AMORYCI W MEZOPOTAMII
- należą do zachodnio-semickich plemion Martu| Amuru, koczowniczy tryb życia, w poszukiwaniu pastwisk emigrują na południe, w dół Eufratu. Przejęli język akadyjski
- w 2. połowie II tysiąclecia- cała Mezopotamia znalazła się we władaniu dynastii Amoryckich:
· Isin (2017- 1924 p.n.e.)
- Władcy i dynastie
I Iszbierra
II. Urninurtu
· Larsa (2025-1836)
- Najważniejsi władcy:
1. Naplanun
2. Nuradad- jedyny zidentyfikowany)
3. Kudurmabuk
· Babilon (1894-1595<- tzw. okres starobabiloński)
- najważniejsi władcy:
1. Sumuabum
2 .Hammurabi
3. Ammisaduka
4. Samsuditana
· Państwo Warium ze stolicą w Esznunnie
- najważniejsi władcy
1. Ilszuijlia
2. Bilalalama
3. Szarria
· Uruk (1860-1803)
· Syria ze stolicą w Aszur (1813- ?)
1.Szamszaidad I- opanował całą Mezopotamię
· Mari- pod panowaniem Amorytów zwanych Chanu
1. gubernator Isidaga
2. Jachdunlim
- znaleziska
1. Monumentalne założenie pałacowe
2. Zasoby archiwalne
SZTUKA
a) Architektura
- nie posiadała takiego rozmachu jak III dynastia z Ur
- dwie odmiany świątyń: 1. na planie szerokiej celli (południe) np. Enkiego z Ur
2. na zasadzie osi łamanej (północ) np. Aszura | Enlila z Aszur
- najlepiej znane są pozostałości z Ur, za panowania dynasti z Isin i Larsy: wzdłuż ulic budowano domy typu babilońskiego z centralnym dziedzińcem. 2 kondygnacje z cegły suszonej i wypalanej
- gliniana tabliczka z planem Nippur
- pozostałości pałaców (Ur, Larsa, Esznnna, Aszur, à Mari, pałac Zimrilima)
b) Rzeźba
- mało liczne
1. posąg bogini Isztar trzymającej wazę
2. posąg Hammurabiego z Suzy, wywieziony z Babilonu ( raczej tylko jego głowa)
3. posąg księcia z Esznunny
- także naturalnej wielkości figurki zwierząt, spełniające funkcje apotropiczne:
1. lwy brązowe ze świątyni Dagana z Marii
2. lwy gliniane z z Szaduppum
c) Relief
1. najważniejsze ze steli Hammurabiego
- bardzo realistyczne i dokładne
- wizerunek króla stojącego pred bogiem Szamaszą
- kompozycja znana z wcześniejszych zabytków np. steli Urnammu i gliptyki tzw. scena prezentacji
- popularne był także plakietki zdobione scenami
d) Malarstwo
1. dekoracja ścian pałacu w Mari:
- sceny inwestytury z czasów Zimrilima
e) Gliptyka
- początkowo kontynuowała stylistykę pieczęci z czasów III Dynastii z Ur.
- nowe bóstwa pojawiają się dopiero w początkach panowania I dynastii Babilońskiej
- szczególnie popularne sceny prezentacji z inskrypcjami
- wizerunki bóstw zachodnio-semickich
- Style
1. w północnej Mezopotamii rozwijał się styl starosumeryjski i prowincjalno- babiloński
2. na zachodzie wczesny styl pólnocnoasyryjski
3. na zachodzie oddziaływania gliptyki staroelamickiej
grappa25