CHARAKTERYSTYKA UCZENNICY UPOŚLEDZONEJ UMYSŁOWO W STOPNIU GŁĘBOKIM, LAT 17 Program opracowała: mgr Małgorzata Babińska
A. cierpi na mózgowe porażenie dziecięce, niedowład spastyczny czterokończynowy, epilepsję, upośledzenie umysłowe w stopniu głębokim.
Zajęcia rewalidacyjno – wychowawcze odbywają się trzy razy w tygodniu po 90 minut.
KOMUNIKOWANIE
A. nie mówi, komunikuje się pozawerbalnie, poprzez mimikę twarzy, krzyczy, płacze, głośno się śmieje, wydaje okrzyki radości i nieartykułowane dżwięki. Potrafi wyrazić swoje emocje. Rozpoznaje osoby ze swojego otoczenia – śmieje się głośno. Nie lubi obecności osób obcych, szczególnie mężczyzn. Staje się wtedy bardzo nerwowa, jest spięta, czasem krzyczy. Zawsze jednak nasłuchuje, gdy w domu pojawi się ktoś obcy. Nie lubi również, gdy matka chwilowo opuszcza dom i wybiera się do miasta. Dziewczynka nie pozwala wręcz matce wyjechać – głośno krzyczy i płacze. Najlepiej i najbezpieczniej czuje się w obecności matki.
Wymawia sylaby: „ma – ma”, „am”, „ała” i kojarzy je prawidłowo z osobą lub z czynnościami. Reaguje na swoje imię i imiona domowników oraz na polecenie: „Podnieś głowę” i na pytanie: „Gdzie jest mama?” Skupia uwagę na mówiącym. Rozróżnia ton głosu osoby mówiącej.
Dziewczynka nawiązuje kontakt z nauczycielką – jest wesoła, śmieje się. Zezwala na dotyk. Zazwyczaj chętnie bierze udział w zajęciach, choć zdarza się, że czasem nie ma na nie ochoty – jest wtedy spięta i wyraźnie komunikuje brak chęci.
FUNKCJE POZNAWCZE
A. samodzielnie nie manipuluje przedmiotami, nie utrzymuje przedmiotów w dłoni, nie wodzi wzrokiem za przedmiotem i nie zatrzymuje wzroku na przedmiotach, stąd jej sposób odbierania świata jest utrudniony i zaburzony. Nie bawi się, ale wyraźnie jest zainteresowana przedmiotami, szczególnie zabawkami wydającymi dźwięk.
Dziewczynka reaguje na bodżce. Rozróżnia smaki – reaguje mimiką twarzy. Wytyka język, gdy nie lubi niektórych potraw. Reaguje na bodźce słuchowe – odwraca głowę w kierunku żródła dźwięku, nasłuchuje. A. boi się nagłych, głośnych i niespodziewanych bodźców słuchowych. Lubi słuchać utworów muzycznych, odgłosów przyrody, różnych odgłosów dochodzących z otoczenia. Lubi zabawki wydające dźwięk. Rozróżnia ton i modulację głosu. Reaguje na ostre światło (mrużeniem oczu). Nie wodzi za przedmiotami, ale ma je w polu swojego widzenia. Reaguje na nagłe ruchy osób drugich. Zezwala na dotyk i zazwyczaj reaguje na niego pozytywnie. Przy pomocy nauczyciela poznaje przedmioty dotykiem – głaszcze zabawki, przytula maskotki, przytrzymuje dłonie na przedmiotach.
SPRAWNOŚĆ MOTORYCZNA
Dziewczynka cierpi na MPD, niedowład czterokończynowy, skoliozę lewostronną, defekt klatki piersiowej i deformację stóp. Nie potrafi samodzielnie wykonać żadnej czynności. Ćwiczenia mają na celu rozluźnienie napięcia mięśniowego, niedopuszczenie do odleżyn, zwiększenie odporności organizmu na infekcje, poprawę samopoczucia.
A. spędza czas przede wszystkim w pozycji leżącej na plecach. Co jakiś czas matka zmienia pozycję dziewczynki – A. sygnalizuje dyskomfort. Dziecko nie siedzi samodzielnie, jedynie przez krótki czas z podparciem. Podnosi na chwilę głowę w pozycji leżącej na brzuchu. MPD powoduje, że A. jest bardzo spięta i sztywna. Matka ma często problem z ubraniem dziewczynki. Podawane środki farmakologiczne oraz ćwiczenia ruchowe sprawiają, że napięcie stopniowo zmniejsza się, po czym dziewczynka staje się wręcz „obojętna”. Natomiast pojawienie się w domu obcej osoby, szczególnie mężczyzny powoduje, że A. silnie napina mięśnie.
W zakresie małej motoryki dziecko również nie wykonuje żadnych czynności. Jedynie przy pomocy nauczyciela zamyka i otwiera dłonie, przytrzymuje dłonie na przedmiocie, głaszcze zabawki.
Stosowane elementy Metody Knill’a pozwalają na usprawnianie dużej i małej motoryki. Ćwiczenia sprawiają dziecku przyjemność. Szczególnie lubi ćwiczenia z wykorzystaniem piłki gimnastycznej.
ZACHOWANIA SPOŁECZNE
Dziecko nie wykonuje żadnych czynności samoobsługowych, jest w pełni uzależnione od osób drugich. Nie sygnalizuje potrzeb fizjologicznych, nosi pieluchy. Nie współpracuje przy ubieraniu.
Nawiązuje kontakt z innymi osobami – śmieje się, jest wesoła, pogodna i radosna, reaguje głosem. Radość sprawia A. bliska obecność matki, a także zainteresowanie i skupienie uwagi na dziecku. Cieszy się, gdy słyszy muzykę, lubi towarzystwo zwierząt. Głośnym krzykiem i płaczem reaguje na hałas lub spory między domownikami.
W domu panuje pozytywna atmosfera, domownicy akceptują A., jednak to głównie matka opiekuje się dziewczynką.
INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO – TERAPEUTYCZNY
NA ROK SZK. 2005 / 2006
(UP. UM. W ST. GŁĘBOKIM)
CEL OGÓLNY:
§ Wyrabianie orientacji ogólnej
§ Rozwijanie prawidłowego porozumiewania się
§ Usprawnianie narządów artykulacyjnych
Cele szczegółowe
Sposoby, formy, narzędzia realizacji
Czas realizacji
Uwagi
Poznanie schematu własnego ciała
- elementy metody Knilla
- magnetofon
Co kilka spotkań
Głośne nazywanie części ciała dziecka podczas ich dotykania
Reagowanie na polecenia, na swoje imię i imiona domowników
- metoda słowna
Cały czas w trakcie spotkań
„Gdzie jest mama?”
„Podnieś głowę”, itp.
Ćwiczenia narządów artykulacyjnych
- lizanie lizaka
- zlizywanie z łyżeczki pokarmów
- ssanie
Ćwiczenia mięśni twarzy
-masaż twarzy i policzków
-krem
Podczas codziennych zabiegów pielęgnacyjnych
§ Poznawanie różnych przedmiotów za pomocą zmysłów
§ Rozwój funkcji poznawczych poprzez wspomaganie narządów zmysłów
Wyrobienie zainteresowania przedmiotami
-badanie przedmiotów za pomocą dotyku, wzroku i słuchu
-przedmioty o różnej fakturze, kolorowe, wydające dźwięki
Cały czas
Poznawanie otoczenia za pomocą smaku i węchu
-propozycje charakterystycznych smaków i zapachów
-potrawy
Co kilka zajęć
Rozwój percepcji słuchowej
-lokalizacja żródła dźwięku
-mówienie do dziecka
-radio
-magnetofon (utwory muzyczne, odgłosy przyrody, różne odgłosy z otoczenia)
-zabawki wydające dźwięk
-dżwięki z otoczenia (lecąca woda z kranu, budzik, trzaśnięcie drzwi, pukanie do drzwi, szelest zgniecionej kartki, odgłosy zwierząt, itp.)
Przez cały rok podczas wszystkich zajęć
Głośne nazywanie usłyszanych odgłosów
Rozwój spostrzegania wzrokowego
-różnokolorowe przedmioty
-przedmioty wydające dźwięk (wodzenie wzrokiem)
Przez cały czas
Poznawanie otoczenia za pomocą dotyku
-masaż całego ciała
-masaż materiałami o różnej fakturze
-masaż dłoni gumowymi przedmiotami
-utrzymywanie przedmiotów w dłoni przy pomocy nauczycielki
§ Rozwój dużej i małej motoryki
Rozwój kończyn dolnych i górnych
-elementy metody Knilla
-masaż kończyn dolnych i górnych
-przywodzenie i odwodzenie kończyn dolnych i górnych
-ćwicz. rozmachowe: rozluźnianie napięcia mięśniowego rąk (ramienia i przedramienia)
-klaskanie rękoma
-poruszanie nogami (jazda rowerem)
-pocieranie stopami
-poruszanie palcami u nóg
-krążenie stóp
Przez cały rok
Ćwiczenia z wykorzystaniem kasety magnetofonowej
Rozwój karku, mięśni tułowia i bioder
-kołysanie (w kocu)
-obracanie z pleców na bok
-rozciąganie
-masaż tułowia
-oklepywanie
-unoszenie głowy z pozycji leżącej na brzuchu
-skręty bioder na piłce gimnastycznej
Ćwiczenia z wykorzystaniem piłki gimnastycznej oraz kasety magnetofonowej
Usprawnianie małych ruchów ręki: dłoni, nadgarstka i palców
-masaż dłoni i palców
-ruchy okrężne nadgarstków
-pocieranie dłońmi
-zaciskanie i otwieranie dłoni
-przytrzymywanie i zaciskanie dłoni na przedmiocie
Stymulacja receptorów równowagi
-siedzenie z podparciem na piłce gimnastycznej
-ćw. na piłce gimnast.
§ Nawiązanie kontaktu z innymi osobami
§ Wyróżnianie siebie z otoczenia
§ Uświadomienie własnej wartości
Rafako2_1