Gilgamesz - Epos starozytnego dwurzecza.pdf - Historia starozytna i wspoczesna - Marian_Chomik

GILGAMESZ

EPOS STARO ś YTNEGO DWURZECZA

MMII ®

TABLICA PIERWSZA

KTÓRY WSZYSTKO WIDZIAŁ po kra ń ce ś wiata, poznał morza i góry

przemierzył, w mrok najgł ę bszy zajrzał, z przyjacielem pospołu

wrogów pokonał. Zdobył m ą dro ść , wszystko widział a przejrzał,

widział rzeczy zakryte, wiedział tajemne, przyniósł wie ś ci sprzed

wielkiego potopu. Kiedy w drog ę dalek ą wyruszył, zm ę czył si ę

ogromnie, przyszedł z powrotem.

Na kamieniu wyrył powie ść o trudach.

Murami otoczył warowny Uruk, gród i spichlerz ś wietny ś wi ę -

tej Eanny. Obejrzyj mury, na których fryz jak z miedzi! Spójrz

na wały, którym nie masz podobnych! Głazów dotknij, w któ-

rych z dawien dawna obracaj ą si ę trzpienie wrót, i wnijd ź do

Eanny, w domostwo Isztar, któremu równego nie wzniesie Ŝ a-

den władca w ś ród potomnych i Ŝ aden człowiek. Wst ą p a przejd ź

si ę po murach Uruku, podwaliny ich obejrzyj, sprawd ź dłoni ą

cegły. Czyli Ŝ te cegły nie s ą wypalone? Czy Ŝ nie kładło tych

murów siedmiu m ę drców?

Wi ę kszy jest nad wszystkich m ęŜ ów Gilgamesz, w dwóch trze-

cich bogiem b ę d ą cy, w jednej trzeciej człowiekiem. Widok jego

ciała jest niezrównany. Głow ę jako byk nosi wysoko. Ciosu or ęŜ a

jego z niczym nie zrównasz, dru Ŝ yna jego staje na odgłos b ę bna.

Bóg sło ń ca go urod ą obdarzył, niebieski Szamasz, a bóg burzy,

Addu, m ę stwem obdarzył. Na ich obraz przez wielkich bogów

stworzony bosk ą sił ę posiada. Pier ś jego, powiadaj ą , na dwa-

na ś cie łokci szeroka, członek jego, powiadaj ą , mierzy trzy łokcie.

Nim znów do Uruku doszedł, wszystkie kraje przemierzył.

D ź wiga wi ę c mury Uruku m ąŜ pop ę dliwy, którego głowa jak

u byka wzniesiona, którego or ęŜ a cios nie ma równych, którego

dru Ŝ yna staje na odgłos b ę bna.

W sypialniach skar Ŝą si ę m ęŜ owie Uruku:

Rodzicom Gilgamesz synów odbiera! Po dniach i po nocach,

rozszalały, ciała za Ŝ ywa. Czy to jest pasterz warownego Uruku,

Gilgamesz, pasterz synów Uruku pot ęŜ ny a sławny, wszystko

wiedz ą cy? Dziewice od ich matek bierze Gilgamesz, pocz ę te

z wojowników, przeznaczone dla m ęŜ a!

Usłyszeli skargi bogowie z nieba i do pana Uruku rzekli bo-

gowie:

Ty ś to stworzył, Anu, byka bujnego, którego or ęŜ a cios nie ma

równych, którego dru Ŝ yna staje na odgłos b ę bna! Rodzicom Gil-

gamesz synów odbiera. Po dniach i po nocach, rozszalały, ciała

za Ŝ ywa. Czy to jest pasterz warownego Uruku, Gilgamesz, pa-

sterz synów Uruku, pot ęŜ ny a sławny, wszystko wiedz ą cy? Dzie-

wice od ich matek bierze Gilgamesz, pocz ę te z wojowników,

przeznaczone dla m ęŜ a!

Ich skargi posłyszał Anu, bóg nieba gwia ź dzistego i ojciec bo-

gów, boski władca Uruku. Wezwał wielk ą Aruru, biegł ą w stwa-

rzaniu:

Ty, Aruru, stworzyła ś Gilgamesza. Stwórz teraz istot ę jemu

podobn ą . Niechaj ci b ę dzie jak jego odbicie, jako burza serca

tamtemu równa! Niech w gród Uruku wst ą pi, z Gilgameszem

porywczym pójdzie o lepsze: niechaj dzi ę ki temu Uruk odpocz-

nie.

To usłyszawszy Aruru stworzyła w sobie istot ę na podobie ń -

stwo Anu. R ę ce swe umyła, uszczkn ę ła gliny, plun ę ła na ni ą

i w step rzuciła. Walecznego Enkidu w stepie stworzyła.

Z milczenia pomocnego pocz ę ty stan ą ł, z tre ś ci Ninurty, boga

wojny, na całym ciele swoim sier ś ci ą porosły. Włosy ma jakoby

niewie ś cie. Włosy mu stercz ą jak pszenica, g ę ste ma k ę dziory

jako Nisaba, zbó Ŝ boska władczyni. O ludziach i ś wiecie nie wie-

dział. W skór ę owcz ą odziany jak Sumukan, bóg niw i trzody,

z gazelami razem karmi si ę traw ą , ze zwierzyn ą si ę tłoczy do

wodopoju, z bydłem dzikim wod ą cieszy swe serce.

Spotkał go u wodopoju pewien my ś liwy. Przez jeden dzie ń ,

drugi dzie ń i przez dzie ń trzeci Enkidu stał w drodze do wodo-

poju. Ujrzał go łowca i twarz mu zastygła. Wraca ze zwierzyn ą

do swej sadyby. Z trwogi zaniemówił, zamilkł ze strachu. Smutek

w jego sercu, twarz ma pos ę pn ą , rozpacz w łonie. Z oblicza stał

si ę podobny takiemu, który odszedł w dalek ą drog ę .

Rozwarł usta my ś liwy i powiada do swego ojca:

Ojcze! m ąŜ jakowy ś ze wzgórz si ę zjawił, siła jego na cały kraj

nasz ogromna, pot ęŜ ny jest jako zast ę py Anu, nieustannie ugania

po wszystkich górach, z dzikim bydłem karmi si ę traw ą . Do wo-

dopoju si ę tłoczy ze zwierz ę tami, stop ę sw ą wci ąŜ stawia u wo-

dopoju. Straszny mi jest, nie ś miem do niego podej ść ! Ja wy-

kopi ę jam ę , on j ą zasypie, ja pa ś ci zastawiam, on je poniszczy.

Z r ą k mych wyprowadza dzik ą zwierzyn ę , miesza moje zaj ę cia

na stepie.

Ojciec usta rozwarł i rzecze do swojego syna, do my ś liwego:

Pójd ź do miasta Uruk, tam jest Gilgamesz, którego dotych-

czas nikt nie pokonał, którego siła na cały kraj nasz ogromna,

pot ęŜ ny jako gwiezdne zast ę py Anu. Id ź , twarz ku niemu pod-

nie ś , powiedz o pot ę dze tego przybysza. Popro ś go o nierz ą d-

nic ę ze ś wi ą tyni, we ź j ą ze sob ą . Ona go powali jak m ąŜ pot ęŜ ny!

Gdy zwierz ę ta przywiedzie do wodopoju, niech ona szaty z sie-

bie zedrze, wdzi ę ki uka Ŝ e. Skoro ujrzy, wnet zbli Ŝ y si ę do niej.

Wtedy obcym si ę uczyni dla dzikich zwierz ą t, które z nim wy-

rosły na jego puszczy.

Posłuchał my ś liwiec rady ojcowskiej. Ruszył łowca do Gilga

mesza. Wybrał si ę w drog ę i stopy swe postawił w mie ś cie Uni-

ku. Przed obliczem Gilgamesza rzecze te słowa:

Ze wzgórz jakowy ś m ąŜ si ę zjawił, siła jego na cały kraj nasz

ogromna, pot ęŜ ny jest jako zast ę py Anu! Nieustannie ugania po

wszystkich górach. U wodopoju staje ze zwierz ę tami, stop ę sw ą

wci ąŜ stawia u wodopoju. Straszny mi jest, nie ś miem do niego

podej ść ! Ja wykopi ę jam ę , on j ą zasypie, ja pa ś ci zastawiam, on

je poniszczy! Z r ą k mych wyprowadza dzik ą zwierzyn ę ! Miesza

moje zaj ę cia na stepie.

Rzecze do ń Gilgamesz, do my ś liwego:

Id źŜ e, mój my ś liwcze, zabierz ze sob ą nierz ą dnic ę Szamhat

z przybytku Isztar. Gdy on bydło przywiedzie do wodopoju,

niech ona szaty z siebie zedrze, wdzi ę ki uka Ŝ e. Skoro ujrzy,

wnet zbli Ŝ y si ę do niej. Wtedy obcym si ę uczyni dla dzikich

zwierz ą t, które z nim wyrosły na jego puszczy.

Poszedł my ś liwy prowadz ą c kobiet ę Szamhat. Wybrali si ę

z powrotem, ruszyli w drog ę . W trzecim dniu miejsce przezna-

czenia swego ujrzeli. W zasadzce siedli twarz ą w twarz ku sobie

łowca i lubie Ŝ nica. Siedz ą jeden i drugi dzie ń na czatach u wo-

dopoju. Przyszła pi ć wod ę gadzina pełzn ą ca. Przyszły wreszcie

dnia trzeciego zwierz ę ta stepowe pi ć z wodopoju, przyszło dzikie

bydło napawa ć si ę wod ą i on z nimi, Enkidu, te Ŝ we wzgórzach

zrodzony. Z gazelami pospołu karmi si ę traw ą , wod ę chłepta ć

si ę tłoczy ze zwierz ę tami, z dzikim bydłem wod ą cieszy swe serce.

Zobaczyła go Szamhat, dzikiego człeka, m ęŜ a zajadłego z da-

lekich stepów.

Oto on, niewiasto! Obna Ŝ swe piersi, przyrodzenie odsło ń ,

i Ŝ by ź rało ść twoj ą mógł posi ąść ! Skoro ci ę ujrzy, zbli Ŝ y si ę do

ciebie, zb ą d ź si ę wtedy wstydu, zbud ź w nim Ŝą dz ę ! Przyjmij

po Ŝą dliwe jego dyszenie! Szaty swe rozrzu ć ! Uka Ŝ mu si ę naga,

niech ci ę posi ą dzie! Spraw, i Ŝ by siła w nim wezbrała! Niechaj

legnie na tobie! Uczy ń mu, dzikiemu, spraw ę kobiec ą ! Obcym

si ę uczyni dla dzikich zwierz ą t, które z nim wyrosły na jego

puszczy. Jego moc miłosna b ę dzie si ę na tobie napawa ć . Piersi ą

legnie na twoim grzbiecie.

Obna Ŝ yła Szamhat swe piersi, srom odkryła, ujrzał to Enkidu

i zapomniał, gdzie si ę był rodził! Wyzbyła si ę wstydu, wzbudziła

Ŝą dz ę , oddech jego pr ę dki mile przyj ę ła, szaty rozrzuciła: i legł na

Szamhat. Uczyniła dzikiemu spraw ę kobiec ą , jego moc miłosna

była jej miła. Przez sze ść dni i przez siedem nocy wci ąŜ dopadał

i zapładniał Szamhat Enkidu.

A Ŝ miło ś ci ą si ę nasyciwszy na zwierz ę ta swoje zwrócił oblicze.

Zobaczywszy Enkidu w skok pierzchły gazele. Od ciała jego

w trwodze pierzcha zwierzyna stepu.

Porwał si ę Enkidu: ciało ma słabe! Nogi mu w ziemi ę wrosły:

uszły zwierz ę ta! Obłaskawił si ę Enkidu, ju Ŝ nie b ę dzie biegał jak

niegdy ś , zyskał za to rozum i słyszenie swoje rozszerzył. Wraca

do Szamhat i przy stopach jej siada, w oblicze kobiety zaczyna

patrze ć i cokolwiek warga jej wysłowi, tego ucho jego słucha

uwa Ŝ nie.

Ona tak rzecze do Enkidu:

Enkidu, jeste ś pi ę kny, jeste ś jak bóstwo! Czemu ze zwierz ę -

tami w stepie uganiasz? Pójd ź , wprowadz ę ci ę do warownego

Uruku, do l ś ni ą cego przybytku, gdzie mieszkaj ą Isztar i Anu,

k ę dy włada Gilgamesz, mocarz wyborny, krzepki jak byk i ś ród

pot ęŜ nych pot ęŜ ny. Poło Ŝ ysz si ę przy nim jak przy kobiecie,

ujrzysz i pokochasz jako siebie samego. Wsta ń z ziemi, z posła-

nia pastuchów!

Tak ona prawi, on tego rad słucha, przyjaciela spragniony, aby

Gilgamesz - Epos starozytnego dwurzecza.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: