METODA RYODORAKU – Bogdan Szymczyszyn
Do unowocześnienia i rozpowszechnienia akupunktury przyczyniła się metoda Ryodoraku, uwzględniająca rolę autonomicznego układu nerwowego w mechanizmie działania akupunktury. Oryginalną japońską metodę diagnostyczną i leczniczą zwaną Ryodoraku opracował Yoshio Nakatani (1950). Wyniki badań Y. Nakataniego pozwoliły na zrozumienie istoty meridianów i punktów akupunktury oraz mechanizmu leczniczego i przeciwbólowego tego sposobu leczenia. Ryodoraku wykracza poza ramy klasycznej akupunktury. Pozwala na ustalenie aktywności elektrycznej poszczególnych kanałów energetycznych (meridianów) poprzez pomiary przewodności elektrycznej.
Impulsem, który zadecydował o przystąpieniu do podjęcia tego tematu badań, było stanowisko amerykańskich władz okupacyjnych decydujących o wszystkich dziedzinach życia w Japonii po zakończeniu II wojny światowej. Odniosły się one negatywnie do tradycyjnych japońskich metod leczniczych, do których należała akupunktura. Wtedy grupa młodych badaczy postanowiła ocenić dawne japońskie metody uzdrawiania, udowodnić ich wartość diagnostyczną i leczniczą, i uchronić przed likwidacją.
Liczne badania doświadczalne wykonane w pierwszych latach po II wojnie światowej przez zespół naukowy, prof. Y.Nakataniego, uwzględniające warunki stawiane pracom naukowym, obaliły amerykańskie zarzuty dotyczące rzekomego braku podstaw naukowych akupunktury. Uzyskane wyniki badań naukowych, oraz zdecydowana postawa społeczeństwa japońskiego popierającego akupunkturę doprowadziły do zmiany stanowiska amerykańskich władz okupacyjnych: do cofnięcia zakazu i wydania zezwolenia na stosowanie akupunktury. Metoda Ryodoraku przyczyniła się do innego spojrzenia na tego typu terapię.
Ryodoraku opracowana w Japonii i sprawdzona w wielu pracowniach fizjologicznych i gabinetach akupunktury została zaakceptowana przez specjalistów akupunktury w krajach europejskich i amerykańskich.
Słowo to oznacza linię "raku" o dobrej "ryo" przewodności "do" elektrycznej. Metodą tą można wykazać odchylenie od normy aktywności bioelektrycznej poszczególnych kanałów energetycznych (tj. meridianów) i na tej podstawie ocenić czynności poszczególnych narządów ciała związanych z tymi kanałami. Jest to obiektywna metoda, pozwalająca na zarejestrowanie stopnia przewodności elektrycznej dwunastu klasycznych kanałów energetycznych.
Sposób ten umożliwia odejście od podstawowej klasycznej chińskiej metody diagnostycznej, polegającej na precyzyjnym badaniu tętna na tętnicy promieniowej. Chińska metoda badania tętna jest trudna do opanowania, natomiast nauczenie się sposobu oceny przewodności elektrycznej meridianów Ryodoraku nie sprawia większych trudności i pozwala na ocenę stanu czynnościowego poszczególnych narządów ciała.
Nakatani udowodnił, że linie Ryodoraku pokrywają się z klasycznymi kanałami energetycznymi, czyli meridianami. Nakatani udowodnił, że przewodność elektryczna skóry zależy od stanu układu współczulnego. Pobudzenie tego układu powoduje zwiększenie przewodności elektrycznej skóry, natomiast jego blokowanie przewodność tę obniża.
Mierząc przewodność elektryczną skóry za pomocą elektrycznego detektora pacjentom z zapalnymi chorobami nerek, Nakatani zauważył punkty z podwyższonym elektrycznym przewodzeniem i nazwał je punktami elektroprzewodzącymi. Przebadawszy dużą grupę chorych i zdrowych ludzi, on stwierdził, że punkty elektroprzewodzące można zauważyć podczas chorób nerek u 9 z 10 badanych, a u zdrowych ludzi ich brak.
W rezultacie dalszych badań Nakatani udało się stwierdzić, że dane punkty odpowiadają punktom meridianu nerek.
Badając chorych z różnorodnymi dysfunkcjami organów wewnętrznych, zauważył, że przy chorobach płuc dobrze wyrażona jest linia odpowiadająca klasycznemu meridianu płuc.
Według Nakatani najmniejsze dysfunkcje organów wewnętrznych obowiązkowo odbijają się na skórze. Z tego wynika, że ryodoraku (meridiany) działają jak wrażliwe wskaźniki dla tych zmian, zawiadamiając o zagrożeniu i, w pewnej mierze, o jego rozmiarach.
Później przyznano, że fenomen ryodoraku zauważa się nie tylko podczas zachorowań wewnętrznych organów, ale i odbija ich fizjologiczny stan, dlatego można rozróżnić "patologiczne" i "fizjologiczne" ryodoraku.
Wyjaśnia się ten fenomen wisceralno-skórnym sympatycznym refleksem. Wiadomo, że elektroprzewodzące właściwości skóry zależą przede wszystkim od kondycji sympatycznej części obwodowego układu nerwowego, pnia mózgu i tworu siatkowatego. Wprowadzanie medykamentów, które stymulują działanie sympatycznej części, podwyższa elektroprzewodzące właściwości skóry, blokowanie znacznie ją obniża.
Nakatani uważał, że ryodoraku to funkcjonalna droga rozdrażnienia odpowiednich sympatycznych nerwów, wyzwanych chorobą organów wewnętrznych.
Na skórze znajdują się linie o podwyższonej elektroprzewodności, które odpowiadają klasycznym akupunkturowym meridianom.
Linii ryodoraku, jak i meridianów, 12. Nakatani nazwał te linie meridianami ryodoraku i każdej linii przypisał numer i literowe określenie "H" lub "F" (z ang. Hand - ręka i Foot - noga).
W taki sposób otrzymano prosty system, który łatwo można zapamiętać:
H1 - linia płuc
H2 - linia osierdzia
H3 - linia serca
H4 - linia jelita cienkiego
H5 - linia potrójnego ogrzewacza
H6 - linia jelita grubego
F1 - linia śledziony-trzustki
F2 - linia wątroby
F3 - linia nerek
F4 - linia pęcherza moczowego
F5 - linia pęcherzyka żółciowego
F6 - linia żołądka
Nakatani założył, że Ryodoraku patologiczna w porównaniu z Ryodoraku fizjologiczną wykazuje podwyższoną lub obniżoną przewodność elektryczną. Aby to potwierdzić należało określić średnie wartości przewodności elektrycznej wszystkich punktów REPP zlokalizowanych wzdłuż określonego meridianu.
Ustalenie średniej wartości przewodności elektrycznej REPP wszystkich 24 meridianów było pierwszym krokiem do uzyskania obrazu przebiegu zmian fizjologicznych Ryodoraku. Dalsze badania wykazały, że nie ma potrzeby dokonywać pomiarów wszystkich REPP. Wystarczy przeprowadzić pomiary jedynie w punktach zwanych reprezentatywnymi punktami pomiarowymi (Representative Measuring Point - RMP ).
Punkty te charakteryzują się tą właściwością, że średnia wartość ich przewodności elektrycznej jest równa średniej wartości przewodności elektrycznej wszystkich punktów REPP całego meridianu. Okazało się, że im większa jest wartość mierzonej przewodności elektrycznej (określonej poprzez pomiar natężenia prądu), tym szerszy jest tak zwany"korytarz fizjologiczny" obejmujący rozrzut wartości tej przewodności w punktach RMP u ludzi zdrowych. Przy wysokiej wartości prądu (ok. 100 uA) szerokość strefy fizjologicznej wynosiła 2 cm, a przy niskiej (ok. 20 uA) - 0,6 cm.
Wyniki pomiarów każdego punktu RMP nanoszone są w odpowiednich kolumnach tablicy Ryodoraku. Następnie rezultaty pomiarów 24 punktów RMP są sumowane a wynik dzielony przez 24. Otrzymana wartość średnia zaznaczona jest w dwóch skrajnych kolumnach tablicy. Zaznaczone miejsca łączone są linią prostą, od której 0.7 cm w górę i 0.7 cm w dół rysowane są dwie linie do niej równoległe. Otrzymany w ten sposób pas przedstawia właśnie obszar normy fizjologicznej.
W nowoczesnych programach komputerowych te obliczenia wykonywane są automatycznie, oraz przedstawiane w oryginalnych formach graficznych. Wartości wyników pomiarów Ryodoraku umiejscowione poza obszarem normy fizjologicznej wskazują na patologiczny stan Ryodoraku. Jeśli wartości Ryodoraku znajdują się powyżej korytarza fizjologicznego, to dana Ryodoraku jest w stanie pobudzenia (nadmiaru energetycznego), a wartości poniżej wskazują na hamowanie (niedobór energetyczny).
Pobudzenie i hamowanie Ryodoraku prawie zawsze odpowiada pełności i pustce meridianu w ujęciu metody klasycznej akupunktury. Podwyższenie wartości odpowiada chińskiemu - nadmiarowi energii w kanale, a obniżenie wartości - niedoborowi energii w tym kanale. Wiele osób stosujących metodę Ryodoraku napotyka na wiele trudności w uzyskaniu prawidłowych wartości oraz powtarzalności wyników. Powtarzalność pomiarów jest tu szczególnie istotna, ponieważ może dochodzić do błędnej interpretacji uzyskanych wyników i błędnego doboru punktów do stymulacji. W efekcie końcowym nie dojdzie do poprawy zdrowia pacjenta, co może zniechęcić wiele osób do stosowania w leczeniu tej metody.
W celu wyeliminowania potliwości skóry użyto elektrody pomiarowej wilgotnej w kształcie młoteczka wydrążonego w środku, o średnicy 1 cm. Dotychczas (według zaleceń prof. Nakataniego) watka była zwilżana roztworem soli fizjologicznej, co dawało około 70% powtarzalność wyników pomiarów. To praktycznie uniemożliwiało prawidłowy dobór punktów do stymulacji przy niedużych odchyleniach wyników od normy. Takie wyniki skłoniły do poszukiwania innej receptury płynu do nasączania watki. Po analizie kilkudziesięciu różnych roztworów, zastosowano płyn o następującym składzie: do 100 ml soli fizjologicznej dodano 1 ml stężonego kwasu mlekowego. Zmiana receptury płynu wpłynęła w sposób zdecydowany na poprawę powtarzalności uzyskiwanych wyników powyżej 95%-98%. Nowa receptura płynu wyeliminowała również problemy związane z kalibracją aparatu. Przed rozpoczęciem pomiarów aparat kalibruje się zwierając elektrodę pomiarową i odniesienia tak, żeby uzyskać przepływ prądu 200 mA. Przy starej recepturze trzeba było stosować zbyt duże wymuszanie prądu do uzyskania tej wartości, na które nie pozwalają normy bezpieczeństwa.
Przed badaniem pacjent musi zdjąć z kończyn metalowe przedmioty oraz umyć ręce i nogi w celu usunięcia substancji mogących zmieniać EKP, (kremy, maści itp.). Podczas przeprowadzania pomiaru elektroda powinna prostopadle dotykać powierzchni skóry z niewielkim równomiernym naciskiem, obejmując swoją mokrą powierzchnią RMP i jego najbliższe otoczenie.
Optymalny czas trwania odczytu w RMP nie powinien przekraczać 2 sek. - nowoczesne aparaty wyłączają się automatycznie, sygnalizując to akustycznie. Pomiarów nie należy wykonywać bezpośrednio po wysiłkach fizycznych, spożyciu posiłku czy napoju alkoholowego. Należy unikać naciskania, nagrzewania i częstego dotykania punktów RMP do momentu rozpoczęcia procedury badawczej, które to manipulacje, jako bodźce stymulujące, mogą być przyczyną nieprawidłowych odczytów. Jeżeli pomiar był błędny, to następnc badanie w tym samym punkcie można przeprowadzić dopiero po upływie kilku minut.
Pozycja pacjenta podczas pomiarów nie wydaje się mieć istotnego znaczenia; powinna być wygodna i relaksowa. Niektórzy badacze preferują ułożenie na plecach, tak aby ręce stroną dłoniową zwrócone były ku górze, a nogi wyprostowane i lekko odwiedzione. Natomiast inni proponują pozycję siedzącą ze zgiętymi kolanami i wyprostowanymi kończynami górnymi (Ryodoraku Research Institute w Tokio).
Nakatani zalecał aby pierwsze pomiary wykonywane były naprzemiennie, w H1 lewej ręki, następnie w H1 prawej ręki i kolejno od H2 do H6 raz na jedne,j, a następnie na drugiej kończynie itp. Tej samej zasady radził przestrzegać przeprowadzając pomiary na stopie od F 1 do F6. Respektowanie tej kolejności nie ma istotnego znaczenia. Ze względów praktycznych wygodniejsze jest dokonywania pomiarów w RMP od 1 do 6 na poszczególnych kończynach. Natomiast wydaje się istotne, aby pacjent podczas badania trzymał elektrodę bierną w ręce w sposób „skrzyżowany"; podczas pomiarów lewych kończyn w prawej a podczas pomiarów prawych kończyn w lewej. Skomputeryzowane systemy pomiarowe podają, wymaganą przez program, kolejność badania RMP.
Metoda Ryodoraku polega na pomiarze absolutnych wartości badanych parametrów elektrycznych, co zwykle wymaga dodatkowych żmudnych rachunków i to było dotychczas zasadniczą przyczyną, iż nie znajdowala szerszego zastosowania we współczesnej medycynie. Programy komputerowe dokonują tych obliczeń automatycznie oraz przedstawiają je w oryginalnych formach graficznych. Należy stwierdzić, że nowoczcsne systemy pomiarowo - diagnostyczne dzięki odpowiednim oprogramowaniom, poprzez łatwość obsługi i pelną automatyzację obliczeń, nabiorą charakteru badań rutynowych.
Na wartość przewodnictwa skórnego mają wpływ bardzo różne czynniki. Wyniki pomiarów zmieniają się w okresie doby (rytm circadialny) i pór roku, odpowiednio do naturalnych biorytmów organizmu oraz fizycznego i emocjonalnego stanu badanej osoby. Są także związane ze zmianami warunków środowiskowych (obszaru zamieszkania, ciśnienia atmosferycznego, pól geomagnetycznych, temperatury, wilgotności, promieniowania słonecznego itp.), sytuacji rodzinnej oraz innymi czynnikami. W dniu badania EKP pacjent powinien powstrzymać się od zażywania leków mających wpływ na układ współczulny oraz używek.
Interpretacja koncepcji Rodoraku - związków pomiędzy stanem narządów wewnętrznych, a właściwościami elektrycznymi powłoki wspólnej ciała doprowadziła Nakataniego do stworzenia systemu diagnostyczno - terapeutycznego. Na podstawie przeprowadzonych w Japonii dużej liczby badań i ich statystycznego opracowania stwierdzono, iż wykrycie poszczególnych punktów o nieprawidłowym EKP wskazuje na chory narząd, a nawet pozwala przewidzieć jakie pacjent ma dolegliwości i objawy. Ta forma portretu wegetatywnego nosi oryginalną japońską nazwę fumonshin; w tłumaczeniu - diagnostyka bez uciekania się do wywiadu - po ang. no question diagnosis (diagnostyka bez pytań). Tablica objawów ma zastosowanie również w innych krajach, jako przykład służą doniesienia o eksperymentalnym potwierdzeniu jej przydatności w USA.
Z badań doświadczalnych wynikają praktyczne wnioski diagnostyczne i terapeutyczne. Wykrycie punktów o zmienionej oporności pozwala na próbę rozpoznania procesu chorobowego, natomiast stosowanie zabiegów w odpowiednich, biologicznie aktywnych miejscach, przynosi skuteczne efekty. Jeśli wyniki pomiarów znajdują się poza granicami korytarza, a brak jest klinicznych objawów, to przyczyną może być utajona patologia lub niedawno przebyta choroba i ci pacjenci wymagają szczególnie bacznej obserwacji.
Stwierdzono empirycznie, że patologiczny stan wartości Ryodoraku, odpowiada określonym symptomom chorób. Ogólnie - wysokie wartości Ryodoraku wskazują na ostre objawy u pacjenta i można oczekiwać, że poprzez stymulację uzyska się u niego szybką poprawę stanu zdrowia. Niskie wartości wskazują na chroniczne i łagodne objawy choroby.
Wyraźne różnice występujące w tablicy Ryodoraku pomiędzy prawą i lewą stroną ciała nie muszą być spowodowane chorobami trzewnymi, a mogą wynikać z zaburzeń powierzchniowych nerwów autonomicznych, jak neuralgie lub zaburzenia czucia danej strony ciała. Choroba jednej części organu zlokalizowanego na prawej i lewej stronie ciała powoduje jednostronne zaburzenia Ryodoraku.
Przy wyjątkowo znacznym zróżnicowaniu wartości Ryodoraku między prawą i lewą stroną ciała, niższa wartość uważana jest za wskazującą właściwe punkty do leczenia.
Asymetria góra i dół często występuje w przypadku nerwic i zaburzeń psychicznych i z zasady wszystkie punkty położone na rękach wykazują hamowanie (obniżenie wartości) a punkty położone na stopach wykazują pobudzenie. W takim przypadku należy rozdzielić wyniki pomiarów punktów rąk i stóp, i następnie ustalić korytarz fizjologiczny dla poszczególnych grup osobno.
W wielu przypadkach lokalizacja REPP następuje w bolesnych miejscach wskazanych przez pacjenta. Stymulacja tych wskazanych miejsc dodatkowo ma bardzo korzystne oddziaływanie. Jeżeli pacjent uskarża się na określony organ, a na odpowiadającym Ryodoraku określone zostały punkty REPP znajdujące się poza wykreślonym korytarzem normy, to leczenie w odpowiednich punktach wskazanych przez komputer powinno przynieść bardzo dobre rezultaty.
Impulsy narządów wewnętrznych biegną do rdzenia kręgowego. Strefy refleksogenne, gdzie impulsy te poprzez nerwy sympatyczne odbijają się na powierzchni skóry, przejawiają się w postaci wydłużonego powiązanego systemu. Jeśli na punkt cechujący się małą opornością elektryczną zostanie skierowany adekwatny bodziec, to impuls indukowany przez nerw sympatyczny wywiera wpływ na anatomiczną regulacje nerwową narządów wewnętrznych, w efekcie przewodnictwo elektryczne takiego punktu maleje, a symptomy choroby ulegają złagodzeniu.
W wypadku stwierdzenia niedoboru lub nadmiaru energetycznego w jednym lub kilku meridianach, należy próbować przywrócić prawidłowy stan energetyczny. Na każdym ryodoraku znajdują sią dwa typy punktów. Jedne z nich mają tendencję do zwiększania pobudliwości ryodoraku, a inne - do jej zmniejszania. Pierwsze nazywa się punktami pobudzającymi, wzmacniającymi lub tonizującymi, a drugie - rozpraszającymi, uspokajającymi, redukującymi lub sedatywnymi.
Nakatani odkrył te punkty na określonych ryodoraku i zauważył, że punkty tonizujące (pobudzające) są wykorzystywane przy symptomach „pustki" (niedoboru), a sedatywne (rozpraszające) - przy symptomach „pełności" (nadmiaru) - jak to opisano w chińskiej literaturze tradycyjnej. W ten sposób doszedł on do wniosku, że w ryodoraku wszystkie punkty pobudzające i rozpraszające odpowiadają punktom wyliczonym w literaturze klasycznej.
Pełne wyjaśnienie wielu fenomenów przyrody przekracza aktualne możliwości nauk biologicznych. Nie ulega jednak wątpliwości, że nawet ograniczone zaawansowanie wiedzy w tej dziedzinie może mieć doniosłe znaczenie poznawcze i istotne skutki społeczne. Zbliżyłoby to nas do lepszego rozumienia istoty życia i pełniejszego rozpoznania czynników warunkujących stan zdrowia człowieka.
Semi111