3.2.DOC

174

              3.2. Pozyskiwanie informacji przez pluton i drużynę

              Celem pozyskania informacji o przeciwniku pododdziały i żołnierze wyznaczeni do prowadzenia rozpoznania wykorzystują różnego rodzaju sposoby rozpoznania.

              Sposób rozpoznania - to działanie określonych sił i środków rozpoznania (elementów rozpoznawczych) w celu zdobycia danych o  przeciwniku.

              Wiadomości zdobywa się za pomocą obserwacji, podsłuchu, patrolowania, zasadzki, wypadu, prowadzenia walki, a także przez studiowanie dokumentów, przesłuchiwanie jeńców i rozmowy z ludnością cywilną (miejscową).

              W plutonie (drużynie) rozpoznanie prowadzi się wykorzystując głównie obserwację, podsłuch i patrolowanie. Pozostałe sposoby rozpoznania będą wykorzystywane przez pluton w wypadku wyznaczenia go do działania jako element rozpoznawczy przełożonego.

Źródłem informacji o przeciwniku są:

–        działania jego pododdziałów;

–        jego uzbrojenie, sprzęt i wyposażenie;

–        dokumenty bojowe przeciwnika (mapy, szkice, schematy, pisma, rozkazy itp.);

–        dokumenty osobiste żołnierzy przeciwnika;

–        przechwycone relacje łączności przeciwnika;

–        niewypały, odłamki pocisków;

–        walczące pododdziały;

–        meldunki podwładnych;

–        przełożony;

–        ludność cywilna (miejscowa).

              Obserwacja jest podstawowym i powszechnie stosowanym sposobem prowadzenia rozpoznania, a także nieodzownym elementem każdego działania wojsk. Umożliwia ona zdobycie  aktualnych i wiarygodnych wiadomości o przeciwniku, wojskach własnych i terenie.

              Obserwacja jest to zorganizowane, ciągłe, uważne i systematyczne śledzenie działań przeciwnika w określonym terenie (pasie, sektorze, kierunku, rejonie), w celu  zdobywania aktualnych  wiadomości i natychmiastowego informowania dowódców i sztabów o położeniu wojsk przeciwnika. Skuteczność obserwacji zależy przede wszystkim od właściwej organizacji i jej umiejętnego prowadzenia.

Organizuje się ją i prowadzi we wszystkich rodzajach działań taktycznych, niezależnie od warunków atmosferycznych, pory roku i doby. Prowadzą ją dowódcy, załogi posterunków obserwacyjnych, żołnierze – obserwatorzy, a także wszyscy żołnierze pododdziałów walczących. Do prowadzenia obserwacji wykorzystuje się sprzęt optyczny, noktowizyjny i dalmierze  oraz celowniki broni pokładowej i techniczne środki rozpoznania pola walki.

Miejsce na stanowisko obserwacyjne, posterunek obserwacyjny (PO) powinno znajdować się z dala od charakterystycznych przedmiotów terenowych, takich które rzucają się w oczy i  mogą stanowić punkty orientacyjne dla przeciwnika. Stanowisko obserwatora powinno zapewniać:

–        dobry wgląd w teren po stronie przeciwnika w granicach określonych zadaniem;

–        wykluczać pola zakryte przed bezpośrednią obserwacją;

–        ukrycie przed obserwacją naziemną i powietrzną przeciwnika;

–        ochronę obserwatora przed bezpośrednim ogniem przeciwnika;

–        dogodne i skryte podejście i odejście ze stanowiska;

–        dogodne rozmieszczenie przyrządów obserwacyjnych i pomiarowych oraz środków łączności.

Miejscami takimi mogą być:

–        zbocza wzgórz zwrócone do przeciwnika;

–        wyniosłości terenu leżące 200 – 300 m przed skrajem lasów, zagajników, sadów lub zarośli;

–        strychy, górne piętra, ruiny domów;

–        rowy strzeleckie, wykopy, leje  zapewniające wgląd w teren przeciwnika.

Z doświadczeń współczesnych wojen i konfliktów lokalnych wynika, że celowym jest wybieranie miejsc na stanowisko obserwacyjne lub  PO w punktach na pierwszy rzut oka wyjątkowo nieprzyjaznych ludzkiej naturze np. w zniszczonych, rozbitych grobach, na wysypiskach śmieci, składach nieczystości, w wylotowych odcinkach kanałów ściekowych, w bezpośredniej bliskości padłych, rozkładających się zwłok dużych zwierząt hodowlanych itp. Bardzo często właśnie  taka lokalizacja i pomysłowość zwiadowców gwarantowały sukces prowadzonej obserwacji.

Rys. 3.4. Miejsca szczególnego zainteresowania obserwatora

Wyposażenie obserwatora – PO  stanowi sprzęt obserwacyjno – pomiarowy (lornetka, peryskop, noktowizor, busola, celowniki optyczne broni strzeleckiej i pokładowej), blok meldunkowy (szkic obserwacji), dziennik obserwacji i podsłuchiwania, linijka, kątomierz  oraz techniczne środki łączności i sygnalizacji. Dodatkowo PO może być wyposażony w sprzęt fotograficzny, kamerę video,  katalogi sprzętu, fotografie, tabele struktur organizacyjnych wojsk przeciwnika/ oraz sprzęt do wykrywania skażeń promieniotwórczych i chemicznych.

Jednym z podstawowych dokumentów wykonywanych przez obserwatora i na PO jest szkic obserwacji. Szkic obserwacji musi zawierać:

–        precyzyjnie określone i zaznaczone miejsce rozmieszczenia stanowiska obserwacyjnego;

–        kierunek północy lub inny kierunek orientujący topograficznie;

–        dozory i inne charakterystyczne przedmioty terenowe, z oznaczeniem  do nich odległości w metrach;

–        sektor  (pas) obserwacji;

–        dodatkowy kierunek obserwacji;

–        skalę wykonanego szkicu;

–        wykryte cele i obiekty.

Szkic obserwacji sporządza się zawsze w dwóch egzemplarzach – jeden dla przełożonego, drugi na potrzeby PO.

              Wyznaczenie sektora lub pasa obserwacji zależy od sytuacji i konkretnych warunków zwłaszcza od charakteru terenu i specyfiki otrzymanego zadania..

              Sektor obserwacji (rys. 3.5) określa trójkąt zawarty między miejscem PO (obserwatora) a dwoma punktami w terenie. Pas obserwacji (rys. 3.6) określa się czterema punktami wybranymi w terenie.

Rys. 3.5. Sektor obserwacji

Rys. 3.6. Pas obserwacji

Wykonując szkic obserwacji należy przestrzegać następującej kolejności pracy:

–        wybrać stanowisko;

–        ustalić rodzaj szkicu i sposób wykonania;

–        zorientować szkicownik magnetycznie lub geometrycznie i wrysować na nim kierunek północy;

–        określić skalę szkicu;

–        oznaczyć punkt początkowy (stanowisko obserwacyjne) tak, aby biorąc pod uwagę skalę szkicu i wielkość szkicowanego terenu cały odcinek zmieścił się na kartce oraz precyzyjnie określić współrzędne;

–        wybrać wyróżniające się przedmioty terenowe i określić do nich odległość;

–        wykreślić z punktu początkowego kierunki na wybrane przedmioty, odłożyć na nich odległość w skali i nanieść je na szkic;

–        uzupełnić szkic szczegółami i dokonać opisów (nanieść pola martwe, zakryte, zapory inżynieryjne itp.);

–        wrysować położenie pododdziałów przeciwnika (i własnych) lub inne dane w zależności od potrzeb;

–        sporządzić legendę;

–        podać datę i godzinę wykonania szkicu oraz jego wykonawcę.

Rys. 3.7. Szkic obserwacji

Kolejnym dokumentem prowadzonym na posterunku obserwacyjnym jest „DZIENNIK OBSERWACJI”. Prowadzi go z zasady pomocnik obserwatora, wpisując do niego wszystkie meldunki przekazywane głosem przez obserwatora. Istnieją dwa podstawowe sposoby zapisu informacji dotyczących wykrytych celów i obiektów przeciwnika. Pierwszy polega na określeniu współrzędnych położenia celu lub obiektu w stosunku do wyznaczonych dozorów (tabela 3.1).

Tabela 3.1. Dziennik obserwacji 

              Drugi sposób polega na określeniu położenia celu przez podanie azymutu topograficznego (magnetycznego) oraz określeniu odległości do celu w danym kierunku (tabela 3.2).

Tabela 3.2. Dziennik obserwacji