AB_teoria_lit.pdf

TEORIA LITERATURY

SPIS LEKTUR DLA STUDENTÓW I ROKU POLONISTYKI

DWULETNICH STUDIÓW UZUPEŁNIAJ ġ CYCH MAGISTERSKICH (SPECJALNO ĺĘ

NAUCZYCIELSKA) ORAZ III ROKU POLONISTYKI PI Ħ CIOLETNICH STUDIÓW

MAGISTERSKICH (SPECJALNO ĺĘ EDYTORSTWO)

W ROKU AKADEMICKIM 2006/2007

Opiekun kursu: dr hab. Anna Burzy ı ska

Lektury z działu „opracowania” maj Ģ charakter pomocniczy i nie s Ģ obowi Ģ zkowe (z wyj Ģ tkiem

przypadków, kiedy prowadz Ģ cy konwersatorium uzna któr ĢĻ z nich za konieczn Ģ do uzyskania pełniejszego

obrazu danego nurtu).

II Lektury z działu „kompendia teoretycznoliterackie” maj Ģ równie Ň charakter pomocniczy. Skróty

w adresach bibliograficznych rozwi Ģ zane s Ģ na ko ı cu, w cz ħĻ ci pt. Kompendia teoretycznoliterackie.

III Zagadnienia, problemy i terminy umieszczone w ramkach na pocz Ģ tku ka Ň dego działu zostan Ģ omówione na

wykładach i nale Ň y je traktowa ę jako pomoc podczas utrwalania materiału.

I. FENOMENOLOGIA

Fenomenologia w filozofii i w wiedzy o literaturze – Główne w Ģ tki Ingardenowskiej teorii literatury (sposób

istnienia i budowa dzieła literackiego, specyfika literatury, poznawanie dzieła literackiego, teoria lektury) –

Konsekwencje fenomenologii w wiedzy o literaturze – Inne nurty fenomenologiczne: Szkoła Genewska

i niemiecka „estetyka recepcji”.

Lektura obowi Ģ zkowa:

R. Ingarden, Z teorii dzieła literackiego , (w:) TL lub (w:) PTL(I).

Lektury uzupełniaj Ģ ce:

E. Husserl, Idea fenomenologii, wykład III i IV , (w:) tego Ň , Idea fenomenologii. Pi ħę wykładów , Warszawa

1990, s. 53-77.

G. Bachelard, Fenomenologia obrazu poetyckiego , (w:) tego Ň , Wyobra Ņ nia poetycka. Wybór pism , wyboru

dokonał H. Chudak, Warszawa 1975, s. 359-397.

G. Poulet, Fenomenologia Ļ wiadomo Ļ ci krytycznej , (w:) Archiwum Tłumacze ı . Z teorii literatury

i metodologii bada ı literackich , z. IV, Lublin 1980.

W. Iser, Apelacyjna struktura tekstów , (w:) TL lub (w:) WTBL , t. IV, cz. l.

Opracowania:

Słownik poj ħę filozoficznych Romana Ingardena , red. A. J. Nowak, L. Sosnowski, Kraków 2001.

K. Bartoszy ı ski, Teoria miejsc niedookre Ļ lenia na tle Ingardenowskiego systemu filozoficznego , (w:)

Wypowied Ņ literacka a wypowied Ņ filozoficzna , pod red. M. Głowi ı skiego, J. Sławi ı skiego, Wrocław

1982.

D. Ulicka, Ingardenowska filozofia literatury a neoidealizm. (1. Czym jest literatura? Czym nie jest

literatura? Jak poznajemy dzieło literackie?) , (w:) tej Ň e, Ingardenowska filozofia literatury , Warszawa

1992.

II. PSYCHOANALIZA

Główne w Ģ tki teorii Freuda (teoria aparatu psychicznego, psychoanaliza, wyparcie, stłumienie i sublimacja,

teoria pop ħ dów, teoria narcyzmu, teoria kompleksów) – Analiza marze ı sennych Freuda i interpretacja literatury

– Teoria procesu twórczego na gruncie freudyzmu – Znaczenie teorii Freuda dla wiedzy o literaturze – Główne

w Ģ tki teorii C. G. Junga (nie Ļ wiadomo Ļę zbiorowa, „typy psychologiczne”, archetypy i symbole archetypiczne,

„gnoza kulturowa” – Inspiracje Jungowskie w wiedzy o literaturze – Jacques Lacan i reinterpretacja my Ļ li

Freuda (koncepcja j ħ zyka i retoryki nie Ļ wiadomo Ļ ci, porz Ģ dek symboliczny, rzeczywisty i wyobra Ň ony,

literatura i trauma) – H. Bloom i psychoanalityczna teoria wpływów – Główne nurty psychoanalizy literackiej.

Lektury obowi Ģ zkowe:

S. Freud , Obja Ļ nianie marze ı sennych , (w:) TL.

J. Lacan, Tuché i automaton , (w:) TL.

Lektury uzupełniaj Ģ ce:

S. Freud, Pisarz a fantazjowanie , (w:) TBL , t. II, cz. l.

S. Freud, Niektóre typy charakterów pracy psychoanalitycznej , „Dialog” 1989/4.

S. Freud , Kultura jako Ņ ródło cierpie ı , (w:) tego Ň , Człowiek, religia. Kultura , Warszawa 1967.

S. Freud , Niesamowite , (w:) tego Ň , Pisma psychologiczne , Warszawa 1997.

C. G. Jung, Problem typu w sztuce poetyckiej , (w:) tego Ň , Rebis czyli kamie ı filozofów , Warszawa 1989.

C. G. Jung, Ja Ņı , (w:) tego Ň , Archetypy i symbole. Pisma wybrane , Warszawa 1976, s. 102-118.

J. Lacan, Symbol i mowa jako struktura i granica pola psychoanalitycznego , (w:) tego Ň , Funkcja i pole

mówienia i mowy w psychoanalizie , Warszawa 1996, s. 55-84.

H. Bloom, L ħ k przed wpływem. Teoria poezji , (w:) WTBL , t. IV-2.

Opracowania:

J. Laplanche i J. -B. Pontalis, Słownik psychoanalizy , Warszawa 1996.

O. Rank, H. Sachs, Znaczenie psychoanalizy dla nauk humanistycznych , (w:) TBL , t. II, cz. 1.

P. Dybel, „Z powrotem do Freuda!”, czyli psychoanaliza według Jacques’a Lacana , (w:) tego Ň , Urwane

Ļ cie Ň ki. Przybyszewski – Freud – Lacan , Kraków 2000.

G. Hartman, Freud versus interpretator , (w:) DBL.

III. FORMALIZM

A. FORMALIZM ROSYJSKI

Powstanie rosyjskiej szkoły formalnej: Opojaz i Moskiewskie Koło Lingwistyczne. Formali Ļ ci i futury Ļ ci –

J ħ zyk praktyczny i j ħ zyk poetycki – Kluczowe terminy (chwyt, uniezwyklenie, dezautomatyzacja,

autoteliczno Ļę i autoprezentacja, percepcja, mowa poetycka-mowa prozaiczna) – Formalistyczna teoria prozy

(fabuła i sju Ň et, motywacja, skaz, „obraz autora”) – Zacz Ģ tki koncepcji ewolucji literackiej (Szkłowski,

Tynianow) – Kontekstualizacja formy dzieła (Tynianow, Propp) – Fabuła utworu i jej kulturowy paradygmat

(Propp).

Lektura obowi Ģ zkowa:

W. Szkłowski, Sztuka jako chwyt , (w:) TL lub (w:) TBL , t. II, cz. 3.

Lektury uzupełniaj Ģ ce:

W. Szkłowski, Wskrzeszenie słowa , (w:) Rosyjska szkoła stylistyki (Antologia) , Warszawa 1970.

W. Szkłowski, Jak jest zrobiony „Don Kichote” , (w:) SI.

B. Ejchenbaum, Jak jest zrobiony „Płaszcz” Gogola , (w:) Rosyjska szkoła stylistyki (Antologia) , Warszawa

1970.

B.W. Tomaszewski, Tematyka. Tematyczna budowa , (w:) TL.

J. Tynianow, Fakt literacki , (w:) tego Ň , Fakt literacki , Warszawa 1978.

Opracowania:

B. Ejchenbaum, Teoria „metody formalnej” , (w:) TBL , t. II, cz. 3

M. R. Mayenowa, Rosyjskie propozycje teoretyczne w zakresie form poetyckich (1916-1930) , (w:) Rosyjska

szkoła stylistyki (Antologia) , Warszawa 1970.

B. FORMALIZM AMERYKA İ SKI

Koncepcje T.S. Eliota i I. A. Richardsa – Ņ ródła ameryka ı skiej „Nowej Krytyki” – Szkoła „Nowej Krytyki” –

Idea close reading – Najwa Ň niejsze poj ħ cia i terminy: tekstura, jedno Ļę organiczna, bł Ģ d afektywno Ļ ci, bł Ģ d

intencji, ironia.

Lektura obowi Ģ zkowa (jeden tekst do wyboru):

C. Brooks, Herezja parafrazy , (w:) TL.

W. K. Wimstatt jr i M. C. Beardsley, Bł Ģ d intencji , (w:) TL.

Lektury uzupełniaj Ģ ce:

W. Empson, Siedem typów wieloznaczno Ļ ci , (w:) TBL , t II, cz. 2.

W. Empson, „Ogród” Marwella. Doskonała prostota osi Ģ gni ħ ta przez rozwi Ģ zywanie sprzeczno Ļ ci , (w:) SI.

W. K. Wimstatt jr i M. C. Beardsley, Złudzenie oddziaływania emocjonalnego , (w:) Nowa krytyka.

Antologia , wst ħ p i opracowanie Z. Łapi ı ski, Warszawa 1983.

T. S. Eliot, Tradycja i talent indywidualny , (w:) TBL , t. II, cz. 2.

I. A. Richards, Podstawy krytyki literackiej , (w:) TBL , t. II, cz. 2.

J. Crowe Ransom, Krytyka jako czysta spekulacja , (w:) Nowa Krytyka. Antologia , wst ħ p i opracowanie Z.

Łapi ı ski, Warszawa 1983.

IV.TEORIA MICHAIŁA BACHTINA

Teoria Bachtina wobec innych koncepcji teoretycznych (fenomenologii, formalizmu, poetyki strukturalnej) –

Słowo i dialog – Hermeneutyczne aspekty teorii Bachtina – Powie Ļę i inne gatunki – Powie Ļę polifoniczna

i monofoniczna – Gatunki mowy – Teoria tekstu – Od koncepcji Bachtina do teorii intertekstualno Ļ ci.

Lektura obowi Ģ zkowa:

M. Bachtin, Słowo w poezji i słowo w powie Ļ ci , (w:) tego Ň , Problemy literatury i estetyki , Warszawa 1982

lub (w:) TL.

Lektury uzupełniaj Ģ ce:

M. Bachtin, Problem gatunków mowy, I: Sformułowanie problemu i okre Ļ lenie gatunków mowy , (w:) tego Ň ,

Estetyka twórczo Ļ ci słownej , Warszawa 1986 lub (w:) TL.

M. Bachtin, Typy słowa prozatorskiego , (w:) tego Ň , Problemy poetyki Dostojewskiego , Warszawa 1970.

M. Bachtin, Problem tekstu , „Pami ħ tnik Literacki” 1977, z. 2 lub (w:) tego Ň , Estetyka twórczo Ļ ci słownej ,

Warszawa 1986.

M. Bachtin, Typy słowa prozatorskiego , (w:) tego Ň , Problemy poetyki Dostojewskiego , Warszawa 1970, s.

275-309.

Opracowania:

J. Kristeva, Słowo, dialog i powie Ļę , (w:) Bachtin. Dialog. J ħ zyk i Literatura , pod red. E. Czaplejewicza, E.

Kasperskiego, Warszawa 1983.

V. STRUKTURALIZM

A. POETYKA STRUKTURALNA

Doktryna de Saussure’a jako podło Ň e strukturalizmu – Wkład Praskiej Szkoły Strukturalnej w rozwój poetyki –

Teoria J. Muka Ĺ ovskiego (poj ħ cie j ħ zyków (stylów) funkcjonalnych, funkcja poetycka, model komunikacji

j ħ zykowej i literackiej, poziomy struktury j ħ zyka poetyckiego, wprowadzenie do semantyki poetyckiej) – Teoria

R. Jakobsona (rozwini ħ cie modelu komunikacji j ħ zykowej i literackiej, funkcja poetycka, metafora i metonimia

jako „skłonno Ļ ci j ħ zykowe”) – T. Todorov i jego koncepcja poetyki.

Lektura obowi Ģ zkowa:

J. Muka Ĺ ovský, O strukturalizmie , (w:) W Ļ ród znaków i struktur , wybór, redakcja i słowo wst ħ pne J.

Sławi ı skiego, Warszawa 1970.

Lektury uzupełniaj Ģ ce:

F. de Saussure , Kurs j ħ zykoznawstwa ogólnego , Warszawa 1991, s.33-50, s. 89-94.

J. Muka Ĺ ovski, O j ħ zyku poetyckim , (w:) Praska Szkoła Strukturalna , pod red. M. R. Mayenowej, W.

Górnego, Warszawa 1966.

J. Muka Ĺ ovski, Dwa studia o nazywaniu poetyckim , (w:) tego Ň , W Ļ ród znaków i struktur , wybór, redakcja

i słowo wst ħ pne J. Sławi ı skiego, Warszawa 1970.

R. Jakobson, C. Levi-Strauss, „Koty” Baudelaire’a , (w:) SI.

R. Jakobson, Poezja gramatyki i gramatyka poezji , (w:) tego Ň , W poszukiwaniu istoty j ħ zyka. Wybór pism ,

pod red. M. R. Mayenowej, T II, Warszawa 1989.

R. Jakobson, Poetyka w Ļ wietle j ħ zykoznawstwa , (w:) TL lub (w:) WTBL lub (w:) tego Ň , W poszukiwaniu

istoty j ħ zyka , T. II.

R. Jakobson, Dwa aspekty j ħ zyka i dwa typy zakłóce ı afatycznych , (w:) tego Ň , W poszukiwaniu istoty j ħ zyka.

T I.

T. Todorov, Definicja poetyki , (w:) tego Ň , Poetyka , Warszawa 1984, s. 7-20.

Opracowania:

M. R. Mayenowa, Analiza doktryny stylistycznej Praskiego Koła , (w:) Praska szkoła strukturalna w latach

1926-1948. Wybór materiałów , Warszawa 1966.

J. Sławi ı ski, Jan Muka Ĺ ovsky: program estetyki strukturalnej , (w:) J. Muka Ĺ ovski, W Ļ ród znaków i struktur ,

Warszawa 1970.

B. SEMIOTYKA/SEMIOLOGIA STRUKTURALNA

Semiotyka: tradycja i tera Ņ niejszo Ļę – Modele znaku i teorie znaczenia – Semiologia strukturalna w badaniach

literackich – Semiologia generatywna i funkcjonalna – Szkoła Tartuska i jej znaczenie dla wiedzy o literaturze –

Teoria J. Lotmana (kategoria tekstu, tekst w Ļ ród kodów kultury, tekst jako wypowied Ņ i zło Ň ony znak oraz jako

model rzeczywisto Ļ ci. Poj ħ cie „wtórnych systemów modeluj Ģ cych”).

Lektura obowi Ģ zkowa:

U. Eco, Tryb symboliczny , (w:) TL.

Lektury uzupełniaj Ģ ce:

R. Barthes, Mit dzisiaj (od Mit jest słowem do Mit jako j ħ zyk skradziony) , (w:) tego Ň , Mitologie , Warszawa

2000.

E. Benveniste, Semiologia j ħ zyka , (w:) Znak. Styl. Konwencja , red. M. Głowi ı ski, Warszawa 1977.

U. Eco, ĺ wiat sensu , (w:) tego Ň , Nieobecna struktura , Warszawa 1996, s. 51-78.

J. Lotman, Problem znaczenia w tek Ļ cie artystycznym , (w:) tego Ň , Struktura tekstu artystycznego , Warszawa

1984 lub (w:) TL lub (w:) STL (I).

J. Lotman, Poj ħ cie tekstu, Tekst i pozatekstowe struktury artystyczne , (w:) tego Ň , Struktura tekstu

artystycznego , Warszawa 1984 .

Opracowania:

T. Hawkes, Strukturalizm i semiotyka (rozdz. III), Warszawa 1988.

H. Markiewicz, Literatura w uj ħ ciu semiotycznym. (Na marginesie prac Jurija Łotmana) , (w:) tego Ň ,

Przekroje i zbli Ň enia dawne i nowe , Warszawa 1976 lub (w:) Prace wybrane , t. V, Kraków 1997.

C. NARRATOLOGIA

Francuskie propozycje semiologii strukturalnej – Znaczenie Morfologii bajki W. Proppa – Inspiracje etnologii

strukturalnej Lévi-Straussa – Manifest narratologiczny 1966 (Barthes, Todorov, Greimas, Bremond) – Wpływy

gramatyki transformacyjno-generatywnej Chomskiego – Gramatyki dyskursu (Greimas, Barthes) – Próby

konstruowania „gramatyk tekstowych” – Analiza strukturalna opowiadania (Barthes) – Semantyka ogólna

(Greimas).

Lektura obowi Ģ zkowa:

R. Barthes, Wst ħ p do analizy strukturalnej opowiada ı , „Pami ħ tnik Literacki” 1968, z. 4 lub (w:) TL lub (w:)

STL.

Lektury uzupełniaj Ģ ce:

V. Propp, Morfologia bajki (przekł. skrócony) , „Pami ħ tnik Literacki” 1968, z. 4.

C. Lévi-Strauss, Analiza morfologiczna bajki rosyjskiej , „Pami ħ tnik Literacki” 1968, z. 4.

C. Lévi-Strauss, Struktura mitów , „Pami ħ tnik Literacki” 1968, z. 4. lub (w:) tego Ň , Antropologia

strukturalna , Warszawa 1970

C. Lévi-Strauss, Analiza strukturalna w j ħ zykoznawstwie i antropologii , (w:) tego Ň , Antropologia

strukturalna , Warszawa 2001.

U. Eco, Struktury narracyjne u Fleminga , (w:) tego Ň , Superman w literaturze masowej , Warszawa 1996.

Opracowania:

K. Falicka, Przydatno Ļę francuskich propozycji semiotycznych do interpretacji utworów fabularnych , (w:)

Semiotyczne ol Ļ nienia , red. A. Grzegorczyk, Pozna ı 1997.

K. Rosner, Semiotyczne próby konstruowania gramatyk tekstowych: A.J. Greimas, C. Bremond i inni , (w:)

Semiotyczne ol Ļ nienia , red. A. Grzegorczyk, Pozna ı 1997.

VI. POSTSTRUKTURALIZM

Kryzys totalizmu strukturalistycznego i „mocnej” teorii – Baltimore 1966 – R. Barthes: mi ħ dzy strukturalizmem

i poststrukturalizmem (nauka – literatura; dzieło – tekst; analiza strukturalna – analiza tekstualna; autor –

czytelnik; prawda – przyjemno Ļę ) – J. Derrida (krytyka koncepcji de Saussure’a i Lévi-Straussa, kategorie

struktury, znaku i gry w dyskursie humanistyki, wczesna dekonstrukcja jako „lektura krytyczna”) – M. Foucault

i analiza dyskursu (relacja wiedza – władza, polityczny wymiar poststrukturalizmu, „mowa wykluczonych”) – J.

Kristeva (tekst literacki jako „produkt” i jako „praktyka produkcji” sensu, teoria j ħ zyka poetyckiego,

reiterpretacja psychoanalizy J. Lacana) – Poststrukturalizm „wła Ļ ciwy” i post-poststrukturalizm.

Lektury obowi Ģ zkowe:

R. Barthes , ĺ mier ę autora , „Teksty Drugie” 1999, nr 1-2 lub (w:) TL.

R. Barthes, S/Z , Warszawa 1999, rozdz. I-XI , s. 37-57 lub (w:) TL.

Lektury uzupełniaj Ģ ce:

J. Derrida, Struktura znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych , (w:) WTBL , IV-2.

R. Barthes, Od dzieła do tekstu , „Teksty Drugie” 1998, nr 6.

R. Barthes, Analiza tekstualna opowiadania Edgara Poego , (w:) tego Ň , Lektury , wybrał, opracował

i posłowiem opatrzył M. P. Markowski, Warszawa 2001.

M. Foucault, Kim jest autor? , (w:) tego Ň , Powiedziane, napisane. Szale ı stwo i literatura , wybrał i opracował

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: