Szarota Tomasz - Okupowanej Warszawy dzień powszedni.pdf
(
2564 KB
)
Pobierz
Tomasz Szarota
OKUPOWANEJ WARSZAWY DZIEŃ POWSZEDNI
Studium historyczne
. ..'.Sf-;3('.,^l.:;
Czytelnik Warszawa 1988 '.-i-
;,i:UAiff
ŁflOWdO 18%
ss8 -o f
Obwolutę, oprawę i kartę tytułowš projektował
WŁADYSŁAW BRYKCZYŃSKI
^ .. /l
yarszaw^ISS? ł^
Na obwolucie zdjęcie z albumu Miasto nicujarzmione", Warszawa'4957
\
W S - "CQ
iFl ,.., / >cA^Jl
i^iaa^s^-o^
^OYX?-:;6' bu^'
Š Copyright by Tomasz Siarota, Warswaa 1973, S 978, 1989
ISBN 83-07-01224-4 8^91'6WBSŤT!BV' )!Jr.
.-s0
Pamięci profesora tadeusza Manteuffia
powięcam
Wsr^p
",ť SSať^at -ofc
W
Losy Warszawy podczas II wojny wiatowej nie tylko w naszej narodowej tradycji, ale
także w opinii wiata były i pozostanš symbolem walki i męczeństwa. Hołd
nieujarzmionemu miastu, choć niezamierzony, składali zresztš także wrogowie.
Przypomnijmy choćby znamiennš wypowied Hansa Franka: W kraju tym znajduje
się pewien punkt będšcy ródłem wszelkich nieszczęć, jest nim Warszawa. Gdyby w
Generalnej Guberni nie było Warszawy, wówczas trudnoci, z którymi się borykamy,
zmalałyby o 4/5. Warszawa jest i będzie ogniskiem wszelkich zaburzeń, miejscem, z
którego niepokój rozchodzi się po całym kraju"'. Mimo przeniesienia stolicy GG do
Krakowa, Warszawa nie przestała w latach wojny odgrywać roli pierwszego miasta
Rzeczypospolitej, za jej niekwestionowane przywództwo okazało się czym w pełni
zrozumiałym i powszechnie aprobowanym przez społeczeństwo. ,, Warszawa -pisze
Czesław Madajczyk - stała się kolebkš ruchu oporu w Polsce. Tutaj istniały stosun-
kowo najdogodniejsze warunki działalnoci konspiracyjnej. Milionowe miasto stwa-
rzało dla władz okupacyjnych ogromne trudnoci w rozszyfrowaniu życia podziemne-
go. Co istotniejsze - inaczej niż w innych stolicach, nie powstała tu władza kolaborujšca
politycznie"2. Warszawa to jednak nie tylko centralny orodek walki z najedcš, to
także miejsce martyrologii narodu polskiego. Tu, nad Wisłš, w katowni Gestapo na
Szucha, w celach Pawiaka, za murami dzielnicy żydowskiej i po prostu na ulicach
Warszawy, gdzie mordowano ludzi podczas publicznych egzekucji, dokonał się
przecież jeden z aktów popełnionej przez niemiecki faszyzm zbrodni.
Badania nad dziejami okupacyjnej Warszawy sš już znacznie zaawansowane.
Dziesištki publikacji powięcono przeprowadzonym w miecie akcjom zbrojnym, wiele
uwagi powięcono sporom ideologicznym, jakie wiedli zwolennicy tzw. orientacji
londyńskiej z przedstawicielami polskiej lewicy. W ramach tych badań podejmowany
jest problem opracowywania w okupowanej Warszawie przez Polskš Partię Robotniczš
koncepcji przyszłej Polski Ludowej - państwa sprawiedliwoci społecznej, o miejscu
którego w Europie i na wiecie decydować będzie sojusz ze Zwišzkiem Radzieckim.
Ukazało się szereg ksišżek, rozpraw i drobnych przyczynków mówišcych o działalnoci
poszczególnych organizacji i stronnicfw~politycznych, o prasie konspiracyjnej, tajnej
owiacie i różnorodnych przejawach podziemnego życia kulturalnego. Praca Włady-
sława Bartoszewskiego Warszawski piercień mierci" przynosi ewidencję strat
osobowych - tragicznš listę ofiar hitlerowskiego terroru. Inne dzielo tego autora 1859
dni Warszawy", będšce obszernš kronikš wydarzeń, stanowi vademecum dla poznania
wszystkich przejawów życia w okupowanym miecie.
Jak na tym tle widzieć należy ksišżkę, którš czytelnik włanie trzyma w ręku?
Tytuł wskazuje, że jest to studium dotyczšce życia codziennego warszawiaków podczas
58 miesięcy okupacji, nie należy więc tej pracy traktować jako zarysu historii miasta w
owym okresie. Autor miał prawo do tematycznego wyboru, był poza tym zmuszony do
selekcji materiału. Pewne zagadnienia zostały tylko zasygnalizowane (organizacja
podziemia, konspiracyjne życie polityczne, działalnoć Zarzšdu Miejskiego) bšd
włšczone w tok narracji o tyle, o ile wišzały się bezporednio z obliczem okupacyjnego
dnia powszedniego (walka z wrogiem, represje okupanta).
Chronologicznie cezurš zamykajšcš jest data wybuchu Powstania Warszawskiego.
Życie i walka ludnoci miasta podczas 63-dniowej powstańczej epopei oraz dzieje
exodusu warszawiaków - to tematy wykraczajšce poza obręb niniejszej pracy3.
Zdaję sobie sprawę, że mówienie o okupacyjnej codziennoci czy powszednioci w
odniesieniu do okresu zupełnie wyjštkowego, kiedy to życie toczyło się całkowicie
anormalnym rytmem, może budzić sprzeciw, i to szczególnie u ludzi, którzy sami
przeżyli lata wojny i okupacji. Trudno jednak zaprzeczyć, że w owych specyficznych
warunkach życie toczyło się jednak dalej - jego kształt jest włanie głównym tematem
tej ksišżki.
Pracy mej przywiecajš dwa cele zasadnicze. Pierwszy z nich widzę w potrzebie
opisu i wyjanienia warunków egzystencji w okupowanym miecie, przez co rozumiem
zarówno warunki bytowe (ródła dochodów, koszty utrzymania, sytuacja mieszkanio-
wa, pożywienie, ubiór, komunikacja), jak także sferę duchowš i obyczajowš (życie
Plik z chomika:
stupcia3
Inne pliki z tego folderu:
Meissner Janusz - Orlęta i orły 2 - Skrzydła nad Arktykiem.pdf
(752 KB)
Meissner Janusz - Orlęta i orły 3 - Eskadra.pdf
(183 KB)
Meissner Janusz - Niebieskie drogi.pdf
(1508 KB)
Meissner Janusz - Orlęta i orły 1 - Szkoła Orląt.pdf
(895 KB)
Meissner Janusz - Dla zwycięstwa.pdf
(1560 KB)
Inne foldery tego chomika:
ANDROID
Decydujący front-serial radziecki 1978
Dokumenty
e-Book
EPUB RAR
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin