jucha1.doc

mgr Jucha

Bliski Wchód – ĆWICZENIA

15 V 2007

Wymagania:

Znajomość: Mapy, Plany. Gdzie jest jakie stanowisko, jakie budowle się na nim znajdują, z jakiego okresu i kto je zbudował. Kanony.

Wycieczka po Nomach Egipskich:

Ogólne informacje:

-Sepat znaczy Nom

-Na czele każdego nomu stoi Nomarcha.

-Są 42 nomy. 22 górnego i 20 dolnego Egiptu.

-Mapy z zaznaczonymi wszystkimi nomami są w książce "Dzieje Starożytnego

Egiptu" Nicola Grimal str. 68-69

Nomy Dolnego Egiptu:

Nom XIII

-Na sztandarze znajduje się Berło Heka i czółenko do naprawy sieci.

-Stolica Heliopolis. Głównym bogiem jest Re. Kosmologia Heliopolitańska (Wielkiej Enneady[1]). Bardzo słaby stan zachowania świątyni boga Re.

-Tell El-Jahudija. Wał 515x490m. Hyksoski

obóz ze schyłku średniego państwa.

Nom IX

-Stolica Busiris. Centralna delta. Lokalne bóstwo

Andżti. Centrum kulturowe Boga Ozyrysa.

Nom XVI

-Na sztandarze rodzaj drapieżnej ryby.

-Stolica Mendes. Historia sięga czasów predynastycznych. Wzmiankowane jednak dopiero w okresie starego państwa. Stolica XXIX dynastii.

-Tell El Ruba. Pozostałości zabudowy miejskiej

+ Grobowce nawet ze starego państwa.

Nom XV

-Symbolem Nomu jest Ibis

-Stolica Hermopolis. Głównym bogiem Thot.

Nom XII

-Na sztandarze przedstawienie krowy oraz cielęcia.

-Sebenytos. Głównym bogiem Horus. Szczyt rozwoju przypada na XXX dynastię kiedy to było stolica kraju.

-Behbeit el-Hagar. Sanktuarium Izydy w

całości z granitu.

Nom XVII

-Stolicą Diospolis Parva (Behdet). Jedno z

głównych miejsc kultu Horusa.

Nom X

-Stolicą Athribis. Główne bóstwo to Horus Heti-Heti (Prowadzący oddziały). Zabudowa Grecko-

Rzymska. Kopane przez Polaków.

Nom XI

-Tell El Mokdam, stolica za okresu ptolemejskiego. Centrum kultu Horusa czczonego pod postacią lwa

Mahesa.

Nom V

-Stolicą Sais (Sa, San El-Hagar). Niewiele zabytków z okresu predynastycznego. Stolica kraju za panowania XXVI dynastii. Czczeni bogini Neith i Horus.

-Naukratis. Ruiny greckiej faktorii od

XXVI Dynastii.

Nom VI

-Na sztandarze widnieje znak hieroglificzny (Zagarnianie)

-Stolicą Chais[2]. Czczony Bug Set.

-Buto. Powstało z połaczenia miast Dep (bogini Ładżet) i Pe (boga Ozyrysa). Ośrodek kultu bogini Ładżet (symbolem ureusz), opiekunka Dolnego Egiptu.

-Tell El-Parai[3]. 3 wzgórza: na dwóch pozostałości miasta, na trzecim okręg sakralny. reprezentowane

przez wszystkie epoki od okresu predynastycznego.

Nom VII

-Na sztandarze widnieje łódź z harpunem

Nom III

-Na sztandarze Widnieje Hieroglif oznaczający zachód.

-Stolicą Imau (Kom el-Hisn). Czczona bogini Hator.

-Aleksandria. Stolica Ptolemeuszy.

-Wyspa Faros połączona molem, które dzieli port na dwie części.

-Świątynia Serapisa. Pozostała tylko tzw. Kolumna Pompejusza z czerwonego marmuru.

-Grobowiec na Kom El-Shoqafa. Podziemne krypty Grecko-Rzymskie z I i II w. n.e.

-Kom El-Dikka. Polskie wykopaliska. Odsłonięto (jak się wydawało) budynek teatru z III/IV w. n.e. Obecnie sadzi się, że był to kompleks uniwersytecki. Oprócz tego odkryto łaźnie rzymskie i wille z mozaikami.

-Badania podwodne w zatoce. Część

miasta obecnie poniżej poziomu morza.

Nom II

-Symbolem na sztandarze Udziec Wołowy

-Stolica Letopolis. Czczony jest bóg Horus.

Nom VIII

Na sztandarze widzimy łudź i hieroglif

znaczący wschód.

Tanis (San El-Hagar) (30,58N i 31,52E)

-Słabo rozpoznane początki z okresu starego państwa.

-Za XXI dynastii stolica państwa

-Nekropola faraonów XXI i XXII dynastii

-Okręg sakralny Bogini Mut

Okręg sakralny boga Amona, o wymiarach 430x370m. Posiada wewnętrzny okręg ze świątynią.

-W kilku grobowcach królewskich znaleziono m.in. srebrne i kamienne sarkofagi oraz złote

maski.

Awaris (Tell El-Dabaa) (

-Stolica państwa Hyksosów.

-W pobliżu znajduje się stanowisko Kantir. Utożsamiane z miastem "Pi-Ramzes". Wzniesionym przez Ramzesa II.

-Dygresja: Często wyskoki poziom wód

gruntowych uniemożliwia kopanie.

Tell El-Farcha

-120km na PN-Wsch od Kairu (30,52N i 31,36E)

-Szczegóły na zajęciach z Ciałowiczem.

-Tell zachodni: Część rezydencjonalna, browary. Świątynia i depozyt.

-Tell centralny: Zabudowa miejska i kolejny browar.

-Tell Wschodni: w PN części miasto w PD nekropola datowana na proto i wczesno

dynastyczny okres.

Nom XIX

-Stolicą Imet.

-Sopdu Bug Patron miasta.

Nom XX

-Stolicą Bubastis

-Czczono boginię Bastet (pod postacią lwicy), od starego państwa.

-Stolica Egiptu za panowania XX Dynastii.

Nomy Dolnego Egiptu.

Nom I

-Symbolem nomu jest biały mur.

-Położony u nasady delty nilu

-Stolicą nomu Memfis

-Triada Memficka z bogiem Ptach'em na czele.

-Założenie pierwszej świątyni przypisuje się Menesowi. Miał on też wybudować biały mur wokół miasta, będący symbolem nomu.

-Okręg i świątynia Boga Ptach'a

-Grobowiec kapłanów z czasów XX dynastii

-Miejsce balsamowania boskich byków (Apisów)

-Okrąg północny bogini Hator.

-Nekropola Memficka:

-Na zachód od Memfis

-Grobowce królewskie, piramidy stare i średnie

państwo.

Od Abu Roasz po Mejdum

Abu Roasz (30,01N i 31,02E)

-Piramida Dżedefre

Płaskowyż Giza (29,58N i 31,07E)

-Piramidy: Hefrena, Mykerinosa i Cheopsa

-Na Wsch. i Zach. od piramidy Cheopsa są mastaby dostojników.

-Na Zach. od piramidy Hefrena znajdują się pozostałości baraków mieszkalnych.

-Na PD-Wsch. od piramidy Mykerinosa w pobliżu

dolnej świątyni znajdują się grobowce Kapłanów.

Zawiet El-Arian (29,55N i 31,09E)

-Piramida warstwowa z czasów panowania III

dynastii

Abu Gurab (29,54N i 31,11E)

-Świątynia Solarna Niuserre V dynastia.

Abusir (29,53N i 31,12E)

-Grobowce władców V dynastii

-Zespoły Grobowe: Niuserre, Neferikare, Sahure i Neferefre

-Groby prywatne: Szereg mastab w tym mastaba Ptachotepsesa (Największa mastaba dostojnika w

Egipcie)

Sakkara (29,52N i 31,12E)

-Na PN stanowiska Mastaby dostojników I dynastii (Dawniej uważane za groby królewskie)

-Zespół Grobowy Dżosera. Pierwszy w całości z kamienia otoczony murem

-Szereg Grobowców dostojników

-Na zachód w okrąg tahotepa

-V Dynastia

-Userkaf. PN-Wsch. Narożnik piramidy dżosera. Świątynia górna od PD.

-Unis na PD od Dżosera. Teksty piramid.

-Mastaby: Ti na PN-Zach. od piramidy Dżosera i za zach od niej Ptahotepa.

-VI Dynastia.

-Piramida Teti PN-Wsch. od Dżosera

-Na PN-Zach od Dżosera mastaby Mereduka i Kogemnii

-Na PD od Dżosera mastaby m.in. Hormheba z Nowego Państwa.

-Sarapeum: Miejsce składania Św. byków.

Sakkara PD (29,51N i 31,13E)

-Pepi I Dynastia VI

-Na PD-Zach Merenre

-Na PD-Wsch. od Pepi I Dżedkare Iseni V

dynastia

Dahszur (29,48N i 31,12E)

-Dynastia IV

-Najdalej na PD piramida "Łamana" Snofru

-Najdalej na PN piramida PN "Czerwona" Snofru

-Dynastia XII

-Amenemhat II na Wsch. od piramidy PN

-Na PN od niego zespół Sezostrisa III

-Na Wsch. od Łamanej Amenemhat III

Liszt Miasto (Iczi-Taui)(29,34N i 31,13E)

-Amenemhat I

-Sezostris I

Mejdum (29,23N i 31,13E)

-Piramida Snofru

-Mastaby: Nefer Mat i Rachotepa na PN od piramidy Snofru. W pobliżu piramidy mastaba XVII

Słowniczek:

1.Kosmologia Heliopolitańska - "Dzieje Starożytnego Egiptu" Nicola Grimal, str. 51-52"