4042_Modraszek_eroides.pdf

Modraszek eroides

Polyommatus eroides

(Frivaldszky, 1835)

Schiff.), ale nie ma on na spodzie przedniego skrzyd∏a,

u jego nasady, dwóch czarnych plamek. Samica mo˝e

byç ∏atwo pomylona z modraszkiem ikarem – Polyomma-

tus icarus (Rott.). Ró˝ni je jedynie po∏o˝enie czarnych pla-

mek w przepasce zewn´trznej, co nie zawsze jest cechà

wiarygodnà. Tylko znalezienie samca daje pewnoÊç po-

prawnej identyfikacji.

4042

Modraszek eroides

stawonogi, owady, motyle,

modraszkowate

Cechy biologiczne

Opis gatunku

Rozmna˝anie

Gatunek jednopokoleniowy. Motyle pojawiajà si´ od koƒ-

ca czerwca do poczàtku sierpnia. Gàsienica ˝yje na szczo-

drzeƒcu ruskim ( Chamaecytisus ruthenicus ), a prawdopo-

dobnie tak˝e na innych gatunkach szczodrzeƒców. Zimuje

m∏oda gàsienica. Przepoczwarcza si´ na powierzchni gle-

by w pobli˝u roÊliny pokarmowej.

Widoczny jest wyraêny dymorfizm p∏ciowy. Skrzyd∏a samca

z wierzchu srebrzystob∏´kitne, silnie po∏yskujàce. Na brze-

gu zewn´trznym wyst´puje stosunkowo szeroka czarna ob-

wódka, w którà na tylnym skrzydle wtapiajà si´ czarne

plamki. Skrzyd∏a samicy ciemnobrunatne, z rz´dem poma-

raƒczowych plamek wzd∏u˝ zewn´trznego brzegu tylnego

skrzyd∏a. U obu p∏ci na spodzie nasadowej cz´Êci przed-

niego skrzyd∏a wyst´pujà dwie drobne, czarne, bia∏o ob-

wiedzione plamki (Buszko & Mas∏owski, 1993).

AktywnoÊç

Motyl lata w dzieƒ przy s∏onecznej pogodzie i wysokiej

temperaturze powietrza. Wieczorem siada na nocny spo-

czynek na ja∏owcach.

Mo˝liwoÊç pomylenia z innymi

gatunkami

Cechy ekologiczne

Gatunek spotykany w Êrodowiskach ekotonowych, takich

jak suche ÊródleÊne i przyleÊne ∏àki, zr´by, wrzosowiska,

polany oraz przydro˝a w suchych borach sosnowych na

pod∏o˝u piaszczystym (w∏asne obserwacje z Puszczy Kny-

szyƒskiej i zachodnich obrze˝y Puszczy Bia∏owieskiej)

[6120, 4030]. Trudno ustaliç, w jakich Êrodowiskach wy-

st´powa∏ ten gatunek wymieniany w starych êród∏ach

z Kielecczyzny oraz okolic Cz´stochowy i Zawiercia. Nie-

odzownym warunkiem jego wyst´powania jest obecnoÊç

roÊliny pokarmowej.

Samiec ma bardzo charakterystycznà barw´ i po∏ysk

skrzyde∏. Podobny odcieƒ przedniego skrzyd∏a ma jedy-

nie modraszek dorylas – Polyommatus dorylas (Den. &

Rozmieszczenie geograficzne

Samiec

Zasi´g gatunku obejmuje obszary od Êrodkowo-

-wschodniej Europy po Azj´ Mniejszà. W Polsce znany

obecnie z kilku stanowisk w po∏udniowej cz´Êci Pusz-

czy Knyszyƒskiej oraz na terenach przylegajàcych od

zachodu do Puszczy Bia∏owieskiej (Krzywicki, 1967;

Buszko, 1997). W okresie przedwojennym wykazany

ze Starej Kiszewy, Gdaƒska, Nidzicy, Mi∏osnej pod

Warszawà, Pilawy, okolic ¸odzi, Kielc, Sandomierza,

Cz´stochowy i Ogrodzieƒca (Romaniszyn, 1929). Wi-

doczna jest tendencja do kurczenia si´ zasi´gu w kie-

runku wschodnim.

Status gatunku

Samica

Kategoria zagro˝enia na Polskiej Czerwonej LiÊcie: EN

Status prawny: w Polsce podlega Êcis∏ej ochronie

Nazwa zwierzaka

Gatunki zwierzàt (z wyjàtkiem ptaków) – Bezkr´gowce

Propozycje dzia∏aƒ ochronnych

4042

Propozycje wzgl´dem siedliska gatunku

Wskazane by∏oby rozpowszechnienie w rejonach wyst´po-

wania gatunku jego roÊliny pokarmowej poprzez wysiewa-

nie jej na skrajach lasów i innych dogodnych dla gatunku

miejscach. Sprzyjajàce by∏oby utrzymanie ekstensywnej

gospodarki leÊnej i rolnej. Ze wzgl´du na s∏abo poznanà

bionomi´ gatunku trudno jest jednak przewidzieç, jakie

modyfikacje siedliska mog∏yby poprawiç warunki jego by-

towania. Zaleca si´ zaniechanie stosowania w miejscach

wystepowania gatunku chemicznych Êrodków ochrony lasu

przed szkodnikami owadzimi.

Wyst´powanie gatunku na

obszarach chronionych

Propozycje wzgl´dem gatunku

Istnieje zbyt ma∏o danych dotyczàcych bionomii, by mo˝na

by∏o na obecnym etapie podjàç dzia∏ania w celu czynnego

zarzàdzania zasobami gatunku.

Stanowiska w Puszczy Knyszyƒskiej le˝à poza obszarem Parku

Krajobrazowego Puszczy Knyszyƒskiej. Ze stanowisk znajdujà-

cych si´ w sàsiedztwie Puszczy Bia∏owieskiej jedynie rezerwat

Jelonka chroni miejsca wyst´powania tego gatunku.

Propozycje wzgl´dem populacji

Istnieje zbyt ma∏o danych, by mo˝na by∏o podjàç dzia∏ania

majàce na celu zarzàdzanie populacjà.

DoÊwiadczenia i kierunki badaƒ

Rozwój i stan populacji,

potencjalne zagro˝enia

Konieczne jest dok∏adne spenetrowanie obszarów leÊnych

w pó∏nocno-wschodniej Polsce od Puszczy Knyszyƒskiej po

dolin´ Bugu, w celu ustalenia faktycznego area∏u wyst´po-

wania modraszka eroidesa na terenie Polski i sprecyzowa-

nia jego wymagaƒ Êrodowiskowych. Nale˝y tak˝e opraco-

waç metody hodowli tego gatunku na potrzeby ewentual-

nej reintrodukcji w przysz∏oÊci.

Rozwój i stan populacji

Obecnie znanych jest jedynie 6 stanowisk gatunku skon-

centrowanych na niewielkim obszarze we wschodniej Pol-

sce. W relacji do starszych danych wynika, ˝e gatunek

wymiera na terenie Polski i proces ten prawdopodobnie

doprowadzi do jego znikni´cia z naszego kraju w ciàgu

kilku, ewentualnie kilkunastu lat. Nie wynika to z pogar-

szajàcej si´ jakoÊci Êrodowiska, ale z przyczyn populacyj-

nych (niska liczebnoÊç i rozproszenie populacji), ponie-

wa˝ wyst´pujàcy w podobnych warunkach Êrodowisko-

wych szlaczkoƒ szafraniec – Colias myrmidone (Esp. ma

stabilnà populacj´.

Bibliografia

BUSZKO J. Atlas rozmieszczenia motyli dziennych Polski,

1986–1995. Turpress, Toruƒ, 170 s.

BUSZKO J., MAS¸OWSKI J. 1993. Atlas motyli Polski. Cz. I. Motyle

dzienne ( Rhopalocera ). Grupa IMAGE, Warszawa, 269 str.

DÑBROWSKI J., KRZYWICKI M. 1982. Ginàce i zagro˝one gatun-

ki motyli ( Lepidoptera ) w faunie Polski. Cz´Êç I. Nadrodziny

Papilionoidea, Hesperioidea, Zygaenoidea . Studia Naturae,

Seria B, Nr 31: 1–171.

KRZYWICKI M. 1967. Fauna Papilionoidea i Hesperioidea ( Lepidop-

tera ) Puszczy Bia∏owieskiej, Ann. Zool., Warszawa, 25: 1–213.

ROMANISZYN J. 1929. Fauna motyli Polski, Prace Monogr. Kom.

Fizjogr. PAU, Kraków, 6, 552 s.

Potencjalne zagro˝enia

Najwi´kszym zagro˝eniem dla gatunku jest rozproszenie

i zmniejszajàca si´ liczebnoÊç populacji. Niekorzystny

wp∏yw mogà mieç tak˝e wszelkie zabiegi zwiàzane ze

zwalczaniem szkodliwych owadów stosowane w leÊnictwie

i rolnictwie (Dàbrowski & Krzywicki, 1982).

Jaros∏aw Buszko

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: