Podstawy edytorstwa wykład cz II.pdf

Książka jako produkt wydawnictwa

Książka składa się z bloku książki i oprawy.

Blok książki

1. Strony tytułowe (4),

2. Spis treści – obecnie preferuje się umieszczanie go na początku

3. Materiały poprzedzające tekst główny [wstępy, motto]

4. Tekst główny

5. Materiały uzupełniające tekst główny [tablice, mapy]

6. Materiały informacyjno-pomocnicze

7. Indeksy

8. Bibliografia

Format papieru – najlepiej typowy, by ograniczyć straty przy wycinaniu kwadratowej

karteczki z prostokątnego A 4 1 .

Tabela 1 Typowe formaty papieru – każdy następny jest rezultatem złożenia na pół

poprzedniego

Format Rozmiar w mm Format Rozmiar w mm

A0 840x1189 B0 1000x1414

A1 595x840

B1 707x1000

A2 420x595

B2 500x707

A3 297x420

B3 353x500

A4 210x297

B4 250x353

A5 148x210

B5 176x250

A6 105x148

B6 125x176

Zastosowanie poszczególnych formatów:

A4 – podręczniki szkolne, zeszyty ćwiczeń, książki dla dzieci

A5 –literatura piękna

A6 – podręczne słowniki, rozmówki

B5 – powszechny standard dla podręczników akademickich

Różnice między serią A i B dotyczą formatu podstawowego, od którego pochodzą

wszystkie następne, dawniej zależało to od rozstawu maszyn drukarskich. Możliwe są

rozmiary mniejsze niż przedstawione wyżej, natomiast nie istnieją rozmiary większe niż

podstawowe [A0 i B0].

Oprawa:

1. Miękka – najtańsza, z jednego kawałka tektury, klejona [mało trwała, kartki wypadają

z czasem – przyp. red.]

2. Miękka ze skrzydełkami – można na nich umieścić biogram autora, inne tytuły z

serii, informacje o ew. innych tomach

· tzw. bigowanie – przy oprawie klejonej jest to linia, gdzie zaciśnięty został blok

książki w okładce.

3. Twarda – składki kart szyte nićmi do paska materiału zw. kapitałką

 całopapierowa – kilka warstw papieru wzmocnione tekturą,

 pokryta dermą, tworzywem sztucznym, czymkolwiek,

 pokryta płótnem [dawniej b. popularna],

1 przykładowo P. Leveque , Świat grecki , Warszawa 1973 wydany w formacie 220x230cm

Książka jako produkt wydawnictwa

 pokryta skórą [wydania luksusowe],

 tzw. półskórek [grzbiet i rogi pokryte skórą, reszta z tektury – tańsze książki w

okresie dominacji opraw ze skóry]

4. Półtwarda vel zintegrowana [nieprawidłowo zw. półmiękką] – miększy karton, giętki,

lecz wytworzona z szyciem bloku książki

Wykończenie okładki

1. matowa

2. błyszcząca

3. matowa z lakierem UV – błyszczące wyróżnienie np. fotografii autora, liter tytułu

4. z wytłoczeniami – litery [np. tytuł] lub znak graficzny

5. wklejone zdjęcie

Elementy dodatkowe:

 opaska [„książka nagrodzona…”],

 naklejka [„nowość!”],

 zakładka: przymocowana 2 lub luźna [materiały promocyjne, inf. o innych książkach

z serii etc.]

 ulotka – gł. materiały reklamowe.

Objętość tekstu – arkusz:

1. autorski – 40 000 znaków ze spacjami niezależnie od rozmiaru znaku [22,2 str. mnp stand 3 . ]

2. wydawniczy – objętość tekstu autorskiego + elementy dodane przez wydawcę 4 , 40 000 zn. j.w.

3. drukarski – obowiązuje w kwestiach poligraficznych jako jednostka obliczeniowa [16 str., jedynie

przy bardzo małych formatach 32]

Czwórka tytułowa

1. Strona przedtytułowa – tytuł, można bez podtytułu

2. Strona przytytułowa / kontrtytułowa

 w pracach zbiorowych – redaktor prowadzący i skład redakcji

 przy wielotomowych – podać tytuły innych tomów

 nie powtarzać jednej informacji wiele razy – wyjątek: tytuł na str. przedtytułowej

i tytułowej

3. Strona tytułowa – najważniejsza, podstawa do opisów bibliograficznych

 pełne imiona autora(-ów ) 5 , choć w wydawnictwach anglosaskich stosuje się

inicjały, w rosyjskich nie umieszczamy otczestwa 6 , powyżej 3 autorów praca jest

uznawana za zbiorową, należy pisać „pod red.”.

 tytuł książki w pełnej formie wraz z podtytułem aby ograniczyć nieporozumienia

przy kwalifikacji tematycznej 7 ,

 numer wydania,

 miejsce i rok wydania,

 nazwa wydawcy i ew. jego logo.

