deszcz-pomyślałem
B. Wyszedłem z domu i poczułem, że deszczyk kapie mi na głowę. Znowu pada – pomyślałem.
C. Czytałem książkę, gdzie była opisana wielka ulewa. Mimo woli podniosłem kołnierz marynarki, gdyż myślałem, że to na mnie pada deszcz.
- Odpowiedź A. wywnioskował, że padał deszcz, dzięki temu zna zależności (związki) między deszczem i mokrą ulic, drzewami, dachami itp.
26. Można spotkać twierdzenie, że człowiek zawsze myśli. Tak czy Nie? – NIE.
27. Mamy zadanie: DONALD, GERALD, ------, ROBERT
-na miejsce liter trzeba podstawić cyfry w taki sposób, aby dodawanie było poprawne; wiemy jedynie, że: każdej literze odpowiada inna cyfra, a D=5. Jaka cyfra może zastąpić L, A, N itd. Bez myślenia nie rozwiążemy tego zadania. Wyobraź sobie istotę pozbawioną myślenia, ale dysponującą dobrze rozwiniętą wyobraźnią i percepcją (potrafi przeczytać i rozumieć sens słów). Jaka może być reakcja na to zadanie takiej istoty?
-ODPOWIEDŹ: Wyobraźnia wytwarza jedynie obrazy psychiczne. Jeśli taki człowiek byłby w stanie zrozumieć treść zadania, to być może pojawiłyby się u niego takie obrazy, jak np.: 1) dwóch chudych panów na wadze jest równoważone przez jednego grubasa. 2) jest przeciąganie liny – po jednej stronie jest dwóch, po drugiej jeden i zachowana równowaga.
28. Określenia odnoszące się do myślenia, czyli możliwe do przyjęcia elementy definicji myślenia:
- myślenie jest wówczas, gdy człowiek rozwiązuje problem
- proces poznawczy, w którym odzwierciedlone są strukturalne i funkcjonalne stosunki różnych elementów rzeczywistości
- proces poznawczy, polegający na uogólnianiu
- proces poznawczy, polegający na abstrahowaniu
- proces poznawczy, polegający na operowaniu pojęciami
- jest łańcuchem operacji umysłowych, za pomocą których przetwarzamy informacje, czyli treści zakodowane w spostrzeżeniach, wyobrażeniach i pojęciach
- wychodzenie poza dostarczone informacje
- czynności zinterioryzowane, czyli uwewnętrznione
- istota myślenia polega na dostrzeganiu problemów
- złożona aktywność wysokiego rzędu, która wypełnia luki w posiadanych danych
- mniej lub bardziej uporządkowana sekwencja operacji poznawczych dokonywanych na przedmiotach, zdarzeniach, procesach bezpośrednio spostrzeganych lub na ich reprezentacjach wyobrażeniowo-pojęciowych
- w sposób pośredni i ogólny
Określenia, które nie oddają istoty myślenia:
- myślenie jest wówczas, gdy człowiek się wysila
- myślenie jest wówczas, gdy człowiek myśli
- myślenie jest wówczas, gdy człowiek marzy na jawie
- proces poznawczy, polegający na poznawaniu pojedynczych cech przedmiotów i zjawisk, które aktualnie działają na zmysły
- proces poznawczy, polegający na przechowaniu obrazów rzeczy i zjawisk, które kiedyś spostrzegaliśmy
- człowiek zawsze myśli, stąd wynika że wszystkie procesy poznawcze to myślenie
- inaczej ejdetyzm
29. Pytania dotyczące myślenia:
Co nowego poznajemy?
- proces poznawczy, w którym odzwierciedlone są strukturalne i funkcjonalne stosunki różnych elementów rzeczywistości (W. Szewczuk)
Jak poznajemy?
- jest łańcuchem operacji umysłowych, za pomocą których przetwarzamy informacje, czyli treści zakodowane w spostrzeżeniach, wyobrażeniach i pojęciach (J.Kozielecki)
- wychodzenie poza dostarczone informacje ( J.Bruner)
Na czym polega czynność myślenia?
- złożona aktywność wysokiego rzędu, która wypełnia luki w posiadanych danych.(Bartlett)
- mniej lub bardziej uporządkowana sekwencja operacji poznawczych dokonywanych na przedmiotach, zdarzeniach, procesach bezpośrednio spostrzeganych lub na ich reprezentacjach wyobrażeniowo-pojęciowych (W.Szewczuk)
Jaka jest geneza myślenia?
- czynności zinterioryzowane, czyli uwewnętrznione (np. Piaget)
Jaka jest główna funkcja myślenia?
- istota myślenia polega na rozwiązywaniu problemów.
30. Eksperyment:
-ustawiono w rzędzie kilka jednakowych misek, gdzie umieszczono pokarm tylko w środkowym naczyniu. Najpierw były 3 miski, później 5, 7, 9 itd. Zwierzę A za każdym razem pożądało do środkowego naczynia. Natomiast zwierzę B. Trafiało do różnych misek, można powiedzieć, iż stosowało metodę prób i błędów, ale najczęściej wybierało drugą miskę od brzegu.
Pytanie: u którego z tych zwierząt w większym stopniu występowało myślenie?
- A – zwierzę nie reaguje na konkretne naczynie, ale na całą strukturę, co jest istotą myślenia.
31.Materiał myślenia: spostrzeżenia, wyobrażenia, dotychczasowe pojęcia
Operacje i reguły umysłowe: analiza, synteza, systematyzowanie, klasyfikowanie, porównywanie, uogólnianie, abstrahowanie, wnioskowanie, rozumowanie, reguły algorytmiczne, reguły heurystyczne.
Wyniki procesu myślenia: nowa wiedza powstała w wyniku rozumowania, nowe pojęcia, nowe teorie, nowe zasady, nowe reguły, rozwiązanie problemu, dostrzeżenie problemu, rozumienie, sądy, inteligencja.
32. Jak nazywamy operację umysłową polegającą na rozkładaniu całości na części lub wyodrębnieniu cech przedmiotów i zjawisk, w celu lepszego poznania istoty badanego obiektu (np. struktury, funkcji poszczególnych części itp.)? –ANALIZA
33. Co jest istotą syntezy? – łączenie w myśli różnych elementów w nowe całości
34. Przykład abstrahowania – proces poznawczy polegający na pomijaniu jednych cech badanego obiektu, a koncentrowanie się na wybranych – istotnych cechach.
35. Jak nazywamy dokładne i niezawodne instrukcje postępowania przy rozwiązywaniu zadań? – ALGORYTMY
36. Z nazwiskiem, którego uczonego starożytnej Grecji związany jest termin heurystyka? – ARCHIMEDESA
37. Myślenie to czynność operowania pojęciami, tworzeniu nowych pojęć, wykorzystywaniu ich w rozumieniu zjawisk.
Stwierdzenia odnoszące się do istoty pojęć:
- pojęcie jest myślą, w której odzwierciedlone są cech wspólne, znaczące dla danej klasy przedmiotów lub zjawisk;
- uogólniony model jakiejś klasy obiektów, cech lub relacji podobnych pod pewnym względem;
- reprezentacja umysłowa, która zawiera informacje o istotnych właściwościach pewnej klasy obiektów;
- jednostka informacji, w której przechowywane są istotne, znaczące cechy i właściwości;
- znać pojęcie to znaczy umieć wskazać najważniejsze cechy jakiejś klasy obiektów;
- znać definicję obiektu, procesu, zjawiska;
Stwierdzenia, które nie oddają istotnego znaczenia pojęć:
- mieć pojęcie o jakimś obiekcie, to odbierać wrażenia od tego obiektu;
- pojęcie to dokładne wyobrażenie sobie danego obiektu;
- znać pojęcie to znaczy umieć nazwać daną rzecz;
- to obraz rzeczy czy zjawiska;
- to fantazja;
38. Które z tych dwóch słów oznacza pojęcie? Ptaki czy ptak? – PTAK
39. Nasz wiedza o różnych obiektach rzeczywistości może być zakodowana w różnej postaci, np. w formie: wrażeń, spostrzeżeń, wyobrażeń, pojęć. Skoncentrujmy się na takim przedmiocie jak KLUCZ (przyrząd do otwierania zamków). Poznawcza reprezentacja tego obiektu może odzwierciedlać takie treści i przybierać różne formy.
KODOWANIE PERCEPCYJNE:
- pojedyncze cech danego obiektu, np. coś twardego, coś zimnego, coś podłużnego itp.
- obraz konkretnego klucza, w obrazie tym dominują cechy charakterystyczne dla danego obiektu (np. jest pogięty, mosiężny, płaski itp.)
KODOWANIE WYOBRAŻENIOWE:
- obraz dynamiczny (zmieniający się), fragmentaryczny itp. w którym mogą dominować cechy znanego klucza, albo nawet jakiegoś fantastycznego, czyli nigdy niespostrzeganego;
KODOWANIE POJĘCIOWE:
- istotne cechy i właściwości, cechy wspólne dla wszystkich kluczy;
- reprezentacja nie w formie obrazu, zawierającego dane sensoryczne, a jedynie znaczenie, symbol, jak słowo: KLUCZ.
40. Mieć precyzyjne pojęcia, to m.in. umieć odróżnić cechy istotne danego obiektu, od cech drugorzędnych. Zegarek może mieć takie cechy, jak: złoty, okrągły, drogi, wiszący, ma cyfry i wskazówki świecące, odmierza i wskazuje czas, może nas budzić rano, z kukułką.
è w powyższym przykładzie cecha istotna to: ODMIERZA I WSKAZUJE CZAS.
41. Najlepsze określenie cech istotnych – są to cechy wspólne dla całej klasy obiektów, np. cechy wspólne dla wszystkich bez wyjątku zegarków.
42. Czy kura (która po mistrzowsku znosi i wysiaduje jajka) ma pojęcie jajka? –NIE
...
psychologia-vizja