uprawa borówki wysokiej.doc

Uprawiamy borówkę wysoką

Borówka wysoka pochodzi z Ameryki Północnej. Krzewy osiągają do 2 m wysokości, kwitną w drugiej połowie maja, jagody dojrzewają od początku lipca do końca września, w zależności od odmiany. Przystępując do uprawy musimy pamiętać, że borówka wysoka jest rośliną z rodziny wrzosowatych, o bardzo specyficznych wymaganiach. Niedopełnienie tych wymagań prowadzi do niepowodzenia w uprawie.

Dobór stanowiska

Uprawiając borówkę na skalę towarową wybieramy gleby lekkie (piaszczyste), kwaśne (pH KCL 3,5-4,5), próchniczne (ok. 10% zawartości próchnicy), wilgotne (poziom wody gruntowej od 60 do 100 cm) i przewiewne (głębsze warstwy gleby powinny być przepuszczalne). W praktyce są to gleby w pobliżu lub wśród lasów sosnowych.Borówka jest rośliną o bardzo niskich wymaganiach pokarmowych. Optymalna zasobność gleby dla tej rośliny jest następująca:

fosfor        1,5-2 mg P/100 g gleby

potas           3-5 mg K/100 g gleby

magnez    2,5-4 mg Mg/100 g gleby

Jeżeli zasobność gleby jest niższa od podanych wartości, trzeba te braki uzupełnić podczas przygotowania pola pod uprawę. Niewłaściwy odczyn pH możemy podwyższyć wapnując lub obniżyć siarkując glebę. Niewielkie obniżenie kwasowości gleby możemy również uzyskać dodając do gleby zakwaszające, wolno rozkładające się substancje organiczne, takie jak torf wysoki, przekompostowana kora albo trociny sosnowe.
Sadząc krzewy borówki na działce, optymalne warunki uprawy możemy dość łatwo uzyskać zaprawiając dołki ok. 50 l kwaśnego torfu, ziemi liściowej, kory lub przekompostowanych trocin. W przypadku gleby zupełnie nieodpowiedniej (bardzo zwięzłej, o wysokim pH), należy przygotować do wyłożonych folią dołków o średnicy 80-100 cm i głębokości 30 cm, podłoże składające się np. z torfu, kory i leśnej ziemi.

Sadzonki i odmiany

Na plantacje powinien być wysadzany 2-3 letni materiał roślinny, rozmnażany wegetatywnie, w pojemniku lub z bryłką korzeniową.
Dobór odmian na plantację zależy od wielu czynników i wymaga konsultacji. Na niewielkiej działce praktycznie jest posadzić kilka odmian, od wczesnych do późnych, aby zapewnić sobie owocowanie od początku lipca do końca września i lepsze zapylenie kwiatów.

Odmiany borówki wysokiej »

Rozstawa

Na plantacjach towarowych odległość pomiędzy rzędami powinna wynosić co najmniej 3 metry. Umożliwia to mechaniczną uprawę i wygodny zbiór. Rośliny sadzimy co 0,9 -1,2 m w rzędzie. Na działce można sadzić krzewy w rozstawie 1x2,5 m.

Nawadnianie

Woda jest jednym z najważniejszych czynników w uprawie borówki. Zwłaszcza tuż po posadzeniu i w pierwszym roku uprawy, borówka ze względu na płytki i zagęszczony system korzeniowy jest bardzo wrażliwa na brak wody. W okresach bezdeszczowych podlewamy krzewy co najmniej raz w tygodniu ok. 10-20 l wody. Przy powtarzających się ostatnio długich okresach suszy późną wiosną i wczesnym latem, prowadzenie plantacji towarowej bez możliwości nawadniania jest bardzo ryzykowne.

Uprawa

Możliwe są różne sposoby prowadzenia plantacji. W naszym gospodarstwie najlepsza okazała się murawa w międzyrzędziach i ściółka z trocin w rzędach roślin. Inni plantatorzy stosują ugór herbicydowy lub czarny ugór.

Zwalczanie chwastów

Rośliny sadzimy w glebę wolną od chwastów trwałych! W zależności od rodzaju chwastów stosujemy odpowiedni herbicyd bądź uprawę mechaniczną gleby. Chwasty wysiewające się po posadzeniu krzewów trzeba bezwzględnie zwalczać ze względu na konkurencję o wodę i składniki pokarmowe. Masowym wschodom chwastów można zapobiec ściółkując rzędy roślin.

Ściółkowanie

Ściółka nie tylko ogranicza rozwój chwastów, zmniejsza straty wody i reguluje temperaturę gleby, ale też dostarcza krzewom substancji organicznej. Rozkładająca się ściółka musi być co 2-3 lata uzupełniana.Można stosować różne ściółki, nie tylko organiczne, ale również syntetyczne, jak folia czy włóknina. Z naszych doświadczeń wynika, że najlepsza jest ściółka z trocin drzew iglastych.

Nawożenie mineralne

Po doprowadzeniu zasobności gleby do optimum przed założeniem plantacji, w czasie wzrostu krzewów kontrolujemy zawartość składników pokarmowych w glebie poprzez jej analizy. Należy pamiętać, że borówka jest bardzo wrażliwa na niedobór azotu. Przy stosowaniu ściółki musimy zwiększyć dwukrotnie dawkę azotu. Z drugiej jednak strony krzewy borówki bardzo łatwo jest przenawozić, dlatego zalecamy nawożenie azotem (saletra amonowa, siarczan amonowy) w małych dawkach i określanie potrzeb nawożenia poprzez obserwację roślin. Przed założeniem plantacji warto zapoznać się z objawami niedoboru lub nadmiaru składników pokarmowych. Na działce młode krzewy nawozimy jesienią, po zakończeniu wegetacji, nawozami wieloskładnikowymi, w dawce 30 g na krzew. Wiosną, najlepiej od początku maja do początku lipca, zasilamy krzewy azotem w trzech dawkach po 10 g siarczanu amonowego lub w dwóch dawkach po 10 g saletry amonowej. Można stosować nawozy wolnodziałające (Plantacote, Osmocote), postępując zgodnie z instrukcją na opakowaniu i przyjmując dawki niskie, zalecane np. dla roślin iglastych. Co roku zwiększamy dawkę nawozów o około 1/3, tak aby w 6 roku po posadzeniu zasilać krzewy dawką 150 g nawozów wolnodziałających i 100-150 g nawozu azotowego. Można też zastosować specjalne nawozy do borówki wysokiej i nawieźć krzewy zgodnie z instrukcją na opakowaniu.

Cięcie

Od momentu posadzenia krzewów do 4 roku zalecamy cięcie sanitarne, tzn. usuwanie pędów chorych, słabych, uszkodzonych mechanicznie lub przez mróz. Cięcie prześwietlające i odmładzające stosujemy od 5 roku po posadzeniu, skracając lub usuwając najstarsze i silnie zagęszczone pędy, na których nie ma jednorocznych przyrostów. Najbardziej odpowiednim terminem cięcia jest koniec zimy i początek wiosny.

Osłony przeciwwietrzne

Borówka bardzo dobrze rośnie w miejscach nasłonecznionych, zacisznych, osłoniętych przed silnymi wiatrami. Na większych, otwartych przestrzeniach, powinno się sadzić pasy wiatrochronne, najlepiej z drzew iglastych.

Ochrona

Borówka wysoka nie wymaga intensywnej ochrony przed szkodnikami i chorobami. Jest to jej dodatkowy walor z punktu widzenia plantatora i konsumenta.Uprawiając borówkę dla własnych potrzeb można w ogóle zrezygnować z chemicznych zabiegów ochronnych. W przypadku wystąpienia szkodników należy je zniszczyć ręcznie. Chore części roślin wycinamy.

Owocowanie i zbiór

Plon z jednego krzewu w pełni owocowania (po 6-7 latach od posadzenia), w zależności od odmiany wynosi 3-6 kg. Na właściwie prowadzonej plantacji można uzyskać plon ok. 10 ton z hektara.Jagody zbiera się ręcznie, w kilka dni po całkowitym wybarwieniu, gdyż dopiero wtedy nabierają właściwego smaku i aromatu.