} w kwestiach

merytorycznych

2 pasek tkaniny przymocowany do kapitałki – może być jeden lub wiele, jak np. Mała Encyklopedia

Wojskowa , Wyd. MON, Warszawa 1967.

3 dla niewtajemniczonych: 60 znaków na 30 linii – przyp. red.

4 sama żywa pagina w książce o objętości 300 str. może zająć jeden arkusz wydawniczy

5 przynajmniej pierwsze imię, drugie może zostać inicjałem, np. Jerzy W. Borejsza.

6 ros. imię ojca, czyli Józef Wissarionowicz Stalin, Lew Dawidowicz Trocki

Popiół i diament zakwalifikowano kiedyś do geologii, więc Jak hartowała się stal można by wrzucić do

metalurgii 

Książka jako produkt wydawnictwa

4. Strona redakcyjna

 nazwiska współtwórców, redaktorów technicznych, korektorów, red. naukowych,

recenzentów, projektantów graficznych, donatorów, współwydawców, informacje

o poprzednich wydaniach,

 ISBN

 copyright [umieścić jeden raz – albo autor udziela licencji, albo sprzedaje prawa

autorskie – musimy wiedzieć, kogo prosić o zgodę na wykorzystanie]

 w obcojęzycznych umieścić podstawę tłumaczenia i tytuł oryginału, wtedy należy

umieścić copyright dwukrotnie: dolny copyright dotyczy tłumaczenia

 w przypadku podręczników świadectwo dopuszczenia przez MEN wraz z nr

dopuszczenia

Przedmowa (Wstęp) – może być oddzielna dla każdego wydania [zmora – przyp.red.],

może poprzedzać każdą część książki

1. Autorska – autor informuje, dlaczego napisał książkę, dla kogo, składa

podziękowania etc.

2. Honorowa – w wypadku książek wydanych okolicznościowo, z okazji jubileuszu

pracy naukowej etc.

3. Wstęp krytyczny – jak pracować z daną książką, jakie przyjęto założenia

metodologiczne

4. Posłowie – po tekście, może być rodzajem podsumowania, recenzji [„Większość tez

Konopczyńskiego przetrwała próbę czasu…”] etc.

5. Nota wydawnicza [edytorska] - informacja o problemach formalnych lub edytorskich

związanych z opublikowaniem dzieła

6. Motto – może być oddzielne dla każdego rozdziału

7. Dedykacja - osobna pusta strona tylko z mottem, osobna z ew. dedykacją, aby nie

były wciśnięte w tekst, trzeba wkleić pojedynczą stronę, jeśli nie mieści się w ark.

druk.

Nazwiska należy stosować konsekwentnie – w książkach naukowych [tzw.

wydawnictwa referencyjne] używać wersji oryginału [Descartes, Voltaire], w

popularnych lepiej spolszczać [Kartezjusz, Wolter].

Przypisy – podział :

 autora,

 redaktora,

 tłumacza – rzeczy oczywiste w jednym kraju, niekoniecznie są zrozumiałe w

innym,

 rzeczowe – objaśniają i komentują tekst główny

 słownikowe – co oznacza dany wyraz obcojęzyczny / staropolski / slangowy

 bibliograficzne – opisy źródeł / publikacji z których pochodzą cytaty lub

informacje w tekście

Zasady umieszczania:

 w ramach działu lub całej książki - gdy dużo, lepiej po 100 na rozdział niż 1000 w

całej treści

 sposób numeracji – przy gwiazdkowych maksymalnie 3 gwiazdki na stronę

 miejsce – u dołu strony, na końcu rozdziału czy całości – 75% czytelników oleje

przypisy na końcu [dobre do kwestii bibliograficznych, rozbudowane przypisy

Książka jako produkt wydawnictwa

rzeczowe lepiej pod tekstem, choćby z tego wyszedł Pobóg-Malinowski, gdzie

pół strony to przypisy – przyp.red.]

