AKTYWA OBROTOWE NETTO, AKTYWA „PRACUJĄCE” (WORKING CAPITAL)
Aktywa „płynne”
Kapitały stałe (kapitały własne, zobowiązania długoterminowe)
Zobowiązania krótkoterminowe
Aktywa trwałe
Kapitał pracujący - tworzy nadwyżkę pieniężną
Zabezpieczają spłatę zobowiązań krótkoterminowych
OBRÓT AKTYWAMI BIEŻĄCYMI (CYKL OPERACYJNY)
Środki pieniężne
Zakup
Inkaso
należności
Należności
Surowce, usługi
towary
gotówka
Sprzedaż kredytowa
Wytwarzanie
Produkty, towary, usługi
ZASADY ZARZĄDZANIA AKTYWAMI OBROTOWYMI
1. Wielkość aktywów obrotowych zależy od szybkości ich obrotu w cyklu operacyjnym
ð im szybsza cyrkulacja aktywów, tym możliwa jest ich większa ich wartość,
2. Wielkość aktywów zależy też od synchronizacji w czasie ich przepływu przez poszczególne segmenty spółki
3. Im większy jest udział aktywów obrotowych w całości zasobów gospodarczych spółki, tym realniejsza jest ich rentowność i płynność finansowa,
4. Ważna jest sama struktura aktywów obrotowych tj. zachowanie odpowiednich proporcji między zapasami i aktywami „płynnymi”
TRZY STOPNIE PŁYNNOŚCI AKTYWÓW
1. Wysoka płynność - gotówka, lokaty a’vista, waluty obce, papiery wartościowe do obrotu, czeki, weksle, zapasy zbywalne „od ręki”.
2. Średnia płynność - Należności gwarantowane, płatne w terminie 3 miesiące, papiery wartościowe nie notowane w obrocie publicznym (trudniej zbywalne), część zapasów
3. Niska płynność - pozostałe należności, pozostałe zapasy
ZASADY WYCENY AKTYWÓW OBROTOWYCH
1. Podstawa wyceny:
a) zapasy => cena nabycia lub koszt wytworzenia; na dzień bilansowy => nie wyższe od ich cen sprzedaży netto;
b) należności i udzielone pożyczki => kwota nominalna; na dzień bilansowy => kwota wymaganej zapłaty
c) inwestycje krótkoterminowe => niższa z dwóch: cena nabycia lub wartość (cena) rynkowa, bądź też wartość godziwa, gdy nie istnieje rynek
2. cena nabycia = cena zakupu – (VAT, podatek akcyzowy) + koszty zakupu + obciążenia publicznoprawne (import)
· cena zakupu - wartość zafakturowana, dotycząca przedmiotu transakcji
· koszty zakupu - ponoszone w związku z transakcją np. transport, ubezpieczenie, opłaty maklerskie itp.
3. wartość godziwa – kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby być wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, między zainteresowanymi dobrze poinformowanymi, nie powiązanymi ze sobą stronami
4. W przypadku długotrwałego przygotowania towaru lub produktu do sprzedaży lub długotrwałego okresu jego przygotowywania:
cena nabycia = koszt wytworzenia + koszt obsługi zobowiązań
4. Wycena zapasów (dodatkowo):
· materiały lub towary - także według cen zakupu => następuje wliczenie kosztów zakupu w koszty bieżącej działalności
· produkty w toku produkcji - w wysokości kosztów: bezpośrednich, materiałów lub też nie jest wyceniana (gdy jest niewielka i nie zniekształca „true & fair view”)
KRÓTKOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE
· Aktywa (środki) pieniężne w kasie - obrót gotówkowy
· Aktywa (środki) pieniężne w banku - obrót bezgotówkowy
· Inne środki pieniężne (czeki, weksle płatne w ciągu 3 m-cy)
· Instrumenty kapitałowe (akcje)
· Dłużne papiery wartościowe (obligacje)
1. Środki pieniężne - gotówka, depozyty płatne na żądanie, środki pieniężne w drodze, ekwiwalenty środków pieniężnych (pieniężne instrumenty finansowe), o dużej płynności (do 3 miesięcy), łatwo wymienialne na gotówkę i nieznacznie narażone na ryzyko zmiany wartości, jak: czeki obce, weksle obce, bony handlowe, bony komercyjne, certyfikaty depozytowe, bony oszczędnościowe, lokaty terminowe (do 3 miesięcy), bony skarbowe, bony pieniężne NBP itd.
2. Środki pieniężne:
· krajowe,
· waluty obce tj. środki płatnicze z innych krajów niż Polska,
· dewizy tj. pełniące funkcję płatniczą weksle, czeki, w tym czeki podróżne, akredytywy, polecenia wypłat, przekazy itd.
3.Wycena walut (wpływ do kasy lub na r-k bankowy):
· kupno walut w banku – po kursie sprzedaży banku,
· wpływ z tytułu należności – po kursie kupna banku.
4. Wycena walut (rozchód z kasy lub r-ku bankowego):
· sprzedaż walut bankowi – po kursie kupna banku,
· spłata zobowiązania - po kursie sprzedaży banku.
OBRÓT GOTÓWKOWY
· Jest dokonywany w drodze realizacji operacji kasowych.
· Obejmuje w Polsce transakcje o jednorazowej wartości nie większej niż równowartość 15000 euro.
· Pogotowie kasowe – wysokość gotówki niezbędnej w kasie (ustala kierownik jednostki)
· Podstawa operacji: źródłowe (faktury, dowody wpłat własnych do banku, listy płac itp. oraz zastępcze (asygnaty kasowe => KP, KW)
· Raport kasowy - podstawa do zbiorczych księgowań obrotów kasowych; sporządzany codziennie lub co kilka dni
· Inwentaryzacja => z częstotliwością ustaloną przez kierownika jednostki (zwykle codziennie), a obligatoryjnie na koniec roku obrotowego
· Wycena - według wartości nominalnych
· Różnice kursowe => przychody lub koszty finansowe
· Podstawowe schematy dekretacyjne:
Należności Kasa Zobowiązania
Sprzedaż Koszty
R-k bieżący
OBRÓT BEZGOTÓWKOWY
Obejmuje zdarzenia realizowane za pośrednictwem rachunków bankowych. Są to m.in.:
· Rachunki bieżące - służą do gromadzenia środków pieniężnych posiadacza oraz prowadzenia rozliczeń pieniężnych krajowych,
· Rachunki lokat terminowych - służą do przechowywania środków pieniężnych na czas określony w umowie z bankiem,
· Rachunki środków walutowych - prowadzone w określonych walutach obcych, służą do rejestracji operacji związanych z obrotami zagranicznymi,
· Rachunki środków wyodrębnionych itd.
Formy rozliczeń bezgotówkowych:
· polecenia przelewu
· czeku rozrachunkowego
· inkasa
· akredytywy
· okresowego rozliczania saldami itd.
POLECENIE PRZELEWU - dyspozycja udzielona bankowi przez dłużnika, dotycząca obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania ta kwotą rachunku wierzyciela.
...
emax8