Ilustracje – na wklejkach, w tekście: wydzielone [z ramką], oszparowane [bez ramki i

tła, prawie dotykające tekstu]

Aneksy – wszystko dodane do tekstu po jego głównej części

Materiały informacyjno-pomocnicze

1. Paginacja – nr strony między połową a zewnętrzem – numeru umieszczonego od

wewnątrz nikt nie znajdzie przy kartkowaniu

2. Wykazy:

 skrótów

 znaków graficznych

 tablic słowno-liczbowych

 ilustracji

3. Słownik użytych terminów

4. Indeks nazwisk – mechanicznie rejestruje pojawianie się nazwisk w tekście – pod

hasłem „Władysław Sikorski” znajdzie się również odnośnik do informacji o

Instytucie Gen. Sikorskiego, pod „Stefan Batory” – statek M/S „Batory”.

5. Indeks osób / nazw osobowych – rejestruje tylko osoby sensu stricte, nawet

wymienione jedynie z tytułu, jeżeli wiadomo, o kogo chodzi – hasło „Jan III

Sobieski” będzie odnosiło się także do strony z informacją, że „król zwyciężył pod

Wiedniem w 1683 r.”.

 półgrubym tekstem zaznacza się nr strony, gdzie dużo informacji o danej osobie

 hasła osobowe umieszcza się alfabetycznie:

1. najpierw „gołe” – Karol

2. potem z numerami – Karol XII

3. następnie z przydomkami – Karol Młot

4. na końcu z nazwiskami – Karol Marcinkowski

 Monarchów należy pisać zgodnie ze składnią polską – „Henryk Ptasznik”, nie

odwrotnie

 Imiona rozwinąć, w razie problemów lepiej pozostawić wszystkie nazwiska z

inicjałami [dość karkołomne – przyp.red.]

 Przy nazwiskach obcych trzeba podawać nazwę spolszczoną i stosować

odsyłacze, e.g.: Szekspir zob. Shakespeare.

6. Indeks nazw geograficznych – stosować polskie brzmienie, a w razie ich braku

oryginalne.

7. Indeks rzeczowy – hasła pomagające wyszukać temat:

historia

- - Polski

- - Rosji

- - - - bolszewickiej

- - - - carskiej

 Nie stosować więcej niż dwóch „ - -”, gdyż utrudnia to poruszanie się po indeksie

 Stosować odsyłacze, e.g. Adolf Hitler, zob. też NSDAP

Książka jako produkt wydawnictwa

Alfabety niełacińskie w indeksach:

 transliteracja – pozwala wrócić z transliterowanego tekstu do oryginału, gdyż nie

powtarza się dwukrotnie ten sam znak, e.g. Чайковский - Tschaikovsky

 transkrypcja – stosowana w bibliotekach do opisów katalogowych wydawnictw

drukowanych alfabetem innym niż łaciński, oddaje brzmienie wyrazu, a nie jego

grafię, czyli Чайковский - Czajkowski

Informacje podawane na okładce i obwolucie:

 podtytuł

 nr tomu

 nazwa wydawcy

 rok wydania

 cena książki

Obecnie nie jest wymagane podawanie ceny ze względu na jej zmienność [sprzedaż

sklepowa, internetowa], objętości książki a także nakładu [wyjątek – podręczniki]

nazwa autora i tytuł książki

Metryka – tzw. kolofon – musi podawać nazwę instytucji wydawniczej z pełnym

adresem 8 [a nie tylko skrytkę pocztową w jakiejś dziurze zabitej dechami], miejsce i rok

wydania, numer wydania + oznaczenie [rozszerz. / uzup.] wysokość nakładu i nazwa

firmy składającej, nazwa i adres drukarni, objętość w ark. wyd. i druk., często rodzaj

papieru z uwzględnieniem map i wkładek.

Spis treści - pomijać numery stron działów, aby uniknąć nagromadzenia tych samych

stron, pomijać również najniższe szczeble podziału

Żywa pagina / pagina tekstowa

 Z lewej strony tytuł rozdziału, z prawej tytuł rozdziału niższego rzędu

 W pracy zbiorowej z prawej nazwisko autora, z lewej tytuł działu

 Ograniczenie do 1 góra 2 wierszy.

Inne elementy tekstu:

 marginalia ułatwiają orientację w tekście, mogą zastępować rozbudowany spis treści

oraz indeks rzeczowy

 „boxy” – mogą zawierać informacje dodatkowe, poza tokiem wykładu, uzupełniające

go i wyjaśniające pewne zjawiska i terminy, informacje bibliograficzne, historyczne,

definicje, cytaty, odniesienia do literatury przedmiotu etc.

8 nieprzestrzeganie tego wymogu grozi konfiskatą całego nakładu

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: